5689
Vrijdag 6 Mei 1904.
29ste Jaargang
2)ag6laè voor «5tooró- en Suió-<Xollanó.
De Godsdienst niet
rii
HET GEHEIM
van een Vorstenhuis,
KOREA.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
7oor liet buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdager.5
Hoofd re dacteur-Directeur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Janastraat. Haarlem.
Ven 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitêEtrangèn
G.L. DAD BE Co JOHN., B. JONES Succ- Paris 31 bis Faubourg Montmartre
De dwaling onzer dagen, doet veel men-
schen langzamerhand onverschillig worden
ia zaken van het hoogste belang. Hun
dageljjksche omgang met godsdiens loo-
zen, die zeggen den godsdienst niet vjjan-
dig te zjjn en ieders vrjjheid ven gewe
ten te eerbiedigen, brengt den geen kwaad
vermoedende in hunne netten verward.
Inderdaad nemen soms goddelaozen te
genover thunne geloovige medemenschen
gen zeer «welwillende» houding ain, In
hunne «buitengewone» ontwikkeling, met
hunne grootsche opvattingen, voorat van
den kent der socialisten met hun we
reldverbetering, bemerken zjj niet van
uit de hoogte op de menrihen neer te
moeten zien, d'e nog naar de kerk loo-
pen, die nog naer hun geestelijken luis
teren en hun eerbied bewijzen, die nog
gelooven in God. Zij gevoelen zich te
veel «mensch» om de «stumperds» ptr-
soonljjk lastig te valleD, zjj hebben bij
slot vaa rekening mcieljjden.
Men moet immers «hurnaaD» zjjn, men
moet zgn medemenschen ook in hun
dwalingen zoo dddzaam mogeljjk behan
delen.
Maar, dat behandelen heeft zgn gren
zen. Het is den geloovigen niet geoorloofd
in de bnrgerljjke samenleving zgn leven
en streven te richten naar Gods geboden.
Openlgk wo rdt den godsdienst de oorlog
veikiaard en storm wordt geloopen tegen'
het bolwerk, dat kniets anders is dan de
Katholieke Kerk. Zg en zg aUeen wordt
als een beletsel uitgekreten van den voor
uitgang, terwgl toch de Roomsche Kerk
de draagster is der beschaving.
Laten wg in onze dagen godsdienstig
blijven, vasthouden aau hetgeloof waar
in onze vaderen geleefd hebban en ge-
storven zgn, het geloof, dat hen bjj alle
wederwaardigheden des levens, bjj de
meest hopelooze toestanden nog leven
doet in berusting, dat Go 1 het lot der
menschen bestiert
ot wel overboord gooien dat alles, die
steun en kracht op ons moeilgk levens
pad, die lichten de vreugde als duisternis
van ongeluk ons omringen, dat liefdevolle
vertrouwen in onzen Grooten en Goeden
Vader, maar dan ook na geleefd te heb
ben zonderHem, sterven zonderHem
als een hond.
Leven wg niet mee in het valsch hu-
maniteitsbeginsel van onzen tjjd, immers
het van tjjd tót tjjd kleur bekennen van
EE O 1 L L E I O El,
32 r er volg.)
Stil lag het huisje van den overleden
werkman voor hem. Pit Elsjes kamertje scheen
nog licht. Blei sprong achteruit.
Neen, dezs barak ga ik niet weder bin
nen. 't Was mij, alsof Brand in het bed lag
e* mjj zjjn gewonde borst toonde Waarom
zou ik mij in toestanden brengen, die mjj
verrad3n kunnen? Gerold heeft geljjk, ik ben
een zwakhoofd, een lafaard, die bang is
voor spoken Zjjn er spoken Ik heb er
zoo lang ik leef niet aan geloofd en nu grijpt
het mij aan, alsof ik een schooljongen was
Kom, korr, zoolang ik leef, wil ik genieten
en vrooljjk te zijn.
Met heesche stem begon bij een lied te zin
gen en trok stadwaarts. In de eerste herberg,
welke hjj vond, ging hjj rusten.
Tegen middernacht zocht hij smoordronken
zjjne woning op.
Men ziet dat meester Gerold in de
keus van zjjnen bespieder niet_ zeer gelukkig
was
Albebt in de eeiskoets, Zijn dboom.
Wjj echter, lezerwe vergezellen de reis-
hen, die den godsdienst vijandig zgn,
strekt ons ter waarschuwing, dat juist
zg uiet zelfstandig denkeu, maar door
anderen rtaeds geleid worden zouder het
kompa», dat "den mensch wijst tot den
Schepper van het Heelal.
Over het land iu het Verre Oost en
waar de bodem gedrenkt wordt met het
bloed der Russen en Japanners, vernemen
wjj het volgende
Korea is de speelbal geworden van zjjn
machtige buren. De toestand van dit land
en zjjne bewoners is ellendig te noemen.
Over het karakter van Korea's inwoners
valt niet veel goeds te vermelden, de be
volking is vadsig en lai. Io een Luilek
kerland zon de Koreaan dicht bjj de vol
maaktheid komen. Wanneer de bodem
uit zich zelf rjjstkoekea voortbracht, als
de kleeren aan de boomen, groeiden dan
ware zgn ideaal op aarde bereikt. Mnar
daarbij bad hjj dau nog een koelie noo-
dig om bet manna op te rapen en eene
vrouw, die de kleeren van den boom moest
plukken. Tot spjjt der Koreanen gaat het
op de wereld niet alzoo toe, en nu werk
zame lieden, de Japanners en Rissen
op zgn tooneel zgn verschenen, zgn sto
ringen onvermjjdeljjk. De ongeneealjjke
luie Koreaan beklaagt zich over de rust
verstoorders, maar hjj getroost zich niet
de minste moeite de indringers te weer
streven. Hjj zorgt slechts voor zyu rust,
en zgn eenige eerzucht is eeu zoon na
te laten die zjjn graf verenen za', als
hg tot zijn vaderen zal overgaan.
De Koreaan is een menschljjk werkdier,
hjj verricht eigerilgk nooit arbeid, zelfs
zjja pjjp moet een ander voor hem aan
steken. De geleerde Koreaan laat zijn
koelie zich de schrijfinkt voorzetten.
Wanneer een dienaar ongehoorzaam is,
dan zal de ware aristocraat hem zelfs
niet een berisping toedienen maar draagt
bjj zolks aan een ondergeschikts op. De
Koereaan laat ten teeken van zgn hooge
ontwikkelde traagheid zgn nagels lang
groeien en als hjj schaak speelt, most
een ander voor hem de figuren verzetten.
Als een edelman te paard rjjdt, dan
houden de knechten, die aau beide zijden
loopen, hem in het zadel.
Het is derhalve niet te verwonderen,
dat alles wat in Korea van eenige betee-
kenis verricht wordt, door de vreemde
lingen geschiedt! De Japanners exploi
teren de spoorwegen, bestieren de poste-
rjjen, banken enz. en laten aan de Kore-
aaneche regeering de plichten over die
koets, die aan Frits Blei zooveel te denken
had gegeven.
Albert zat naast den vreemden heer.
Na de eerste begroeting had deze zich we
derom zwjjgend teruggetrokken in den hoek
van het rijtuig. Hjj scheen te slapen.
De zachte met zijden overtrokken kussens
van de koets, die als eene veder voortrolde,
bewezen dat de eigenaar rjjk genoeg was,
om zicli de gemakken des lei ens te verschaf
fen. Yoor het eerst ondervond de aime Al-
bert hoe rjjke lieden reizen. Hjj zat rustig
als in een donzen bed. Waar ook zjjne hand
zich uitstrekte, overal voelde hjj zijden kus
sens Nauweljjks hoorde men bet ratelen der
wielen.
Albert bezat eene levendige verbeelding en
daarom werd hjj door geene verveling geplaagd.
Hjj dacht aan Louise en droomde.
En zijn droom zooals het immer gaat, ver
warde het werkeljjk bestaande met het denk
beeldige.
Wat droomde hjj?
hij de zoon was van rjjke familie, die
zich geluk wenschte met bet wedervinden van
haren eenigen erfgenaam en stamhouder.. De
vriendelijke oude heer, die hem zoo geheim
zinnig waa genaderd, was zijn vader. Met
1 eene onbeschrijfelijke vreugd, gaf hjj zich
aan dezen heerljjken zomernachtsdroom over,
die levendiger werd, naarmate hjj langer
j duurde.
Ook vader Andreas verscheen onder de op
tredende gestaltenhjj leidde aan de hand
een slanke, deftige dame, die Albert haren
zjj als de gewichtigste beschouwd, n.l.
groots sommen uit te geven voor konink
lijke altaren en andere uitingen van de
plichten der vooroudersvereeriDg. Hoe
Koreaaneche ambtenaren een plicht ten
uitvoer brengeD, bljjkt uit het volgende:
Voor eenige jaren zon in een vlaag
van energie een volkstelling op touw
gezet worden. De tellers maakten nu het
volk bang door te Z3ggen, dat een nieuwe
belasting beraamd was. Als uw namen
opgegeven worden, neemt de Regeering
uw half vermogen. Het is dus verstandiger
ons maar een beetje te geven, dan schrjjven
wg uw naam niet op. Het geld werd
natuurljjk gegeven, de namen niet opge
schreven en de Koreiansche Regeering
kwa.a tot de merkwaardige ontdekking
dat het laud in plaats van tien millioen
slechts eenige honderdduizenden inwoners
bad.
Hoogstwaarschijnlijk zal den cok wel
door den Russisch-Japanschen oorlog het
Rjjk der Koreanen van de wereldkaart
verdwjjnen.
BUITENLAND
Frankrijk.
In de Fransche Republiek is de toe
stand door de gemeenteraadsverkiezingen
er niet op verbeterd.
Daar is b. v. Marseille, waar voor en
kele jaren de socialist F1 a i s i r e het
veld moest ruimen vöor eeu onbetwist
republikeinschen nationalist.
Ditmaal, na el de tergende dwangmaat
regelen van Oom bes, komt zjjn vriend
Flaissière overwinnend uit de stem
bus.
Hieruit en uit hetgeen op andere plaat
sen de verkiezingen leeren, valt te cou-
ktateeren, dat het Fransche volk eenvoa-
dig verzonken ligt in een poel desonge-
Icofs en grenzelooze onverschilligheid.
De gemeenteraadsverkiezingen bren
gen geen belangrjjke wjjzigiug in den
toestand die vrijwel hetzelfde zal bljj-
ven.
De minister-president Combes
moet zeer tevreden zgn over de verkie
zingen. Hg heeft aan eeu medewerker
van da Petit Republique gezegd, dat het
resultaat hem atlesz ns beviedigde.
lu talrijke gemeenten vaa het platte
land zgn regeeringsgezinde personen ge
kozen. G o m b e s is overtuigd, dat de
komende Zondag voor zjjn party nog
gunstiger zal zgn.
In de kerk te Saint Aubain heeft een
vreeselgk ongeluk plaats gehad.
De werklieden van den heer J o m o u-
toD, een aannemer, waren bezig het pla
fond der kerk, 30 M. boven den grond,
te schilderen, toen een gedeelte vau de
stelling inzakte, Een der werklieden,
Louis Potelberg, brak in zgn val
zoon noemdeVader Andreas vroeg
glimlachend:
Heb ik goed voor hem gezorgd, beb
ik hem goed opgevoed Ben ik een trouw
bewaarder van uw geheim geweest, genadige
vrouw?.
Deze knikte bevestigend en reikte den
grjjsaard dankbaar hsuehand Vervolgens
lag Louize weder aan zjjne borst en bezwoer
hem haar niet te verlaten Het eene be.ld
oerjoeg het andere, maar allen berustten op het
werkelijk leven"
Zoo waren eenige uren verstreken.
De schommelende beweging van het rjjtuig
had geen enkel oogenbhk opgehouden.
Met de zekerheid welke forsche, goed a'ge-
riebte paarden verleenen, rolde het gemakkelij
ke rjjtuig nu over velden, dan door kleine
bosschen.
Eindeljjk bewoog zich de oude heer.
Hij haalde zijn horloge te voorschjjn en liet
het slaan.
Galf een, fluisterde hjj.
Bjj het schemerlicht van den zomernacht,
dat door de portieren binnen viel, beschouwde
hjj den slapenden Albert,
Geen wonderl .luisterde hjj. De arme
jongen heeft den geheelen dag gewerkt. Geluk
kige natuur welke ik benijd!
Louize! riep Albert in zijnen droom, gij
bljjlt immers de bruid van den armen Albert
Neen, ik wil niet rjjk zjjn, ik ga niet
van u af 1 Ge zjjt niet trotsch geweest, als gij rjjk
waart en ik arm ge wordt mjjne trouwe
vrouw
dan hals. De oagalukkiga was 36 j'sar
oud, gehuwd en vader vaa 3 k'aderen.
Amerika.
Het standbeeld van Frederik den Groote
door den Keizer van Duitschland
aan da Vereanigde Staten geschonken,
zal zgn plaats hebben voorde Militaire
Academie te Washington, naast de stand
beelden van Alexander den Groote, Julius
Caesar en Napoleon I. Den 21en No
vember zal dit standbeeld worden overge
dragen aan de Republiek
Te San Louis is de brug van een
veerboot bezweken onder het gewicht
van de nieuwsgierigen, die kwamen zien
naar twee kanonm :iboot?n, welke ge
zonden waren om de opening van de
tentoonstelling op te luisteren. Een paar
honderd menschen vielen, drie personen
werden doodeljjk gewond en velen be
kwamen lichte kneuzingen.
Rusland.
Te Warschau heeft de politie in een
schoenlapperskelder een troep nihi
listen verrast. Deze verdedigden zich met
revolvers en een kolonel der genfar-
merie, die met de politie de nihilisten
overviel, werd gewond; zooook de com
missaris van politie en vier agenten.
By een van de laagten trad reeds eenige
uren later de dood in. Andere agenten
kwamen hen te hulp en slaagden er na
eeD hevig gevecht in de nihilisten ge
vangen te nemen.
In de provincie Warschau ;s de Btaa t
van beleg afgekondigd.
Zuid-Afrika.
De Stem van Krugersdorp, geeft een
Diet onaardig stukje te lezen over de
Engelsche Thibet-expeditie, dat luidt als
volgt:
«Dat die Engelse goeie besigheids man-
ne is is zeker. Hulle weet om hulle kanse
waar te neem. Kjjk nou weer met die
oorlog tasse Rusland en Japan. De En
gelse bet al lang plan gehad om Thibet
te beskaaf, en die Rasse het daar ook
lust voor gehad, non wag Eageland net
dat Rusland bezig is, en trek met een
beskawing party Thibet in.
Nou is daar wel mense die seg dat
Engeland moedswillig die oorlog tasse
Japan en Rnsland het aan die gang
gebreng om kaDs te krjjg om weer een
Btuk land te vatmaar dat sal ons nooit
geloof niet. Ons keu die beskaafde krie-
telijke Engere regeering te goed om dat
te denk. As hulle die land van die Thl-
betanen vat, is dat uit puure kristeljjkheid.
Ik het daarom jammer voor die mense.
Die Tb'bataoen is nou een volk, dat geen
vlieg kwaad doet. Hulle is net baug om
wit mease in hulle laud te laat kom.
Hulle weet, eers kom die sendeliag, dau
die haudelaar; en dan die Lse Metford,
en dan is hulle hule land kwjjt. Maar
daar is nou eenmaal niks an te doen en
in die jaar het Engsland nog niks ge-
De hierop volgende woorden waren onver
staanbaar.
Ga, een zoet geheim! fluisterde de oude
heer en glimlachte. Louize heet de geliefde van
den armen jongen, indien zjj niet slechts in zjj
nen droom bestrit Albert is een belang
wekkend jongman, ook zijn gedrag behaagt mjj;
wjj zullen zien. Louiz-', Louize dezen naam
moet ik oothonden Maar ik weet niet
of Albert juist zoo gelukkig is.
De oude heer kruiste de armen en verdiepte
zich in gedachten. Meer dan eens zuchtte hij
diep en zwaar. Zijne kin raakte zjjne borst.
Plotseling hield het rjjtuig stil.
Jozef verscheen aan het portier.
Peisterplaats, nep hjj.
Albert ontwaakte.
Waar ben ik vroeg hjj beangstigd.
Op reis, mjjn vriend was het ant
woord.
De jongeling kwam tot zjjne zinnen, toen
hij zich in het rjjtuig zag. Hjj gehoorzaamde
aan de hem beleefd gedane uitnoodiging en
steeg uit.
Zjjn wjj reeds ter bostemde plaats aan
gekomen? vroeg hjj aan den vreemden heer, die
naast hem stond.
Voor heden ja. Wjj rusten hier eenige
uren en zetten dan de reis voort.
Jozef gaf den koetsier een teeken.
Zacht klapte de zweep, het rjjtuig verdween.
Een nacht in het landhuis,
De zomernacht werd door het maanlicht
verhelderd Albert zag in het ronde. Hij stond
annexeer niet en dat kan zoo niet gaan;
het is al April.»
De oorlog in het Oosten
Uit de eenigszins verwarde telegram
men over de krijgsverrichtingen in het
Verre Oosten, zoowel te land als ter
zee, valt op te merken dat de strydende
partgen hardnekkig hebben gevochten,
met groote verliezen aan weerskanten.
Bjj een gevecht te WonSan moeste
de Japanners in geljjke sterkte als de
Russen den strjjd opgeven en terugtrek
ken.
lig een gevecht op den rechteroever
van de Aïho, een rivier tegeaover Widu-
hut in de Yaloe uitkomende, vielen de
Russen eene Japausche afdeeling, die
de rivier was overgetrokken, aan. De
Russen moesten retireeren, maar nau
welijks hadden de Japanners de dorpen
ia de nabjjheid bezet, of de Russen gin
gen tot den aanval over: na een hevig
gevecht, waarin de artillerie de voor
naamste rol speelde, gelakte het den Rus
sen den vjjand te veidrjjven en met
groote verliezen over de rivier te jagen.
Een Rassische houwitser vernielde een
brug welke door de Japanners over de
rivier nas gelegd.
Te Kialien-tse had het voornaamste
gevecht plaats en hier moesten de Rus
sen het terrein aan de Japanners laten
en zich met verliezen terugtrekken.
Dezen terugtocht heeft mente St. Pe
tersburg kalm opgenomen.
Het vaste vertrouwen in de zege van
het leger van den Ozaar wordt niet ge
schokt door een enkelen tegenslag, zelfs
als die al dadelijk bjj 't eerste treffen
te land het deel is van de Russische na
tie, Er moet dapper gevochten zgn aan
beide zjjdan. Het groot aantal gewonden
by de Japanners, de eerste schatting vau
Japansche zjjde- is bjjna 800 doodeu en
gewonden, toont aan, dat de Japanners
even onversaagd zyu geweest als in den
Ohineesch-Japanschen oorlog en dat de
Russen hun positiëu sterk verdedigd
hebben.
Uit het feit dat aan Russische zjjde
twintig van de dertig gevangen geno
men officieren en hoaderdl vaa de drie
honderd gevangen genomen soldaten ge
wond waren, blykt, dat de Russen zich
als helden hebben geweerd, nadat ook
de Japanners de lessen uit den Boe
renoorlog ter harle nemend, zich er op
toegelegd hebben, de officieren ts treffen,
wel wetend, dat een afdeeling soldaten
zonder officier een schip zonder stuur is.
Wel geldt de algemeens regel in den
oorlog, dat zoodra een officier valt, het
commando onmiddellijk door den hen io
rang opvolgenden militair wordt overge
nomen en zoo er geljjke rangen zgn, de
oudste in jareu het commando overneemt
maar de opvolger is niet altjjd even be
kwaam als de gedoode voorganger, kent
niet altjjd zoo volledig de instructies,
vooral de geheime instructies, vóór het
treffen gegeven en heeft buitendien da-
op eene van denneboomen omgeven plek, over
welke de weg als een witte streep] liep. Achter
het geboomte verhief zich eene bergketen, die
zich donker tegen den blauwen, met sterren
bezaaiden hemel afteekende. Een frissche ver
kwikkende boschlucht verkoelde het beete voor
hoofd der reizigers
Als 't u belieft, zei Jozef.
Albert keek achterom. Voor hem lag een
landhuis, waarvan de vensters in het maan
licht glinsterden en sommige verlicht waren.
Een gedeelte van het dak was achter de takken
van hooge boomen verborgen, die voor den
rechter vleugel stonden. Jozef opende met eenen
sleutel, dien hij uit zjjnen zak haalde, de deur
van het jjzeren hek, dat het landhuis omgaf.'
Door hem geleid, traden de twee mannen op
een voorplein, in welks midden een fontein
sprong.
Het water viel in een grooten marmeren
kom. Zjj gingen zes treden van een bordes
op en dan door de reeds geopende deur
traden zjj een salon binnen, dat door was
kaarsen op zilveren kandelaren verlicht was.
Alles verried een zomerverbljjf van rjjfce lie
den.
Het huisraad was prachtig. In bier en daar
staande groote vazen prjjkten frissche bloemen,
die een welriekenden geur verspreidden. Groo
te schilderijen in breede vergulde ljjsten ver
sierden de wanden.
[Wordt vervolgd.)
ABOWHEMENTSPBIJS
PBIJS DEK ADVEBTBNTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
