5696
Maandag 16 Mei 1904,
29ste Jaargang
HbagBlaó voor éflooró- en SCtiió-éCollanó.
Waarom de Eerste Kamer
liberaal moet blijven
HET GEHEIM
van een Vorstenhuis,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstr&at. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer 7l/i t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, Etrangère
G.L. DA ÜBE fy Co JOHN., f. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Het is verwonderlijk hoe diep bjj som
migen het denkbeeld gewortell is, dat
onpartijdigheid, werkelijke behartiging van
de belangen des lands, zuiver oordeel, etc.
alleen en uitsluitend te vinden is bjj de
liberale partij. Een ministerie uit de
Rechterzijde, vooral als dat een Premier
en Leider heeft als Dr. K u y p e r, moet
noodzakelijk tot buitensporigheden ver
vallen op wetgevend gebied, die het ge-
heele vaderland naar den kelder voeren.
Daarom is het al'ernoodzakelpkstvolgens
de zienswjjze dier personen, dat nu het
land het ongeluk heeft eene Tweede Ka
mer te bezitten met eene anli-liberale
meerderheid en een ministerie daaruit
voortgesproten, er ten minste eene Eerste
Kamer zjj, liberaal en dus ontwikkeld om
door hare remmende kracht h6t land voor
de uitspattingen van het Kuyperiaansch
genie te vrjjwaren.
Daarom dan ook zal de Nieuwe Cou
rant er met gerust politiek geweten
toe meewerken om de Staten van Zuid-
Holland weder in liberalen zin om te zet»
ten opdat eene liberale meerderheid in de
Eerste Kamer behoaden bljjve, want
de Nieuwe Courant zegt het onomwon
den
De heilzame preventieve werking, die
van eene Eerste Kamer heet uit te gaan
en ook dikwjjls uitgaat, kan bp den te-
genwoordigen toestand slechts van eenige
beteekenis blijven, indien de meerderheid
in dat Lichaam niet met de coalitie-idée
is behebt, m. a. w. anti-ministerieel
is, en
aan eene coalitie-meer derheid in 't Hoo-
gerhuis kan niet met vertrouwen over
gelaten worden de beoordeeling of eenig
door de Tweede Kamer bjj scherpe stem
ming aangenomen wetsontwerp de rech
ten van het door eene parlementaire
meerderheid vertegenwoordigde deel der
natie aantast, en
de vervangingen door de omzetting der
Staten van Zuid-Holland in de Eerste Ka
mer thans reeds aangebracht, hebben er
niet alle toe bjjgedragen om verlangend
te maken naar eene voortzetting van dat
zuiveringsproces.
Heel mooi gezegd door de Nieuwe Cou
rant en heel duideljjk bljjkt daaruit, wat
wjj boven schreven. Goed inzicht in
de belangen des lands en onpartijdigheid
is alleen te wachten van den liberalen
kant.
3 9 Vervolg.)
De kleine bediende dekte de tafel en bracht het
ontbijt. Albert at weinig, hij was te opgewon
den. De gissing, dat men hem in eenen val
strik had gelokt, werd voor hem, door zijnen
argwaan, eene zekerheid
Wat ging hjj beginnenP
Hjj begreep dat hij voor het geweld moest
zwichten en zich zoo lang rustig houden tot
men hem met het doel der reis ^bekend
maakte.
Fabiaan had zich ondertusschen verwijderd.
In de kamer was het wederom akelig stil
geworden. Het eentonig getik der pendule
verbrak deze stilts niet. De kamer scheeneen
prachtige gevangenis te zijn. Vast en zwaar
stonden de besohoten wanden en het groote
ouderwetsche huisraad. De zon, die hooger
was gestegen, kon hare stralen door de ven
sters niet zenden, want de rotsen, die de plaats
omgaven, vormden een ondoordringbaar
scherm.
Slechts des middags konden de bewoners
de weldaad van bet licht en de warmte ge
nieten.
Albert gaf zich aan allerlei gedachten over
Immers volgens de esrste re lan behoort
nu, in deu tegenwoordig en toestand om de
heilzame pieveDtieve werking der Eerste
Kamer vruchtbaar tedosnzjja, de Ejrste
Kamer anti-ministerieel te zijn, dus
van eene andere richting dan Tweede
Kamer en Minister!5. Waren de Tweede
Kamer en het Ministerie liberaal, dan
zoude volgens een/.eltde redeneering, de
Nieuwe Courant er toe moeten meewer
ken om de Eerste Kamer auti-liberaal
te maken, zoude men zoo meeaeo, maar
dan zoude meu het mis hebben met die
meening, want alleen nu, in den tegen-
woordigen tjjd zou zoo'n antiliberale
Eerste Kamer noodig zijn. Waren de
Tweede Kamer en het Ministerie libe
raal, dan was eene anders gezinde Eer
ste Kamér volstrekt niet noodig. Zoo'n
liberaal ministerie begaat geene excessen
en zoude, wat bijna niet denkbaar is, dit
och eecs gebeuren, dan zoude een libe
rale meerderheid in de Eerste Kamer
toch nog onpartijdig genoeg zijn om
zelfs een bevriend ministerie op de vin
gers te tikken, hetgeen natunrljjk van
eene met de coalitie-idee belaste meer
derheid niet t8 verwachten is. Aan znlk
een meerderheid is dan ook natuurlijk
niet met vertrouwen over te latan de be
oordeeling of eenig o&tweip, dat slechts
eece kleine meerderheid in de Tweede
Kamer verkreeg, niet de rechten van het
door de meerderheid vertegenwoordigde
deel der natie aaatast.
Eene liberale meerderheid zou dat zeer
goed en zeer onpartjjdig kunnen doen en
doen ook. Dat heeft zjj immers bewezen
bpv. bjj de stemming over de Leerplicht
wet, in de Tweede Kamer met slechts
ééne stem meerderheid aangenomen en
die ééae stem was nog slechts aan een
toeval te danken. Wat heeft toen de li
berale Eerste Kamer zich niet uitgesloofd
tot verdediging en handhaving der rech
ten van het door de minderheid vertegen
woordigde deel der natieMaar toen
waren er ook niet zoo velen in, belast
met het coalitie-idés, welke er helaas!
door de omzetting der staten van Zuid-
Holland zjjn ingebracht.
Men ziet het du9 allardui lelgkat door
de fraaie redeneering vau de Niéuwe
Courant, hoe allernoodzakelijkst het is, dat
de Eerste Kamer liberaal b'jjve, want
dan alleen is goed doorzicht en onpar
tijdigheid te verwachten, dan alleen kan
ons land bewaard bljjven van de uitpnt-
tingen op wetgevend gebied vaa mannen
als dr. K u y p e r en zjjoe aanhangers. Wat
toch zonde er van ons dom laod terecht
komen als het preventieve karakter on
zer Eerste Kamer, als ie bescherming
van de rechten der minderheid, als de be
waring van het vaderland voor oDgeluk-
ken werd toevertrouwd aan mannen, be
last, erfeljjk belast misschien met die
pernicieuse, verstand en oordeel beneve
lende kwaal der coalitie-idée.
Mannen van de rechteizgde, die dat
coalitie-ministerie mede hebt mogelgk
helpen maken, als gjj dit gelezen en
overwogen hebt en dan nog bjj de aan
staande Provinciale Verkiezingen Diet
met de Nieuwe Courant medegaat om
met een zuiver politiek geweten de libe
rale meerderheid in de Eerste Kamer te
helpen handhaven, maar toch uw best
doet om in de Esrste Kamer nog meer
van die coalitie-idée-mannen te brengen,
dan hebt gjj ot geen besef van politiek
9n van kiezers-verantwoordelgkheid, of
gij beschouwt het geheele geschrijf van
de Nieuwe Courant als kletsspraak van
prina kwaliteit. In het laatste gaval
zoudt gij het niet zoo heel ver mis heb
ben.
Een slecht voorbeeld.
Onze Regeering heeft bjj al het goede
dat zij verricht ook te koit komingen.
Wjj willsn haar er geen verwjjt van maken
maar veroorloven ons toch te wijzen op
een «slecht voorbeeld» dat zjj geett
met betrekking tot de benoeming van
ambtenaren voor het mjjnwezen.
Om gef laatst te worden als Rjjksop-
zichter bjj de mjjnen in Limburg moet
men den leeftjjd van 17 jjaren bereikt
hebben. De opleiding begint met dien
leeftjjd. En als voorwaarde geldt, dat men
vrjj zjj van dienstplicht.
Deze bepaling bevalt ons niet. Immers
men driegt er van alle kanten op aan
dat patroons of directeuren van scholen,
ter wille van bet la idsbelang clement
mogen zijn dat zjj debetrekkingen zoo
veel mogelgk openhorden of onderbroken
studie weer op gang helpen.
En nu stelt het Rjjk als voorwaarde
dat men vrjj zjj van dienstplicht Het is
dns het rjjk zelf, dat deze voorwaarde
steD. Dat noemen wij sterk, en niet zooals
het behoort.
om zich te vergewissen in welt oord hij zich
bevinden kon; maar nergens vond hg een
herkenningspunt, zelfs wist hg niet welke
richting het rijtuig van Buchau genomen had
Zijue aardrijkskundige kennis was zeer be
perkt.
Van dit dal, 't welk nochtans niet ver
van zjjne woonplaats lag, wist hg niets. De
armoede had hem niet vergund te reizen.
Eensklaps verscheen Jozef. Droefgeestig
groette hij den gastheer.
Zijt ge met de bediening tevreden,
vroeg hg.
Volg mij.
Waarheen?
Naar den genadigen heer.
Beide mannen verlieten de kamer. Zij klom
men toen naar de derde verdieping. Ook
hier was de gang volkomen geljjk aan dien
op de eerste en tweede verdieping.
Het houtwerk, dat Albert hier zag, maakte
zjjne bewondering gaande. Het beschot der
muren, de omlijsting der deuren en de ver
siersels van de zoldering vormden bladeren
en vruchten, die een kundige beeldhouwer
vervaardigd had. Jozef opende eene deur
die naar eene kleine voorkamer voerde, ze°-
Wacht hier, mijnheer.
Na eenige oogenblikken kwam hij terug
om den jongeling eene zaal te doen binnen
gaan, die een flauw licht door een hoog
ovalen venster ontving. Die geheel met hout
bekleede zoldering was gewelfd. Het venster,
een soort van gothisch kerkvenster, reikte van
BUITENLAND
Servië.
De correspondent van het Weeuer blad
De Zeitis uit Belgrado gezef, omdat
bjj het bericht de werelJ ingezonden heeft
dat er een staaisgreep in wording is en
koning Peter, afstand zal doen vaD den
troon. Onder den vorigen Koning is de
ze Correspondent ook al eens uit Servië
De «Correspondance Politique» publi-
den vloer tot aan de zoldering en had ge
schilderde glasruiten, die buiten door draad
werk beschermd waren. Meer kon Albert niet
waarnemen, daar Ignaaz hem vriendeljjk tege
moet kwam en hem toesprak.
De genadige heer was gelijk den vorigen
dag, in het zwart gekleed. Achter hem zat
op eenen gebeitelden armstoel, de bleeke
dame, welke Albert in het beukenbosch van
het park gezien had, toen hij er met Jozef
wandelde. Wij weten dat zij des morgens uit
het landhuis op reis was gegaan, 't welk Al-
bert des namiddags verlaten had. Deze bleeke,
treurige menschen in de;e duistere omgeving
maakten op hem een pijnlijken indruk.
Nu is het oogenlik gekomen om uw
werk te beginnen, zei mijnheer Jgnaaz. Ik kon
het u helaas op dit oogenblik niet nauwkeurig
aanwjjzen; doch zoo ge mg volgen wilt en
getu'ge zijn van een gesprek
Mijn Godl mjjn God! zuchtte de dame,
nadat zij den timmerman met strakken blik
had aanschouwd'.
Albert was van medelijden vervuld; hg zou
hebben kunnen weenen met die dame, die in
tranen haar gezicht bedekte.
Op hetzelfde oogenblik hoorde men hamer
slagen in het neven-vertrek. Dof en hol klon
ken zij. De dame luisterde naar de slagen,
en riep:
Hoort! Hij werkt!
Wilt gjj ons vergezellen? vroeg Ignaaz
haar.
Ja; ik zal verborgen getuige van het
gesprek zijn, antwoordde zij.
ceert eene interview met den Koning
van Servië. De Koning loochent zoo for
meel mogelgk alle gsrnchten betreffende
een eventueelen afstand van den troon, ver
anderingen in de Grondwet en reorgani
se van het ministerie. Zgne Majesteit
zal zoolang hjj leeft aan de regeering
bljjven.
Italia.
In de buurt van Napels heeft eenon-
weder met zwaren hagelslag groote schade
gebracht aan den mgnbouw. Men spreskt
van een schede, die op vier millioen kan
geschat worden. Ook op andere plaat
sen in het zuiden van Italië heeft de
hagelslag verwoestingen aangericht.
De voortvluchtige Italiaansche oud-
minister Nasi is, naar het heet, den 4n
te voet de Italiaansch-Zwitsersche grens
overgetrokken. Onder een valschen naam
logeerde hg te Mendriso in Tessino.
De voorzitter van de Italiaansche
Kamer heeft eergisteren de leden mede
gedeeld, dat het vorsteijjk huis in Sep
tember de geboorte van een prinB of
prinses verwacht.
Duitschland.
Tot de werkstaking der bakkersgezellen
te Berlijn werd besloten met 2863 stem
men legen 104. De staking is niet alge-
Heen. Reeds zgn tal van werkstakers in
hun betrekkmg'door anderen vervangen.
De cDeutsche .Kolonial Zsitnng»
deelt mede, dat de tweede zoon van Prins
A 1 b r e c h t van Pruisen met het eerste
transport naar hetoorlogstooneel in Zuid-
West-Afrika zal medereizen.
Frankrijk.
De Patrie heeft een schrjjven gepu
bliceerd, dat heet te zgn de protestbrief
van Z. H. P i u s X aan presideut L o u-
b e t, gedateerd van 28 April.
De Paus, zoo lnidt dat schrjjven, geeft
daarin uiting aan het gevoel van bitter
heid, dat het bezoek van Loubet aan
Koning Victor Emmanuel bjj hem
teweeg gebracht heelt en verzocht ten
slotte deu President, die ia dat schrjjven
«zeer geliefde zoon» wordt genoemd, zgn
invloed te doen geiden voor de inataod-
hoading van de overeenkomsten taaschen
de Fransche Republiek en den H. Stoel.
De brief draagt de handteekening van
's Pausen Staatssecretaris, Z. Ear. Mer
ry del Val.
De werkstaking der officieren van
de Fransche koopvaardijvloot richt te
Marseille enorme schade aan. üp de
dokken werkten ranweljjks 500 arbeiders.
In de onde haven stond het bedrjjf bjjna
geheel stil. De heer Pennassat, ad
ministrateur van de koopvaardjj vloot, doet
alles wat slechts mogelgk is om tot een
schikking te geraken.
Te Cannes is naar aanleiding der
werkstaking tusschen de havenarbeiders
een hevige vechtpartjj ontstaan, waarbij
twee personen werden gewond.
Nu had Albert gelegenheid het gezicht der
dame nauwkeurig te beschouwen. Zoo kom
mer en verdriet haar niet eenen vroegtijdige::
ouderdom hadden veroorzaakt, moest zjj veer
tig en eenige jaren oud zijn. Verstand stond
op haar schoon, scherp geteekend gelaat
uitgedrukt, maar tevens ook diep zielelijden
Opnieuw klonken de slagen maar nu hef
tiger en aanhoudender. Toeu werd het weder
om eensklaps st'l.
Ignaaz, zei de dame smarteljjk, ga na,
het is tijd
Ignaaz zuchtte diep en zwaar.
- Welaan dan, mompelde hjj.
In Godsnaam! voegde de dame er bjj,
met den blik hemelwaarts.
Een onverklaarbare angst prangde het hart
van den jongeling dicht. Het was hem alsof
men hem naar een schrikkeljjk tooneel voerde.
De omgeving was volkomen geschikt om den
pjjnljjken indruk te vermeerderen, dien het
kort gesprek der twee andere personen te
weeg bracht.
Ignaaz opende eene deur.
Volg hem, jongman, verzocht de dame,
die zich had opgericht.
Toen zij zag dat Albert verlegen scheen,
voegde zij er bewogen bij:
Volstrekt geen gevaar bedreigt u: de
smart, die ons verscheurt, behoeft gjj niet te
deelen.
Albert volgde den heer, doch niet zonder
eenige aarzeling.
Hjj trad een eigenaardige werkplaats bin
nen, wier bijzonderheden hjj niet nauwkeurig
Te Ajaccio heerscht groote onte
vredenheid onder de bevolking, doordat
het stoomschip «Mytho» daar zonder
koopwaren aankwam. Over geheel Cor
sica is de postdienst zoo goed als gestoord.
De brieven komen of in 't geheel niet
öf veel te laat aan. In handelskringen
wordt steen en been geklaagd, daar de
staking alle zaken in de war staart.
Spanje.
Te Bilbao hebben de bakkersgezellen
den arbeid neergelegd en baldadigheden
gepleegd, waardoor patrouilles van gen-
dat men door de straten trekken. Mili
tairen verrichten arbeid in particuliere
bakkergen. Men vreest verdere ongere
geldheden nu de stakers geen succes krjj-
gen.
Rusland.
De Czaar van Rusland vertrekt heden
naar Moscou om daar in het Troiake
Sergius klooster voor den zegen der Rus
sische wapenen te bidden.
Na enkele dagen er te hsbben vertoefd,
zal de Czaar plechtig afscheid nemen
van de 1de en 17e legercorpsen die naar
het oorlogsterrein zullen gaan.
De Russische Synode zal hoogst waar-
schjjnljjk den ban over den schrjjver
Tolstoi uitgesproken, opheff sn, en wei
naar aanleiding dat de Echtgenoote van
Tolstoi, die in geen twee jaar de kerk
had bezocht, zeer godsdienstig het Paasch-
leest heeft gevierd en de godsdienstoefe
ningen wegens den oorlog heelt bjjge-
woond.
De Russische regeering publiceert een
ukase betreffende de emissie van een 5
procents baitenlandsche staatsleening
op korten termjjn, tot het nominaal be
drag van 300 millioen roebel, zjjnde 800
millioen francs, onder uitgifte van 5 pet.
schal lbrieven staatsrente 1904,
De uitgifte geschiedt door de Banque
de Paris, het Crédit Lyonnais en Hot-
tinguer en Co. te Parjjs. De stukken
zullen worden verdeeld tusschen die van
187 roebel 50 kop, zjjnds 5Ó0 francs en
van 1875 roebel zjjnde 5000 francs.
Kapitaal en rente zgn vrjj van belas
ting. De aflossing zal plaats hebben voor
14 Mei 1909.
De oorlog in het Oosten.
De Japanners trekken in twee kolom
men, een onder generaal K o e r o k i, de
andere ouder bevel vau generaal O k o e,
de Rassen ts gemoet.
Van uit St. Petersburg wordt door den
oppersten krggsraai bjj generaalK oero-
p a t k i n e, den bevelhebber der Russische
troepen, aangedongen om den Japanners
slag te leveren, Koeropatkinever
zamelt zjja leger om daarna met vereende
krachten den Japanners te Ijjf te gaan.
Hjj heeft te kennen gegeven tjjd noodig
te hebben om met succes tegen'zjjn vlag
gen vjjandte kannen optreden ten einde
hem een verpletterende nederlaag te
geven.
beschouwde, daar de werkman al zg'ne_ aan
dacht trok.
Deze was een lang en mager man met
sneeuwwit haar. Een zware gekroesde baard,
even wit als het hoofdhaar, omgaf het grootste
gedeelte van het uitgeteerde gerimpeld gezicht.
De neus was tamelijk groot en van romein-
schen vorm. Zijne groote oogen lagen diep
onder het vooruitkomende hoekige voorhoofd,
van hetwelk eene witte lok nederhing Om
den langen hals was eenigszins slordig een
zwart zjjden das geslagen.
Een kiel van grjjslinnen om hulde het
lichaam en werd met een lederen gordel en
geelkoperen gesp boven de heupen samenge
houden. Eene wjjde broek van dezelfde stol
reikte tot aan de voeten, die in bruinfederen
schoenen staken. Zjjne handen waren groot
en forsch a's van eenen werkman, die hard
werken moet.
Deze man was bezig met werken aan eene
kist, die op een zwaar gestel stond. Kunstig
beitelwerk sierde de zjjstukken, die zooev3n
waren samen gevoegd. Men zag bloemen,
bladeren en vruchten, die met smaak getee
kend waren. De meester was een schrede ach
teruit gegaan, had de armen gekruist om den
indruk gade te slaan dien de bjjeengevoegde
planken te weeg brachten.
Wordt vervolgd.)
ABONNEMENTSPRIJS,
S1NX1IHDI
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
FEUILLETON,
