No. 5705
Vrijdag 27 Mei J 904.
29ste Jaargang
HbaaBlaó voor *3looró- on Suió-éiollanè.
Jeugd en Opvoeding.
HET GEHEIM
van een Vorstenhuis,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
7oor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D i r e c t e u r W. KÜPPERS.
BUREAU St, JanBStraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
1—? re*el8Cents
Elke regel meer 7i/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Con tank
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublieitéEtrangère
G.L. DAUBE Sf Co JOHN., F. J ONES Suae. Paris Slbis Faubourg Montmartre
Een heerlpk woord dat een heerlijken
tgd uit 's menschen leven aanduidt. E^n
tjjd meestal zorgeloos, zonnig, vol genot,
vreugde en dartelheid, zelts voor de minst
met aardsch goed bedeelden. Een tgd van
vrghtil, waai ia men nog spot met con
ventie!, met de gedwongenheid die later
maatschappelijke standen opl ggeu, van
gelijkheid en broederschap, van spoedig
aangeknoopte vriendschap ea kameraad
schap.
Maar ook een tgd van groot gewicht,
van overwegend belang, die meestal be
slist of het geheele toekomstige leven
de tgd waarin de karakters gevormd,
slechte gewoonten en hoedanigheden af
gelat r] ea bedwongen, goede eigenschap
pen ontwikkeld moeten worden.
Maar daarom ook een gewichtige tgd
voor de ouders op wie vooral en in de
eerste plaats de verplichting rust om die
karakters te ontwikkelen, om die goede
eigenschappen meer en meer te doen
uitkomeD, om het kwade met verstandige
trek, door raadgevingen, door het goede
voorbeeld en desgevorderd door pas
sende en met overleg toegepaste straffen
en kastgdingen tegen te gaan en uit te
roeien.
Ea aan die groote verplichting kunnen
en mogen de ouders zich niet onttrek
ken noch de onderwijzer, noch de pries
ter kunnen hen ten volle vervangeo, want
de opvoeding der kinderen moet in het
huisgezin en door de ouders geschieden.
Opvoeden wil niet zeggen de kinderen
voorzien van het noodige voor lichame
lijk onderhoudopvoeden beteekent ka
raktervorming, ontwikkeling van geest en
hart, tegen gaan van de slecbte, aan
wakkeren en ontwikkelen van de goede
hoedanigheden die in het kind zich steeds
zullen openbaren en waarvoor de ouders
dus altjjd en in alle omstandigheden een
open en waakzaam oog mosten hebben
en waaraan zjj zich geen enkel oogen blik
mogen onttrekken.
Op zeer weinig uitzonderingin na kan
men dan ook gerust zeggen zooals de
kinderen zjjn, zoo zjjn de ouders; omge
keerd zullen brave, verstandige oudeis, die
met dat open oog hun kinderen bewaken
en gadeslaan, zich met alte lelie en ener
gie toeleggen op de karaktervorming hun
ner kinderen, deze met zachte dcch vaste
hand weten te regeeren, zich later niet
over het gedrag hunner kiuderen te be
klagen hebben, zich niet behoeven te be-
Vervolg,)
Bewogen drukte hij hem de hand, alsof hij
zeggen wildeGij verdient het portret te be
zitten.
Tot aan den maaltijd rustte Albert. Z jne
luchtreis en het gevecht hadden hem vermoeid.
Na het eten, ODtdeed hg zich van zijn werk
pak en kleedde zich aan.
Dan ontwierp hjj eene teekeniug van dat
gedeelte van het kasteel, hetwelk hij uit het
venster zien kon.
Fabiaan voerde hem dan naar den gang,
waar hjj, door een venster, het gezicht op den
toren had. Een paar uren later bevonden zich
twee goed geteekende schetsen in zijn bezit.
Fabiaan was verbaasd over de bekwaamheid
van den teekenaar. Albert verzocht hem den
naam van het kasteel onder de teekening te
schrijven. Maar de arme bediende glimlachte
treurig en gaf te kennen dat hjj niet schrjjven
kon.
„Zjjt gjj misschien van uwe jeugd af van de
spraak beroofd geweest?#
,.Neen,// was het antwoord.
//Hoe is u dat overkomen?
Albert kon niets meer zeggen, want Fabiaan
droeven over hun liefdeloosheid, oneer-
j biedigheid en ongehoorzaamheid. Maar,
en dit is de k rn van de geheele opvoeding,
de godsdienst moet de bron zija waaruit
de ouders de kracht moAm puiten voor
hun zware taak de godsdienst moet ook
het middelpunt zjju waarop het gausche
opvoejingssy deern als om eeu schitterende
en krachtige zon draait. Daarom is
het niet enkel voldoende d tt de
ouders de kiuderen naar de ke k ea het
godsdienstonderricht zenden, zjj moeten
zelren in huis op elk unr van den dag hen
voorhouden wat de priester slechts eens
of tweemaal in de week en gedurende een
korten tgd hun kan leeren en inprenten.
«Het christelijk huis moet een christelgke
tempel zjjn», zegt een oude schrjjver uit
de middeneeuwen, «vooral op Zon- en
andere heilige dagen, als alIeD, vader en
moeder en kinderen, oud en jong, bjj
elkander zjjn en God loven en prjjzen en
een goed boek lezen, en met vrooijjkheid
en spelen den dag in het, ouderljjk huis
en onder het ouderlgk oog doorbrengen.»
«Weet wel, zegt een audere schrjjver,
dut wanneer gjj, christenvader, niet gaarne
de predicatie aanhoort, noch de uitleggin
gen van het geloof ea de geboden Gods,
hoe zult gjj daa uwe kinderen kunnen
onderrichten, hen des avonds na den
arbeid in de christelgke leer kunnen on-
derwjjzen.» Kerk, hnis en school moeten
samenwerken om de jeugd te vormen en
de kinderen op te voeden tot brave,
christelgke menschen, nuttige leden voor
de maatschappg, sieraden van hun stand,
getrouwe kinderen der Kerk. Wanueer
een dezer drie factoren in de opvoeding
ontbreekt, ljjdt de opvoediog van het kind
er onder en de schade in de jeugd geleden
kaa in lateren leeltjjd nimmer of hoogst
zelden meer hersteld worden.
Jammer genoeg moet gezegd wordea
dat én de Kerk én da katholieke school
zeldeu in hun plicht nalaten, aan hun
roeping te kort komen, maar dat de op
voeding in het huisgezin veelal zeer te
wenschen overlaat en daar juist het huis
gezin de grootste factor in de (opvoeding
i<, zoo is het ook niet te verwonderen
dat, waar deze zjja werking misS ook
de beide andere weinig ten goede kan
nen uitwerken, ea dat de jeugd in onze
dagen algemeen aanleiding geeft tot ern
stige en gegronde klachten. Ruwheid, on
gehoorzaamheid, onverschilligheid in de
jongere, bandeloosheid in verdere jaren
en niet minder hoort men de ouders kla
gen dat hunne oudere kinderen zoo wei-
legde zijn handen voor het gezicht en begon
bitter te weenen. Hij herinnerde zich waar
schijnlijk eene vreeselgke gebeurtenis, die hem
de spraak had ontnomen. Vervolgens gaf hjj
te kennen dat hij nieis meer kon uitdrukken.
De zachte klank eener bel welke hij even
hoorde, riep hem.
Een half uur later kwam Jozef en berichtte
dat het rijtuig tot het vertrek gereed stond.
Albert had gaarne afscheid van den armen
Fabiaan genomen, maar Jozef spoorde tot spoed
aan. Ignaaz wachtte reed3 in het rijtuig, dat
voor het hek stond.
De terugreis was gelijk de vorige. Des
nachts bereikte men het landhuis. Jozef wees
den gast dezelfde kamer aan, welke deze reede
betrokken had. Aan het ontbijt, dat vroeg ge
nomen werd, versoheen ook de oude gravin,
die zich nauwelgks den gast scheen te herin
neren. Zjj gedroeg zich trotsch en koel en
ontving Ignaai's hulde als een tol die haar
toekwam. Des middags werd de reis voortge
zet en toen de avond daalde, hield het rijtuig
onder de keuken op de weide stil.
De genadige heer geleidde den timmerman
zjjn kamertje binnen, waar zjj zich alleen be
vonden.
„Gij ziet, mjjn jonge vriend, dat ik woord
heb gehouden. Vereer mjjn familiegeheim; houd
nauwkeurig de lieden in het oog, die u na
deren en geef mij bericht zoo er gewichtige
dingen gebeuren. Jozef zal u van tjjd tot tijd
navraag komen doen. Vergeet niet dat ik uw
beschermer ben.//
«Genadige heer,gij offert mij tjjd en moeite,
nig om hen geven, hun gezag niet meer
erkennen zoodra zjj nauwelgks de kin
derschoenen ontwassen zjjn.
Maar hoe kon het anders? Aan wie in
de eerste plaats de schuld? Voorziker
aan die zelfde ouders, welke hun kinde
ren ia hua jeugd niet aan orde, tucht
eu gehoorzaamheid wisten te gewennen.
Zjj vergaten de gulden spreuk dat de
boon joug geleid moet worden, maar dat
hg niet meer vervormd kau worden wan
neer hjj eennaal oud en onbuigbaar is
geworden.
Dwingelandij.
De goddelooze regeering der Franscne
Republiek maakt zich schuldig niet alleen
aan overtredingen tegen het heiligste wat
op aarde bistaat, maar toont zich ook in
kleingeestige dwingelandjj.
Socialisten en anarchisten mogen ge
bruik maken van hun persoonljjke vrjj-
heiJ, de religiensen daarentegen zjjn
verdreven uit hnn gemeenschappelijk le
ven, en hun wordt elke vrjjheid van gods
dienst verboden.
Pater Coubé, wie os welsprekendheid
der Regeering een doorn in het oog is,
was de aangewezen man om op het feest
van Jeanne d'Arc te preekea.Ntu-
weljjk8 was dit bekend, tof er kwam ver
bod. Tegen hem werd de wet van 1901
ingeroepen. Het hof van cassatie heeft
echter mtgemaakt, dat die wet niet in
d t geval kan toegepast worden, en dat
het den Pater vrjjstaat te preeken, waar
hjj wordt toegelaten of verzocht.
Na zon men toch meenen dat pater
Coab zjjn gang kon gaan. Daartegen
kwam de kerk vervolger Oom bes in
erzet, door zich tot den Bisschop van
Pétigueux, Mgr. D elamaice, te rich
ten met de bedreiging, dat indien Z. D.
H. toestond dat pater Coubé zou pree
ken, hjj, C o m b e s, den Bisschop zon ver
antwoordelijk stellen voor de gevolgen.
Om des lieven vredes wille en teneinde
groote moeiljjk'aedeu te voorkomen, be
sloot de Bisschoo een ander feestredenaar
te Perigueux de lofrede op Jeanne d'
A r c te laten houden.
De toestaid in de Fransche Republiek
wordt inderdaad met den dag treuriger.
BUITENLAND
Rusland.
Hoe de Russische pers jnicht, lezen
we nit eene correspondentie in de N.
Rott. Ct.
De groote ramp, waardoor de Japan-
sche vloot getroffen ri, heeft hier een
dnidelijken omkeer ia de gemoedsstem
ming van het publiek tengevj'ge gahal.
Het pessimisme, waai toe de vele ODge-
lukken van de Russische vloot ook wel
aanleiding hadden gegeven, heeft plaats
waarom verdien ik, arme timmermansknecht
dat
//De tjjd zal opheldering brengen. Deze
brieftascb bevat een kleine soa, welke gjj als
eene vergoeding uwer reis moogt beschouwen.
Ik zeg niet vaarwel, maar tot spoedig we
derzien.//
Ig aaz was verdwenen. Dadeljjk hierop kwam
Elsje binnen en gaf aan hare vreugd over
Alberts gelukkige teh liskomst lucht.
Zjj verhaalde dat zjj rustig geleefd en geene
bezoeken gehad had. Maar er was een brief
aangekomen. Deza brief was van Louise; hjj
behelsde wat de minnende jongeling slechts
wenschen kon: bewijzen van teederheid en be
tuigingen van eeuwige liefde en trouw. Het
verbljjf op het land, schreef zjj ten slotte, kon
wel eenige dagen laDger duren dan er bepaald
was.
De bovenmatige gelukkige Albert kuste het
papier, dat de hand van Louise had aangeraakt.
V rvolgens sloot hij het bjj zjjne voorwer
pen van waarde in de kast.
Elsje waagde het niet naar het doel en
oogmerk der reis ta vragen; zij maakte het
avondeten gereed en bediende haren jongen
meester, dien zjj, in zijne schoone kleeding,
nauwelijks nog voor eenen timmerman!knecht
hield.
Wat was nu de uitkomst der reis? Nieuwe
twjjfel, nieuwe zorgen, zelfs niet de minste
lichtschemering schoot in de duisternis die de
aikomst van den armen Albert bedekte. Stond
hij wezenljjk in betrekking met de voornaame
familie, zooals er hjj zich aanvankelijk mee
gemaakt voor een stoutmoedige hoop op
't winnen van de heerschappij ter zee.
Men had zich al met de gedachte ver
trouwd gemaakt, dat de rest van het
Port Arthorsche smaldeel, bjj een ernstige
blokkade tot werkeloosheid gedoemd, bjj
een mogelijke verovering der vesting door
de Japanners zon worden vernietigd om
niet in handen van den rjjand te vallen.
Dan zou ds Ooztzee-vloot betrekkelijk
weinig meer kannen veranderen aan den
toestand. Maar na de Japansche vloot
zulke zware verliezen geleden be ft, is
men vol moed, dat de krjjgskansen zich
geheel ten gunste van Rusland zullen
keeren.
Onverholen drukken de meeste persor
ganen hun vreugde nit over den ondergang
der Japansche oorlogsschepen, en men
vleit zich met ds hoop, dat admiraal
Togo niet de volle vaarheid heeft be
kend, en de ramp nog grooter is. Eerst
sprak men van vier schepen en 2000
man, na nog van drie. De Rassiscbe
krjjgsgod heeft z'ch vol genade betoond,
God heeft weer get zond zij a volk niet te
verlaten, de «Petropavlo vsk» is dubbel
en dwars gewroken. Zulks uitlatingen
zjju schering eu inslag in da gezwollen
hoofdartikelen.
En cok te Und coas'ateert da pers
heeft het geluk zich naar ons toege
wend. De zware regens der laatste da
gen maken bet oprukken der Japanners
van hun landingsplaatsen onmogeljjk,
waardoor da Russen tgd winnen om han
basis nog voortdurend te versterken. Want
het epoor, dat dageljjks ongeveer 2000
man naar L aojang brengt, ljjdt onder
de regens heel weinig, of in het geheel
niet. Koeropatkin heeft das gelegen
beid zjjn legermacht op geljjke hoogte te
bieigen als het vjjandeljjk leger, enden
bes iseenden slag tot zoo lang uit te stel
len. Maar men mag niet vergeten, dat de
tegenwoordige regen ia Maatsj oerjje waar
schijnlijk niet lang zal duren, want de
eigenljjke regenpeiiode komt eerst in
Juli.
Frankrijk.
Hst gerucht loopt, dat wegens de ver
wikkelingen in de diplomatieke betrek
kingen tusschen Fraokrjjk en het Vati-
caan, Koning Alphonse van Spanje
heeft afgezien van een bezoek aan Pre
sident L o u b e t, die door zjjn reis naar
Rome en het bezoek aan den Italiaanschen
Koning dea Paus beleedigde.
Japan.
Sinds het begin van den oorlog heeft
Japan 410 millioen yen voor oorlogsuit
gaven besteel. De helft was gedekt door
de eerste leeningen. Thaus zal opnieuw
een Japansche volkslsening ten bedrage
van 100 millioen yen worden uitgegeven
tegen een koers van 92 pc. met 5 pc.
rente, in zeven jaren terng te betalen.
Een d^rgeljjke offervaardigheid bewjjst
een keer te meer, dat de Japanners alles
op het spel zn'len zetten om te winnen.
Duitschland.
De dood van Paul F r e d e r i k van
Mecklenburg. Het «Berliner Tageblatt»
vestigt de aandacht, zjjaer lezers op d3
zonderlinge wjjze, waarop de jonge hertog
van Mecklenburg-Schwerin gestorven is.
Er is bjj zjjn dood geen enkel bulletin
nitgegeven; het sterfgeval ie aangekon
digd zonder meer. De voret, zoo bericht
het «Berliner Tageblatt» verder, had den
dag voor zjjn dood een diner gegeven
aan zjju vrienden iü zjjn villa te Kiel.
Den anderen morgen werd hg Jdaar dood
gevonden. Hjj was nog slechts 22 jaar
oud en luitenant bjj de marine.
Gisterenmiddag is het Ijjk te Ludwig-
lust aangekomen en van het station naar
de katholieke kerk overgebracht. Achter
de b ar ging de groothertog, hertog Paal
Frederik en hertog B o r w i n. Daar
achter volgden prins H e i n r i c h van
Pruisen, de groothertog van Oldenburg,
vorst Hngozn Windeschgraz,
hertog Johaa Albrecht van Mec
klenburg en verschillende andere voreten
benevens de vertegenwoordigers van de
aimraliteit en het leger. Prins Hendrik
der Nederlanden en grootvorst W1 a d i-
m ir van Rusland hallen vert «genwoor-
digers gezonden.
De oorlog in het Oosten.
gevleid, had, daa zoudea zich de personen
die hem hadden opgezocht, wel anders gedra
gen hebben. Hij besloot geduld te hebben.
In den Dbaaikolk.
Den volgenden morgen ging hjj als gewoon-
lijk naar het werk. Hoewel hjj wist dat hjj
Louise niet zou ontmoeten, koos hjj toch den
weg, die voorbjj haren tuin liep. Daar had
zjj gestaan, deze bladeren hadden hare wan
gen aangeraakt, hij plukte een blaadje, kuste
het, borg het aan zjjne borst en ging verder.
Op de timmerplaats hoorde hjj dat meester
Gerold reeds op het kantoor was. Hjj ginger
been.
//Reeds (erug? Albert,// vroeg de meester
verrast.
//Ja, sinds gisteren avond, mjjnheer Gerold.
Ik dank u vo~r het verlof en kom aan het
werk.//
De meester zweeg en doorbladerde eenjboek.
//Ge zoudt in mijne plaais een werk kun
nen verrichten, v zei de meester, na een poos
stilzwjjgens.
//Gaarne, mijnheer Gerold,,.
//In de nabjjheid van Buehau ligt de groo
te suikerfabriek van den prins von Selbachw
//Dat weet ik.//
//Ge hebt er met uwen vader reeds ge
werkt.»
//Ja
//Welnu, ga er heen en onderzoek den
bouwgrond, dien de meester der fabriek voor
een paviljoen heeft bestemd en dat hjj mjj
krijgt thins tigenslag op te-
gmslag. Da Dailij Telegraph ontvangt
nit Nioatsjwaog het bericht, dit de Ja
pansche landoperaties tegen Port Arthur
vooralsnog weinig succes hebben. De
generaal Stossel ea Foek maken
voortdurend goedgeleide en vermetele
uitvallen tegen de oprukkende Japanners
die etrjjden met hardnekkige vastbera
denheid; eenige honderden Japanners
zjjn in de laatste dagen gesnenveld.
De Morning Post verneemt uit Moek-
den, dat volgeos berichten uit goede
bron de kozakkea van generaal Ren-
nenkampf twee Japansche transport
colonnes hebben bait gemaakt.
Klaarbljjkeljjk beginnen de kozakken
de Japansche verbindingslijnen ernstig te
bedreigen; zjj hadden reede aanzienljjke
voorraden vernietigd voordat de Japan
sche opmarsch begon. Dientengevolge is
het Japansche leger thans ia een berg
achtige landst/eek zonder levensmiddelen,
terwjjl hun verbindingslijnen gelegenheid
bieden voor aanvallen.
De Standard verneemt nit Tsijifoe, dat
volgens brieven nit Port Arthur de her
stellingswerken aan alle oorlogsschepen
geëindigd zjjD, behalve aan de Retvisan,
men verwacht echter dat ook deze voor
het einde der week zullen voltooid zjjn.
De zeecorrespondent vbd de Times be
vestigt in een telegram uit Wei-bai-wei
dat de verliezen, die de Japanners met
hun vloot geleden hebben, hen dwingen
gelast heeft voor hem te bouwen. De teeke
ning er van kunt gjj later ontwerpen, als gjj
gehoord hebt wat de prins wenscht.
Gjj hebt tjjd tot dezen avond.
Neem mjjn tasch, die van alles voorzien is
wat gjj voor den arbeid noodig hebt.
Albert was over dezen ontvangen last zeer
verheugd.
Trotsch, met de brieventasch onder den
arm, ging hjj over de timmemansplaats en
spoedig hierop kwam hjj in zjjn kamertje te
Buchau. Hier legde hjj zjjn werkpak af en
maakte zjjnen opschik.
Toen hjj Elsje had verhaald dat de meester
hem eenen eervollen last had opgedragen ,nam
hjj zjjnen hoed met den rouwband en ging
heen. Hjj ging voorbjj het kerkhof. Met
kinderljjke vroomheid bezocht hjj het graf
van den ontslapen weldoener en deed een
kort gebed.
//Ecd fraai gedenkteeken,// fluisterde hjj,
//zal spoedig uwe rustplaats versieren. Ach,
hsd de dood u*e tong niet verlamd, -die het
geheim mjjner geboorte kon onthullen. Goede
vader, zorg voor mjj
Een half uur later betrad hjj reeds de
groote fabriek, waarvan de samengevoegde
gebouwen aan een dorp geleken. Links lagen
de onafzienbare velden, waarop de beetwortels
worden gewonnen.
Wordt vervolgd,)
(III II UT.
ABONNEMENTSPRIJS,
AINXIEMD
PRIJS DER ADVERTENTIE*.
ASITE MA NON AGITATE.
FEUILLETON,
48
i
