No. 5712
Maandag 6 Juni 1904.
29ste Jaargang
Ëagêlaó voor cföooró' en 3uuïè-<3iotlanè.
Katholieke Kiesverenigingen
HET GEHEIM
Algemeene Bond
vaü een Vorstenhuis,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/«
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PuhlieitêEtrangère
G.L. DAÜBE fy Co JOHN., F. JONES Suae- Paris 316»* Faubourg Montmartre
van
in Nederland.
Maandag j.l. had te Utrecht in «het
Kasteel van Antwerpen» eene vergadering
plaats van aigevaardigden van verschil
lende Katholieke Kiezersvereenigingen om
te geraken tot het oprichten van eenen
Algemeenen Bond.
Vertegenwoordigd waren de provin
ciale Noordbrabantsche Bond door de al
gevaardigden van de districten 's Hertc-
genbosch (Jhr. Mr. van Sasse van Ysselt
en Vesters), Grave (pastoor van Winkel,
van Erp en Cosnen), Helmond (Bogaeis
Polet en J. Ray makers), Veghel (F.
Menders en van Lith), Oosterhout (Mr,
van den B esen en W. Fick), Breda (Mr.
van Dam en Spitzen), Zevenbergen (Aar
den) en Bergen op Zoom (Juten); de
provinciale bond in Gelderland door de
heeren Jhr. Mr. O- van Nispen tot Se-
venaer (Ngmegen), haion vaa Lamswoerde
(Arnhem) en Vemer (Groenlo)d< pro
vinciale bond van Zuil Holland door de
heeren Jbr. Mr. L. von Fisenne (Rjjs-
wjjk) en van Vuuren ('s Gravenhage)
de provinciale bond van Noord Holland
door de heersn Mr. Thjjssea (Haarlem)
Boa (Hoorn), en de fley (Hoofddorp)
het Centraal bestaar der Katholieke kies
verenigingen te Amsterdam door de
heeren mr. E. van den Bogaert, mr. L.
Smit en Ferd. Wierdelsde Katholieke
kiesvereeniging in het district Middelburg
door de heeren E. Mes en Kunkeler;
de bond van kiesvereenigingen in Uciecbt
door de heeren van Hazendonk (Tuil en
't Waal), mr. Kooien (Utrecht), Goes
(Mjjdrecht), Moes (Ysselstein) Bos (V m-
keveen) en van Vliet (Harmeien)de
kiesvereenigingen van Zwolle, Deventer
en Enschedé door de heeren A. Vos de
Was), Schoemaker, mr. Essink en de
Bruyn; de kiesvereeniging te Groningen
door de heeren Hessels en ter Veer; de
provinciale bond in Friesland door de
heeren R. Visser (Sneek) en Fransen
tLeeuwardeo); de kiesvereeniging te Roer
mond door de heeren Drehmanns en
Willemsen.
Mr. JdC van den Bissen (G'naeken)
die het initiatief heeft geaomen tot deze
vergadering, trad als voorzitter op en
verzocht den heer Jutan (Bergen op
Zoo m) als secretaris te willen fungee-
ren.
55 (Vervolg.)
Het hameren hield op na een kwartier. Eerst
kwam Mijnheer Roze terug. Grijnzend opende
hg de brieftasch, nam er de papieren uit,
«elke hij met bevende hand in de vlam der
kaars verbrandde.
De man had een vreeseljjk voorkomen.
Nooit zal ik het dooJsbleeke, misvormd ge
zicht en de van koorts bevende handen ver
geten. 't Moet waarlgk gene kleinigheid zjjn
eenen moord op het geweten te hebben. De
wissels zjjn vernietigdl krjjschte de koopman,
de valsche wisselsl Toen wreef hij zich de handen
en lichtte met de kaars op den grond.
Er is geen bloed gestort, zei Willem,
die bijgekomen was, gansch bedaard. De wjju-
kooper ligt zeer stil onder den muur, dien
ik heb opengebroken.
Zeer stil? vroeg de koopman.
Hg beweegt geen lid meer.
Maar als hij tot bewustzijn komt.
Dan houden hem de steenen tegen, welke
ik op hem heb gelegd, 't Zijn groote zware
steenen.
Niemand heeft toeh den reiziger ge
zien, hé
Nadat de voorzitter de vergadering
had geopend met een woord vau welkom
aau de aanwezigen en van dank voor
hunne trouwe opkom-t, zette hg in korte
trekken uiteen, welk doel hij voorname
lijk had met het bgeenroepen dezer ver
gadering: eeu algemeenen Bmd te vor
men van de katholieke Kiesverienigingen
in Nederland.
Na deze uiteenzetting weid door En
schedé, bjj monde van den heer de Brujjn,
de vraag ter sprake gebracht of alleen
de provinciale bonden stem in het ka
pittel zouden hebben, dan wel of ook de
vertegenwoordigers der districtskie.sveree-
nigingen recht van medespreken en stem
men zouden hebben.
Na eenige discus lie werd basloten al de
ter vergadering aaowezigen te laten stem
men, daar de te behandelen zaken toch
Blechts een voorloopig karakter zouden
hebben.
Intusiichen was door Groningen, bg
monde van den he8r ter yeer, eene uit
voerig, motie voorgesteld, die, voorop
stellende de wenschsljjkheil van eerie
algemeene organisatie, bedoelde deze ver
gadering zich te dom constitueeren tot
een comité van initiatief, en eene com
missie te benoemeD, welke de statuten
zou ontwerpen en de zaak verder voor
bereiden.
Die motie, voor zoover ze ten doel
hadde wenscheljjkheïd van eene algemeene
organisatie vast t, stelle31 werd bestre
den door Amsterlaon bg monde vau m*.
van den Bogaert, die zulk een bond
voor de Katholieke staatspartij ni9t al
leen onnoodig, maar zelf, gevrarlyk
achtte.
Gelderland, bg monde vau notaris Ve
mer (Groenlo) verklaarde z;ch voor de
stichting, doch achtte wenecheljjkergeen
vereeniging van Provinciale Boud» n, doch
van districts-kiesvereenigiDgen, recht
streeks.
Overgsel, bg monde van den heer
Vos de Wael (Zwolle), wilde d.t even
eens uitgemaakt zien in dea geest van
een bond vau districtskiesvereeuigingeo,
terwgl ook mr. Togs,en (Haarlem) na
mens No ord-Holland dit denkbeeld toe
juichte.
Uit naam van Zaid-Uolland sprekende,
w<lle jhr. mr. von Fisenue (Rijswyk)
eerst beslist zien het principezal er
een algemeene bond gerortnd worden of
metdao eerst kau worden uitgemaakt
op welke wijze die zal worden georga
niseerd.
De heer ter Veer weea daartoe op den
Niemand dan Meta, mijnheer Roze, en Me
ts is mgne bruid, met wie ik spoedig trouwen
zal
Trouw, Willem, trouw; ik geef u, bui
ten de beloofde vg'honderd guldeD, van
nu af aan dubbel loon. Het huisje op de
plaats moogt gij voor u tot woning inrichten
Maar ik zou nog wel eens den muur willen
zien
Volg mij.
De twee mannen gingen dieper in den
kelder; maar ik achtte het raadzaam te vluch
ten.
Gelukkig bereikte ik de trap.
Ook door het huis kou ik gaan, zonder ge
zien te worden. To:n ik op straat kwam, riep de
nachtwacht tien ure. Het was Zondagavond, dit
merkte ik opam devroolijke mensehen, die
voorbijgingen. Maar mijn hart was zoo bedruk t,
alsof ik zelf eeue misdatd had begaan. Ik
wist dat mijn broeder een lichtzinnig menseh
was, maar voor zoo slecht had ik hem tot dan
toe niet gehouden
Waardoor was hjj slecht geworden, door
luiheid en hebzucht
Ik kwam in mjjn dakkamertje. Mijn kame
raad, met wien ik het bewoonde, was niet te
huis
Weet gij wie deze kameraad was?
Andreas Brand, een brave timmermans
knecht. Ik ontstak de lamp en bezichtigde
nauwkeerig het pakje. Het waren niets dan
brieven.
In een dezer brieven stond dat Rudolf Hart
den koopman Roze zou doen grijzelen, zoo deze
aanhef der Groningschi motie, teiwjjl de
heer Wierdels namens Amsterdam nog
eenige inlichtingen wenschte.
Eindelijk werd met 41 tegen 3 st em-
men uitgesproken de wenschelgkheid, dat
eene algemeene organisatie van het R.
K. kiezerscorps tot stand kome.
Amsterdam verklaarde daarna allerminst
de vaak op eenigerlei wgze te willen te
genwerken.
De wgze waarop deze organisatie zal
worden ingericht, maakte daarna een
punt vaa uitvoerige bespreking uit, waar
aan door vele aanwezigen werd deelge
nomen.
Terwgl eenigen, o.a. Jhr. mr. van Sasse
van Ysselt aanbevalen de motie vaa Gro
ningen als leiddraad te nemen voor de
behandeling en aldns te beslissen of en
welke comm's-ie zal worden benoemd, die
alles zal voorbereiden en eeu praeadties
geven, wenschten anderen dadel jjk een
beslissing over htt vraagpunt zal de
nieuwe vereeniging een orgauisatie zjjn
van provinciale bonden dan wel van dis
trict ikiesverasni gingen.
De vergadering sprak zich uit, dat de
te betioemen commissie die aangelegenheid
nader zal overwegen en te dier zake van
advies dienen; zij besloot ook met 36 te
gen 7 stemmen, dat de commissie zal be
staan uit eeu lid voor iedei# provicéie.
De vergadering wordt daarna een
oogenblik geschorst om de leien uit de
verschillende provincies gelegenheid te
geven hnnne vert'genwoordigeis in de
commissie op te geven.
Deze werd samengesteld uit de heeren
W. Prinzen Helmond (Noord-Brabant),
baron van Lamsweerde, Arnhem (Gelder
land), jhr. mr. von Fisenne, Rjjswjjk
(Zuid-Holland), mr. Thijssen, Haarlem
(Nooid-Holland), Kunkeler, Middelburg
(Zeeland), mr. Kooien, Utrecht, (Utrt ebt)
Vos de Wael, Zwolle, (Overjjs'el), ter j
Veer, Groningen, (Groningen), R. Visser,
Sneek (Friesland), Drehmanns, R ennond
(Limburg).
Dize commissie heeft bereids haar be
stuur samengesteld uit de heeten mr. Koo
ien, voorzitter, jhr. mr. von Fisenne, secre
taris, en mr. Tbjjssen penningmeester.
Zjj zal de statuten ontwerpen en ver
der de voorbereiding iu handen nemen.
Het denkbeeld om haar daartoe aan
een tjjd van b.v. 6 weken te binden,
kon niet de instemming vinden der ver- j
gadering, die ten slotte uiteenging nadat
jhr. mr. von Fisenne den heer mr. Jac.
van den Biesen had gelukgewenscht met
den afloop dezer vergaderiog, hem nog- j
hem de twee wissels van tien duizend gulden
niet betaalde.
Nu kon ik mg verklaren waarom men den
reiziger uit de wereld had geholpen En mijn
broeder had de hand er toe geleend i
Den gansohen nacht sliep ik niet.
Voortdurend dacht ik aan de vreeseljjke
gebeurtenis in den kelder.
Des Maandags morgens ging ik aan het
werk.
Ik was half ziek.
Des avonds vroeg Andreas wat mg deerde.
Ik had het hem gaarne gezegd, maar ik kon
toch mijnen eigen broeder niet verraden.
Zoo verstreek er een korte tijd, totdat Wil
lem kwam en ons noodigde op het verlovings
feest.
Gij weet immers nog dat ze in bet huisje
op de plaats werd gevierd. Gjj herinnert u dan
ook zeker nog wel dat Andreas en ik de eenige
gasten waren
Mijnheer Roze had veel wjjn en spijzen ge-
zouden, wjjl hij, zooals hij zegde, zjjne werk
lieden vereeren wilde.
Acht dagen na de verloving, had hethuwe-
ljjk plaats, en nu bewoonde mijn broeder met
zgn jonge vrouw een fraai huisje. Maar ik be
nijdde het hun niet; zorgvuldig vermeed ik
het huis, hoewel ik dikwijls genoodigd werd.
Hoe duur haddan beide echtgenooten het ge
luk gekocht, de man had eenen moord gepleegd
en de vrouw wist er van
Mevrouw Wiprecht zat ineengekrompen op
haar stoel
Celestine, die met angstige spanning luis
maals warme hulde bracht voor het ini
tiatief, daartoe door bem genomen en
wees op den jeugd'gen jjver vojr de goe
de zaak, die dezen strjjder voorjde belan
gen der Katholieken steeds blgft bezielen.
Door luid applaus stemde de vergade
ring met die woorden in,
Katholieke Actie.
In het nummer van 12 Mei 1.1. schreef
het dagblad «De Tiji»
«Is het te verwonderen, dat er pessi
misten waren, die aan eene totstandko
ming van de katholieke eenheid en van
een eendrachtige, bloeiende katholieke
actie op sociaal terrein wanhoopten
«Is het te verwonderen, dat er op dit
oogenblik nog stemmen fluisteren van
een kunstmatige opgedrongen eenheid,
welke geen stand zal houden?
«Wg twgfelen er niet aan, of deze
ongeluksprofeten zullen beschaamd wor
den.»
Zeker, zooals De Tjj I» schreef, moest
't zgn. Helaas, de aangenomen motie door
het Centraal Bestuur ran den Ned. R.
K. Volksbond bewipt het tegendeel. Zjj
heeft een klo/e doen ontstaan tusschen
den Volkebond en het latuur van de
Katholieke Actie.
Men heeft te doen met personen van
niteenloopende meeningen op sociaal-po
litiek terrein van verschillend karakter en
temperamentmet personen van zalfbe-
hetrsehing en offervaardigheid, maar ook
met on rerdraagzamen ea doordravendsn,
op den door de Katholieke-Actie aange
wezen weg.
Onze vrees, al namen wjj een afwach
tende houding aan, heeft zich bewaarheid,
maar dit neemt niet weg dat wg de hoop
koesteren alles nog ten beste zal keeren
en eenheid gebracht wordt waar thans
verdeeldheid beerscht desnoods met we-
derzjjdsche opofferingen en tegemoelko-
mingea.
BUITENLAND
Engeland.
Tijdens een dichten mist is nabjj New
castle de stoomboot «Hélène» uitRouaan
door de Engelsche stoomboot «Generaal
Havelock» in den grond geboord.
De kapitein en vier matrozen van de
«Hélèae», zgn door de Engelsche stoom
boot gered, zeven matrozen zgn verdron
ken.
Te Londen hebben de koetsiers der
cabs, bet werk gestaakt.
Frankrijk.
De stad Lorient is wegens de oproe
rige beweging der werkstakers in staat
van beleg veiklrard. Gebeele troepen
bandeloozen trokken door de straten,
den aannemer Moreau drong een woes
te bende de woning binnen. De deuren
werden ingebeukt en al wat in bnis breek
baar was, werd vernield.
terde, geloofde dat hare lieve mama in slaap
was gevallen.
Zoo nu de lezer meent dat de vrouw door
het verbaal van de misdaad verschrikt was ge
weest, bedriegt hg zich.
Celestine had reeds lang vermoeden gehad
van de vreeseljjke daid, door welke Wiprecht
aan zgn vermogen was gekomen, maar nu hoorde
zjj de vreeseljjke bijzonderheden ervan en dit
met het grootste genoegen.
Zjj beefde uit vrees dat haar een woord mocht
ontsnappen.
Immers zjj kon nlles op zjjnen tgd ten haren
voordeele aanwenden.
Frans Wiprecht sprak rustig voort, na
een snuifje ter verkwikking te hebben geno
men.
Op eenen avond kwam Willem bjj mjj
en zei dat in den wjjnkelder metselwerk te
verrichten was, 't welk hjj mjj wilde opdra
gen, om mjj een goed loon te laten verdienen,
ik kon des avonds komen, wjjl er in alle
geval kaarslicht moest worden gebruikt; voor
het eerst zag ik nu dat hjj ontsteld scheen.
Ik beklnagde den man: immers hjj bleef al-
tjjd mjjn broeder.
Is het werk zoo dringend? vroeg ik.
Ja, was het antwoord, een muur is uit
geweken en dat kan gevaarljjk worden.
Meer uit medeljjden dan om te verdienen
nam ik 't werk op mjj. Immers niemand dan
ik mocht in den kelder gaan, waar ik wist
dat zich een ljjk bevond.
Wjj maakten afspraak en ik ging des Za
terdags avonds naar den kelder, waar ik werk-
Mevrouw Moreau moest met haar
kinderen de vlucht nemen.
De gendarmen voerden gisteren char
ges uit op de menigte, vechtpartijen ont -
stonden en tal van gendarmen en poli-
tie-agenten werden gekwetst.
Duitaohland.
Het bezoek van koning Edward van
Engeland aan Kiel belooft schitterend
te zollen zgn. Keizer Wilhelm heeft
persoonlgk een aantal bevelen gegeven
betreflende de feestelijkheden.
Op de keizerljjke werf moeten niterljjk
in de derde week van Jnni alle repara
ties aan de daar liggende schepen vol
tooid zgn. De Daitsche oorlogsschepen,
die gedurende de Kieler-week in de ha
ven ankeren, zullen voorzien worden van
een verlichtiogstoestel. Nog nooit is
in Dnitschiand de vraag naar gloeilam
pen zoo groot geweest als in de laatste
weken. De electrische verlichting zal
waarschjjnljjk de schitterende illominatie
van de internationale vloot bjj de opening
van het Keizer-Wilhelm-kanaal in 1895
overtreffen.
Belgiö
De socia'istische volksvertegenwoordi
ger Terwagne, heeft zich met de
quaestie, die heerscht in de diamantnijver
heid, gaan bemoeien en de volgende voor
stel! en gedaan aan patroons en werklie
den:
lo. Aanneming van 200 leerlingen
100 te plaatsen door de patroons ea 100
door de arbeiders.
2o. Onmiddellijke in roering van den
9V, nrigen arbeidsdag en op 1 Jannari
a.s. van den 9-arendag.
3o. Samenstelling van een gemengde
commissie tot behandeling vanalte quaes-
ties, bjj welker regeling de diamantnij
verheid belang heeft.
4o. Algeheele amnedie voor alles wat
tjjdecs de staking is voorgevallen.
Dat de patroons op de voorstellen
niet zullen ingaan, laat zich begrjjpen.
Een 23-tal Chineesche studenten is
te Brussel aangekomen om er hon sta
diën te voltooien. Zjj hebben han intrek
genomen in het Hotel da Grand Miroir.
RuBland.
Het Lembergsche blad *Slove Polski
deelt mede, dat bjj het vertrek der re
servisten naar Oost-Azië te Charkow
vreeselgke tooneelen hebben plaats gehad.
Mirt geweld moesten de resorvisten in de
waggons van den gereedstaanden trein
gedrongen worden.
Op het oogenblik dat de trein zich in
beweging zon zetten om tr vect-ekkeo,
wierpen de vrouwen der soldaten zich "als
dolzinnigen op de rails. Met geweld wer
den ze er af geslenrd, wat niet verhin
derde dat eenige zich er opwierpen en
door den trein, die reeds in beweging
was, verpletterd en anderen zwaar ge
won i werden.
tuigen, steenen en kalk vond.
De muur was inderdaad geweken er kon
een groot ongeluk ontstaan, zoo men niet
schieljjk hulp bracht
Waardoor was nu het gebrek gekomen?
Door het gat, 't welk Willem gegraven had.
Willem was reeds aan het werk geweest, dat
zag ik duideljjk; maar zjjne handen waren
niet toereikend om het werk zoc haastig te
vjltooien als vereischt werd. Wjj moesten ook
schoren en daarom moest Andreas worden
geroepen.
Aanvankelijk betoonde Andreas er geenen
lust toe, doch toon ik hem het dringende der
herstelling bewees, willigde hjj er eindelgk
iu toe.
Andreas kwam.
Hjj schoorde de zolderiag en ik metselde
den bodem. Ik zag duideljjk dat Willem reeds
gemetseld had, maar het was slecht werk.
Toen ik hem dit deed opmerken, antwoordde
hjj: Laat die steenen maar liggen, zjj sullen
wel houden, werkt maar voort
Wjj kregen veel wjjn te drinken.
Mjjnheer Roze liet zicb niet zien. Willem
verrichtte baaswerk. Reeds geloofde ik dat ik
voorbjj het graf was, toen mjjn truweel den
voet van tenen mens h raakte.
(Wordt vervolgd.)
Hf H E f 11(11I 1 T.
ABONNEMENTBPBIJB
rrrnnn..
PBIJB DBB ADVEBTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
FEUILLETON,