No. 5728
Vrijdag 24 Juni J 904
29ste Jaargang.
kDagêlaó voor <5/looró- on SEuió-<Jlollanó.
De parlementaire voorraad.
HET GEHEIM
vao een Vorstenhuis
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
72
Men moet maar durven.
B PITfiN LAND
Frankrijk.
Ouitsohland'
Rusland.
Engeland.
Oe oorlog in het Oosten.
II Kill.
ABONNEMENTSPRIJS,
Per S maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
7oor het buitenland c2,9C
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschgnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteur-Directe'ur W. KÜPPERS.
PRIJS DER ADVBRTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cenle
Elke regel meer 7l/j
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Con t a n t.
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangère
G.L. DAUBE fy Co JOHN., b. J ONES Suec. Pari» 31 bi» Faubourg Montmartre
De stand der Parlementaire werkzaam
heden is dezj; de Tweede Kamer i) na
haar 101ste vergadering van dit jaar
een nog niet «dageweser» aantal in
de afdeelingm gegaan ten onderzoek van
de voorstellen tot Grondwetsherziening,
van de Arbeidswet en van wat kleingoed.
Den 29n dezer maand komt zjj weder iu
openbare vergadering bjjeen, voornamelijk
ter eindbehandeling van de Drankwet,
welke t°gm dien tjjd in haar herziene
gedaante zal gedrukt zjjn de Kamer kan
haar dan nog wat beschaven, maar ver
anderen niet meer. Na deze zoogenaamde
«tweede lezing» volgt de eindstemming
en dan gaat de Kamer met een zucht
vau verlicht ng tot S*ptember naar
hui*.
Daarmede zal evenwel de zomerrust
op het Bmnenhof niet zjja aangebroken,
want de Eerste Kamer moet nog bjjeen
komen ter behandeling ven de Hooger
Onderwijswet. En dat kan nogal wat
drukte geven
Na de Drankwet in «eerste lezing»
te hebben doorgewerkt, behandelde de
Tweede Kamer de vorige week nog een
heele reeks kleinere ontwerpeD, waarvan
er een heel wat stof opjoeg, n. I. de
wjjriging der Jachtwet. Het ontwerp be
oogde alleen het stroopen met de «licht
bak» zoodanig strafbaar te steil sn, dat
ook de drager van die «bak» een
licht, soms wel een acetyleen-lantaarn,
waarmede 's nacht) het wild wordt aan
gelokt en verblind - veroordeeld kan
worden. Van deze wjjziging wordt een
bslemmeriig verwacht voor dastroopersi
die des tachts aan den landbonw veel
nadeel toebreDgen. Bjj de behandeling
van het slechts 4 artikelen tellend ont-
werpje kwamen allerlei l»nlbouw- en
jacht-quaesties te pas, waarvan wel de
voornaamste wasde aandrang tot de
indieniog van een wildschadewet, wa.rbjj
den boeren tn landbouwers een vergoe
ding wordt verzekerd voor schade, hun
door wild aan hun gewassen toegebracht.
In afwachting van dit door velen vorig
begeerde ontwerp werd het kleine jacht-
wetje alvast zonder stemming aangeno
men.
Nog één belangrijke beslissing valt
waarschgnljjk vóer het rscè) van de
Tweede Kamer te verwachten en wel
omtrent het lot van de Tariefwet. De
heer L o h m a n vroeg de vorige week
aan den President, die beteekenisvolle
wet te willen verzenden naar een Com-
FED1LLEION,
Vervolg.)
Ontsteld zag zjj om. Niets bewoog zich
in hare omgeving; de zon scheen vrooljjk
aan den hemel.de bloemen verspreidden hare
geuren en het s-jsje zong. Een zwarte vlinder
vloog voorbij den wi'g, hief zich omhoog en
verdween tusschen de takken.
„Zekerheid 1 zekerheid 1 n fluisterde
Louize.
Haas'ig haalde zjj het papier te voor-
8chjjn. Het was vochtig en mors'gmaar
duideljjk kon zjj de woorden Ijzen, welke
een vaste hand geschreven had
//Vertrouw op God, Hij zal ons weder
bjj elkander brengen, wees niet op mjj ver
stoord, de hand van den Allerhoogste leidt
mjj. Mgn geest omzweeft u bem nnend en
beschermend, ach Louize, ik zie u bestendig!
Ga dagelijks Daar den wilg, geef hem uwe
brieven en ontvang van hem de mijne. Deze
boom tij het vereen'gingspunt onzer harten,
zoolang het lot ons scheidt. Mijn moordenaar
leeft in vreugde en heerlijkheid eens zult
gjj hem aanklagen
//Zjjn moordenaar riep weenend het
prme meisje. //Men heeft hem dan werkelijk
missie van voorbereiding, opdat het OLt-
werp degeljjk zou kunuen worlen beke
ken. Mr. Gueman Borgesius be
streed dit, wjjl zoo'n Commissie de wet
voor de liberalen immers zulk prach
tig agitatie-materiaalwel eens in
de doofpot zou kunnen tt >ppen. Voorzit
ter Mackay zei, dat hjj er eens over
zou denken. Best, antwoordde mr. L o h-
man, maar laat mg ut betlisnng s. v.p.
tijdig weten, opdat ik eventueel na
mens 10 leden een voorstel in mgn geest
kunne doen.
Een en ander zal moeten uitgemaakt
bij de openbare zitting van 't eiude de
zer maand. Mocht de heer L o h m a n
zijn zin niet krjjgen, dan wordt de Ta
riefwet in September in de secties be
handeld, tegeljjk met heel wat meer.
WaDt er zjjn men weet het tal
van belangrjjke ontwerpen bij de Kamer
aanhangig gemaakt, terwjjl die voorraad
juist dezer dagen weer met een voorname
wet vermeerderd is. Haar lange titel ie;
//Wet tot herziening van eenige artikelen
der wet tot regeling van het lager onderwijs
en aanvulling der wet tot regeling der fi-
nancieele verhouding tusschen het Rjjk en
de gemeenten en herziening der algemeene
regelen ten aanzien der plaatselijke belas
tingen.//
Die titil zegt niet veel, maar de wet
des t8 meer. Het doei i< toch
lo. Uitkeering door het Rijk aan de ge
meenten en de besturen der bijzondere scho
len van de wetteljjke minima-jaarwe'den
voor de door de wet gevorderde ouderwijzers,
met handhaving van de thaDS gelde ade aan
spraak op eene bijdrage in de jaarwedden
van oade-wgzers boven het wettelijke mi
nimum
2o. Verhooging van de bjjdr»ge aan de
bijzondere scholen om in de behoef e aan
schoollokalen te voorzien.
De clou van 't ontwerp zit in de bjj
dragen aan de bjjzondere scholen, want
de gemeenten zullen er niet veel meer
door krggen. Inmeis de verhooging, die
voor haar 't gevolg is van deze wet,
wordt afgetrokken van wat reeds woidt
genoten, zoodat alleen overbljjlt de ver
meerdering der Rjjksbjjdrage voor bet toe
nemen der openbare-schoolbevolking. De
financieels toestand echter der Bgzondere
scholen wordt er krachtig door versterkt,
terwgl tevens meerdere gel gkstellingwordt
vei kregen van het bjjzonder onderwjjs
met het openbare. Ziehier de becijferin
gen der Regeering,hiie verwacht dat de
wet ook «ten goede zal komen» aan het
vervolgd, hij is ni-t vrijwillig van mij geschei
den 1//
Zij las voort:
//Wees s'erk, Louize, gij wordt mijne
vrouw. Spoedig kom ik u halen.
Eeuwig uw Albert.
Twee en driemaal las zij deze regels,
welke de hand van haren geliefde geschre ven
had, Zjj kende zeer goed zjjn geschrift. Toen
borg zq den brief aan den boezem on 'er
haar kleed. Wonderbaar gesterkt en getroost
ging zij door den tuin het was of zjj een
geleider bjj zich had, die haar voor ver
driet en wanhoop beschermde.. Albert w s
dood, zjj kon hem niet meer zi n, maar zich
met hem onderhouden,hem hare we iscben en
gewaarwordingen te kennen geven. Zij scheur
de een blaadje uit haar zakboekje en schreef
er op
//Haal mij, Albert, de dood zal mij met
u vereenigenzonder u kan ik niet leven.
Haal spoedig uwe trouwe Louize.
Het papier wierp zij in den boom.
Gaarne sterf ik, dscht zjj. Wa* doe ik toch
op deze werele, waar hebzucht, gierigheid en
alle ondeugden heerschen In het eeuwige
vaderland zal ik rustig en gelukkig zjju
Nu zag zij opwaarts naar het onein
dige uitspansel, dat hst stralende licht der
zon geheel vervulde; dikwijls ging zjvoorbjj
den wilg, die spookachtig tusschen het groene
gebladerte stond. Daar was de grens tusschen
het aardsche en het eeuwige, daar stak
de hand van den gestorvene zich tot haar
uit, de hand die haar mede zou voeren, zou
personeel der bjjzon 'ere scholen
//Te meerdere rijksuitgaven zjjn testellen
voor het bijzonder onderwijs op f2.059.981
en voor het openbaar onderwjjs op f 40.000
te zamen f 2.099.981. Krjjgt de regeling met
1 Januari 1906 kracht van wet, dan zal te
rekenen zjjn op een meerdere Rjksuitgaaf
in totaal van f2 738.981.00 terwjjl voorde
volgende jaren zal zjjn te rekenen op een
meerdere stijging van uitgaven mat pl. m.
f 213.000.
//Volgens een nieuw voorgedragen regeling
worden de minima der j larwedden van de
hoofden van scholen van 199 en minder leer
lingen, van f 750 tot f950, voor de scholen
met 200 tot en met 309 leerlingevan
f850 tot f 1050, voor scholen met 310 tot
en met 419 leerlingen van f950 tot f 1150,
voor scholen met 420 en meer leerlingen
van f1050 tot f1250. Voor de onderwjjzers
tot bjjstand van het hoo'd worden de thans
geldende minima gehandhaafd.//
Hiermede zgn wjj iAusschen nog niet
aan 't eind. De Minister stelt toch ook
voor
lo (o kenniig aan kweekscholen van
het recht om aan de kweekelingen die
ant goed gevolg het eiidexamen afleggen,
de bevoegdheid te verleenen om als on-
derwgVr op te treden
2o. dzwakzinnigen aan de gewone
lagere school te onttekkea, door de mo
gelijkheid van Rjjkssubeidiëo aan scho
len voor doofstommen,blinden, spraakge
breken, krankzinnigen en idioten.
Vooral punt 1 is hiervan gewichtig
het geeft het «jus promovendi» aan de
kweekscholen een quaestie, waartegen
zich van vrgzinnige zjj Ie veel verzet zal
uiten. E' zgn immers zoove 1 bjj ondere
kweekscholen, door Roomschen of Prote-
stauea bestuurd. E i hoe kunnen die nu
voldoende ontwikkeling waarborgen zon
der dat ean staat i-exauen daaromtrent
zekerheid eiecht We krjjgen weer het
zelfde liefje te hooren a's bjj de B. O.-
wet een liedje met het refrein
Weg met het ministerie!
We zullen dat liedj i kalm laten zin
gen, vooral wijl het zoo weinig invlood
heelt, getuige menige S:atenverkiezing.
Maar intusujhen zullen we fclijv-n zor
gen, dat de bgzondere kweekelingen een
vergeljjking met de openbare niet behoe
ven te schromen.
derland gaat terug op den weg naar de
Middeleeuwen, geregeerd door mannen
met bjjbel en rozekrans in de hand, be
stuurd overeenkomstig de begrippen van
Calvjjn en Loyola.
Eo verder
De Breiaache Courant verzekert, «dat
F ankrijk nog a'tjjd in vooru tgang en
beschaving een eeuw voor is. Op het
einde der 18e eeuw gaf Frankrjjk door
zjjae revolutie den menschen de rechten,
die tot dan altjjd waren onthoaden en
die bewegiag was van invloed op alle
landen. Moge het ook na weer de andere
cultuurstaten zgn voorgegaan en dit voor
al mogen de auderen spoedig, spoedig
volgen.»
Men moet maar durven. Commentaar
achten wg overbodig.
Iu het Katholieke Breda verschjjnt een
b'ad dat den titel draagt van Bredasche
Cowant Dit pereproduct ie woedend over
den uitslag der jongst- verkiezingen voor
de Provinciale Staten.K u y p e r, z gt het
blad, kan na onverdeeld heerschen. Nj-
In de Fransche Republiek wordt het
bjj verkiezingen met den dag rumoeriger,
Te Flourensac is 't er al heel bar aan
toegegaan. Werd daar bjj de vorige ver
kiezing de stembus uit het venster gewor
pen en werden de goedgezindeo door de
rumoermakers mishandeld, na word de
stad bewaakt door Jagers, infanterie, gen
darmen te paard en te voet. De poli ie
bleek onmachtig om de orde te handha
ven.
De straten waren afgezet tot 200 meter
van het stembureau, terwgl de kiezers
vjjf aan vjjf Werden toegelaten.
De autoriteiten der stad warej op het
stembureau aanwezig en schildwachten
waren aan den ingang geplaatst.
Toch had er nog een botsing tueechen
de gewapende macht en socialisten plaats.
De stad w»s letlerljjk in staat van beleg.
Het resultaat was dat 635 stemmen op
de gematigde caud daten werden uitge
bracht, tegen 407 op die der woelgees-
'ten.
Op het pleia vóór de Bandenbargsche
poort «Uuter den Linden» te Berlijn, zal
een groot bo'el gebouwd worden.
Het paleis van graaf V o n Bedern
is voor 4'/2 millioen mark gekocht door
den bakenden restaurateur A d 1 o n, die
het tot een modern hotel laat iurichte^,
waarvan de gezamenljjke kosten op 8
millioen geraamd zjjn.
Bjj Met; is een vreaselgk mgn on
geluk gebeurd Ia een mgn zou b >t met
selwerk zgn ingestort. Verscheiden bon
derden werklieden zonden ia doodsgevaar
verkeeren, maar men hoopt hen te kun
nen redden.
EugèneSchaumann,de moorde
naar van gouverneur B o b r i k o f, heeft
in een brief aan den Czaar die hg bjj
zich droeg op het oogenblik, dat bjj den
aanslag en zelfmoord pleegde, de reden
ont/oowd, waaron ljj Bobrikof en
zich zelf het leven benam.
nu deze hand, dacht zjj plotseling bjj baar
zeiven, het papier reeds hebben gehaald, welk
zjj eea kwartier uurs geleden den boom had
toevertrouwd Zij keerde terug en bracht
hare hand in de holtehet papier was
verdwenen
//Groote God 1 groote Goil 't Is dan
geene begoocheling
't Was inderdaad geene bagoooheling,
hare hand vond niets in de kleine, holle ope
ning. Het sjjsje zong luid, misschien wilde
het bevestigen wat Louize vreesde te ge-
looven. -*
Vroolijk en lastig zat het grjjze vogel
tje op den kaoestigen stam, toen sp ODg het
verder, maar kwam telkens terug, alsof het
aan de plaats geboeid was.
Als droomend ging Louize door den
tuin.
Zj behoorde niet meer aan de aarde.
Zjj leefde reeds in andere sferen, met
haren Albert.
Hae moeder kwam met mevrouw Wip-
recht.
Louize zat voor het priëel, stil den
tuin aanschouwende.
//Er is met Louize iets gebeurd,» zegde
mevrouw Wiprecht.
Celestine was van dezelfde meening,
maar poogde het te verbergen.
//Waarom denkt ge dat?// vroeg zjj.
//'let goede kind is bleek en ziet er
ongerust uit.//
//Zij is ongerust wegens de toekomst.//
//Zooriep de oude vrouw.
Ia dien briet zegt hg o. m. te gelooven,
dat de Cziar toch nooit den waren toe
stand in Finland zou te weten komen en
dat er evenm'n kans bestond, dat generaal
Bobrikof zon teruggeroepen worden.
Daarom moest hg zichzelf recht verschaf
fen en het den Generaal oamogelgk ma
ken, verder nadeel te berokkenen.
Heden avon 1 gaat koning Edward
op reis van Louden naar Po.t Victoria,
waar hg zich aau boord van bet konink-
ljjke jacht begeeft. Op reis naar Kiel
zal de Koning door een groot gevolg wor
den vergezeld. Hoelang de Koning in
Kiel zal bij] ven, is nog niet bepaal 1, men
denkt ruim een week.
H )t officieels programma van de feesten
is na ook verschenen. Hieruit blijkt dat
34 binnen- ön baitenlandsche zeilvere
nigingen aan de wedatrgden zullen deel
nemen. Bjj deze vereenigingen zgn 14
buitenlaudsche, waarbjj 6 Engebchen,
Verder zjjn de Vereen. Staten, België,
Denemarken, Zweden, R island eu Fran
krgk vertegenwoordigd.
Belgie
Koning Leopold van België heeft
een grootsch o ïtwerp ter verfraaiing vau
der koninkljjke Residentie te Laeken iu
studie laten nemeo.
Esq deel van Laekea langs de haven-
iustellingen gelagen zal worden ingeljjfd
bjj Brussel, maar daarentegen zullen
Koekelberg, Gransboren, St. Pieters-Jette
en een deel van Strombeeck bgLaeken
worden ingevoegd. De samensmelting
der kleine gemeenten zal binnen eenige
jaren geschieden en toelaten grooteche
werken.tot stand te brengen. Heel de be
bouwde kant, rechts va i de Komnginne-
laan, zal totaal outeigend, afgebroken en
in esn park verandetd worden. Al de
bu sjes die den toegang tot het kerkhof
zoo weinig f-aai make i, zullen afgebro
ken en een monument He mg tug zal ge
bouwd worden.
Gezien vau de haveniastellingec zal
de ingang van Laeken kd rdaad groo soh
wezen.
Men zal een nieuw station bouwen,
het stadhuis wordt opgericht on eeu an
dere plaats dan eerst was bepaald, name-
ljjk om in 'i mi Jden te komen, de ingelgtde
gemeeuten meegereke d.
Binnen enkele jaren zal Laeken erne
ware koninkljjke residentie zgn, een Ver
sailles aau de poorten van Brussel.
Het wordt bevestigd, dat genera tl Kie-
ropatkine persoonlgk het opperbevel
heelt aanvaard tot het bewerkstel gen
eener Russische zuidwaartsche, dus aai-
vallende beweging De G metaal acht tha is
zgn leger zeker sterk genoeg om de Ja
panners aan te tasteu. Het wordt ook
boog tgd dat de Rassen eens eene over
winning behalen, tot nu toe is niet anders
//Ja,// zegde mevrouw Gerold,// en niet
zonder reden I
//Waarom toch?//
//Haar vader heeft haren kleinen bruid
schat in zjjn zaken moeten steken, en de
zaken gaan zeer slecht.//
//Dat was onverstandig, mjjne lieve
//lader laad maar nood dwingtMa
ma, n eem gjj het arme kind aan, en zorg gij
▼oor haren bruidsc'.iat.v
//Zeker 1 zeker 1Met genoegen
Nu zwegen de twee vrouwen, zjj waren
dioht bjj het priëel gekomen.
Louize, die roerloas op de bank zat,
zag ze nog niet. Mevrouw Gerold riep den
naam harer dochter. Deze schrikte geweldig
op.
\ch, moeder 1 Ge doet mjj verschieten.//
//Waaraan denkt ge mjjn kind vroeg
de oude weduwe.
//\an de toekomst, aan alles wat den
mensch al gebeuren kan
//Ik zei het u immers,» fluisterde de
moeder.
«/Wees gerust lieve Louize. Uw braid-
scbat heb ik verzekerd. Het stuk ligt in mjjne
schrijftafel.//
- //Mag ik dan gerust trouwen?// vroeg
Louize smarteljjk glimlachend.
i/O, dat spreekt van zelf) Gjj zult eene
zeer gelukkige vrouw worden. Wees gerust
en laat mjj zorgen.»
//Neen, neen,// fluisterde het meisje als
mat zich zeiven sprekende. //Hier op aarde is
mjjn verbljjf niet meer.»
Hare verschrikte moedei siste haar in
de ooren
//Spreek zoo onverstandig niet, dwaas
schepsel.»
Toen riep zij luid t
//Ach ja, alien zjjn wjj arme pelgrims
op deze aarde, wjj bereiden ons hier tot hst
eeuwige vaderland voor. De eene gaat vroeg,
de andere laat.»
//Maar allen gaan,» voegde de oude
vronw er bjj. //Dat moet 200 wezen Maar
intusschsntjjd, Louize, mag ik u verzoeken
mij een ruiker bloemen te plukken
Ën terwjjl Louize aan 't plukken was,
zei mevrouw Wiprecht aan hare moeder
//Spreek den dokter, Celestine, hetmoiaje
is werkeljjk ziek.»
„De dokter kan haar niet helpen
Wie dan
»3jj en gjj alleen 1en gjj zult haar
helpen Ach I ge weet aet, mjjn huweljjk
is zeer ongelukkig. Mjjn kind dat ligt mjj
op 't harte mjjn kind zal nooit!
„Ik geloof n, Celestine, ik geloof u 1»
//Gerold is een ruw, onverstandig
mensob, die met een lompe boerin had-moe
ten trouwen Gjj hebt veel goed te maken,
mama
{Wordt vervolgd.)
