No. 5729
Zaterdag 25 Juni 1904.
29sle Jaargang.
agêlaè voor toföooró*3/uió~i3flollanè.
Liberale eigenwaan.
HET GEHEIM
vao een Vorstenhuis.
abonnementspbijb.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 4 4 4 2,9t>
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D irecte^ur W. KUPPERS.
BUREAU Et, Jansstraat. Haarlem
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7lft r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicity, Etrangèrt
Q.L. DA ÜBE Co JOHN., F. J ONES Succ- Parit 31 bit Faubourg Montmartre
We hebben naer aanleiding der zoo
prachtig afgeloopen State nverkieziog wel
hooren beweren, dat de beslissing over,
de kleur der Eerste Kamer in handen was
der Zaid Hollandsche Boeren.
Daar is indetdaai veel van aan. De
libetalen maakten hun kiezers diets: Als
we Den Haag maar veroveren is de Eerste
Kamer voor goed wier ons. Deo Haag
toch doet, met een paar distiicten, die
ons ook wel in den sc b oot zullen vallen,
de Zuid Hollandsche Staten omslaan, deze
Siaten bljjven dan 10 liberale Eerste
Kamerleden kiezen en zoo wordt de libe
rale meerderheid in den Senaat besten
digd.
Deze liberale eigenwaan is echter be
drogen uitgekomen. Ziet, de hseren Vrij
zinnigen zag^n zich Den Haag bjjna
toegewezen; alleen moeten zjj bjj de her
stemming een beetje hun hest doen. Van
omslaan der Zuid Ho Dnlsche Staten
echter geen sprake! Integendeel zóó
weinig stembusoogst viel onzen geachten
tegenstanders in den schoot, dat we Den
Haag best kunnen missen met al de
districten, waar herstemming is, op den
koop toe.
Natuurlgk zul ea de omen.hun uiterste
best doen, dat geen enkel district, waar
zij maar een beetje kans hebben, veiloren
ga. Zjj zouden tot den verslagen liberalen
kunnen zeggen: «Ziedaar arme luidjest
daar hebt ge nog wat buit. Wg kunnen
wel wat missen.» Het tegendeel echter zal
bjj de herstemmingen worden nagestreefd,
want een paar stemmetjes over in de
Staten kan nooit kwaad. De liberale
eigenwaan kan niet genoeg worden be
schaamd.
Want, o, die waan is zoo groot! Dit
bljjkt b.v. uit de houding van da «Nieuwe
Courant.» Ditliberale orgaan heelt natuur-
ljjk braaf meege jan merd over denuitslag
dar verkiezingen, maar het was toch «en
passant» booj op zju ei^en tageustanie s,
omdat deze z.i. een verkeerde lens haddeu
aangeheven. Ze hadden niet moeten schet
teren: «Tegen Dr. KuyperUmaar kalm
en bazadigd moeten betoogen «Vóór de
liberale Eerste Kamer». Dan zou het veel
beter afgeloopen zjjn, terwjjl nu ia de
kaart van de socialism wsrd gesperld.
Nu moet ter eere van het Haag che
blad gezegd worden, dat het in den'ver-
kieziogsstrjjd voortdurend zjja best heelt
gedaan, om de menschen van de noodza
kelijkheid eener liberale Eerste Kamer te
overtuigen. Twee Kamers van een en
dezelfde politieke kleur, waar moet het dan
heen met ons ar ne vaderland
Aldus de «N. Crt.» die ongetwjjfe ld,
indien we een l.bjrale Tweede Kamer
hadden bezefen, thans zou gegverl hebben
voor een anti-liberale Eerttr. Immers
twee Kamerv van een en dezelfde poli
tieke kleur, waar moet het daa heen.
Natuutlijk is deze onderstelling beele-
ii)aal mis. Tegenover een liberale Twee
de Kamer behoeft heelemaal geen anti-
libtrale Eerste te staan. De liberalen
zullen van zelf 's lands zaken wel goed
bebart:gen; die hebben geen dwarskij-
keis noodig, willen er zells net mede
te maken hebben. Eigenljjk wetsn alleen
de liberalen,hoe 't moet gaan ia de Staat
kunde, wil 't goed wezen. O bemin
nelijke eigenwaan!
De «Arnhemscbe Courant» tapt uit een
ander vaatje. De uitslag der provinciale
vet kiezingen betrearend troost dit blad
zich met de gedachte dat eigenlijk niet
de chri&teljjke partgen de overwinning
hebben behaald, maar dat de uitslag al
leen te wjjten is aan de kiestabel,
d. w. z. aan de indeeling van het kie
zerscorps.
't Is waarljjk vermakelijk! Zoolang de
1 iberalen aan de winnende hand waren,
is er van hun kant nooit geklaagd over
de provincials kiestabel. Deze was toen
zeer goed, want wat is natuurljjker, dan
dat de liberale politiek koning kraait.
Maar nu deze eigenwaan een best ja den
kop is ingedrukt, nu moet die tabel noo
dig herzien worden. Geschiedt dit, dan
ge zult het zien, hoopt de «Arnb
Cl.» komt het liberale zaakje wee*
van zeil in orde.
Nu treft bet toevallig, dat juist dezer da
gen bekend is geworden het voornemen
der R-geering om geljjk met alle
groote steden geschiedt is ook Den
Haag te splitsen voor de Sta'enverkie-
zmgan en w±l omdat daar ha» kiezers
corps zoo groot is 24000 mau. Gehoord
de «Aruh. Crt.» ea gezieu he: feit, dat
de liberalen Den Haag voor da Ka ner-
vtrkiazingen wel in drie distiicteu heb
ben gesplitst, zou men verwacht m, dat
de navolging van dit ïllustre liberale
voorbeell, de consequente doorvoering
van het liberale systeem door de vrij
zinnigen zou worden toegejuicht.Het te
gendeel vindt ecater plaats. Da voorge
nomen splitsing "van Den Haag wordt
uitgekreten als een daad vau booze par
tijdigheid,Vooial de «N. Rott. Git.» put
zich uit ia afkeuringen, de een al teller
dan de ander. Ei daa komt daar na
tuurlijk de veivekering bij, dat de libe-
73 [Vervolg.)
Men wist niet of mevrouw Gerold van
toorn of van smart aan 't weenen viel maar
dat zij weende zag duidelijk de oude vrouw,
die in groote verlegenheid kwam. Zjj wendde
ondertuss hen het hoofd op zij, bewonderde
de bloemen van het prieel en ging zoo wat
van den wegel af tusschen de struikge
wassen.
//Deze vrouw heelt een taai vel,fluis
terde Celestine gramstorig voor zich. Ik
verzuim geene enkele gelegenheid om haar den
toestand duidelijk te miken, en evenwel
beweegt en verroert zjj zich niet.
Mijn geduld zal spoedig ten einde zijn.
En dan kom ik met de keldergeschiedenis
voor den dag.//
z/'t Is zeer noodlottig dacht op hare
beurt, de oude weduwe. //Ik moet alles doen
om mjnen zwager te bevredigen, die zjjne
eischen zeer hoog stelt. Nu zit ik als eene
arme ziel tusschen twee vuren. Yoor Louize
zal ik toch wel iets kannen doeu zonderden
duivel te kwetsen, dien ik zwager moet
noemen
Celestine had door het gebladerte ge-
raleu o blinde eigenwaan
iels nooit zouden gelaan hebben. Heusch
niet.
Jammer intusschen voor de «N. Rott.
Ct.,» dat de jo igste Statenverkiezingen
het blad geenszins in 't geljjk stelt. De
cijfers der verschillende Haagfche stem-
districten bekend zjjude, viel 't heel ge-
makkeljjk uit te rekenen, hoe de stem-
groepeeriog zou geweest zijn in de te
vormen districten wier grenzen immers ge
lijk zullen zjjn aan die voor de Kamer.
En wat bleek toen Dat zelf de meest
bevoorrechte a iti-linera e{ candidaat in
geen der districten de vols r ekte meer
derheid zou behaald hebben!
Waar bljjft uu, o verlichte tRotler-
dammerde door u beweerde partijdig
heid, welke zoa vooruitten bjj het split-
siugsvoorstei?
Of is uw beschuldiging weder een
staaltje van den liberalen eigenwaan, die
alleen de eigen daden goedkeurt, maar ög
den tegenstander terstond min nobele
bedoelingen zoekt.
De tjjd zou na allengs aangebroken kunnen
zjjn, om dien eigenwaan eens te straffen.
A s wjj vroeger klatgden, dat aan de
minderheid geen behoorl jjke vei tegen woo r-
diger werd gegund in verschillende col
leges, dan werd van die klacht ternau
wernood notitie genomen. Nu moest den
lib. eigenljjk hetzelfde wedervaren. Dit zal
echter niet het geval wezen. Integendeel,
al denken eu schrijven zjj nog zooveci
kwaad van de «kerkeljjken», dezen zullen
de rechten hunner tegenstanders behoorljjk
weten te eerbiedigen.
Een vuile geschiedenis.
Dj milhosnenquaestie der patere Kar-
tluizei s heelt een staartje gekregen, waar-
bjj de Frauscbe minister-president C o m-
b e s en zjjn zoon E d g a r d, iu hunne
ware gedaanten te voorschijn worden ge
bracht.
Toen de jou nalist B e s a o n, E d g a rd
O omber vau pogiug tot oplichting der
paters Karthuizers beschu dgd-, begon
bet steentje te rollen. Zjju valer, de
Fiansche Min ster-Pres dent, bleek aldra
in den vuiien rou,mel beirokkea te zjju.
Een Ejquête commissie is thans druk
bazig met de knoeierjjen te oaderzoe-
kea ea in die commissie zjjn vrienden
eu tegenstanders van Combes elkaar
reeds met inktpotten en wandelstokken te
Ijjt gegaan.
't Is eea vuile en leeljjke historie.
Overal elders daD in Fiaukrgk zou
Combes, u t hetg3en nu reeds voor
het voetlicht gebracht is, een verloren
maa zjjn.
luime s hst staat vast, dit Com bes
een ambtenaar (Lagrave) beett
van
geëischt om voor den rechter van instruc
tie Valles, (die vcor een halfjaar met
een voorloopig onderzoek der Katthuizer-
zaak belast was) te getuigen in termen,
die zjjn zoon verontschuldigdeo.
Het staat tevens vast, dat van de al-
of-niet inwilliging van dat verzoek de
politieke loopbaan afhing.
Het staat ten slot e vast dat Edgar
Combes zelf de termen van het ge
tuigenis heeft helpen vaststellen indien
hjj het niet reeds te voren te same a met
zjjn vader heelt klaargemaakt.
Lagrave heetfc getuigd op bevel
tea gunste van <len zoon des eersten mi
nisters.
Hjj heeft gein vrjj getuige lis afgelegd,
hjj heelt een gegeven bevel opgevolgd,
en juist de termen gebruikt die hem
waren voorgezegd.
En nu schelden de minister-president
Combes, zjjn zoon Edgar en La
grave elkaar voor leugenaars
De geldknoeierjj ter zjjde geze', dan
toch rast op C o m b e s-Père en O o m-
b e s-tils de beschuldiging dat zjj een
getuigen hebben overgehaald om ouder
eed* verklaringen af te leggen tegen zjjn
geweten en tegen de waarheid.
Had de journalist B e s s o n gezwe
gen, wat zou Combes zjjn baat heb
ben ïkunnen bljjven botvieren tegen de
relig eusen
Zon Combes met zjjn slachtoffers te
vervolgen zjjn eigen grat gegraven heb
ben? Zoo iets gebeurt wel eens meer in
de wereld.
BUITENLAND
Belgie
Uit Bruseel wordt gemeld, dat deNe-
derlandsche minister Dr. Kuyperin
een der hotels (in het centrum der stad
ouder eea anderen naam iB afgestapt.
Dr. K u y p e r, die een bjjzondere voor-
i liefde voor België heelt, eu in 't bjjzon-
I der voor Brussel, waar hjj veel vrieaden
'telt, is er komen uitrusten van de ver-
moeieuissen, veroorzaakt door de belaog-
rjjke parlementaire werkzaamheden en de
studi9 der wetsontwerpen, die binnenkort
aau de goedkeuring vau de bside Kamers
zullen onderworpen worden.
Om het volledigste incognito te kun
nen bewaren en hier rustig eea'ge uren
ti kunnen sljjten, was dr. Kuypervan
naam en van hotel veranderd.
Di. Kuy per weigerde alle interviews
eo zal heden uit Brussel uaar Den Haag
terugkeeren.
Engeland.
Te Londen hebben Dinsdag voor de
15e maal de Engelsche schrjjfsters hun
jaarljjksche feestmaal gehouden.
Ongeveer een 200 la! schrjjfsters, ge
kleid ia de fjjnste toiletten, namen aan
den feest iisch deel, die met leliën en ro
zen was opgesmukt.
In een verslag over dezen feestmaaltijd
wordt gemeld: er werd minder gerookt
dan verleden jaar. Maar Miss Beatri ce
Har raden, de tafel-presideute. deed
t c (te midden van leliën en rozen af
ien
gluurd.
//Het gezicht vau mama ziet er mjj
bcoiaardig uit 1// dacht zjj //Haar zwager heelt
haar in zijne klauwen! Waarachtig, ik word
krankzinnig, indien mijn p an dicht bij het
doel mislukken moestik iaat al mjjne mij
nen spdngen
Van dit oogenblik af, werd de betrek
king tusschen beide vrouwen stillekens aan
langsom meer gespannen, hoewel zjj uiterlijk
zeer vriendelijk schenen.
'loen Louize de oude vrouw den ruiker
toereikte, welke bloemen zij zorgvuldig ge
schikt had dacht, mevrouw Gerold
//Louize dost mjj leed! 't Is niet ge
makkelijk zulk eene domme vrouw teedere
oplettendheden te bewjjzeu
Kort daarna nam men den terugweg
aan. Mevrouw Wiprecht nam voor hedtn de
uitnoodiging van het middagmaal niet aan,
en wendde ongesteldheid voor. Niettemin
speelde mevrouw Gerold de berorgde. Zij
bracht mama naar huis en hielp haar oat-
klejden. In het voorhuis ontaioette zij de
dienstmeid.
//Grietje
//Wat blieft u, mevrouw Gerold P//
//Is de oude kerel hier weêr geweest?//
//Neen indien hjj er was geweest, zou ik
het u wel gezegd hebben.//
//Hebt gjj vernomen wie hjj is?//
//Evenmin,»
//Zonderling
//Juffrouw Wiprecht spreekt geen woord
over heir.,/
//Nu moeten wjj oppassen, Grietje.//
De oude dienstmeid zag bjj deze vraag
zoo scheel, dat men van haar rechteroog niets
dan het wit zag.
Celestine schrikte niet. Zij had zich
daaraan gewend.
De vreemdeling met de versleten jas
behoort tot de familie.»
»Is 't mogelijk, //fluisterde Griet.
»Ik heb het ontdekt.//
//Dat volk schiet op als paddestoelen?»
Moet ik hem binnenlaten als hjj weirkomt?»
»Jamaar maak nu datgene gereed,
waarvan wij reeds gesproken hebben.»
//Gelooft gjj dat het tjjd is f»
»Meer dau tjjd.»
„Goed, mevrouw Gerold. Alles is in
zooverre gereed, dat gjj slechts behoeft te
spreken,//
»Let opalle avonden moet gij er op
rekenen dat gjj het afgesproken teeken ziet.»
//Goed, ik zal op mjjnen post zijn
Celestine fluisterde de schele dienstmeid
in. het oor
Weldra zullen de tuin en het hu:s te
Buchan uw eigendom zjjn.»
Griet glimlachte zoo lief als het haar
mogelijk was
En toon Celestine er bjj voegde: »lk
heb gezorgd dat het fraaie laad, dat als voor
u gesehapeu is, er bij blijft,// drukte haar
Griet bewogen aan de borst.
»Gij zorgt reeds voor mij!„ zeide zjj.
//Indien gjj er n:et waart, zon ik zonder iets
voor mjne veeljarige trouwe diensten moeten
toe een trekje aan eene cigarette.
Koning Edward van Engeland
heelt een oitnoodiging van den Hamburg-
schen Senaat om officieel deze stad te
bezoeken, aangenomen. Dit bezoek zal
den 30ea Juni plaats vinden.
Duitsohland-
Aar de havenkade te Kiel is bjj het
gebouw der jachtclub het bronzen stand
beeld onthuld van Fr, K r u p p, den
overleden kanonnenkoning.
Het standbeeld verheft zich 2.80 me
ter hcog op ean voetstuk van grgsblauw
graniet en stelt den beroemden fabrikant
voor met teruggeslagen overjas, den duim
van de rechterhand in den broekzak en
in de andere hand, handschoenen en
hoogea hoed dragend.
Onlangs is melding gemaakt van
het stichten eener vereeniging die zich
ten doel stelt het vreemdelingenverkeer
langs den Rgn te bevorderen. Als zetel
dier vereeniging is Koblenz gekozen. Uit
Keulen wordt na aan de «Frankf. Z.»
geschreven dat inderdaad vele hotslhoa-
ders aan den Rgn klagen over karig be
zoek, en dat hno prjjzeu thans eenigszins
verlaagd schgnpn te zjjn. Ia Keulen is
men een weinig verstoord, dat daar de
vereenigiog niet is gevestigd, en men
wil er nu ook eea bond stichten, met
behulp van het gemeentebestuur, waartoe
een lid van den gemeenteraad een
hotelhouder de vorige week eea voor
stel heeft aanhangig gemaakt'
Frankrijk-
De Karthuizer-quaestie, waardoor eea
C imbes-schandaal is ontstaan, komt op
het navolgende neer: De journalist Bes-
son, hoofdredacteur vau «Le Pstit Dau-
phinois» heelt verleden jaar eea beweging
op touw gezet om te verkrijgen, dat aan
de paters Karthuizers ds toelating zou
verleend worden, om in Frankrgk te
bljjven. De afgevaardigde van het Issre-
departement,wiens ondersteuning hij vroeg
weigerde hem te helpen.
Den 8ste Maait 1902, had Bess on
een bgeenkomst met den heer Nazet,
secretaris van den heer Yervoort,
een vriend van Edgard Combes.
Namens Yervoort kwam Nazet
toen aan Bess on mededeelen, dat Ed
gard Combes, om te koopen was. Zjj
hadden daarna een bgeenkomst met V e r-
voort, die verklaarde veel zaken voor
Edgard Combes behandeld te heb
ben, hg vroeg een millioen voor C o m-
o e s te betalen, den dag nadat deFran-
sche Kamer de toelating voor de patera
Karthuizers zou toegestaan hebben, maar
de journalist B e s s o n, die geen zending
van de paters Karthuizers had, vroeg
de bgeenkomst met EdgardCombes
die hg echter niet kon bekomen.
Rusland.
Te Warschau gaat de politie voort met
zeer Btreng de samenzweerders te vervol
gen. Ze schjjnt met bjjzonder grooten
heengaan. De duivel moge het weten, maar
onze oude mevrouw wordt iederen dag taaier
en zuiniger
«Stoor er u niet aan, Grietje, zwjjg en
heb geduld, het loon zal niet uitblijven. Gij
krijgt het huisje te Buchau, zooals het ligt'
en staat, g en stoel zells zal van zjjne plaats
gaan. Gij moet weten, dat mama er reeds
bezit van heeft genomen. Zoodra de beurt
aan mij komt nu, gij we t wat gjj doen
moet.»
Daarop verliet mevrouw Gerold de
dienstmeid.
«Een sluwe vrouw,» dacht Griet.
Maar ook ik ben niet op mjjn hoofd
gevallen.
Van het oude gierige wjjl ia niets te
verwachten het loon dat zij me geeft, is haar te
veeldaarom moet ik het met mevrouw Ge
rold houden. Het dieaen ben ik moede, op
mjjnen ouden dag wil ik gemakkeljjk leven.
Als ik het huis, den tuin, en de weide heb,
natuurlg t onbelast, dan zal ik er wel door
komen. Ik plant groenten en drjjf handel in
boter en kaas.
Dit verlokkend uitzicht had de dienst
meid zóó opgewonden, dat zjj in staat was
tot de afgrijselijkste daad, als Ce'estine dit
zou begeerd hebben, en mevrouw Gerold ken
de haar volk.
Treurig verstreek de namiddag in Ge-
rold's huis. Louize, hoewel zjj zich met een
handwerk bij het venster bezig hield, gaf
evenwel 'm hare moeder reden tot bekommering.
Zij sprak weinig en had een lijdend voorkomen
De a rond schemering was gedaald. Het
was zoel, nu en dan flikkerde een weerlicht
die de geheele kamer verlichtte. De arme
bruid dacht innig aan haren bruidegom
«Allen, die hem kenden, hebben hem
nu reeds vergeten, niemand die zich beweegt
om zijn lot na te vorschen, Ach, en kan of
mag ik stappen doen om mjjnen vader aan
te klagenHelaas 1 Ik moet in stilte, zonder
iemand te kunnen aanspreken, het ergste
vreezen
«Terwjjl zjj in die gedachten verslonden
was, viel eene hand op haren schouder.
„Louize 1
«Moeder, gjj doet mjj schrikken.»
«Zjjt gij ziek, mjjn kind?»
«Neen, moeder,»
„Dan ljjdt gij in uw gemoed.»
«Waarom denkt ge dat, moeder?»
«O, ik heb dat reeds lang gezien, poog
mjj niet te bedriegenZe< het mjj, Louize.»
Een bliksemstraal verscheurde de duis
ternis.
«Gij heb geweend,» riep mevrouw Ge
rold.
Woril vervolgd.)
mimi.
T1XÜD
PBIJS DBB ADVEBTENTIEN.
AÖITE MA NON AGITATE.
FEUILLETON,
i
zoo