No. 5730
Maandag 27 Juni 1904.
2 9ste' Jaargang.
kDaaêlaó voor <3ftoorè- on Suió-eJCollanó.
De uitdelging van de tering.
HET GEHEIM
vaü een Vorstenhuis,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
Hoofdredacteur-Directeur W. KUPPERS.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7^/j r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangère
G.L. DAUBE Co JOHN., f. JONES SuceParis 316i« Faubourg Montmartre
Er bes'ait in d»n laitstea tjjl vee'
kan», dat de gavrersle ziekte dorr de
wetenschap wordt overwonnea. Ia de
meeste Earopeesche laadea wordt door
de statistiek een besliste verminde ing
aangetoond in het aantal dooden door
de tering in den loop de'laatste twintig
jaren.
Stelselmatige navorsching van toestan
den en gestrenge toepassing van bakende
beginselen hebben wonderen gèwerkt.
De strijd om de tering te overwinnen
wordt overal met geljjk succes opgevat-
In de twaalf jaren dat de gezondheids-
besturen aan het werk zjjn tegjn tuber
culoses, zjjn de sterfgevallen van deze
ziekte zeer afgenomen. Ia som nige tre
den sells met 40 procent
In de Vereenigde Staten vui Noord
Amerika, b. v. in 1886 te New York
telde men 38 sterfgevallen van tering
op 10.000 personeo. Verleden jaar waren
er slechts 22 sterfgevallen op datzelfde
getal.
Deze resultaten met hon tegenhanger
in Europa, leveren bswjjs dat let aange
nomen stelsel juist is en dat zelf e b iter e
uitsltgen verwacht mogen worden in de
toekomst.
Het wordt verwacht dat de afname in
New York City nog veel grooter geweest
zmde zjjo ware het niet voor twee of
drie overmatig dichtbevolkte buurten,
waar het bjjna onmogelijk is geweest om
al de voorbehoedende maatregelen in te
voeren als in het O ïineezen-kwartier
en het kwartier door de Syriër; bewoond.
In deze kwartieren bestaan tallcoze wo-
nirgen die absoluut pestvlekken zjjn en
door welke opnieuw bet bewjjs wordt
geleverd van de aanstekelijkheid van de
ziekte.
Gedurende deze zelfde twaalf jaren is
er dus een groote afname geweest van
stertgivallen aan tering door het geheele
landvan 23 tot 17 per 10.000 van 1890
tot 1900.
De navorsehiagen dorr het New York
departement van gezondheid gedaan, too-
nen de bijzondere handwerken aanhaar-
door hst grootste aantal trriuglflderswordi
versterk'.Hst hoogste getal wordt geleverd
door de steenhouders, 540 jer 10.000.
Dan volgen de sigarenmakers, 477; dan
pleisterraa'f, 453letterzetters, 453
huisbedienden 430. De rassen die in New-
York het meest voor de ziekte bezwjjker,
ten" dee'.e wel uithoofde van rassenzwakte
maar meer om reden van on-sanitaire
leefwjjze, zjjn de negers en de Chioeezen.
Uitvoerig beschouwden wjj hier den
toertand te NewYork omdat daar de ge
zondheidscommissies de teringziekte zeer
ernstig ter hand hebben genomen
Ojk in Frankrjjk heeft men reed; lang
de best; resultaten verk-eg «n, men heeft
daar het voorbehoeden l stelsel ingevoerd
en het wordt vertroiweid ve k laard,dat
na verloop vn tjjl de ziekte in Frank
rjjk geheel uitgewischt zal worden.
Andere landen zija niet minder op den
goeden weg en gebleken is uit degeljjke
onderzoekingen, dat «tering eene ziekte
is die abroliat gecout olerrd mag wor
den.»
Dd hoopvolste meening wordt gedeeld
over de uitl-lging van de trring
door de voornaamste deskundigen op me
disch gebit d van Europa en dit goed
vertrouwen schjjnt wel geschraagd te
worden door de resultaten, die algemeen
verkregen wordec.
BUITENLAND
Ooaienrijfc-Hoagarlj e.
Keizer Frans Jozef zal den Ko
ning van Eugeland een bezoek brengen
in Hariënbad. De Keizer, die om zijn
hoogen leettjjd niet giarne naar Enge-
hnd reis', zal om die reden tot het w s-
selen van bel efdheid met koning E d-
w a r d, hem in de badplaats ontmoeteD.
Belgie
De Hertog van Orleans heeft Dinsdag
Ostende, waar hjj een tjjd lang verblijf
heelt gehouden, verlaten, aan boord van
zjjn jacht «Maroussio, om eene reis naar
het Noorden te maken. Voor zjjn ver
trek heett de Bertog aan tal van amb
tenaren bij het zeewezen en den spoor
weg geschenken gegeven bestaa ide in
gouden dasspelden met de Fransche lelie
en daarboven de koninkljjke kroon.
Amerika.
De boerengeneraalC r on j die te St.
Louis vertoeft, geeft op de Tentoonstel
ling aldaar voorstellingen. E n Loep van
200 Boeren en even zooveel Eugelschen
zullen den slag bjj Colenso vertoonen, de
gsvangennemiug vin C r o n j te Paar-
denburg, en eenige der vele ontsnappin
gen van generaal De Wet.
Bjj de eerste voorstelling waren onge-
V8er 15.000 bezoekers. Ni sü >op werd
Cr on jé en den mede-aanwezigen V i 1-
joen, eene ovatie gebracht.
Frankrijk
De prior van de paters Karibuuers
Dom Michel te Mont) Olivetto in Opper
Italië, heeft een schrjjven doen opnemen
in het blad «Lo Croix», waarin hg het
indertjjd ontvangen bezrek omtrent de
hangende quaestie in Frankrjjk nader
beker d maakt.
PEOlLLElOti,
Vervolg.)
Gij hebt geweend, riep mevrouw Gerold.
De Heer zendt een weerlicht opdat ik uwe
oogen kunne zieo. Ik heb het duidelijk gez-en
gjj hebt geweend 1 Meisje,beken 't am uwe
moeder, die recht heeft op uw vertrouwen en
gehooizaamheid Zie, wij zjjn alleen. Niemand
zal ons storen, Gij hebt iet» op het geweten 1
Louize zweeg eenige minuten en zeide
toen
Mijn geweten is zuiver, moeder, elk
oogenblik kan ik voor God verscbjjnen.
Spreek niet zoo, Louizebid dat God
u genadig zij, want allen zjj wjj zondaars
Staat iemand u nader dan uwe moeder?
Ik zorg voor u, heb dag noch nacht rust.
Hewel, moeder, nu wjj alleen zjjn, richt
ik een verzoek tot u.
Spreek, spreek 1
Mevrouw Gerold had zich tegenover
hare dochter geplaatst, om nieuwsgierig te
luisteren.
DwiDg mij niet langer de oude Wip-
recht als mijne grootmoeder te beschouwen,
en haar als Zoodanig te behandelen, ik kan
niet, ik kan niet meer 1
Meisje 1 Meisje I
Die onbeschaafde vrouw begrjjpt mij
niet, en 't is voor mjj eene, verse brik kei jj 're
foltering gevoelens te uitendie mjj vreemd
zjjn.
Het ei wil wederom verstandiger dan
de hen zijn 1
Mevrouw Wiprecht is ons geheel vreamd,
zjj behoort niet to' onze familie.
Wie zegt u dat? riep de moeder bevend.
Ik w et het.
Gij west niets, wgsneusje
Evenwel moeder
Ben ik niet ia Wip-e:hts huis groot
gebracht
Grjj hebt er voor betaald, moeder.
Is de overledene Wip-echt niet mjjn
voogd geweest?
Hjj heeft er voordeel bij gehad.
En wil de brave vrouw u niet haar
erige aam maken
Ik wil haar geld niet.
Waarom
Omdat ik geen vermogen noodig heb.
Wel zooriep mevrouw Gerold spot
tend, gjj behoe't geen vermogen, geen gold
Kr zijn arme verwanten, die een wet
tige aanspraak op Wiprechts nalatenschap
hebben. DezeD, moeder, zouden wjj benadee
len, hiertoe leen ik de hand niet.
Als gjj de zaken alzoo beschouwt, he
wel, dan ga ik u meer zeggen dan gij tot nu
toe weet, Louize, kind, wij bezitten niets
mter, volstrekt niets I Houd dit wel in het
oogUw vader heeft ongelukken gehad, heeft
De Prior schiijit: bij mg kwam een
man dia 300.000 francs vroeg om vier
door hem met name genoemde Fransche
parlementsleden voor de authorisatie^van
de Karthuizsrs te winnen; was de mach
tiging verkregen, dan zon nog twee mil-
lioen als beloming betaald worden. De
Prior hoorde het voorstel wrevelig aan.
Toen de bezoeker dat merktp, zeide hg,
indien u het voorstel niet aanneemt en
namen noem', zal ik a openlijk logen
straffen. Vaa een en ander was pater
Rey getuige.
Tegen Maandag heeft de Commissie
van O iderzoek de patersKarfhnizets ver
zocht voor haar te verschjj jen.Of d» Prior
dan nameu zal noemen
In da Fransche Kamer trachten de
vr enden van Combes, dan vullen Doe',
in den doofpot ta stoppen; wjj gelooven
niet dat het gelukken zal.
El. Drumont schrjjlt in zgn Libre
Parole dat het hoog tjjd is dat da paters
Karthuiz ra met denamen, die genoemd
zgn, voor den dag komea daar an Iers
anderen beschuldigd kunnen worden vaa
leugen en las'er.
De «Figaro» deelt mede, dat C 1 e m en-
c e a n een vertrouwelijk gesprek heeft
gehad met Doumergue en een paar
andere politieke parennen, waario zjj tot
de conclusie kwamen dat Coinbesmoet
aftreden, is het niet als gevolg van het
onderzo k dan toch om een anderereden
en dat Vallé en Pel letan in zgn
lot zallen deeleo. De heer B ri s s o n zou
met de vorming van een nieuw ministe-
oie wordeo belast.
De bereatiging hiervan dient echter te
worden afgewacht.
Bloedige vechtpartijen hebban
Woensiag te Niz'.a plaats gehad.
Eene bende werkst okers, die van eene
vergadering kwam, ontmoette eene pa
trouille en vial da soldaten a&o.
Politieagenten, die te hulp snelden,
werden met een regen vaa steenen be
groet. Da agenten sloogea er met den
blankea sibal op in Zsveo gekwetsten
werden opgenomen, waarvan twee, een
37-jarige vrouw en een 17-jarig mehje,
in doodsgevaar verkeeren. Vjjftten perso-
neu zgn gearresteerd.
Het bezoek van president Lonbet
aan den Koning van België, op diens
kasteel te Ostende, zal in Augustus plaats
hebben.
Dit bezoek kan als zeker worden aan
genomen omdat de gemeeitsraad te
O etende een som heeft uitgeschreven voor
de feesten, dan daa' te organiseeren.
Rusland.
Dd vermoorde gouverneur van Finland,
generaal B o b r i k o f, was in militaire
kringen bekend als een goed officier.
Als zoon van een officier van gezond
heid kwam hij reeds zeer vroeg op de
cadettenschool en klom bjj snel in rang
op, vooral daar hjj zich verheugde in de
gunst van g ootvorst W 1 a d i m i r. Deze
was opperbevelhebber van de garde, in
welk korps Bobrikof onder keizer
alles verlorenZoo grootmama ons niet ter
hulp komt, zijn wjj verloren Hebben wjj
het niet verdiend dat zjj zich dankbaar jegens
oas betoont P Meisje, wat moet er van u
geworden, zoo gjj geenen uitzet bezitGij
wilt u misschien op uw schoon gezichtje, op
uw slaoke lichaam vertrouwen? Louize, uwe
moeder weet wat goed is, wat gedaan iroet
worden1,,. Wees nu een ondankbaar, slecht
kin f, en richt uwe arme ou-iers tea gronde.
Ziet gij n'et d&t uw vader uit wanhoop naar
de flesch grjjpt
En weet gij hoe groot het vermogen is,
dat wg door uwe dwaasheid verliezen kun
nen tlouderd duizen l gullen I Vergram
grootmama niet of de vloek uwer ouders treft
u God vergeve mjj zulke woordea uit
te spreken I
Op dit oagenblik kwam meester Gerold
tuimelend de kamer binnen; hjj was we Ier
dronken. De juffrouw riep om licht, dat eene
dienstmeid daiel4k bra ht Toen zette zich
het gansche gezin aan het avondmaal.
Waarom is er geen w:jn P vroeg de
meester.
Ik denk dat gij goed gedronken hebt,
Koen raad. Laat het voor heden zoo zjjn.
Houdt gij mij voor dranken? riep de
heer des huizes, uit wiens oogen bliksems
schoten. Wilt gjj mjj doen vastea P Zal ik
slechts drinken als gij het verkiest Ik
heb te bevelen, en daarom wil ik mjjn wjjn
hebben.
Mevrouw Gerold beefde over haar geheele
lichaam.
Alexander III chef van dan st »f werd.
Vooral was Bobrikof een gansteling
van keizer Nicolaa», die bg zgn benoe
ming tot gonvarnenr generaal van Fin
land zgn bgzoadere tevrelenheidbetnigde
over de door hem bewezen diensten
Merkwaa'dig en kenschetsend is een
incident, dat voorviel tnsschen den gou
verneur en den kolonel S c h a u m a no,
een oopn van den moorden tl'. Schaa-
m a n n was bevelhebber van hst regiment
Finsche dragonders, met het bataljon
scherpschutters de eenige troep inafdeeling
die na de uitvoering van de nieuwe
legerwet nog van het nationals lsgar
overbleef. Tjjdecs een bezoek, dat Bo
brikof aan den kolonel bracht, vroeg
hg hem, wanneer de beëediging van de
roeraten plaatj had en merkte tsgeljjker-
tjj l op, dat deze moest plaat; vindea vol
gens het formolnr dat geldig is voor het
geheele Russische rjjk. De kolonel ant
woordde, dit men in Fialand steeds ge
woon was den eed af te nemen volgens
eigen formulier en dat een nieaw door
een wet moest voorgeschreven worden.
B o b r i k o f zeide kortaf, dat een min
dere in rang geen beoordeeling paste en
voegde er aan tos:
«Neem n in acht!» «Maar de wet, excel
lentie!» «Ik heb bevoleo; dat is uw wet,»
wa3 hst antwoord. Eenige dagen later
nam de kolonel den nieuwen recruten
inderdaad den eed af volgens het Russisch
formulier, doch tevens diende hjj met alle
officieren zgn ontslag in.
Kort daarop w;rJ kolonel Scha nman
na 35 jaar trouwen dienst zouder psn-
sioen ontslagen en we~d twens op bevel
van den Czaar het regiment Finsche
dragonders opgeheveD.
De oorlog ia hat Ojatm.
Wanneer wg een overz cht over de ge
leden verliezen der Russsa en dor Ja
panners moesten geven, dan zou daaruit
hljjkeo, dat de Japansche legers een
grootsr aantal manschappen verloren heb
ben dan hnn tegenstanders, hoewel zjj
grooter terrein veroveid hebben, door het
aanhoudend terugtrekken der Risten,
die echter dagelgks^versterkingen krggen.
Men schat dat de Rassen hun gelederm
eiken dag mot 1200 man vermeerderen.
En voor er weder een belangrijke slag
plaats heeft zal een tweede leger van
100.000 man gemakkelijk om Cnaroin
samengetrokken kunnen worden. De Ja
pansche zeemacht is door het Wladiwos-
tokeskader groot nadeel toegebracht. Er
doet zich ook bg de Japanners gebrek
aan matrozen gevoelen.
Uit Cbifoe wordt geseind, dat Doo
dt rlag nacht en Vrjjdag morgen hevig
schieten is gehoord in de richting van
Port-Arthur.
Neuwe verschansingen zgn aangebracht
ten oosten van de Liaorivier sinds den
23en dezer. Da Chineezsn worden uit
hanne huizen gedreven, welke gebraikt
worden voor Russische troepen. Er ie een
nieuwe proclama ie uitgevaardigd, wairbg
de uitvoer van levens niddelen naar het
Gjj zult niet drinken, Koenraad riep
zjj met scherpe stem.
En toen 1
Schaam u voor uw» dochter, schaam
je voor de dienstboden, welke gjj tot spot
strekt.
Koentaad hief beide vuisten op en risp
Vrouw 1 vrouw 1 Ik wil drinken omdat
ik dorst heb. Laat eene flesch wjjn komen,
Louize, ik beveel het u
De arme dochter wist niet wat te begin
nen.
Gjj gaat niet van uwe plaats, fluisterde
hare moeder.
Wjjn I brulde de vader.
CeleBtine boog het hoofd, vouwde har i
magere handen samen en fluiat rde zoo luid
dat het duidelijk gehoord werd
God I vergeef hem, want hij weet niet
wat hjj doet.
Die ieooelarjj verveelt mjj, hernam de
meester. Wat heeft zjj ons opgobrachi Tot
heden geenen stuiver. Wgn, wjjn, of ik ver
brijzel de tafel.
I Ga, ff tLterde Celestine hare dochter
toe. Breng zeiven de flesch.
I Louize ging. Nauw had zjj de deur gesloten
toen Oslistiae opstond en zeide:
Gjj kunt uwen aard niet verloochenen,
Koenraad, gij zjjt tot bet dier afgedasld
Bedwing n toch, wees man em verricht uwe
zaken met nuchter verstand. Beden heb ik
I vernomen dat grootmama een vermogen van
honderdduizend gullen bezit.
1 De meester werd stjjf als een beeld.
noorden van Nioetsch wang wordt verboden
Gemeld wordt, dat sterke troepenafdee-
Pngen zich, ODder Koeropatkine, op
acht mglen van Nioetschwang bevinden.
Men vermoedt dat zg natr Kaïchow op-
rakken.
Uit St. Petersburg wordt gemeld:
Van dsn Tschaparoenpas, in de rich
ting naar Tantschi, waren de Japanners
de» ochtend» van 22 dezer niet verder
voortgerukt. Naar door Russische pa
trouilles wordt gemeld, is eene krachtige
uit de drie soorten van wapens bestaande
af leeling uit Ssioejan naar Chansy voort-
gerukt. Op dea ochteod van 22 dezer
beproefde de vjjand met e»ne troepen
macht van ongeveer een bataljon onder
bescherming van zwaren mist de politie
van de Russisch» voorhoede bg Wands-
inpoedsu te overrompelen. De Russische
infanterle-patrouilles ontdekten bjjtgds
wat de vjjand op den weg van Ssioejan
naar Haitscbeng beoogde.
Naar generaal Ssacharow aan den
generalen S af dd. 23 Jani melit, is vol
gens tjjdingen van Russische patrouilles
en medadaelingen van ingezetenen, van
verschillende plaatsen, m et dan se di
visie, ten zuilen van den Tschapanlinpa»,
bg Tschandiandiaa en Lnndiainiay, ver-
eenigd.
Uit Feng-wang tsjeng wordt aan eeni
ge Engelsch» bladen gemeld dat de Ras
sen een voorde tl hebben behaald noord
westelijk van deze plaats. E»n sterke co
lonne met artillerie viel de bezetting
aan van Han-sjh-Tieo, vgtten mgl
noordwestelijk van Feng-wang-t»jeng; de
Japanners verdedigden met moed hun
stelling, maar werdea ten laatste door
de overmacht overweldigd. De «Daily
Mail» maakt melding van een gevecht bjj
Tsii-Tong-Sj mg, dat eveneens met een
Russische overwinning eindigde. En eia-
deljjk bevestigt ook de «Standard» den
aanval eener Russische colonne op Han-
Sjii-Tien, welk gevecht als verwoed wordt
bdschreven.
Dj Japanners trokken, trrwjjldeRis-
siich» roorhodde h»n bdschoit, m»t eenig
verlies naar Ssioejan terug. Aan Russische
zjj ie werd een artillerist gewond. In den
avond van 19 Juni naman da Japanners
met een afdeeling, die ongeveer een ba
taljon infanterie en een bscadron cavalerie
sterk wa», Wafanfden, gelegm aan den
grooten weg naar L:anj»ng,in. Em even
sterke afdeeling van den vjjand bezette
Tschanlindzi' in het dal van de Tsaohe,
ongeveer 10 wersten ten noorden van
Foeugwangt schoen gelegen.
De o aderkon;ng in Mandsjoerije.
De Japansche regeeriug heeft een on
derkoning in Mandsjoerjje bdnoemd. Voor
deze betrekking is aangewezen maarschalk
Oyama, een kleine d kke man van
omstreeks 60 jaren. Zjja gevuld glii-
geschoren pokdalig gezient maakt in het
begin geen intelligenten indruk, maar ia
den loop van het gesprek bemerkt men
aanstonds wat voor een man men voor
zich heeft. Maarschalk Oyama is niette-
Honderdduizend gulden, herbaalde hjj
stamelend. Dat is niet waar.
Ik heb het zwart op wit gezien, verze
kerde zjjne vrouw.
Hoe zou de oude Wiprecht aan deze
som gekomen zjjn
- M aak er staat opzjj bezit ze en zjj
zal ons geworden, zoo gjj verstandig zjjt en
niet meer drinkt, Dan zjjt gjj weder een man
in staat en de eerste timmermansbaas van
de stad. Denk welk vreugdegoschrei de ande
re werkbazen zonden aanheffen als gjj ten
gronde gingt, en ik verlang slechts weinig
van u, Koenraad geef u gerust aan mjjne
leidiDg over, dan zal alles in orde komen.
Zwjjgend reikte de me ster zjjne vrouw
de band.
Stil; Louize komt terug.
Louize bracht den wjjn. Meester Gerold
dronk eenige glazen, at haastig en ging naar
zjjne slaapkamer zonder vrouw of dochter te
groeten.
Gjj ziet nu, zeide Celestine. Uwe arme
vader is de wanhoop nabjjmeer zeg ik u
niet. Het ligt aan u of uwe ouders nog eens
gelukkig zullen worden.
Kan dit slechts op deze wijs geschieden?
Behoeven wjj dan geld voor ons geluk?
U we vader is handelaar en zonder geld
kan hjj dit niet bljjven. Denk overigens aan
uwe eigene gezondheid en verzorg u.
Wordt vercolgd.)
MBUIStHE (IIIIÜVI,
ABOMNBMENTSPBIJ8,
e
PBIJ8 DBB ADVEBTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
71
