No. 5745
Vrijdag 15 Juli 1904.
u29sfe Jaargang
agBlaó voor ctöooró- on
De politiek boven al!
HET GEHEIM
vao een Forstenhuis,
BUREAU St, Jansstr&at. Haarlem
feuilleton
BUITENLAND
Frankrijk.
Rusland.
Duitschland.
Ëagelaud.
Servië.
De oorlog ia het Oosten.
ABONNEMEN TBPBIJfS
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,9C
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D i r e c t e u r W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cenis
Elke regel meer 71/,
r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubliciteEtrangërt
G.L. DAU BE Sc Co JOHN., t. JONES Succ Paris 31 bis Faubourg MontmaHie
Dit is geenszins een leuze, welke wy
weuschen te huldigsn. Iutegendeel, we
wilden juist eens nagaan, hoe verdei fe-
lyk zjj werkt, hoe zg bg machte is gansch
onze Staatkunde te ontwiichten.
Hot duideljjkst is d t wel gebleken
bjj de stemming over de Drankwet,
waarvan wij reeds korieljjk melding
maakten. Heel den duur der behandeling
van die wet was er geen stuur in de
Ka ner by alle stemmingen over amen
dementen en artikelen bestond de meer
derheid uit leden van alle pattjjen
eenige malen zelfs deden de socialisten
het hunne om aan een denkbeeld of
voorstel der Regeering de zege te bezor
gen. Van partjjschakesring geen sprake;
de ciitiek en de steun kwamen zoowel
van rechts als van links.
Maar zietbij de eindstemming «va? dat
alles plotseling veranderd. Toen was er
opeens wesr stuur in ons Lagerhuis.
Op geringe uitzonderingen na wilde men
van links met de Wet niet te maken
hebben, keurde men haar van recLts
goed.
De Nederlander noemde dit terecht
«het grofste staaltje van party-politiek,»
dat er op wjjst hoe weinig de linker
zijde cog beeft geleerd oppositie te
weren.
De taak der minderheid is het vol
strekt niet, alles af te keuren, dut van de
zijde der R-geering wordt voorgesteld.
Er behoort loyale medewerking te we
zen in 't belaDg des lands. De lecht r-
zjjde beeft dit ten minste aldus begrepeu
en mei ig wetsontwerp van de voiige
Regeering zou zonder haar hu'p nooit
het Staatsblad hebben bereikt. De lin
kerzijde legt er zich thaus op toe, om het
belang van het algemeeu ondergeschikt
te maken aan dat der party.
Den socialisten willen wij zulk» niet
eens kwalyk nemen. Die weteu niet beter.
Alles is by ben propaganda en van uit
dit beperkte gezichtskriugetje bezien zij
hun taak. zich daarbij soms angstvallig
houdend aan uitspraken der party.
De liberalen echter weten wel beter,
ondervonden vaak beter. En toch zagen
we b. v. «en oud-minister als Goeman
Borgesiu», al zyn illusiën als drankbe
strijder over boord werpen om tegen te
stemmeD. Gedurende de behandeling der
Wet had hjj herhaalieljjk lof voor de
tegemoetkomende houdiog van den Mi
nister, loemde hy menige bepaling,
sprak hy, naar Mr. Troelstra, chet warmste
woord ten gunste van het wetsontwerp.»
89
Vervolg.)
Ed toch vond hjj ten slotte de Wet «on
aannemelijk,» een mededeeling, die zelfs
liberale c rganen verrast6zij hadden
bljjkbaar beter van den heer Borge-iuS
verwacht.
Bjj slot van rekening diet hit er na-
tuurljjk niet tce: de wet is toch aange
nomen en zal wel geleidelijk den weg
naar het Staatsblad voortzetter. Maar
ten aanzien der partyverhoudingen en
der wetgeving is het toch een veeg
teekeu. üe Nederlander zeide het zoo
kernachtig:
De stem van den heer Forgesius is een
treurig bewijs, hoezeer de liberalen nu, ten
koste van alles, pogingen in het werk
willen stellen om het Kabinet te verzwakken
't Spreekt van zelf, dat bij de verkiezingen
van 't volgend jaar moeilijk een pjjltje van
de Drankwet zou te injden z jn geweest, wan
neer de voorzitter der Liberale Unie zelf baar
bad aanvaard. Deze //belemmering// is thans
afgewend. En het schijnt wel, alsof alle groo
te ontwerpen der regeeringook in het ko
mende parlementaire jaar nu aldus zullen
worden behandeld.
Voortdurend het oog op de stembus. Alles
wat wordt ingediend, moet worden gekleineerd.
Of de volksbelangen er onder ljjden, doet
er minder toe. Wanneer de kiezers, maar he
volle besef krijgen, dat deze bewindsmannen
tot bet leveren vau draaglijk werk volkomen
onbekwaam zijn.//
Zoo is het en we hebben het al zien
gebeuren, dit bladen, die de Drankwet
na haar indiening prezen als eeu goed
dooidacht ttuk werk, er 1 .ter, ouder den
nvloei der^ltberalec, toe kwamen, die
zelfde wet na de aaunemiug nog wel
van liberale «dus» verbeterde ameude-
menlei afkeurden zoo hard zjj maar
kouden.
Met de Tariefwet tot ons leedwezen
ci-t in handen gesteld eener comm.ssie vin
voorbereiding gaat het al aard g 'den
kant uit, terwyl wy by bet arbeidscon'ract
iets dergelijks zagen, ditmaal voorna
melijk vau socialistische zjjde. De bepa
ling n. 1, omtrent de opzeggiugst.rmyue:',
oorsptonkelyk door Mr. Drucker op
gesteld, werd bjjna uitsluitend uitgespeeld
tegen Minister L o e t f. Van de nieuwe
Wet op het Lager Onderwys ze werd
nog kort geleden in dit blad besproken
zal, tegen dat zjj in bahandeling komt,
ook wel niet veel deugen. Eu zoo zal
't met meer gaan.
Men rneene inturschen niet, dat wy
het de roeping der meerderheid achteu,
alles, wat vau de Rsgeeriugstaf H kom!,
goed te keuren. Neen, cok hier geeu
politiek. Of 'c al dan eeu bevriende Mi-
Men had hem, na het sehrikkelijk tooneel
in het werkbuis, uit zjjn sombere omgeving
in een vriendelijke gebracht, en Boudewijn,
die, na een geweldige overspanning, tot eeoo
eoort van wezenloosheid verviel, was gedwee
als een ziek kind gevolgd, Zelden verliet de
vorst zijne kamer en als dit gesrhieide,^ be
geleidde hem een oude dienaar, dien hij Felix
noemde.
Des morgen», tegen tien ure, treden wjj het
beneden sa'on binnen, waarvan de glasdeuren
die naar drn toren voeren, open zijn.
Benigna, die zich heden met lichte kleeren
gek'eed had, liep open neder met lgniaz. Zij
schenen in een druk gesp-ek gewikkeld te
zijn.
Gaan wij dan nooit tot eene beslissing
geraken, zei Benigna. Boudewijn is be laarder,
er schijnt een kalmte in hem ontstaan te zjjn.
Zou het oogenblik van spreken niet gekomen
zjjn.
Neen, ik houd zgn toestand voor eene
volkomene afmatting.
Om 't even, Ignaaz, om 't even, ik zal
oprecht met hem spreken.
Ziedair den geneesheer.
Uit een der deuren kwam eeu bejaard beer
met sneeuwwit hoofd. Zijne wanfien waren blo
zend en zijne groote oogen straalden schran
der en he'dt-r. Iu het knoopsgat van z,ne
zwarte jas glinsterden een rood ordelintje,
Hoe is het met den zieke, mjjnheer de
dokter? vroeg Ignaat.
Goed, uoven alle verwachting goed. Ik
hoop van dit bekoorljjk verblijf alles.
Mijne vrouw volhardt in ha*r voornemen
den Vorst verklaringen te doen.
Ik keur het goed, zei de dokter. V\ ij
mogen het gunstige oogenblik niet laten voor
bijgaan.
Naar het lichaam bevindt zjne Dooi-
luchtigbeid zich wel, en buiten u mevrouw,
kan niemand op het gemoed vau zijne hoog
heid eenigen invloed uitoefenen.
Evenwel raad it u voorzichtigheid, toege
vendheid en zachtheid aan.
Zoodra gjj vindt dat uwe openbaringen
een anderen dan den gewenschten indruk voort-
bre gen, staakt gij het gesprek. Hevige ge
moedsaandoeningen zou ik nog vermeden willen
hebben, Waag de kans, ik zal de uitkomst
afwachten.
Benigna ademde diep en zwaar. Zij greep
den witten sluier, die met een gouden naald,
aan den dikken gevlochten krans van heur baar
was gehecht, en naderde met vasten tred de
deur, door welke de geneesheer was binnen
gekomen.
God geve zijne zegen, fluisterde de ge
neesheer.
uister g-»l it, da zaken moiteu a's zaken
w/risn bsoordeeld. Onverholen werd
trouwens onzerzyds de Wel op de Staats
loterij afgekeurd, terwyl mr. L o h man
geenszins verbergt zyn W3Ïnige sympa
thie met da Hooger Onderwys wet en
om iets geheel anders te noemen -- in
de Yelser-pont-zaak rechtstreeks met
Passtoors tegea den Minister ing'ng.
De politiek buiten spel s. v. p., want
zjj bederft onze Staatsmachine. Wanneer
evenwel de critiek komt van de over-
zjjdc, dan gelonve men haar niet al te
licht. Men zie uit eigen oogoo, steeds
hieraan indachtigdal men van links
niets liever doet dan di mannen dsr rech
terzijde brandmerken voor lieden die niet
bekwaam genoeg ziju aan de Regeering
te wezeD. Een enkele keer doen zjj
wel eens iets goed» zooals in den sttkiogs-
tjjd, maat dat is dan hsusch een uitson
dering. Altjjd goed werken kunnen alleen
wjj, de vellichten, de denkers
Wy hebben u in de gaten, liberale po
litici
Z. Em. Mgr. Richard, kardinaal-aarts-
b sschop van Parjjv, heeft een brief ge-
schieven aan den overste van de Broeders
der Christeljjke scholen, waarin hy, als
Franschman en als bisschop, protesteeit
tegen de sluiting huuner scholen, die
zulke onschatbare diensten aan het on
derwys bewezen hebben. Tot teekeu van
bjjzoudere hoogachiing he ift de Kardinaal
persoonlijk den brif aan de school der
broeders bezorgd.
De Bey van Tunis is bij zjjne aan
komst te Marseille met militaire eer ont
vangen. Hy deelde aan verschillende
auioriteiten ridderorden uit.
Dinsdagochtend kwam de Bey te Pa-
rjjs. Generaal Du B o i s ontving hem
aan het station nami-ns den President
der RepublLk. De Bey was gekleed in
zwa-te tuniek met goud geborduurd
roode broek met gouden streepei, en eeu
roode fez of Turksche mut». H-t gevest
van zyn d gen was met eielgesteent-n
versierd; hy droeg het grooTiut van h-t
Legioen van Eer. Hy werd naar het
Elysée Palace gebracht waar kamers
voor hem gereserveerd waren.
Na een bezoek aan president Loubet
gebracht te hebben en tegenbezoeken
ontvangen te hebben, legde de Bey be-
zoeken af bjj den Minister van Buiten-
landsche Zaken en andere autoriteiten.
De Fransche Regeering, en zoover
moest het komen, ligt na overhoop met
het Vaticaan over ds bisschoppen van
Laval en Dyon.
Deze bisschoppen hebben het bevel
ontvangen om onverwjjld hun ontsla te
nemen en naar Rome te komen. Daaite-
Wjj mogen niet langer aarzelen, zei Ig
naaz. Want er is een groot gevaar ophande n.
Het doel van mijn broeder Ewald ken ik nu
nauwk urig.
Hoe ver kan toch eerzucht den mensch
voeren 1
Zeg liever beersch- en geldzucht, mjjn
lieve dochter.
Ewald wordt door de onzuiverste beweeg
redenen gedreven,
Be.iden zetten zich zwijgend op de sopha.
Benigna was door eene kleine voorkamer
gegaan, waarin Felix, de oude dienaar, heen
en weder wandelde. Eerbiedig groette hjj de
dame en opende za lit de deur.
Boudewjjn stoud iu eene schoone zomer-
kleeding met een geweer iu de hand aan het ven
ster. Had de lezer hem heden gezien hij zou
luid zjjne verwondering te kennen geven.
Het lange, grijswit gekruld haar stond op het
bleeke gezicht uitmuntend.
Men zou gemeend hebben niet eenen vorst
van een wel klein, doch rjjk land te zien,
maar eenen genialen kunstenaar, en dichter,
die onder het gewicht v n den arbeid des
geestes, spoedig grijs is geworden. Eene zachte,
smartelijke vriendelijkheid drukte zich op het
zwakke gelaat uit.
Boudewijn goedn morgen 1 riep de
dame.
De toegesprokene zette het geweer tegen
eenen stoel.
Benigna! Benignal riep hjj hartelijk.. Goe- j
den morgen! wat hebt gij u met lieve kleuren
opgetooid.
gen verzat zich de Regeering, zjj beweert
dat de aangestelde Bisschoppen al eerf
bjj gemeen overleg van hun ambt kun
nen ontheven worden, en de Minister
van Eert dienst heeft nu aan de twee
bisschoppen verboden om aan bet bevel
vau het Vaticaan te gehoorzamen.
De toestand in de Fransche Rj publiek
is treurig. In aouimige streken z et het
er al zeer bedroevend uit.Maar zoo in het j
Noorden als in de diepgeloovige Vsndée
en het vrorm Katholiek Bntaujs, zelf» 1
in Parys en Lyon, bestaat geen reden
om met bezorgdheid de toekomst tege
moet te zien.
De Fransche Kamer heeft, na de
slotsom van het rapport der Karthuizer
millioar.su behaadeld te hebben, de vol
gende motie van de Lnkerzy ie met 334
tegen 154 stemmen aangenomenDe
Kamer, overwegende dit de uitkomst
v»q het onderzoek is, dat de eer van den
m nistsr-prerident en der regeering bo
ven alles verheven staat, brandmerkt den
aaoniemen laster en de lasteraars.
Door de Russische Regeering wordt
hst invoereu vae eene inkomstenbelasting
in overweging genomen.
De daad van den jongen Schaumann,
die den Gouverneur va i F.nliui dood
schoot, schijnt voor de regeeriugspartjj
ia Rusland eeu aanleidiug te zyn om
zich van eeu aantal voor haar iastige
Finnen te ontfoen.
Een deel der Engelsche pers is niet
bjjzonder ii geuome r met het bezoek van
de Duitseha o irlogsschaoen aan Plymouth.
ZÜ noemt zelfs de aanwezigheid van
het Duitsche eskader bjj het in dienst
stellen vau eeu Engelsca eikader, een
afkijker jj en vergeet, dat het bezoek
van de Duitsche vloot alleen geschied is
op deD uitdiukkelyken wensch van Ko
ning Edward. Tot het aandoen vau de
Engelsche haven, is tjj'eus bet bezoek
van den Koniag^am Kiel, besloten.
Tusscheu Duitschland en Enge
land is een scheidsrechterlijk verdrag
gesloten, in deu geest van de verdragen
die Engeland reads met verscheidene
Staten is aangegaan. Heden hebbea Met-
ternich, de Duitsche gezant te Londen,
en Lord Lan-downe, hel onderfeekeud.
Tydeus een feestmaal door admiraal
S e yjm o n r aan de officieren der Duitsche
vloot te Plymouth aangeboden, hield de
commandant van het Duitsche eskader
een toespraak, waaiin hij namens de
officieren en manschappen dank bracht
voor de hatteljjke ontvangst, die huu is
ten deel gevallen.
Met de grootste bewondering hebbeu
de Duitscher8 de Engelsche marine ga
degeslagen, wier moed en dapperheid
tal van bladzjjden in de wereldgeschie
denis vullen.
Ik ben immers vrooljjk, als gjj het zjjt,
Boudewjju! Maar als gjj t eurt, treur ik met
u mee.
Zacht legde hij zjjnen arm om haren
hals en drukte eeu kus op haar blank voor
hoofd.
Zij echter beefde onder dien kus.
Hare groote oogen glinsterden van ontegen
sprekelijke genegenheid.
Ik ben wel voornemens van op reis te
gaan, zei de vorst, reeds morgen.
De oude laamsche steden bevatten schat
ten van beeldhouwkunst, welke ik niet genoeg
kan bestudeeren.
Reeds morgen, vriend? Waarom?
De tij l veretrjjkt en ik biiji werkloos.
Acb, de tjjd verstrjjkt snel, het leven is zoo
kort! De mensch, die niets voor de onsterfe
lijkheid doet, heeft niet geleefd En ik wil door
mijne werken onsterfelijk zijn.
Maar gjj zjjt ook vorst, Boudewjjn
de Voorzienigheid hteft u onderdanen toever
trouwd, voor wier welzjjn te zorgen uw plicht
is. Vergeving, zoo ik er u heden aan her
inner.
En ik dank er u voorl Waarljjk, gij
maakt n verdiensteljjk 1 Heb ik dezen plicht
dan verzuimd?
Tot heden niet.
Goed, goed, dit verblijdt mjj. De men-
schen zullen mij zegenen als zjj mjjnen dood
zullen vernemen.
Gjj zult nog niet sterven, Boudewjjn.
De dokter geeft den raad dat gjj u van alle
zorgen zoudt ontslaan om slechts voor uwe
Verder herinoe'de de vlootvoogd aan
roemrjjke t cht van admiraal Sey
mour naar Peking,
Te Belgrado is ter gelegenheid van
den verjaardag des Konirrgs de pas ge-
s'icLte orde van de ster van Karageorge-
witsj verleend aan de leden van het
Koniokltjke huis, aan de ministers A w a-
k o e m o v i t sj en G r u j i t en aan
eenige militairen en burgers, die zich
jegeus het regeerend huis verdienstelyk
gemaakt hebben.
De verjaardag werd overigaas zeer
fe8steljjk ge/ie.d. Het corps diplomatique
nam deel aan bet Te Deum als aao da
groote receptie in het paleis, 's Avonds
had ten hove eeu feestmaal voor de di
plomaten plaats. De Koning ontving zyae
gasten niet alleen, doch, gelijk het pro
gramma uitdrukkelijk aangaf, «omge
ven door de leden der Regeering».
Het groote nieuws, dat van het oorlogs
terren komt, is wel, dat het Russische
leger zich in slagorfe ontplooit.
Alles schijnt gereei te zyn om van
generaal Kaerop atkin het seiu af
te wachten. Reels hoort men ic de rich
ting van Jinkou kanonvuur.
Op zee schynt de oorlogskans zich
tegen de Japaauerr te kee.-eu.
Zaterdag -iiorgeu baldeu deRis i.che
kruisers «Pal'ad/», «Novik», «Diana» en
«Bayan», vergezeld van twee kauon-
neerbooten,zeven torpedojagers en tairyke
stoomsloepen last om d my >en, do. r de
Japanner» gelegd, te gaan opdreggen, de
haveo van Port Arthur verlaten.
Zy waren 's middags omtrent tasschen
Sansikaku en Lnognacton gekomen, toen
zg aa-igeuallea we-dan door een vlut
Japansche to pefobooteu die een hevig ka
nonruur wi-selden met de «Bayan». Da
Russische vl ot is ten 4 uur in de ha-
veu wssrgekeerd. De Japanners verzeke
ren dat hun vloot geene ave-y ireledsn
heeft en dat slechts een matroos licht
gekwetst werd. D.t is geheel bery iea de
waarheid. Zy hebben w. 1 degelijk belaog-
ryke verliezen geleien.
Het gerucht is in omloop dut de vloot
van Port Arthur een uitval ge laan heeft
samengaande meteen uitt>oöt van het
garnizoen. De vloot zou er in g lukt zyn
ub hooge zee te bereiken en is naar de
zj'ëngte van Korea vertrokken;
Men Z'gt ook dat de vloot va iWladiwó-
stjck de haren ve laUn heelt, om samen
met die van Port Arthur slag te guan
leveien tegen de Wool van ud'miiaal
Togo.
Meu vtr wacht de Russische Baltische
Zeevloot binnenkort in het verre Oosten
om deel te nemen aan den st yd
De beste verpleging der ge wond-n
in het Russische leger wordt zeer ge
roemd, de geneesheeren wjjden niet min
der hun krachten aan hygiëuisiche maat
regelen om het uitbreken van z ekteu
schoone kunst te lsveu en den gewonen ar
beid der regeering aan eenen andere ov.cr te
laten'
De vorst had zjjne armen op de borst ge
kruist. Hjj ducht na. Zijn aangezicht werd
ernstig.
Kan dat zonder gevaar geschi deu? riep
de vorst op twijfelenden toon. Hebtgjj mjj dan
waarljjk lie 1?
Ik wil het u bewijz n.
Hoe? Hoe? Tot hiertoe heb ik aan uwe
vriendschap gelooid en, op mjjne eer, ik ge
loof er nog aan.
De bleeke man was nog ernstige- gewor
den. Een akelig vuur schoot uit ajjne oogeo.
Zacht nam enigna de hand van haren
armen schoonbroeder.
Boudewjjn, zeide zjj bewogen, zjjt gjj
niet overtuigd dat Ignaaz en ik u opreckt
onbaatzuchtig bemianen? Verneler oua toch
niet, acht ons in staat tot edele beweeg edenen,
die uwer waardig zjjn.
Schenk ons uw vertrouwen en de zon des
geluks zal weder schjjneu, die ou twjjfel en
mistrouwen donker omhullen.
Wat vordert gjj vaa mjj? vroeg Boudew^a
met nadruk.
Slechts uwe vriendschap.
Ik heb ze u nooit geweigerd, Benigna.
Maar, maar, eene vriendschap zonder
vertrouwen is een ijdeljjke klank, is niets!
Wordt vervolgd.)
