No. 5753
Maandag 25 Juli J 904.
29ste Jaargang
HbagBlaè voor eSflooró- en Sttiió-óiollanó.
Het politiek keerpunt.
HET GEHEIM
vaü een Vorstenhuis.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
2,90
0,03
Bespotte Hj Ir
BUITENLAND
Engeland.
Frankrijk.
Zwitserland.
De oorlog in hat Oosten.
SCII (IIUtilT.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemigl ,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,50
Toor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijlct, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
PRIJS DUB ADVERTENTIEN.
Van 1—8 regels50 Cents
Elke regel meer 71^ r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Con i a n t.
AöITE MA NON AGITATE'
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubUeitéElrangère
Q.L. DA UBE Sr Co JOHNF. J OF/ES SuaeParis 31öi« Faubourg Montmartrt
Wjj staan thans bedriegen de tee
kenen des tjjds niets op een ge
wichtig keerpunt in de politieke verhou
dingen van ons Vaderland.
Zeker, er is reeds veel veranderd. Wie
had, Da den zoo spoedigen val van het
Kabinet- Mackaj, durven voorspellen,
dat reeds het begin der nieuwe eenw
een tweede Christelijke Regeering zou
zien En neg wel een, die zoo vast in
het zadel zit, dat zelfs de door den tegen
stander zoo ruw gezwaaide tariei-knotv
geen nadeel toebracht, tsen het kiezers
volk geroepen werl zich al dan niet
opnieuw om den staatkundigen aanvoer
der te scharen. Bovendienw.'e heeft
gedacht, dat het liberalisme in zóó mach
telooss woede zou neerliggen als thans
bljjki. Een woede, die zich uit in gevit
op een bericht over de ontbindingsplan
nen. Als de kippen waren de liberale
kranten er bp om de Regeering grove
onkieschheid te verwjjten, toen ge publi-
ceerd werd, wat het Kabinet in zake de
Eerste Kamer aan H. M. de Kociigin
had voorgesteld. Dat was te kort doen
aan de waardigheid en onafhankelijkheid
der Kroon, zoo heette het in bitse ver
ontwaardiging; het was verregaand on-
kiescb! Op dit vurige stramien borduurde
de vgandige p tb lustig voort, ze'ts nadat
nadrnkkeljjk was medegedeeld, dat het
bericht officieel noch officieus was, dat
het Blechts gold eene mededeeling, zooals
een fortuinlijke journalist die met wat
handigheid weet saam te stellen en af te
leiden uit aanwijzingen in min of meer
duidelijke geruchten, 't Bleef oukiesch hee-
ten en wellicht verkneukelden de liberale
sprekers zich al over het mooie, puntige
politieke pijltje, dat zjj uit het geval zouden
snijden, totdat Dr. Kuyper zelf
hun dat wapen uit de hand kwam slaan
met het gelasten van een onderzoek
naar den verrader van het Regeeringsge-
heim betreffende de onderhandelingen
tusschen Kroon en Kabinet.
Weg was het zoo vurig begeerde zwak
ke punt van aanval, zoodat voorloopig
weer niets anders ovei bleef dau de eeu
wige Hooger-Ooderwjjswet, die niet goed
is, wijl ze niet met de liberale inzichten
strookt. Naar de inzichten der overige
partgen wordt met beminnelijke beschei
denheid niet gevraagd. De liberalen stem
den eensgeziad de Wet af, DUS deugt
ze Diet. Jawel, roaa' ook dit gepoc'n zal
ni«t balen, vooral niet nadat toevalliger
wjj «e ook bjj de Drankwet zro'u liberale
eensgeziadheid werd aan den dag gelegd.
FEOILLBTO N
97
Vervolg.)
«Zoo lang,» reide hfj ten slotte, //blijf ik
ypoj" mijpen rpeester een trouwe dipnaar.
In het prieel werd koffie gedrongen. Fre-
derika bedimde met groote bevalligheid, en
hare oogen glinsterden van vreugde, toen zjj
zag dat het den jongen lieden smaakte.
tiet was hoog tgd dat gij kwaamt, mijne
lieve juffrouw, zeide zjj vertrouwelijk, mjn
gast heeft heden meer eetlust, herhaal dik
wijls uw bezoek en zjjne genezing zal bespoe
digd worden. Ik beschouw mjjnheer Albert
als mjjnen zoon en houd de hand aan hem.
De woorden der houtvestersvrouw stelden
Louize gerust. Hare aanvanteljke vrees voor
de sterke vrpuw was verdwenen. Gaarne liet
zjj zich door haar geheel het huis door voe
ren, waarin voo-beeldige ziudeljkheid en orde
benachten.
Ten slotte wees zjj haar de kamer, welke
Albert bewoonde.
Lou'ze zag met verbazing het prachtig huis
raad, dat hoewel niot naar de laagste mode,
echter den rjjkdom van den eigenaar bewe s.
De muren waren met zjjde behangen en op
den vloer lag een zwaar tapjjt. Groene zjjden
Dit al zjju echter voorbijgaande din
gen. Maar uit het m ichtel >or spartelen
der eens zoo machtige liberale party
bljjft dit onomstooteigk bljjken, dat de
glorie en de heerschappij dier politieke
groep gedaan zijn, finaal uit wat ze
trouwens zelf best beseft ande's zou ze
zich niet zoo amechtig roeren.
Thans evenwel nadert j riet het keer
punt, waarop we doelden. Nu is men
van links, om de verbtro.fi ie schapen te
verzamelen, nog opgetreden bjj de jong
ste spannende actie met de welbekende
negatieve leuzen, gericht tegen deze
Regeering èa haar richting. Reeds voor
zoo onomstooteigk bleek, dut die holle
phrasen niet voldoende waren om de
liberale vaan voorgoed weer omhoog
te blazen, gÏDgeri er onder de volgelin
gen dier gezonken banier stemmen op,
die betoogden, dat het in 1905 z ate
zou zgu, met eea positief program op te
treden, een program, dat op de alge-
meene sympathie links zou mogen rekenen.
Die stemmen zjjn al duidelgker en klaar
der geworfeu, terwijl ook zjj, dis eerst
de negat'eve politiek wel voldoende von
den, na e mislukking daarva n evenze- r
ook in 'iprogram-coDcert gaan meezingen.
Na duchten wg geenszins, da in 1905
znlk een program reeds gevonden zal
zjjn. 't Is nogal geen kleiuigheid, voor
al waar er links omtrent voorname pun
ten van Staatsbestier zooveel verdeeldheid
heerscht. Van T r 0 e 1 s t r a tot v. K a r-
n e b e e k li jt een heele afstand met
vele mglpalen en 't zal n et gemakkelgk
zijn op dien langen weg handwjjztrs te
plaatsen, die algemeen zullen worden
gehoorzaamd. Maar toch: er zal dotr
den nood gedrongen naar worden
gestreefd.
Nu is het spreekwoord «Nood leert
bidden» hier niet bjjster toepasselijk, ten
minste niet in den gewonen zin. De nood
zal echter links heel wat uitwerken! 't Is
onze steli ge verwachting, dat er in de
partjjformatie daar een ware revolutie
staat te komen: naar den kaut vau Troel
stra verflauwing der grenzen, van den
kaut vau prof. v. d. V 1 u g t, die zich
immers geloovig noemt, zjj het dan lou
ter in de binnenkamer, toenadering tot
wat z cb rechts van Dr. K 0 y p e r af
keert. Tusschen dtze beide groepen zal
een scherpe scheidingslijn bljjven loopen,
die wellicht een same rgaan, zelfs onder
negatief geschetter, bij de verkiezirgan zal
ontnogeljjk maken.
We zuilen eeuerzjjda krjjgon liberale
democraten met een gemeeaschappeljjk
program, waarop zoowel Dr. B 0 s als Mr,
gordjjnen bedekten ten halve de vensters Er
ontbrake geene boeken, schilderijen en snuis
terijen. i e kamer geleek aan ,die eener aan
zienlijke dame. Louize drukte hierover hare
verwo: deiing uit.
Ja, zei de viouw, geheimzinnig glim
lachend, hier heeft vele jaren geleden eene
schoone dame gewoond.
lïene schoone dame
Ja, jaEene schoone en gqede dame,
Waar is zjj thans?
O, als ik dat wist!
Frederika liet deze woorden met eenen
zwaren zucht gepaard gaan.
Vervolgens schoof zij het wit gazen gordijn
van eene schilder j weg, die tusschen kleinere
aan den muur hing.
'loo zag deze dame er uit, toen zij hier
woonde, sprak zjj,
Louize aanschouwde het prachtig vrouwen
portret.
Mtn God I riep zjj, 't geljjkt aan
J^an w e E
Ik herinner het mjj niet nauwkeurig
maar ik ken een meisje, dat op cén haar aan
deze damp gelijk'.
Een meisje E Zoo was de dame jaren
geleden, Zjj z.l wel gestorven zjjn, want zoo
dit het geval niet was, zou zj mjj wel bezocht
hebben toen zj afscheid vm mg nam, ver
zekerde zjj hst te zulle 1 doen. Nooit heb ik
ze weergezien.
Frederika droogde een traan af dia haar
de berinnering a'perate.
Louize liet hare gedachten gaan, maar kon
Troelstra iets vaa hun gading vin
der, anderzjjds eet formatie we'ke haar
hoofdmannen kan vinden, in de heeren
VanderVlugt en Staalman,
gestemd door mannen alsBoissevain
dia van ganscher harte znllen meedoen
als't maar tegen Dr. K n y pe r gaat. Bg
eer eerste stemming hopen dezen voldoende
r chterkiezers op een dwaalspoor te bren
gen t n einde bg her-temming in troebel
Witer te kunnen vigschen.
Migtlgk zal 'i ook eenigtzins anders
met de n'eawe formation gaan maar dit
acht.n wjj zeker, dat de liberale partg
in haar tegenwoordige samenstelling het,
al ware 't alleen om pract'sch nat, over
een anderen boeg zal we>den en haar vaan
zoolang het geen herstemming geldt
ö9u tint zal geven, zoover mogelij te van
rood verwjjdert. En als dan prof. Van
der V1 u g t die draagt, wel wie weet
dan
Ongctwjjfell er komen, na h"t huidige
politieke keerpunt, ernstige en gevaarvolle
tjjden, waarin het meer dan ooit zaak zal
Wtz n, dat al wat pat ataa1 voor de tegea-
wocrd:ge, na zorgvolle 1 strjjd saamge-
groepte coalitie, eendrachtig en geestdrif
tig b' j;f 5 optrekken onder de bani sr, door
de voormannen rechts gemeenschappelijk
ontro'd.
Eendracht maakt macht Eendracht
v.aagt kracht van overtuiging en opcffe
ri-rg.
De Franscüe Regeering heeft een ulti
matum naar het Vat caau gezonden ter
oeschermmg van de twee bisschoppen, dia
door Z. H. den Paus tot de orde zjjn
geroepen.
Kan men zich iets bespottelijke voor
stellen dan om van den Paus de intrek
king te gelasten der brieven aan Mgr.
N 0 r d e z en Mgr. G e a y gezonden? Io
dat ultimatum wordt een volslagen breuk
us.chen bet Vaticaan en de Fransche
Regeering aangekondigd, indien de H.
Stoel geen a'geheele genoegdoening ver
schaft.
Wat reeds jarenlang in de Franscbe
Republiek gebroeid heeft, zal eindeljjk
tot uitbarsting komen.
Mgr. G e a y, b sschop van Laval, heeft
aan den H, Stoel zga ontslag willen
vragen, doch de Prefe t van Mayonne
kwam daartegen in ve z t en nu iieett
de ongelukkige Bisschop het besluit ge
nomen de gebeurtenissen af te wachten.
Is er dieper vtrnederiDg voo- den hoog-
moedigen meosch deukbaar, dan dat hg
tot krankzinnigheid vervalt? Hoever moet
ie geest d.r twee Frausche bisschopp n
zjjn afgedwaald, om tot zulke auslalige
be'poUeljjkk-id te vervallen waarin zjj
verkaereu Ia opstand tegen den Paus,
oevrieni mit een godi looze bende, die
ove- Frankrijk den scepter zwaait.
Voltaire riep ree ds alle krachten
op om den Cbrlsteljjken godsdienst te ver
nietigen en verheugde zich in de ver
warring door hem gesticht. Combes
is de jjvorige apostel drr vrggessterjj ge
worden, hg juicht van vreugde bg de
uitoefening 2jjner ondragelijkste dwinge
landij. Hoe bespottelijk
De tuchtroede Gods zal als weleer
Frankrjjk tot rede moeten brengen.
De heer Clémencean zelf zegt in
zjjn blad <Aurore», dat de minister
Combes in het gezelschap van de twee
Bi schoppen in een pjjnljjke en half ko
mische positie komt tot den Paus.
«Wie heeft bet recht», vraagt Cle
men c e a u, «om aan Mgr. G e a y de
violette handschoenen en aan Mgr. L e
N o r d e z de visschersring te verleeneu?
Wie heeft het recht deze weder van hem
terug te nemen? Het gezonde verstand
antwoordt, dat zjj de moreele volmacht,
bet bisachopskleed te dragen, van hnn
Opperheer verkrjjgen
Cié nencean laat er op volgen:
wat Combes doet is kinderspel en hst
eenige verstandigs van hem zon zga Staat
en Kerk te scheiden. En dit vraagt tjjff,
want, zegt C 0 m b e s het ConcorJa»t op,
dan heeft hg niets om daarvoor in de
plaats te zrtten.
In het Engel8che Lagerhuis h eft mi
nister Lyttelton op de vraag over de
begrafenis van president Kruge-, gezegd,
dat het niet wenscheljjk was iets te doen
in strjjd met de wenschen van de familie
van den overledene en het algemeen ga-
voelen van zjjn laadgenooren.
De Engelscfce Regeering beeft aan lord
Miluer geseind generaal Hildyard mee te
deelen, dat elke militaire eerbetuiging,
welke hg gewenscht mocht achten bg de
begrafenis van Krnger volkomen goed
keuring zon vinden bg de Britsche re
geering, indien zulk eea erkenning van
de voorname positie, door Kruger zoo
langen tjji ingenomen, aannemelgk was
voor de familie en de Boeren. Zoo lang
hjj echter niet volloaude overtuigd was,
dat zulk eerbetoon zon worden aange
nomen, moest hg geen stappen in deze
richting doen.
j hun kameraad zouden treffen. Bjjna een
half uur dnurde het ontzetlende schouw
spel. De herder verdedigde zich hardnek
kig tegen zjjn geweldige vjjandin, toen
eindeljjk door een gelukkig schot van
zjjn vrienden de arend werd gedood,
De herder was aan hoofd en handen
vreeseljjk gewond en o^tvleescht. Op elke
vraag bleef hg het antwoord schuldig
en in de laatste dagen vertoonde bjj
sporen van waanzin.
Dd moeder-arend bezat een vlucht van
2i/s meter.
De Engelsche gezant te Parjjs heeft
eergisteren een lang onderhond met mi
nister Delcassó gehad en heeft het,
mag men de bladen gelooven. niet onder
stoelen en banken gestoken, dat zjjn
regeering het beslag leggen der Russen
op het Engelsch stoomschip «Malacca»
als z-er ems ig beschoowde. Hjj heeft
niet aangedrongen op eenige actie van
Frankrjjk al schjjnt minister D e 1 c a s s
wel den indruk ontvangen te hebben, dat
men in Downingstreet in de zoete
verwachting leefde dat hier voor de Fran
sche regeering een schit e.eade gelegen
heid is, op de gemoederen te Petersburg
een weldaligea invloed nit te oefenen.
In hoeverre bet besloit der Rassi-.che
regeering, de «Malacca» vrjj te laten, aan
den invloed van D e 1 c a s s ta danken
is, is natnnrlgk niet nit te maken.
zich bet meisje niet berinneren dat met hst
porlret zulk eene treffende gelijkenis bad.
Nu kwam Albert, die haar gevolgd was,
binnen. Het gespr k nam eene andere wending.
De albisten pendule op de ma orriehouten-
schrj'tafel sloeg vier ure.
Nu mo t ik weg 1 zei Louize, die plot
seling aan hare ouders dacht.
Albert ontstelde, als hj dit hoorde.
Wanneer zie ik u weder? vroeg hj vol
verlangen.
Wjj zullen in eenen brief langs den ge
wonen weg dendag bepalen. G j weet dat ik voor
ziehtig te werk moet gaan, om het doel der
reis niet te verraden.
Vrouw Frederieka had zachtjes de kamer
verlaten, blijkbaar met het o.ogmerk het ge
sprek fier verloofden niet te atoren. Toen aan-
schouwde Louize haren Albert eens atndach-.
t'g, en hj wederzjdsoh zjne Louize.
Hoe uitnemend schoon was hj. Uitgezon
derd zjne fp/sche han', kon aan hem niets
den timmerman verraden. L jne s anke gestalte,
edele houd ug, zjn schoon hleek gezicht met
het zwart krullend haardje, dit alles scheen
eenen officier te b-hooren, die van zjne wonden
geneest. De omge iag dro g er toe bj het
edele van zjnen persoon te verhoogen.
Maar ook Louize paste vokomen bj deze
omgeving: zj was eene schoone uitsteken'e
juffer, die zich natuurljk, eenvoudig, maar
bevallig bewopg.
Haar tjn innemend gelaat liet er echter
niet toe .besluiten tpt welken stand hare ouders
behoorden.
In de Zwitsersche Alpen vonden onlangs,
nabjj het onherbergzame Bagnesdal eenige
herdersknapen een arendsnest. Zjj besloten
er zich meester van te maken. Van bet
verheven rotsgedeelte werd een hunner,
gewapend met een zak en zakmes, aan
een touw naar beneden gelaten. Nauwe-
ljjks was het hem gelukt de jonge arend
in deu zak te stoppen, ol het moeder-
dier vertoonde zich. De kaaap trok zjjn
mes en een hevige strjjd ontspon zich.
De hooger staaoden hadden geen gele
genheid te schieten, nit vrees, dut zjj
Niet zelden vindt men dergeljke gevallen,
vermits er anderzjds kinderen van voorname
ouders zjn, die noch door karakter, noch door
opvotding, noch door een verlokkend niterljk
huuue a'komit verraden Alleen de geboorte
adel t den mensch niet.
Vooraleer eltandir een laa'sten kus tot
afscheid te geveu, kwarr Albert nog eens tot
de beschouwiug van zjn zonderlingen toestand
Wat moet er 'oeh van mij worden Louize I
Het komt mj soms voor, alsof ik de held van
een too ver vertelsel w*s of *nj in eene komedie
op een tooneel bewoog. Ik kan dan aan de
wezenljkheid met gfiooven, die mj met
s'echte, maar ook met g03rte menschen in
aanraking hrengt. Willoos moet ik mj aan
de, leiding van menschen overgeven, aan wie
m j niets boeit dan een onverklaarbaar ge
heim en zonderlinge omstandigheden. Ach-
had vader Brand loeh anders gehan deld I
i 't Is waar, fluisterde Louize. Maar ver-
1 wjt het den braven man niet, hj heeft zeker
1 wel niet anders kannen handelen. Ook in mjj
komt de wensch op, dat alles maar bj het
oude gebleven, en ik de braid van den tim
merman Was. Het is mj immer alsot ik u moet
verliez iü. Ik heb er veel en zwaar door geleden
J Albert.
Twjfelt gj nu nog aan mjne trouw,
Louize sprak hj verwjtend.
—Neen, neen, ik vrees slechts gebiurtenis-
j sen, die ons zouden kunnen seheiden, zonder
dat wj het willen
Haastig greep Albert hare hand.
1 Wj hebben ons voor God verloo'd
De Russen doen thans hnn uiterste
best om het verzuim van de organisatie
hunner strijdkrachten in te halen.
Niet minder dan vjjf volledige leger
korpsen staan gereed om naar het oorlogs
terrein te vertrekken. Na de veel tyd
eischende hervormingen in de 9u Oost-
8tberische scherpschutters-divisie welke
maatregelen belemmerend werkten op de
geheele organsatie van het Russische
Lger, heef. Rusland zich op het laatste
oogenblik door rngrgpende maatregelen
hersteld.
Rusland aarzelde aanvaokeljjk met zjjn
troepen mobiel te makt-n wegens binnen-
landsche troebelen en ha i ook niet voor-
z en rn de Japanners zulke geduchte
tegenstanders te ontmoeten.
De laatste t oepen die uit Europa naar
het verre OosUn gezonden zullen worden
kunnen half September a.s. pasinManS
ejoerjje zjjn.
Zoodra de troepen op het oorlogster, ein
zjjn aangekomen, zullen de Russische
strijdkrachten in twee legers verdeeld
worden.
Generaal Koeropatkin zou natnnr
lgk aan het hoofd van het eerste leger
corps big ven Het tweede zou onder bevel
komen te staan van generasl S 0 0 c h 0-
tin, oud-chef der hoogere krijgsschool,
tegenwoordig commandant van Oost-
S.berië, volgens anderen zou generaal
Soechomlinof, commaudant van
Kiè'f, voor dien post aangewezen zjjn.
Louizewj dragen de ringen, welke wj ge
wisse d hebben, onze verloving z<l ook vom
de menschen geldig zjn. Z io men mj millioe-
nea bood, op voorwaarde dat ik van u moest
afzien, ik z >u ze niet aannemen, liever met
handenarbeid mjn brood verdienen, dat gj
met mj deelen zoud Kan ik meer doen,
Lonize? Mjn denken en streven, mjn hopen
en wachten, zjt gj, sleohts gj.
Ik ben een vondeling.
Ik heb geen naam
Vader Braad heeft er zelfs niet voor'gezorgd
dat ik wettig als zjn zoon erkend werd, nu
poog ik zelf mjne familie op te sporen, ik
wil, ik moet weten wie ik ben. Gj zult aan
geenen man zonder naam behooren. en daar
om onderwerp ik mj aan den wil van den
geiiadigen heer, die mj met hand en mond
verzekerd heelt,dat ik mjne ouders zal weder-
vinden.
Volhard dan, Albert.
En gj, Louize.
Ik bljf voor eeuwig uwe trouwe vrien
din.
Nog een kwartier uurs sp/aken zj samen j
toen berichtte vrouw Frederika dat hei rjtuig
waohtti, 't walk Mejnffrouw naar de stad
terugvoeren moest.
(tVordi Vervolgd)
