No. 5754
Dinsdag 26 Juli 1904.
2 9ste Jaargang
HbagBlaó voor tSfiooró- en SCuió-diollanó.
Het verleden en het heden.
HET GEHEIM
vaD een Vorstenhuis,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschgnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacten r-D irectenr W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
fCl,20
1,50
2,90
0,03
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublieitéEtrangère
G.L. BA ÜBE Sr Co JOHN.% F. JOF/ES Suee. Paris 316w Faubouro Montmartri
De dankende menschen verheden z'ch
n onze twintigste eeuw boven de twaalf
de of dertiende, maar wat wjj zouden
terogwenschen is juist datgene, waaraan
niet wordt gedacht, het zgn bet krachtige
geloof en de alles beheer;chende gods
dienstzin van vervlogen eeuwen.
Dezen wensch uiten wjj niet alleeD.
Velen met ons denken zoo, bjj het aan
schouwen van de misstanden die zich
alom doen kennen onder het menschdom
van onzen tjjd.
Wjj willen de wereld niet tegenhouden
in hare machtige vaart naar vooruitgang.
Ook willen wjj niet minachten de won
derbare weldadigheid onzer eeuw voor
werken van wetenschap en liefdadigheid.
Maar wjj zouden willen, dat er wat meer
godsdienstig geloof was; wat meer van
de alles doordringende godsvrucht en
zelfverloochenende liefde der middeleeuwen,
ook al zou ons leven eenvoudiger en de
weelde der wereld minder zjjn.
De geest, die de zoo ten onrechte ge
smade middeleeuwen beheerschte, wordt
thans wederom geacht en zelfs door velen,
die walgen van de aanbid Iers van den
Vetpot, waarom in onze dagen alles
draait, teruggewenscht. Ja, de geest der
middeleeuwen wenschen wjj terug omdat
het geluk van den mensch niet bestaat
in het bezit v*n geld en goederen. Men
wil niet terug naar de middeleeuwen
maar voornit naar een toekomststaat,
waarin de rijksdaalder en niet de
Christas de opperkoning is.
Erasmus, een der geleerdste mannen
van zjjn tjjl, was een vurig hervormer
maar geen revolutionist. Daarom bleef
hjj ook trouw aan de Moederkerk en
veroordeelde zoo streng mogelijk de
schaamtelooza methoden eu manieren van
Lather, Zwingli, en andere omver
werpers.
In een zjjner werken zeide hjj de vol
gende woorden tot de revolutionnairen
van zjjn tjjd: «Gg maakt al'.jjd nw eigen
meeningen geljjk aan het woord van
God, en gjj beweert, dat een verzet tegen
uwe leeringen geljjk staaf met een ver
werping van de leer van Christas.
Gjj wilt ons doen geloaven uwe ver
klaringen van Gods onfeilbaar woord.
Maar wie heeft n gemachtigd en gezan-
den, om een evangelie te prediken, dat
Ijjnrecht in tegenspraak is met de leer der
algemeens (Katholieke) chris'elgke kerk
in alle voorbijgaande eeuwen? Welke
Vervolg
Louize aanschouwde nog eens het porti et
der schoone dame, alsof zij haar gelaat diep
in haren geest wilde prenten toen nam zjj
afscheid.
Vrouw Frederika scheen weemoedig.
Zoo beb ik eens een paar gezien, dat
niet icheiden kon, dacht zij, het noodlot heelt
het vaneen gescheurd. Op dezelfde plaat»
staan nu deze twe\ God neme dezè twee in
Zjjne hoedeAch 1 voorname Iijden
moeten dikwjjls anders handelen dau zij wil
len.
Louize reikte, onder tranen, de brave vrouw
de hand.
Verlaat hem niet, bad zjj fluisterend.
Ik zal mijne taak gosd uitvoeren, me-
juffer. Mijnheer Albert zal spoedig h rsteld
zijn. Zeg htm slechts dat hij niet altijd zoo
treurig mag zijn.
Van nu af zult gjj mij vroolijk zien,
riep Albert. O, ik moet u als eene moeder
beminnen en eeren. Zoo ik eenmaal gelukkig
word, heb ik u dit het meest te danken.
Blijft elkander oprecht getrouw, wenschte
wonderen hebt gjj gedaan om uwe zending
te bewjjzen en ons te overtuigen, dat
wjj eerder U moeten gelooven, dan de
geheele Christelijke Kerk? Door welke
teekenen zult gjj ons overreden, dat gjj
de waarheid leert en dat alle Kerkvaders
eu geleerden, al de conciliëa en Pausen
blind geweest zjju
Antwoord eens op deze vragen 1 Als
gjj mjj tot nwe zjjde wilt overhalen,
moet gjj eerst nwe zending bewjjzen,
owe goddeJjjke roeping toonen. Gij be
roept u op God, maar bewjjs dan ook,
dat gjj in Gods naam komt. De Aposte
len en andere groote mannen hebben hun
ne goddeljjke zending bewezen door
mirakelen en de zuiverheid huns levens.
Bewjjs uwe zending als gjj wilt dat
wjj motten verl roekenen wat de geheele
christelijke wereld ea wat zoovele heilige
mannen lot nu toe beleden hebben. De
mannen die hun leer bevestigden met
mirakelen, zjjn zeker meer betrouwbaar
dan gjj.
Behalve dit, daar is een wonlerbare
harmonie en redeljjkheil in de leeringen
der kerkvaders en leeraars, wjjl ieder
leiler uwer partjj al de andere lei Iers
tegenspreekt.
Gjj heöt allen dezelfde Heilige Schrift
en beweert denzelfden Heiligen Geest te
bezitten en toch verschilt gjj zelfs ia de
meest belangrijke waarheden desgeloofs.
Ja, ieder nwer spreekt zich zelf tegen wjjl
bjj vandaag dit leeraart, morgen juist
het tegenovergestelde. Ea ofsehoon gjj
bet zelf oneens zjjt, toch wilt gjj dat
anderen het eens zjjn met u
Waarljjk, gjj zult uwe leer met de
grootste wonderen moeten bewgzen, in
dien gjj ons wi t overtaigen, dat het eer
biedwaardige koor der vaders, ea met
hen de voornaamste leeraars in de Kerk,
geheel blind zgn geweest in de verkla
ring der Schrift en bezield met den geest
van Satan; en dat wjj daarom hst geloof
der vaderen moetan afvallen, door wier
leerling, wetten en gezag wjj tot nu tie
geleid zjjn en dat wjj odzMoeder moeten
verachten, die ons heets groot gebracht.
Dat wjj de groote brosderschap van het
Christeljjk volk moeten verlatjn, waartoe
wjj zoolang hebben behoord en dat wjj
op gevaar af van onze ziel te verliezen,
ons moeten aansluiten bjj uwe veraeniging
waarin wjj Blechts oneenigheid vinden
en onaannemeljjke leerlingen.
Deze woorden van Erasmus zjjn
nog zeer lezenswaardig, vooral voor de
geesteljjke kinderen van hen, aan wien
ze oorsponkeljjk gericht wa-en.
-t-(3oO+-
de oude vrouw, dan zal wel alles te recht
komen.
De drie personen verlieten de kamer, gin
gen de trap af en naar buiten voor het huis.
Daar stond Fabiaan bj het open portier van
het rijtuig. Nogmaals reikte Louize Albert
en Frederika de band en steeg haastig in
het rijtuig dat, toen Fabiaan het portier had
gesloten, licht naar het bosch rolde.
Ik wensch u geluk, mjjnheer Albert,
zei de vrouw. Uwe Louize is eene knappe
juffer, God behoede haar.
Albert bedankte en keerde terug naar den
tuin tot aan het avondmaal. Als hjj dit met
zjjn vriendel .kan gastheer en diens vrouw
had genomen, zei de houtves'er
Ik moet nog even uitgaan.
Waalheen, Jacob?
Naar het bosch. Ik heb een hert ge
schoten, dat deze nacht niet kan bljven lig
gen, wijl de boeren het soms stelen zouden,
alhoewel ik het ouder bla teren heb verbor-
j gen. Houd u nog wat met onzen gast bezig,
1 vrouw, ik zal spoedig terug zjjn.
j Frederika sprak nog eenige woorden met
i baren man, die de samenspraak eindigde m;t
de volgende woorden
v Bah! Bab. Ik iaat al mjjn volk bier
slechts den jongsten knaap neem ik mede.
j Overigens het houtvestershuis is veilig.
I Hjj besteeg den jachtwagen, die ook tot
het vervoeren van wild was ingericht en reed
weg.
Nu zjjn wjj alleen, zei Frederika, nu
knnnen wjj wat te zamen praten.
Frankrijk en het Vaticaan.
D i Fransche Katholieke bladen wijzen
op den flater die het ministerie Combes
gemaakt he°ft met zich te bemoeien in
het geschil van den H. Stoel en de Bis
schoppen Mgr. Le Nordez van
Dyon en Mgr. Ge ay van Laval,
De Regeering, zeggen de Katholieke
bladeD, heeft niets te maken met dezs
quaestie, slechts de H. Stoel heeft de
zorg, dat de Bisschoppen op geesteljjk
gebied op waardige wjjze het hun toe
vertrouwde ambt vervullen en zeker heeft
Z. H. Pius X het volste recht esn onder
zoek in te stellen tegen de beschuldigin
gen tegen gènoemde Bisschoppen inge
bracht.
Het is niet de eerste keer dat deze
ontrouwe dienaren der Kerk gewaar
schuwd waren en wel door het H. Officie,
dat geheim diende te blijven. Dat geheim
is door Mgr. G e a y verraden.
Deze Bisschop haastte zicb om er de
Combes kliek mede ia kennis te stellen,
Het Paa8eljjk schrijven bevatte de gewone
formule, dat de Bisschop verzocht was
naar Rome te komen, op straf van
*ad ulteriora progrewiendi»Dat beteekent
eenvoudig«op straf van de zaak voort
te zetten».
Het Fransche ministerie noemde den
Paus Ijjken brief een dreigement, en nam
de zaak van uit de hoogte op, en gaf
er een hafeljjke uitlegging aan.
Op het protest van de a Franschen
minister Delcassé, heeft de H. S oei
heel eenvoudig geantwoord, dat de for
mule tad u'tenora progedienkel betee
kent, dat de zaak volgens de kanonnieke
regels zou voortgezet worden, dat Mgr.
Ge ay naar Rome ontooden was om z ch
te rechtvaardigen, en indien hg dit kon
doen, dat de Pans hem een openbaar
bewjjs zjjner onschuld zou geven; in het
tegenovergestelde geval, zon die straf
zooveel mogelijk verzacht worden.
Minister Delcassé verklaarde zich
hierover voldaan, maar de geheime leiders
der Regeeiing van de Fiansche Republiek
waren er niet mede tevreden, de zaab
mee t ruchtbaarheid verkrjjgen. Schan
dalen moesten komen en een ultimatum
ging naar Rome.
Zoo staan de zaken nu.
Een ieder begrjjpt, dat Z. H. Pius X,
den gang van zaken betreurt, maar de
H. Vader zal geen pas achteruit gaan
tegenover de goddelooze bende, die den
H. Stoel durft bedreigen, zich onverdraag
zaam toont en niets anders ban dwais-/
drgverij en haat tegen de Roomsche Kerk
in hsa- vaandel heeft geschreven.
Indien het gerucht van het aftreden
der Bisschoppen, dat gisteren verspreid
werd, onjuist bljjkt, zal de H. Vader,
met diepe droefheid in 't harte, zich wddra
gedwongen zien de onwaardige herders
uit te sluifen van de gemeenschap der
geloovigen.
Dat zjj tot inkeer mogen komeo, voor
de geloovige wereld van zulk een ernstig
schandaal getuige moet zjjn, is zeker de
wensch van ieder Katholiek en van ieder
F anschman, dien het wel en wee vau
Albert zat op de zwarte bank. Frederika,
die geen oogenblik ledig kon zjjn, zat aan
de talel en roerde ijverig de breipennen.
In de lievo huiskamer was het reeds sche
merlicht, daar de groote dichte wijagaard-
blaleien beide vensters half bedekten. Vader
Jacob was een uitmuntend wjjnbouwer; ge
heel het huis had hjj in een net van wijn
gaardranken gehuld, dia in den herfst eeD
rijken oogst opleverden.
Wilt gij mjj een en ander verte'len,
van het po tret dat in mijne kamet hangt,
juffrouw Körner vroeg Albert.
l)at wilde ik gaar e, maar het is mis
schien beter dat ik ervan zwijg.
Heeft men 't u verboden
Dat juist niet.
Hoe langer ik het portret aanschouw te
grooter wordt het belang, dat ik in deze
dame stel.
Dat geloof ik.
Zjj moet zeer schoon geweest zjjn, juf
frouw Aoiner.
Frederika liet de breinaalden een oogen-
bik risten.
Uwe bruid is zeer fraai, mijnheer Al-
bert, dat moet zelfs de afgunstigste bekennen;
maar Deern het mjj niet kwaljjk Char
lotte was DOg fraaier. Ën zoo goedhartig, 100
goed
Als mjjne Louize. Maar wie is ei
genlek Charlotte
Dat weet ik niet.
Hoe is zjj dan in het houtveatershuii
gekomen
zjjn Vaderland en van zjjn Moederbeik
ter batte gaat.
B UITEN LAND
Frankrijk.
Te Brest loopt de boel in 't honderd,
daar regeert een socialistisch gemeente
bestuur. Dat bestuur beeft een reeks
belastingen aangenomen, wier succes te
grooter zal zjjn, nair mate baar belacbe-
Ijjkheid, die in dit tevens zeer leerrjjk
is, dui Jeljjker in het oog springt.
Allereerst hebben zij een zwaar recht
geheven van de spiegels eu spiegelkas
ten.
Een der wjjze mannen, een zekere La
Freheudic heeft gevraagd of men geen
speciale wet zou eischen om deze belas
ting nog hoogsr te kannen opdrjjven,
want, zoo beweerde de waardige leerling
van Marx «terwijl de arbeidersvrouwen
gebruik maken van spiegeltjes nanweljjks
grooter dan mjjn hand, zien de mooie
dames zich gaarne van het hoofd tot de
voeten.»
Wjj hebben altjjd gemeend, zoo voegt
de «Éclair» hieraan toe, «dat het naai
stertje, dat metznlk een zichtbaar wel
behagen stilstaat voor de groote [afleg el-
ruiten onzer winkels om met een gra
cieuze hacdbeweging haar kapsel even
in or Je te maken, 't bekoorljjke spontane
van haar geste niet dankte aan een
aristocratische opleiding»
Maar de roode hoeren te B'esf, schjjnen
over het algemeen van de viouweljjke jjdel-
heid aodere begrippen te hebben.
Iutns8chen bjj deze spieg-d-bela.'ting
heeft de gemeenteraad van Brest het niet
gelaten.
Ook het recht op hooi, haver en stroo
heeft hjj verhoogd, omdat «het wordt
verbruikt» door de paarden der gezeten
burgerjj (wat eten de andersn en op
de waterhoentjes, «omdat zjj allen door
kwezels in de Vasten gegeten wordeD.»
Maar het mooist van alles is de ver-
hooging der belasting op.de zeep.
«Waar vandaan die anti-bygienische
gril bjj volksmannen vraagt een ver
baasd lezer.
OmJat, lach niet lezer, omdat... de
groote socialist P e 11 e t a n zich ook
niet wasebt
En omdat de citoyen Le Treheudic
wee om het hart wordt van de geuren,
die de meer geparfumeerde zeep gewas-
schen aristocraat plegen te vergezellen.
Gelukkig Brest 1
Nu de zeep is verbannen als vjjundig
aan de republikeinsche beginselen, zal
voortaan slechts één geur de inwoners
der stad verkwikken, die wdke spontaan
kenmerkend door de sansculotten wordt
verspreid.
DuiteohUnd.
Op bevel van keizer Wilhelm zal
zjjn zoon, de Duitsche Kroonprins, een
lange zeereis maken aan boord van het
Ja, dat is een merkwaardige geschiede
nis, welke ik u wel wil vertellen, al ware
bet maar om den tijd te verdrjjven.
Destijds was de regeerende vorst nog maar
erfprins en een goed vriend van mjjnen man.
Ge moet weien dat mjjn Jacob de buksepan-
oer van wijlen den vorst is geweest.
Hjj begeerde den post van hou'vester in
dit schoon jachtdistrict te hebben, en hjj
verkreeg dien ook. Wjj hadden anders niet
kunnen trouwen. Het was des zomers geljjk
numijn man was uit het bosch gekomen en
wjj zaten op deze bank. Ik had het avond
eten reeds afgenomen. Eensklaps hoorden wjj
paardm trappelen en onze honden blaffen.
Mjjn man kon het venster nog nietgenaderd
zjjn, toen de erfprins binnen kwam.
O, gjj hadt hem moeten zienDonkerrood,
veihit en opgewonden, zoodat hjj nauweljjks
spreken kon. Wjj vroegen ontsteld wat den
genadigen heer gebeurd was. Körner! riep
hjj, gjj zjjt altjjd mjjn vriend geweest.
Ik ben het nog, doorluchtigheid, ant
woordde Jacob.
Is deze uwe vrouw
Ja, heer, dit is mjjne Frederika, met
wie ik heb kunnen trouwen wjjl gjj mjj dezen
post hadt bezorgd.
Bewjjs mij nu een dienst.
Alles wat gjj verla-igt.
Er zal hier eene dame komen welke
gij zoolang moet huisvesten, totdat ik voor
haar gezorgd heb. Maar niemand mag er
ééa woord vau weten, Körner. Het hout-
vestershnis ligt eenzaam, ver van alle verkeer,
Bchoolschip d9 Charlottedat thans in de
dokken ven Kiel voor de reis in gereed
heid wordt gebracht.
In het Badhuis te Ahlbeck (Pom-
meren) is geinrende een liefdadigheids
voorstelling esn hevige paniek ontstaan
door het vlam vatten der kleederen van
twee actrices.
De toeschouwers vluchtten ia grooten
angst, drongen en sloegen de vensters
stak om spoediger buiten te komeo, en
er werden ver icheidenen gewond. De
actrices, wier kleedsreu (ipoediggeblnscht
war en,hebben slechts onbeduidende brand
wonden bekomen.
Het bericht, dat prinses L 0 n i s e, de
ex-kroonprinses van Saksen, een bedoek
zou brengen aan hare kioderen, wordt
nit Dresden tegen gesproken.
Nog veel minder zon er sprake zjjn
van een verzoening van den Kroonprins
met deze vrouw.
Rusland.
Een hoog geplaatst Russisch ambte
naar heeft in den interview verklaard;
De hulpmiddelen en de kracht der Japan
ners niet kennende, hebben 9fl ons laten
meeslepen in een oorlog met dit dappere
volk, in plaats van er onze boodgenooten
van te maken; doch die dwaling zal
eerder hersteld wordejn men het thans
voorziet en dan zullen er voor geheel
de wereld wonderbars verrassingen voor
behouden zjjn.
Wegens de geweldige uit den oorlog
voorkomende depressie is hot getal werk-
loozan in Warscnan tot 36000, in Lodz
tot 10.000 en m hat district Kalisb tot
1000 gestegen. Ook in anlere industrie-
districten is de toestan i troosteloos. De
orgzen der levensmiddelen stggen daar-
bjj aanmerkelijk.
Japan.
Japan geraakt uitgeput in haar strijd
krachten en steeds vraagt het oorlogs
terrein meer manschappen. Japan zet
alles op het spel en zoo is na bevel ge
geven alle mannen, zonder onderscheid
van ouderdom, onder de wapens te roe
pen. Daarvan zullen 92000 m«o naar
Mantsjoarjje gezonden worden; 400,000
man zallen in Japan big ven.
Oostenrijk Hongarije.
Een vreeseljjke brandjheeftdegenjeen-
te BoJony in het graafschap Heves ge
woed. Er zjja 242 hpijjen en 70Ó andere
gebonwen in da asch gelegd, waaronder
de parachiekerk, het getneentehjiis en
de scholen. Vjjf personen vonden den
dood in de v^qrzee. E m 50-tal personen
hebben ernstige brandwonden gebrsgen.
Men schat de stoflelgka schade op 2
mill oen kronen.
In het dorp Badjej werden 43
huizen door de vlammen vernield, eene
vrouw en 2 kinderen kwamen daarbjj
om. Te Bareg zgn 80,woonhnizea afge
brand en werd een grgsaard slachtoffer
van de vlammen.
eu buiten mjj jaagt niemand in het bosch
ge behoeft bjjgevolg geene buitengewone
voorzichtigheid aan te wendenheem de
juffer als uwe moeder in huisik betaal
voor haar kostgeld, al wat gjj eischt. Dit
vorderde de erfprins en wjj stemdea natuur
lek toe. Nu vorterde hjj nog dat wjj haar
zjjnen naam en zjjnen rang niet zouden ken
baar maken de reden hiervan zou hjj ons
later zeggenwjj zouden hem eenvoudig op-
perhoutvester Boudewjjn Haak noeiren. Ook
j hierin bewilligden wjj, want wjj konden den
i erfprins niets weigeren. Ter wjjl wjj spraken
j werd aan de deur geklopi. Ik opendeer
kwam een meisje binnen da bedeesd goedeu
j avond wenschte. Fen man was bjj haar, die
j een groot pak droeg. Ziehier, Charlotte, zei
de prins, blijf gerust bjj mjjnen neef en Bicht,
zjj zullen als ouders voor u zorgen.
Daarna praatte Boudewjjn Haak nog eeni-
gen tgd a'zonderljjk met haar, steeg te paard
I en" rende voort. De man, die het pak had
gedragen, heette Andreas Brand.
Hoe riep Albert haastig.
Andreas rirand.
I» het mogeljjk
Kent gjjhem
Qf ik hem ken, ten minste indien hjj
timmerman was.
{fVordi Pervolgd)
ME HAARLEM COMMIT.
ABONNEMENTSPRIJS,
PRIJS DBS ADVERTENTIE*.
AG1TE MA NON AGITATE-
FEUILLETON
98