5769
Vrijdag 11 Augustus 1904
29sle Jaargang
kbagêlaó voor <3Hooró~ en 3juiè~étollanè.
Vrijheid of dwang,
HET GEHEIM
vaD een Vorstenhuis,
Gedachte van een Japansch
geleerde over den oorlog.
B UITEN LAND
Spanje.
Duitschland.
Amerika.
abonnementspbijs
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franoo per post 1,50
Voor het buitenland 2,ÖC
Afzonderlijke
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
BUREAU St, JansBtraafHaarlem.
1NILENDJUT
PBIJS DBB ADVEBTBNTIEN.
Van 16 regels ..«.50 Cents
Elke regel meer 7l/«
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicite, Etrangèrt
Q.L. DA ÜBE Co JOHN., F. JONES Succ- Parts 31 bis Faubourg Montmartre.
In Rusland roeren de revolutionairen
zich op schrikbarende wijze. Enkele da
gen na den moord op den gouverneur
van Finland viel de onder-gouverneur
van den Kaukasnsdezes lijk is nauwe
lijks koud, of het moordend lood treft
den minister von Plehwe, den man
dien men kon beschouwen als de ziel
van de heerschende dwingelandij in Rus
land.
Die bewindsman was de felste en meest
onverzoenlijke vertegenwoordiger van een
reactionaire politiek, welke van eene wel
willende, humane regecring niets wil af
weten.
Voordat vonPlehwe minister werd,
hadden zjjne voorgangers reeds verschil
lende vrjj zinnige maatregelen genomen
om zoodoende langzamerhand een milder
bestuur in het leven te roepenmaar
toen hg :n 1902 aan het bewind kwam
verdween de eene vrijzinnige maatregel
na dtn anderen, om vervangen te worden
door daden en besluiten, die getuigenis
afleggen van de meeste afgekeerdheid en
vjjundschap van elke hervorming op po
litiek, sociaal en oeconomisch gebied.
In zjjn optreden ging bij meestal op
barbaa sche wjjze te werk, dit bleek uit
het bloedig onderdrukken der opstooten
onder de 9tuden'en te Moskou, te Kieff
en te Warschau, zooali hij die gelastte.
Hij was het ook, die honderden studenten
als soldaten zond Daar verafgelegen re-
gimenteD, alleen omdat die jonge lieden
blj-jk gaven van zekere vrijzinnige nei
gingen. Vele bouderden studeuten en tal-
looze andere personen werden om soort
gelijke redenen op last van den minister
von Plehwe naar Siberië verbann od.
Tjjdeue en na die bloedige en lyrtn-
nieke onderdrukking der studenteu onlus
ten in da universiteitssteden was de Mi
nister zjjn leven nut meer zeker; de
russ ficatie van Finland maakt) hem nog
meer gehaat. Afschuwwekkend, ja mis
dadig voor een minister was zjjn optreden
tegen de Joden en de door hem getole
reerde gruwelen in K schineff, Wilna en
Charkoff.
Dit alles en daarbjj genomen de v r-
nieüng der overblijfselen van de auto
nomie van den Russischen landade', da
knevelarjj d r Perp, de verstikking van
elk vrijheidslievend gevoel van het volk)
dat .alles vormde een steeds stijgende
vloed van beschuldigingen, welke de
minister von Plehwe trotseerde met
stalen voorhoofd.
FEUILLETON
113
Vervolg.)
Somber peinzend zat hij op den stoel naast
de schrijftafel.
Meester, ik geloof dat ik een reddings
middel voor u zal gevonden hebben.
Somber zag de toegesprokene op en morde:
Gelooft gij het wezeöljjk
Ja. Gij tiet dus dat ik u werkelijk ge
negen ben, Aan u alléén g* ik eene onthul
ling doen, welke ik voor mijnen eigenen
broed-r geheim zou houd n.
Reinhardt had zieh dicht bij den meester
timmerman gezet die voortging met uit zjjne
sigaar groote wolken te trekken.
Voor mij, mijnheer Reinhardt ia er geen
andere kwestie dan die van geld Ik behoef
geld Mislukte ondernemingen hebben
mij in de grootste verlegenheid gebracht. Na
één jaar, zal ik vlot zijn. Drie bouwwerken
zijn bijna voltooideens voltooid, kan ik ze
verkoopen en ontvang dan aanzienlijke som
men, en dan hen ik gered Maar intusschen-
tijd f
Hewel luister nu naar mij. Uw tegen
woordige toestand is zoo ernsti/, zoo gewich
tig, dat hjj rijpelijk overwogen dient te wor-
De minister stelde er een vast ver
trouwen in, dat bij ongehinderd deze
politiek van geweld en bloed kon voort-
zett-n.
Naar aanleiding van den mo irdaanslag
gepleegd op den voiigen minister van Bin-
nenlandsche Zaken, vei klaarde Von
Plehwe nu ongeveer anderhalf jaar
geleden «Aanslagen zullen ook wel
voorkom en]in de twee eerstvolgende maan
den. Maar ik beu er zeker van, dat zjj
dan zeldzamer zullen worden. De revolu
tionaire partij is plleen Bterk door de
zwakheid der politie. Binnen twee maan-
ien zal de politie stetk zgc; de voor
malige chef der politie verstond zjjn vak
niet, hg was te «wak. Ik heb hem laten
vervangen en ik koester het volste ver
trouwen in de werkzaamheid van den
nieuwea titular s.»
Al dat vertrouwen echter heelt niet
gebaat. De minister kon zich met eigen
oogen overtuigen maar al die aanslagen
konden zijn geest en hart niet bewegen
een meer meuschlievenden weg in te slaan.
Voorshands zal de Russische staatsma
chine ia het spoor bljjven voortrollen,
zooals Von Plehwe dat afgebakend
heeftdaarom is het thans natuurljjk
slechts fe wachten, hetgeen na Bo-
brikoft's dood ook ia F.nland werd
aanschouwd, dat naraelgk de Russischs
regeering in het gebeurde aanleiding zul
vinden tot verdubbelde strengheid en
onverbiddelijkheid.
Men zal wellicht, evenals in Finland
geschiedd-*, een jacht gouden op allen,
die onder de termen vallen van «verdacht
zjjn», en dit zal thans waarsehjjnlij
met nog nuer ijver gebeuren dan vooi-
heeD.
Inmerrds moordaans'agen naderen al
meer en meer den troon van den C :aar.
Een dui «andtal lastige en verdachte per
sonen zjjn nu reeds opgepikt eu zullen
voor eenige jaren of misschim voor huo
leven laDg onschadelijk gemaakt worlei.
Maar dat duizmdlal behoeft niet op
plaatsvervangers t wachten integendeel
al die gevangen en verbannen lieden kun
nen rekenen op bloedige wreke-s. Ssdert
drie jaren is dit nu de negen ie misdtad
van dien aard en het Russisch nihilisme
zal het hierbjj niet laten, wanneer de
toekomst iigt in het verleden.
Daarvan volgt hier een veelzeggend
lij -tje
Minister Bogoliepof wed ver
momd in Feb-. 1901 minister S i pj a-
g i n s iu April 1902; generaal d e W a hl,
gouverneur van W lns, werd door een
den. Spreken wij als vrienden, openhartig cn
eerlijk. Uw afgunstige concurrenten mogen
niet op u zegevieren, dat mm u benijdt, en
uwen toestand voor gunstiger houdt dan hij
werkel.k i«. Dat ia u voordeelig en deze goede
gedachte die men van u heett, mag niet ge
schokt worden.
Aangenomen, maar daartoe behoef ik
geld.
Orediet is ook geld.
Met creaiet kan ik mijns schulden niet
be'alen en het arbeidsloon mper werklieden
mag niet achtera allig blijven.
t at is waar. Maar een ooge bHkkelijke
hulp welke u zou ver'eend worden, zou geen
duurzaam u:twerksel hebben. Gij mot eei
slag doen, die u voor altjjd uit uwe verle
genheid redt Daartoe wil ik u de hind
leenen.
Meestér Gerold staarde den intendant ver
wonderd aan.
Wat baten u twin'ig of dertig duizend
gulden hernam Reinha dt. Zij zjjn n'ets
meer dan een druppet water die op eenen
gloeienden steen valt. Esn kapitaal van drie
maal honderd duizend gulden zou slechts
toereikend zjjn om van u den man timaken,
dien ge verdient te zjjn
Ge spreekt van dingen, manheer Rein-
hardt, die menscheljjk gesproken onbereik
baar zijn
En nochtans om welke te bereiken ik
u de gelegenheid wil aanbieden.
Hoe? msar hoe? vroeg de meester tim
merman, die van ongeduld en begeerte beefde.
schot verwond in Mei 1902 prins O b o-
1 e n s k i, gouverneur van Kharkof, werd
vermoord in Augustus 1902; Besso-
n o f, het hoofi der politie te Kharkof,
werd verwond iu Augustus 1902 gene
raal Bogdanoviteh, gouvenear van
Oefa, werd verm iord iu Mei 1903 M e t-
1 e n k o, hoofd dir pol tie, werd var wond
te Grodno in November 1903; gene
raal Bobrikof, gouverneur van Fin
land, visl in de vorige maand oadar
moo: danaarshaud.
Al die moorden zjjn gesehiad o* uit
wraak, o' om mannen op te raimeu, die,
zioals het heet, de vrjjheid en vooruit
gang belemmerden en de beschaving in
den weg stonden.
Maar, al zjjn hervormingen in Rusland
meer dan noodig, dan vraagt men zich
af of een volk wel rijp it voor meerdere
vrjjheid, wanneer het gerechtigheid, ver
betering en beschaving zoekt 1 tngs den
weg van moord en bloed
De Ras is en blijft een hartstochtelijk,
dierlijk, laag bjj den grond staand wezen,
nieltegenstiaude het laagje beschavings-
vernis, dat hem bedektwjj mogen alzoo
dat volk niet vergelijken bjj de overige
beschaafde natiën van Europa; en daar
om is het niet gemakkelijk in die belang-
rjjke kwestie een oo deal ta vellen.
De Russen kunnen nimmer winnen,
teuzg zjj hun vernielingsvermogen kunnen
vermeerderen, zegt prof. Toynkischi
Jyenagain zakahst Russisch- Japansch
vraagstuk.
«De jaarljjksche aangroei in de bevol
king van het Jupansche rjjk is 300,000,
zegt de geleerds, «en de vermeer ieriug
van de inkomsten van het igk is ïedar
jaar grooter dan de kosten van het oor
logvoeren. Het is schier oumogeljjk voor
de Russen om te wianen. Met de tegen
woordige sterfte en met de tegsnwoor iige
oorlogskosten kunnen de Japanners den
oorog voor onbepaalden tjjd voortzetten
zonder ir het minst te ve zwakken. Ik
geloot Diet dat de Russen moede zul lea
worden en de oorlog opgeven uit gemis
aan vaderlandsliefde. De Russen zjjn
een patriotisch en godsdienstig volk. Zjj
gelooven dat hunne roeping is om de hei-
densehe volken uit te roeien en zjj rang
schikken de J qanners als een van deze.»
Port Arthur moge vallen en K o e -
ropatkine moge teruggedrjven wor
den, het einde van den oorlog zal daar
mede nog ni t gekomen zjjn.
R island zat de wreld in den strgd
mengen voordat de oorlog eindigt.
't Is waar dat er een wei ig moed toe
behoort.
Aan moed zal het mjj niet oulbreken,
Kunt gjj zwijgen
Als een graf.
Zweer het mij.
Ik zweer het u.
Reinhardt nam de hem aangebodeD hand
van den meester timmerman en schudde ze
met innige tevredenheid,
Luister nu.
Gerold naderde di hter.
Ik luister, maar spreek zachtjes.
Met Prins EwaUl staau de zaken niet zoo
goed als de menschen wel gloovan.
I» 't mogeljjk
Alles heb ik in het werk moeten stellen
om tot nu tae dei hoogen heer staande te
houden. Ëvmwel heb ik u het geld geleend
en den bewusten wi-sel betaald Ge ziet
dat ik het oprecht met u meen.
O vergeving, mgnbeer Reinhardt voor
a' hetgeen ik
Afgedaan, spreken wjj daar niet meer
van. De eene hand waicbt de andere en ik
ben niet ond»nkbaar.
Houd het mijne bedruktheid, mjjnen wan
hopigen toestand ten goede ik weet
waarljjk niet of ik nog hersens heb. Vorder
van mjj wat ge wilt, ik ben tot alles bereid.
Maar help mij, help mij, mjjnheer Reinhardt
Iedere dag, die nutteloos verstrjjkt, vermeer
dert voor mjj het gevaar.
De intendant had een'ge oogenblikken de
oogen nedergeslagen, als om zich tot eene
De werkstakers zetten den boel teSa-
ragossa geheef op stelten. Het gevolg er
van is dat tal van fabrieken, wiokels en
kantoren zjja gesloten. Gendarmen en
troepen pat'ouillseren door de stad, op
verscheidene plaatsen ko men de patrouil
les met oproerlingen in botsing, waardoor
eenige rustverstoorders in hechtenis zjja
genomen.
Koning Alfonso van Spanje is
aan een groot gevaar ontsnapt.
Ia bet ea'on van den koninklijken trein
waarmede Z. M. van San Sebastian naar
Victoria zou reizen, zjj i drie dynamiet-
patronen gevonden, die door de beweging
van den treiu moesten outploffen en den
trein vernielen. Door dit misdadig pogen
is de re s des Konings uitgesteld.
Te Breslau zjja tweepersonen in hech
tenis genomen die op verschillende plaat
sen valtche bankbiljetten van vjjftig mark
hebben uitgegeven.
Een der gearresteerden, een lithograaf,
had in zjjn kofler materieel voor de ver
vaardiging van valsche biljetten, en ver
der een aantal valseh papierengeld van
vjjftig en vjjf mark.
Een project el uit een mortier kwam
bjj de oefmingen in dea omtrek van
Bochnm te midden van een troep pioniers.
Een man werd zwaar gewond. 37 andere
ontfiogen lichte kwetsuren.
Keizer W i 1 h e 1 m zal einde October
of begin November naar Engeland gaaD,
om datr eenige dagen aan de jacht deel
te nemen.
De Keizer zal op Windsor logeeren en
van daar naar Lowther een bezoek
brengen aan het familiegoed van Lord
L o n 8 d a 1 e.
Te New-York is een algemeens werk
staking in de bouwvakken afgekondigd.
Als tegenweer hebben de pa roons on-
middelljjk bedo.en tot een alg meene uit-
sluiti ig welke Maandag reeds is inge
treden. Mm sch it het aautal we-klieden
in verschillende vakken door d-zen maar
regel getroffen, op vjjftig tot honderd
duizend man.
Bg de spoorwegramp op de ljjn
Missouri—Pacific nabjj Eden, zjja meer
dan 125 menschen om het laven geko
men. Het ongeluk is te wjjten aan ean
stortregen, die een beek, waarboven de
spoorljjn lag, in eeD st'oom herschapen
had. Ds pglers van de brug, door het
water ond rmgad, zjjo ijgestort onder het
gew cht van den trein.
Uit Washington wo dt gemeld
la een gehouden bjjeenkomst van 't
Kab net gaf de S aatssecretaris de redenen
op wairom hjj heeft verzocht een eska
der naar Snyrna te zenden. Daze r)de-
nen zjjn thans nog niet voor openbaar*
ernstige verklaring voor te bereiden.
Na een korte, poos van stilzwjjgen, nam
hjj in allen ern9t het woord en ze.
De man, die u nuttig kan zjjn, is de
regeerende vorst van Selbach tioudewjjn
bezit een aanzienlijk vermogen een half
milliocn is voor hem eene kleinigheid
Het uitspreken van dezen naam deed in
eens de opgewekte hoop van den meester
timmerman tot ïéro da'en.
Ik ken tien vorst niet. heb hem nooit
gezien, mompelde hg daar zjjne bosschen
dicht hjj de grenzen liggen, i>eb ik veel met
den vorsteljjken intendant te doen gehad.
maar hem zelve.
Geduld; ik zal u ook het middel aan
de hand doen om op zgne hoogheid invloed
te verkrjjgen. Voor iemand, die met den toe
stand bekend is, gelijk ik, is dit niet moei
lijk Tusschend-n vorst en mijnen mees
ter heerscht, sedert lange jaren, eene vjjand-
schap, die zich bjj elke gelegenheid op de
vreeselijksie wgze openbaart, boudewijn beeft
als hjj den naam Ewald hoort uitspreken,
en Ewald krjjgt koorts als men he n aan
zijnen broeder herinnert. Beiden zouden el
kander kunnen verscheuren.
Maar boe kau ik
Geduld Gjj hebt eene lieve dochter,
niet waar.
Mjjnheer Reinhardt
Gedul i, vriend. Ge uld
Mgne Louize zou
Een huweljjk verwerpen
Een huwelgk Met wien
making vatbaar. Met ae Porte zjjn nieuwe
onderhandelingen geopend. Iodien deze
op niets uiiloopen is het mogelgk dat de
Amerikaansche gezant te Consiautincpsl
zjjn post zal verlaten en zich begeven
aan boord van het Amerikaansche vlag-
gsschip waardoor de toestand een ietwat
ernstige wending zon nemen,
Dat zich ernstige zaken voordoen
tu.-schen de Porte en de Regeering te
Washington valt af te leiden uit het na
volgende:
De «New York Herald» meldt,dit het
plan der Unie, om vice-admiraal J e w e 11
met het Europeesch eskader naar Smyrna
te zenden, ernstiger bedofld was dan
men aanvanketjjk vermoed had. Verzekerd
word-, dat de Regeering der Ver.Staten
niet aarzelen zal om tot krachtige maat-
regoiea over te gaan, teneinde van Tarkge
volledige voldoening te bekomen.
De «vVoild» te New York verschjjaend,
weet te verteflen, dat een ultimatum naar
den Sultan zal worden gehouden, bjjaldien
de Sultan niet aanstonds bereid is
om de Amerikaanscha eiscaen mat betrek
king tot da volkoman vrjjheid var gods
dienst, onderwjjs en haadel voor Ameri
kanen in Tarkge in ts willigen.
Frankrijk
Gedurende de maanl Juli hebben da in
directe belastingen in da Fiausche Repu
bliek bjjna 13 millioen francs maer op
gebracht dan da laming.
De woning van dan Pauselgken
Nuntius te Pargs is gesloten Ean portier
is de bewakiag van het gebouw toever
trouwd.
Te Pargs zal een internationale
gezondsheidconferentia worden gehouden,
waa op bjjna alle S aten van Europa,
Azië en An-e'ika «ertegenwoordi^d waren.
Er ward daar beslist dat de quarantai
nes ondoelmatig waren als behoedmiddel
tegenbasmettelgke ziektenen daarentegen
zeer nadeelig voor dej handel en het
reizigersverkeer Men wil de quarantaiaes
atscuaffia en vervaigen door eene volle
dige outsmetiing der schapen en ladingen
en een geneOikuudig onderzoek der rei
gers en bemanning.
De schoenmaker Louis v, H o ff
heeft Petronella de Rujjtère,
waarmede hjj te Rgsel in ongeoorloofde
betrekking samenwoonde, vermoord. Het
slachtoffer werd gevonden niet at gesneden
keel en de borst doorkorven met mes-
st ken.
Men is de m ïordsnaar Dog niet op het
spoor.
Ge :eraal Negner heeft, nu de m
uister van oorlog generaal A n d r geen
gehoor schgnt te geven aau zjja ontslag
aanvrage, opnieuw en in dringenden vorm
zgn ontslagaanvrage herhaald.
Te Borde .ux zjja de bakkersgezellen
weer rumoerig, in een vergadeti ig heb
ben zij met 712 tegen 100 stem nen be
sloten het werk te staken.
Op net Internauouaa mjjuwe' kers
congres is een voorstel aangenomen,
Met den timmermansknecht slbert
Ah Nu brengt ge mjj op gissingen.
Louize bemint Albert en Albert bemint
Louize. Dat weet gij niet, maar ik weet dit
nauwkeurig. On ervraag uwe dochter en zij
zal van vreugde j uichen al» gij den gekozen
schojnzoon noemt.
Gerold had zijn groot boofd geschud.
't Is alsof ik iets dergeljj ka reeds be
speurd hadhet meisje is zeer veranderd se
dert korten tijd en heeft dikwijls over Albert
Brand gesproken op eene wijze, die eene
liefdebetrekking kon doen veronderstellen.
Geloof mg maar gerust.
Och kom.
Ik weet hot zeker, deze betrekking be
staat er tusschen de jongeluizjj beminnen
elkander vurig.
Maar wat verband heeft di met den
vorst Boudewijn en de sim, die gij mjj voor
de oogen hebt doen dansen?
Dat zult gg dadelgk gaan h ioren
Albert, moet ge weien, is de zoen van den
vorst Boudewjjn
Mijnheer Reinhardt, riep Gerold over
eind sp ingeud.
Bljjfc gerust zitten, en luister verder.
Is mjjn timmermansknecht na
{IPordt vervolgd)
