No. 5795
Dinsdag 13 September 1904.
29ste Jaargang
fDagêlaó voor cSfëoord- en S£uió~<2Collanó.
Moordenaarswerk.
HET GEHEIM
vaü een Vorstenhuis,
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijhs, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoof d"re d a ct e u r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
BUREAU St, JansBtraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,08
Van 1—6 regels 50 Centi
Elke regel meer 71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant,
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitèEtrangère
G.L. DA UBE fy Co JOHN.h. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmarire
eens sterkte dar Russen n i da
eo drjjven den vijand voor zich
Twee reuzenvolken staan in het Verre
Oosten tegenover elkander, beiden koel
bloedig en hardnekkig m etw are doods
verachting strjjdende om machtsuitbrei
ding-
Rusland om het behoud van een door
ruw geweld verkregen bezit te verdedi
gen, terwjjl Japan zich door een onweer-
staanbaren drang gedwongen gevoelt den
indringer in het Chineesche rijk te ver
jagen.
Groote legers met honderden kanon
nen betwisten elkander het terrein en
duizenden en nogmaals duizenden soldaten
gaan ten doods, zjj woiden weggevaagd
van het aardrijk, hun lichamen worden
vaneen geretm, vermiokten bedekken de
dooden,stervenden en gewondenden grond.
Als briesende leeuwen vallen de strjjders
hun tegenstanders aan, koelbloedig e\
kaar vermoordend, geheele regimenten
vallen door het vuur der kanonnen of
springen bjj de ontploffi <g der mjjuenin
de lucht.
De Czaar aller Russen mar nog zoo
zeer de «Vader» van al zjju onderdanen
worden genoemd, em vader woet zich
zelf te geveD, weet zich te offeren voor
zjjne kinderen.
Maar is het niet, ol bij dezen, die de( vermoordeD, afgemat door de hitte, ge-
zg de
andere
uit.
Akelig is het tooneel van den strjjd.
Woest zijn de aanvallen, met het leven
der arme oorlogsslachtoffers wordt ge
speeld. De soldaten hebben ui6t alleen
tö Ijjden van de kogels hunner tegen
standers, maar ook van de ondregeljjke
hitte in het Mantsjoerjjsche land.
De zon blaakt dreigend als symbool
van onoverwincelgke gramschap da men-
schen, die voortgestuwd worden door den
drang der omstandigheden, en de hemel
omhult ze meedoogenloos met zjju bran-
Idend blauw als wilde hij zeggen: gjj kunt
mg niet ontkomen. Gjj kunt u nergens
verschuilen.
Als gjj nw duizelig gevoelt en uw hoold
op een rots rusten laat, dan verbrandt
het.
Als gjj op een vooruitspringend stuk
klip gaatzitt9n, is het heet al) een gloeien
de keukenkachelplaat.
Gjj wilt weg rjjden, uw zadel is bran
dend heet geworden binnen een uur.
Gjj drinkt vaar met de lacht, die gjj
inademt. Nog ééa minuut denkt ge en
gjj zult vallen, overweldigd door de ver
schrikkelijke Mantsjoerjjsche hitte.
Onder deze ellende trekken de strgders
voor en achterwaarts om elkander te
de oorlogvoerende partjjen deelnamen.
Niets anders dan bandelooze heerschzucht
voert de strjjdende volkan tegen elkander.
Ern gedrochteljjke rechtrscheunis wordt
gepleegd, een daad van geweid, welke
slechts te handhaven zal zgn door over
macht.
De spreuk; «Macht is recht», wordt
op de meest bloedige wijze thans in
het Verre Oostan in toepassing gabracht.
Daar wordt, gedachtig wat doeu Russan
en Japanners op Chineesch en Eoreaansch
grondgebied, de stelling in to°passing
gebracht, dat gaen eigen lom veilig is,
maar de prooi kan worden aan de schan
delijkste, ondragelijkste aller willekeur.
Bjj de worsteling daarginds voelt men,
dat de vrede zoet en schoon is. Maar
hoe weinig wordt die vrede gewaardeerd!
B UITEN LAND
heerschappij van den Engel des Vredes
over de wereld scheen te willen verba
den met al den jjzer zjjner jeugdige
krachten, is het niet alsot de oorlogs
passie deze stil-ljjdend e figuur heelt aan
gegrepen
Hjj ziet ze gaan, de ontelbare solda
ten, naar het land van Ijjden en hg ver
mag ze niet te weerhouden.
Ishjj daarvoor grootmachtig alleenheer
ser
Regeert hg daarvoor zonder grond
wet
Gaat zoover nog niet de Christelijke
idee bjj dezen anders zoo sympathieken
man
En Japan, dat hoog gaat op zgn aller
hoogste beschaving, geeft al evenmiu
toepassing aan het eerste begrip van
internationale maatschap.
Die moest toch bjj allen, die het goe
de willen, ook buiten Chrislus' leer om,
voorzit'en.
Maar het eene regiment na het ande
re valt door de vjjaodeljjke kogels.
De Japanners groeten den Mikado en
gaan bljjmoedig in den dood. Hun legers
rukken tr'omfanteljjk voorwaart». O.er
de Ijjken hunner medestrijders bestormen
FEUILLETON
marteld door de dorst
Zeer V3lea bezwjjkau laogs den weg
of sterven een ellendigen dood, door zon
nesteek getroffen of uitgeput van ver
moeienis.
Een verpestende lucht stjjgt op langs
de Maotsj :erjjsche velden. Mtllioenen vlie
gen gonzen boven de dooden en gewon
den, die daar nederliggen, hulpeloos, ster
vende onder de grootste pjjneu.
De indruk van $de slagvelden in Mant-
sjoerjje is onvergetelijk, schrijft een oor
logscorrespondent, hjj zag geschutskuilen
gevuld met Russische en Japaüsche doo
den en op de wegen lagen de ljjken na
de jongste gevecht m op elkaar.
De hellingen der heuvels worden be-
zaeid met geweren en daartusschen de
dood n. Zwjjgend worden velen wegge
dragen, groote vuren aangericht en de Ijj
ken verbrand.
Vreeseljjk is de menschenslachting. Eu
dan meldt men, o gruwel, dat deze cam
pagne, dezen moorddadigen strjjd, nu pas
voor goed een aanvang neemt.
De bloedigste oorlog, die ooit gestre-
den is, wordt thans in Oost Az'ë gevoerd
en dat na een vred«conferentie te 'sir a-
venhage gehouden, waaraan nog wel
Frankrijk.
lu de Frausche republiek is men erop
uit om bemiddelend op te treden tusschen
den Czaar van Rasland en den Mikado
van Jap3n.
In de «Siècle» zegt de oud-minister van
marine DeLanessan, dat noch Frank
rijk noch Engeland het initiatief kunnen
nemen, omdat zjj door verdragen ver
bonden zgn met de oorlogvoerende mo
gendheden. Dus wantrouwt Rusland de
Engelsche en Japan de Fransche tusschen-
komst. In gunstiger pcsitie bevindt zich
de Nooid-Amerikaausche Unie, doch het
best leent zich voor zoo'n taak Duitsch-
land, dat geen belang heeft in den han
genden strjjd.
De heer DeLannessan is van
oordeel dat de Czaar gaarne den vrede
wil en dat hjj op den steuo van Eage-
ltnd en Frankrjjk rekenen mag.
Het dagblad «La Crcix» bericht, dat
een gewelf in .de kathedraal van O.le-
ans is ingestort. De geestelgkheid had
het ongeval reeds lang voorzien en den
depaitementalen bouwmeester herhaald •-
ljjn gewaarschuwd.
Duitsehland.
De schade door den brand in de spoo -
wegwerkplaatsen van het Tempelhof te
Berljjn veroorzaakt wordt begroot op
ruim een millioeu galden. De lakinrich-
ting, de stoflfeerderjj, de badinrichtingen,
de werkplaatsen der leerliog-aldeelingen,
vier groote salonwagens en 27 kleinere
wagens werden vermeld.
De brand ontstond waarschjjuljjk door
J kortsluiting.
Te Hamburg zgn ernstige maatregelen
genomen tegen de pest, nu in het En-
gelsch eteomschip «Biihopsgate», komen
de van de Laplata-rivier doode ratten zjjD
gevonden die pestkiemen >jj zich drce-
gen.
Alle voorzorgsmaatregelen zgn geno-
139 Vervolg.)
Genadige vriuw, berichtte hij, mijn
meester zendt u een gewoon burgerrijtuig. Gij
zult het zeker goedkeuren, dat het vorstelijke
rjjtuig niet gekomen is. Men mag de men-
schen niet te veel reden tot praten geven....
Mocht gjj het echter anders wenschen....
_Neen, neen, vriend, ik ben met de ver
ordeningen van mijnheer den graaf zeer te
vreden en in mijn schik. Dat men bet oog
reeds lang genoeg opons heeft, is niet te
betwijfelen-.,.
CkaTlotte sloot haar huis op het nachtslot,
daarna opende Jozef het rijtuig en hielp de
dames instijgen. Vervolgens zette hjj zich
naast den koetsier, dien hjj nauwkeurig on
derrichtte, waar bjj moest stilhouden.
Een kwartier uurs van de stad stond het
vorstelijk gespan met den graaf er in, die
de dames ontving en in zjjn r'jtaig opnam.
Het andere rijtuig reed terug naar de stad.
Ken uur liter bereikten zij reeds het boscli,
en bevonden zich op vorsteljjk gebied.
De graaf zat zwjjgend op zijne plaats. Me
vrouw Wolter was zeer tevreden dat er geen
gesprek gevoerd werd; zjj had immers te veel
stof tot nadenken. Als de voorvallen van een
dioom kwamen haar de dingen voor, welke
zij in den laatsten tjjd beleefd had.
Zij was erg verbitterd door de slechtheid
van den intendant en de listigheid van den
prins. Hoe groot en edel integendeel vertoonde
zich aan haren geest de arme timmerman, die
de boevenstreken van beide schurken verijdeld
had. Zij besefte hoe voo-zichtig Hrand had
gehandeld door Albert tot het ambacht van
timmerman te hebben opgeleid en hem der-
wjjze aan vjjandige vervolgingen onttrokken
had; zjj begreep ook de liefde van Igniaz voor
haren zoon, die zich zoowel door lichamelijke
als geestelijke beschaving voor zjjnen stand
verhief. Ook Charlotte, hoe bekoorlijk en fraai
was het meisje geworden in weerwil van ont
beringen en veelvuldig nach'waken
Het rijtuig hieldstil voor hethoutvestershuis.
Frederika; die met een goed ontbijt wachtte
ontving de gasten.
Moeder, riep Albert, die toeijlde en haar
de hand wilde kussen, maar zij trok hem be
vend van aandoening aan hare borst Lang
rustte haar trillende mond op zijn voorhoold.
Mijn zoon, de laatste twjjfel is verdwenen,
zegde zij, vervolgens, Albeit is opnieuw voor
mij geboren en ditmaal zal ik hem zeker niet
meer verliezenCharlotte, groet uwen
broeder I
Het meisje reikte den jongen man de
hand en viel hem om den hals,
Mjjn vermoeden heeft mj dan goed be
stuurd, zei graaf Ignaaz tot den houtvester,
die zich bij de g'oep had gevoegd. Ik heb
tnea. Het schip is inmiddels reeds uitge
rookt met een apparaat ter verdelging
van de ratten. De -lossing van de lading
wordt onder politietoezicht voortgezet
er zgn gsen personen aangetast en er
bestaat niet de minste aanleiding om on
gerust te zgn.
Italië.
Donderdag ontving Z. H. Piui X, zes-
t'en honderd Fransche pelgrims. Toen
Z. H. de zaal binnen kwam, ging een oor-
verloovead gejuich onder ds men:gteop
en hieven da bedevaartgangers den lot-
zang van Jeanne d' At bbd. De Aait?-
bisschop van Toulouse hield eene rede
voering, die door den Paus in het Itali-
aansch werd beantwoord.
Z. H. sprak het volgende
Afstammelingen der zonen van Frank
rijk die aan de Kerk getronw waren, en
altjjd gereed om het ware en goede te
verdedigen, weert geene ontaarde erfge
namen ondanks de moeieljjkheden der
opofferingen die gjj, nu vooral, te doeu
hsbt; weest altjjd edelmoedig, met de
overtuiging dat gg niet alleen werkt tot
uw geluk, maar ook voor den voorspoed
van nw vaderland. Da geschiedenis b3-
wjjst dat de tgdstippen waarop Frankrjjk
den hoogsten roem bereikte en hem over
zjjne kinderen uitbreidde, met da zoo
reine vreugden van den vrede, de voordee-
len van den waren voorspoed, deze waren
waarop het naar de heilzime raadgevingen
der Kerk luisterde, in de schaduwe dezer
banier die het ten zegepraal leidde het
verdiende dan den roemrjjken titel van
oudste dochter der Kerk en oefende over
de gansche wereld de weldaden van zjjnen
invloed uit.
De Kerk was altjjd gelukkig dien
roem met liefde toe te juichen.
Die liefde van den H. Stoel voor nw
land is nog altjjd en ondanks alles leven
ons hart. Iadien het noodig is,
wij nog het Ijjden aan om het
en de grootheid van uw vader-
lind te verzekeren.
De fl. Vader hoopte verder, dat F<ank-
rjjk gehecht zal bljjven aan den H. Stoel
oplat da terugkeer van miader treurige
en dageD van miader beroering dan
thans, verhaast zullen worden.
Eindigen', zegende Paus Pi is X de
bisschoppen, de geestelgkheid, de bede
vaarders, hunne iam-1 èn, hunne werken
en gansch Frankrjjk. Daarna trok hg zich
terug in zjjne appartementen, onder de
daverende tiejuiehingen der menigte*
Belgis
O/er de a* s, Tentoonstelling te Luik
vernemen wjj, dat zjj, wat oppervlakte
betreft, weinig zal onderdoen voor die
van Antwerpen en Brussel. Alleen voor
machinerien is een plaats gereserveerd van
20 000 vierkante meters terwjjl alleen
voor de Belgische industrie 55 000 vier
kante meters benut zullen worden.
Men maakt snelle vorderingen en het
zal mogeljjk de eerste tentoonstelling zgn
dig ia
nemen
welz'jn
het altgd gedacht dat de jongel'ng, dien
8rand met zulk eeu wonderbare liefde had
opgevoed, geen vondeling kon zjjn.
Brand wist wel wat hij deed, de schran
dere man, riep de houtvester uit.
De huwelijksakte is niet meer noodig,
zei Frederika op haar beurt, tot mevrouw
Wolter. Ik ben getuige geweest en zal, als
het noodig is, bezweren wat onder ons dak
is gebeurd. Niet waar, genadig? vrouw, ge
vergeeft m;j d-vt ik Bjudewijn tfaak destjjds
niet verraden heb, die met een grenzenlooze
liefde beminde, de vorst was immers onze
meester en zoogoed... en dat hjj 't eerlijk met
u voor had
Laat dat alles, geheel het verledens nu
maar zoo, Frederika, viel de echtgenoote van
den vorst haar in de rede en geleid mij lie
ver eens naar de geliefde oude plekjes van
uw huis, waar ik een korten tjjd, zoo ge
lukkig ben geweest.
Gjjzelve kunt gemakkelijk den weg vin
den, me/rouw, want in ons huis is weinig of
niets veranderd. Ik heb er voor gezorgd dat
alles bleet gelijk het was.
MAvrouw Wolter jjlde de trap en trad de
kamer binnen, welke zij bewoont had. Zij
s'aakte eenen kreet van blijde verrassing. Al
les vond zjj gelijk zjj het jaren geleden ver
laten had. Het huisraad was hetzelfde en
stond nog op de zelfde plaats, welke da ge
lukkige bruid had aangewezen. Dj onderwet-
sche pendule op de secretaire liet nog altjjd
haar bekend huiselijk getik booren. En daar, in
den hoek stond de .armstoel, op welken Bou-
dewjjn Haak zoo gaarne had gezeten. Oek
het voetbankje was nog voorhanden, dat met
Charlotte's borduurwerk was versierd. Ginder
hing het portret, dat de reizende schilder, op
Bou tewjjn's verzoek had vervaardigd, met de
zwarte ljjst door vader Brand bewerkt, die ook
aen bekwame echrjjnwerker was geweest. Het
portret was met een verschi klimopkrans om
wonden. Frederika, die Mevrouw Wolter in
haar huisbezoek gevolgd was, stoorde haar in
hare gepeins niet, terwijl ze weemoedig het
aangename vertrek in oogenschouw nam.
Ach I Was Boudewjjn houtvester en ik
houtvestersvrouw, fluisterde zjj zachtjes, hier
had ik gaarne mjjn geheele leven doorgebracht.
Zij naderde het open venster. Ook buiten
was weinig veranderd.
Daar was nog de boichuitgang, door wel
ken Boudewjjn Haak, op een schóón paard
gezeten, gewoon was te komen. Dan rende hij
in vollen galop over het grasveld, wuifde met
zijnen hoed, sprong behendig van het paard,
w e*p den teugel den toesnellenden j garsknscht
toe en liep dan in allerhaast de kamer bin
nen, waar hij zijne geliefde in zijue armen
sloot.
Ach, de eerste lie'de, dacht weenend de
arme vrouw, voor wi r geest de beschrevene
tooneelen zfch ontrolden, men kan ze niet
vergeten, zjj gaat met den mensch in het
graf
Mevrouw Wolter bezooht ook den tuin. De
linde, die zjj gemeenschappelijk met Boude
wjjn gep'ant had, was een stevige boom ge
worden.
die op tjjd klaar is. Een beroemd Fransch
ingenieur ont/iel dan ook de uitroep
«Cest magnifique Jamais aucune ex
position n'a été aussi avancée six mois
avant sou ouverture.» De opening is
vastgesteld op 22 April.
Voor da vreemde naties heefc men een
bal gebouwd van 260 meter lang.
Er zal ook een «oud Luik te vinden
zgn. Het onde beschilderde vensterglas,
waarop Luik zich vroeger mocht beroemen,
zal daar aardig tot zgn recht komen. De
Cramillon zal daar wel gedanst worden.
't is de oudste dans (typisch Luik)
die nog en vogue is. Het is half dans-,
half kerkmuziek en evenals het hossen
moet een ieder mededoen die zich in den
kring der pretmakers bevindt. In den
vorm van een slang gaat het door geheel
Luik, alles wat het tegenkomt medesleu
rend. Ia oude chronieken wordt er reeds
gewag van gemaakt hoe in twaalfhonderd
deLuiksche Vorsten in persoon voorgingen
met hun vrouwen.
Doch er is voor meer verscheidenheid
gezorgd, jammer echter dat er zoo wei
nig van uitlekt waarin zulks zal bestaan.
Alleen weet men met zekerheid te zeg
gen dat een representant van Marconi
in onderhal leling is om een [inrichting
te maken voor zgn draadlooze telegraphic.
Ook zal er een Congoafieeling zich be
vinden op een berg (Lei Termes genaamd
aau den linker Maasoever. De Aéro-Club
de Belgique, wil na de tentoonstelling-
bezoekers pe; luchtballon vervoeren van
den rechter naar dei linker Maasoever
en omgekeerd. M. i. zal dat «le clou»
der exposit:e worden.
Da Oorlog in hat Oostan.
N i de strjjd voor Liaojang kalm kan
overzien worden blijkt, dat de Japanners
hun vooruitgang, wat terrein winnen be
treft, zeer duur hebben gekocht en dat
de Russen ia volmaakte orde hun terug
tocht hebben volbracht. Zj hebben te
Liaojang niets achtergelaten, en verbrand
wat niet verroerd kon worden, zoodat de
Japanners zeker een maand rast zullen
noodig hebben om op verhaal te komeu
en zich van levensmiddelen en ammunitie
te voorzien om met succe? den strjji te
kannen voortzetten, terwjjl de R issen tjjd
gewonnen hebben om naar een nieuwe
basis te trekken en versterkingen af te
wachten die dagelijks generaal Koero-
p a t k i n worden toegezonden.
De oorlogscorrespondent van de «New
«York Herald» die aan Japansche zjjde den
oorlog meemaakt, zegt dat het Japansche
plan in de voornaamste onderdooien niet
is gelukt.
Generaal Koeropatkine heeft met
betrekkeljjk veel geringer strjjdmacht den
Japanners ernstige verliezen toegebracht,
terwjjl Japan daarvoor heeft gekregen
twee locomotieven, vier kanonnen en vjjf-
tien gevaigenen.
De «Times» correspondent die bjj het lin
ker Japansche leger is geweest tjjdens de
gevechten om Liaojang seinde gisteren
uit Peking:
De bank, die den stam omgaf, had Brand
getimmerd. Zjj was oud geworden, maar nog
stevig. Frederika wees op den naam Louize
die op verscheidene plaatsen kunstig gesne
den was.
Hier heeft Albert dikwijls gedrooml, zei
de houtvestersvrouw, evenals gjj, als Boude
wjjn soms wegbleef. Dikwjjls heb ik hierover
nagedacht.
Mevrouw Wolter staakte hier hare rond
wandeling en keerde naar het houtvestershuis
terug.
Men nam het ontbjjt, dat Frederika h d
opgebracht. W ij behoeven niet te melden dat
Charlotte haren broeder van Louize moest
spreken.
„Moeder,» vroeg Albert, »gjj hadt op u ge
nomen Louize te rechtvaardigen.»
»Uwe vrouw, Albert, heeft geene rechtvaar
diging noodig, zjj is goed en edel ik ben,
nadat ik hare moeder had gesproken, tot de
overtuiging gekomen, dat het geld- en heb
zucht is die het huweljjk bespoedigd hebben.
Bemin en eer üwe vrouw, zjj verdient hei»
»Dat wist ik,» riep Albert. »Mevroaw Gerold
is de gierigheid in persoon. Zjj wilde den
zoon van dea vorst in boeien leggen... Maar
ik stel een vast vertrouwen in mjjne Louize.»
„De man, die u wilde verderven, Reinhardt,
verdimt niet het minste gelooi 1... Volg mjj
nu, gjj zult uwen vader zien.„
»Zal hjj ook zjjne toestemming geven
Wordt vervolgd.)
ABONWEMKWT8PBIJSI
LNXiaaDKil
PBIJS DBB ADVEBTENTIBW.
AGITE MA NON AGITATE
