No. 5797
Donderdag 15 September 4 904.
29ste Jaargang
Een cycloon.
Zij die zich met ia-
gang van I October op deze
courant abonneeren ontvan
gen de tot dien datum ver
schijnende nummers grais
HET GEHEIM
van een Vorstenhuis,
BUREAU St, Jansstraat Haarlem.
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
Het Vrijdenkers-congres
te Rome.
B UITENLAND
Rusland.
Frankrijk.
OoflteDrij k-Hongarije.
De Oorlog in het Oosten.
ïïagBlaó
voor
<3looró
on
éiollanö,
••••«••tl
ABOWNEMENTSFBIJSi
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof djre d a c t e u r-D i r e c t e u r W. KÜPPERS.
XIEHE
PBIJS DKB ADVEBTENTIEHT.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 77,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Aan een particulier schrjjven uit St.
Paul (Minnesota) Vareenigde Staten van
Noord Amerika, ontleent de «N. Rott.
Ct.» het volgende;
Verleden Zaterdag hadden we bier een
cycloon, de eerste, die St. Paul getroffen
heelt.
Ik was in het sousterrain van een grooten
winkel, om iukoop8n te doen, en er uit
komends, zag ik het water door de straat
stroomen, alsof de Mississippi er door liep.
't Leek een soort wolkbreuk. Ik had geen
idee op een cycloon, en in dit gedeelte
der stad was hg nog uiet geweest. Vree-
zende voor waterschade op de fabriek,
trachtte ik te teletoneeran, maar de ver
binding wat verbroken. Ik giug naar het
hotel waar mg 1 compagnon verbljjf hou P,
om te zien of hg da fabriek per telefoon hal
kunnen bereiken.Men zei mg dat hg uitge
gaan was naar de fabriek. Ik besloot er ook
been te gaan. 't War 's avonds halt tien.
Ik wilde een tram nemen, maar 't bleek
dat alle electrische kabels gesprongen wa
ren. Da fabriek ligt aan den overkant
van de Missisippi ongeveer als Katandrecht
en Charlo'.s ten opzichte van 't hotel Wei-
mar. Ik trachtte de burg over te gaan om
naar den anderen kant te komen, maar
hier was eene hipelooze verwarring. Po
litie en brandweer druk ia de weer om
eenige orde «r in te brengen. Twee ca
fe's am weer zgdea van de brug wa en
ingestort en zé waren juist bezig da doo-
den en gewonden er uit te dragen. Lan
taarnpalen allemaal om, das alias don
ker. Ik drong door da menigte hoen op
da brug. De politie waarschuwde mg, dat
het overal vol lag met «live wires,» elecri-
SïLekabels, waarvan de stroom nog niet was
afgesloten. Op de brag ^die de lengte
heeft vau de Maasbrug) eveneens groote
verwarriug. Eene opeeuhooping van plan
ken, balken, verwrongen gztren telefoon
palen enz. daa'tusschen «levende draden»
Voo: z'chtig en al tastende, kroop ik
verder. Aan een agent vroeg ik hoe het
er aau den anderen bant uitlag. Ik kan
het u niet zeggen, zei hg. De Highbrid-
ge is ingestort en ligt dwars over den
weg. Wg kunnen ni«t verdemp komen,
FEUILLETON
14,1 Vervolg
Ik kan niet tot bedaren komen, s'amelde
hjj. Het geluk overmant mij. Mjjne kinderen,
mijne kinderen 1
Zegenend legde hij zjjne hand op hunne
hoofden. Toen zonk hjj ineen, maar verloor
het bewustzijn uiet, Slechts eenige oogenblik-
k' n duurde zijne zwakte, toen Let hij de kin
deren komen en omhelsde ze, Met duizend
vragen bestormde hij hen. Hij kon zich niet
verzadigen met den aanblik der schoone ge
laatstrekken van broeder en zuster, die eene
onmiskenbare familiegelijkenis droegen.
Danken wij God, fluisterde de dokter den
graaf Ignaaz tos, nu hoop ik de volkomene
genezing van onzen armen vorst
huis
van den timmerman Gero'd
In het
heersebte een angstige kalmte als die welke
een onweder voorafgaat, Louize kreeg geen
bericht van haren jongen echtgenoot en hare
moeder deed zich de bitterste verwijten, dat
zjj zoo lichtzinnig het geluk harer dochter op
het spel had gezet met haar huwelijk te
bespoedigen.
maar ze zeggen dat alles daar verwoest
is en 16 menscheu dool. «Verderop» 1 gt
onze fabriek en daar waren een 30-tal
arbeiders gekampeerd
Ik werd eenigazios angstig voor bun
wel zgn en Let kwam bij mij op, dat mis
schien onze geheele fabriek vernield was.
Aan den anderen kant van de brug loopt
de weg tusschen de rivier en e8n jh ocge
heavel-ij, 'c is een smalle rijweg met
boomen, niet geplaveid en mit een hou
ten trottoir. Oag97eer een mjjl verder
loopt de weg door onder de Highbridge,
die hst dal van da Mississippi overspant,
tweehonderd voet hooger dan de weg
en I1/, K.M. lang. Langzamerhand na
derde ik dit puut. Al tastende in de
da sternis, kwam ik verder alle lantaarns
lagen op den grond, de trottoirs midden
in den weg, groote boomen overal dwars
er over en overal planken, bulken en
halve huisdaken. Bjj het punt gekom8D,
waar men gewconljjk hoog boven iu de
lacht de Highbridge ziet, stond ik stil.
De brug was weg, £de weg totaal ver
sperd tasschen den berg en de rivier, 't
Was alsof er eeue barricade was opge
gooid. Een huishoogte een verwarde mas-
si verwrongen gz3ien ba'ken, planken
enz, Dj helft in de rivier, de helft op
den weg.
IJzeren balken, 2 en 3 voet dik, wa
ren geheel verwrongen of tot splinters
geslagen. De rivier leek alsof er een
pantserscbip in was opgeblazen. Een
huis onder de brug stond met twee van
de 4 muren en Ys dak.
Het duurde ongiveer een kwartier om
in pikdonker d >or deze verwarde massa
beau te klauteren. Ea toen wee? vooruit
naar de labdek. Achter d8 brug was
geea spoor vao vei woed ng (een cycloon
springt van punt tot punt) maar na een
y, K.M. toen ik de fabri k naderde, be
gon het w»er'rot'oirs midden in den
weg, groote gaten in deu gronden hui
zen onderstboven. Ik ontmoette eeoige
werklui van de fabriek. «Hoe is 't?»
«Mar éér man gekwetst; maar op het
terrein is hael wat scbadj. Alles ligt door
mekaar.» Eindeljjk naderde ik de fabriek,
't Leek een min'atuur Port-Artour. Z -
ven schuren ea eon stal totaal verwoest,
maar de machioegebouwen en de ovens
stonden noj beschermd door deu spoor-
w gdjjk eu de heuvels, hadden ze niet
da veile kracht van deo cycloon gekre
gen.
Gelukkig was het betaaldag geweest
eu de werklui waren naar de etad gegaan;
hadden ze er geslapen, dan waren ze al
lemaal verpletterd, want de daken waren
Zij vreesde dat Reinhardts inblazingen ge
hoor konden gevouden hebben. Louize ging
naar de woning der modemaakster, maar de
deur was gesloten. Een vreesoljjke angst over
weldigde haar, toeu zij ook d.n tweeden en
derden dag de woning gesloten vond. Hare
moeder poogde haar te troosten, door te
zoggen dat er tegen ha .r huwelijk mets in te
brengen was en dat zelfs de vorstelijke fami
lie daar niets tegen vermocht.
Maar waarom laat Albert niets van zich
hooren? vroeg Louize ongeduldig. Ik zou
bijna wenschen dat Albert gebleven ware wat
hij geweest is
Wees niet dwaas, zei daarop de mo3-
der. Zij z'jn wellicht bezig met de familie
zaken te regelen, daartoe behoeven zjj tijd.
Wat zoudt ge doen als ge niet getrouwd
Waart
Niettemin bad mevrouw Gerold, werkelijk
met oprecht hart, dat de hemel hare doch
ter in bescherming zou nemen en het zonder
ling gesloten huwelijk zegenen, Zjj verzweeg
bij Louize de inblazingen van den intendant.
Zjjne bescha'diging waste flauw, dacht zij, om
eenigen invloed op de zaak te hebben.
Meester Gerold kwam op ongewonen tijd te
huis hij was opgewonden, maar net dronken.
Zijn anders rood gezicht was heden bleek.
I Reeds te huis, Koenraad vroeg Celes
tine, d:e zich met feem alleen bevond,
j Ik weet niet meer waar raad te gaan halen:
mijn kas is Ld'g en morgen moet ik ver
scheidene wissels betalen welke ik niet durf
weigeren
op hunne veldbedden gevallen, die meest
verbrjjzdd waren. De eene stal met 4
paarden wan niet beschadigd, de andere
totaal vernield, maar de 4 paarden er in,
0 wonder, totaal ongedeerd.
We gingen onmidlelljjk met behulp van
lantaarns tjjdeljjke daken improviseeren
van zeildoek en geteerd papier. Den ge-
heelen nacht van Zaterdag eu Zondag,
daarna Zondag en den nacht van Zondag
op Maandag werkten we met afwi-s Jende
ploegen a m de opruiming eu Maandag
morgen hadden we d8 machines wel
aan 't loopen.
Zondagnamiddag giug ik de stad eens
in en wel dat gedeelte, waar de cycl ion
hat hsvigst was geweest. In drie of vier
strat m alle huizen zonder dak, de straten
waren een meter hoog bedekt mot balken,
puin, boomen, enz. Een kerk met een to
ren vau 60 voet, was totaal vernie'igd.
Iu een kleiu park telde ik 150 zware
500036-", die omgewaaid waren. Hoe het
mogeljjk is, dat slechts 4 menschen ge
dood en 18 zwaar gewond zjjn, begrjjp
ik niet. De schade wordt geschat op 5 aril-
lioets.
In Waconia, een 60 K.M. van hier, is
alles vernield. Van hit station, waarin
ik menig uur op den trein heb gewacht,
is niets meer ove\ Acht menscheu wer
den daar gedood en een 30-tal gewond.
Den 20.,ten September a.s. zal in de
Eeuwije Stad, in de ct id der Pausen,
een goddeloos congres gehouden wor
den, n.l. het congres der Internationale
Vijjdenkerg.
Opzettelgk wordt dit Congres te R >me
gehouden m t het io zicht den Paus te
tergen en te beleadigen en helsebe gods
lasteringen uit te braken in de onmiddel
lijke omgeving vau het Vatïcaan.
De vrijdenkers hebben den 20sfen S p-
tember gekozen om tevens den verj iar-
dag der inneming van Rome door de
roov-rbend n van Garibaldi en Vic
tor Emmanuel te kunnen vieren.
De bl iem,als men het zoo zeggen mag,
van de godloochenaars, zal opgaan naar
Rome om de Heilige Stad te onteeren
en d'D hoon, den LI. Vader aangedaan,
te verergeren. Men za! samenzweren tegen
den godsdienst, tegen den Christus en
togen Zjn Plaatsbekleeder op aarde.
Zoo zal dan de Hemel worden getergd
en alie manscben, die nog aan een per
soonleken God gelooven, eu bjjzonder
de Katholiekeu, op den dag der over
weldiging van Rome in hun innigete
gevoelens gekwvtit wordeo. En datalDs
onder bescherming der Laliaansche Re
geering met medewerking vao Italiaaoscbe
ministers in het bjjzonder. Men moet maar
durven. De menschen vreeuen niet meer
de vrees ljjke wrake Gods.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etrangèrs
G.L. DAUBE fy Co JOHN., F. JONES Suce- Paris 31 bis Faubourg Montmar:
re
Ga naar Reinhardt, hj ia immers uw
vriend
De suikerfabriek is bankroetIk kan
daar geenen gulden meer kragen.
Gaat een prins ook al bank roet vroeg
Ce'estine verwonderd.
Ik moet geld hebben 1 riep de meester.
Geld, geld, of ik ben verloren, de zaak met
Albert duurt al te laug. Ik moet heden geld
hebben.
De mmschen mo ea wachten, wjj ook
moeten wachten.
Daar hebt ge geen verstand van, vrouw.
Wij loopen toch niet weg Uw scbo n-
zoon wordt uw gezel... Goede zaken willen
den tijd hebben.
Maar slechte niet! Val de oude Wip-
recht op het lijf, zooals ik u al" zoo dikwjjls
gezegd heb: die vrouw is rjjk zy heeft eene
volle geldkist Wij hebben haar zoolang ver
pleegd en veizorgd, hare dwaasheden vei-
dragen en ons door beloften laten paaien: die
vrouw moet ons helpen.
Ik heb een plan, Koenraad.
Spreek niet meer van plannen sprak
de meester koel.
Gjj hadt beter op uwe zaken moeten pas
sen, ik ga niet bij de oude W'iprecht, riep
Ce'estine vas beraden:
De meester was doodsbleek geworden:
Gaat gij niet f
Neen.
Ik vind dan hier geene hulp P Het
orgeluk moge dan losbreken, ik moet naar
het tuchthuis gaan
Kleine oorzaken hebben in het Cza-
renrijk telkens groote gevolge 1 zoodra
er Israeliëten iu het spel zjjo.
Te Snilai, in de provincie Kiew, heb
ben op dr^markt de spoorweg werklieden
tegen de joodsche kramers gevochtea. Z j
hebb'n vervolgens de jodenwjjk a nga-
vallen, 90 huizen ea een honderdtal win
keltjes werden ia brand gestoken. De orde
kon eerst anderdaags dooi de tusschen-
korast der gewapeade macht hersteld
worden.
Te Orwno, in de provincie Wolhy-
nië, hebben over eenige dagen ernstige
onlusten plaats gehad. E m drookei s l-
daat had een peer gestolen aan den win
kel eener joodsche fruitverkoopster; deze
protesteerde doch de soldaat sloeg haar.
De aanwezige joden trokken partg voor
de vrouw en eeu gevecht ontstond. De
soldaten vernielden de winkels derj iod-
sche kooplieden.
De polit e en de pompiers hebben de
orde hersteld E -n twintigtal personen
werden in het gevecht gekwetst.
Te Sa'nt-Clond is een dierentemster,
madame La G 0 u 1 u e, door eaa leeuw
zoo wreed gebeteD, dat de ongelukkige
aan de gevolgen is overleden.
In de kerk van den H' Verlosser te
Roubaix is een grnwelgke godslastering
met diefstal gepleegd.
Gedurende den nacht h .eft men in de
kerk vrees"lgk huisgehouden. Drie cibo
ries, eene remoustrans eu een som van
200 frams in goal, zgn verdwenen. Een
getal H. Hosties waren docr de heilig
schenners o:der de voeten getreden.
Prinses Louise van Kobnrg, ds ge
vluchte, is ontdekt. Zij bewoont te Pargs
nabg de Opera ea de groote B aleva'd,
rgk gemeubileerde appartementen.
Z'j zal een tgdlang te Pa-gs verblgven.
Zjj wacht de dingen af die omtrent baar
zuilea beslist worden en maakt nu en
dan wandelingen door de straten.
Graaf Mattachicb, haar ontvoer
der, logeert eveneensjte Pa'jj nu eens in 't
GraodHotel, dan weder in Hotel Bristol en
ook wel eens in Hotel Continentale.
De Priusos heeft Maandag een onder
houd gehad met graaf Mattachich
en Dr. Stimme r; zg is van plao de
consultatie vau een krankzinnigen dokter
openbaar te maken, die nu zou ver
klaard hebben dat zg bg haar v Jle ver
stand is.
Te Wsenen wapperen ter eere vau de
Journal sten, die daar in Congres zgn ver-
eenigd, van vele openbare en particulieie
gebouwen de vlaggen.
Onder de Congres'elen zgn tal van da
mes-journalisten vertegenwoordigd.
N a de openingsrede, waarvan wg reeds
Koenraad snikte de vrouw.
Ik heb twee valscho wissels in omloop
gebrach*. Zoo er geld is om ze te betalen, loopt
alles goed afzoo niet
Mijn God; mijn God, jammerde Celes-
t'ne. Ik heb gebeden, aan de armen goed ge
daan, en toch hangt mij zulk eene onmetoljj-
ke ramp boven mijn hoofd
Koenraad stak de bevende hand uit, roe
pende
Nu ziet gjj wat ge bekomen hebt.,.. S'ag
op slag heeft mij bij mijne ondernemingen
getroffen, in weerwil van al uw huich ten,
heb it geen gelnk gehad.
Deze schandedeze schande Achen
Lou'ze, het arme kind/...
Radeloos wrong Celestine de handen'
Afschuwelijke! rep zij, voor haren man
staande, Waaraan hebt g'j tocb gedacht,
Miju schoon vermogen >s weg,.... gij stapelt
schulden op schulden, en nu maakt gij nog
valsehe wissels. De schande doet mij sterven
Bezorg mij dertig duizend gulden eD
wij hebbia niets te vreezen
Zulk eene som,., dertig duizend gulden,...
Celestine barstte in luid geween los.
Zij viel op een stoel neder.
Hiar leeljk gezicht vertrok zich a'schuwe-
ljjk. Twee elkander waardige echtgenooten
zaten tegeno/er elkaar. Gelukkig was de arme
Louize geen getuige van dit hu;selijk tooaeel-
tje, zq zat treurend in haar eenzaam kamertje.
Mevro w Gerold richtte zicb op.
Menschl schreeuwde zij, wat hebt gij
met het geld gedaan
gisteren melding maakten, schetste de
mi lister V 0 n K r b e r, de Pers als
de succesvolle leeameesteresse van de
manigte, als veroveraarster en beheer-
scheras der wereld.
De Pers moet de politieke hartstochten
bestrgden ea vaderlandslievend zgn.
Dr. Lueger, de burgemeester van
Weenen, sprak uit naam der stad Wee
nt n.
Na de openingszittiog van het C In
gres, werd 's middags een rgtoer gedaan;
de lange stiet van honderden rgtuigen
werd in de st aten van Weenen met groote
belangstelling en vreugde begroet.
'sAronJs waren de journalisten op ver
zoek van den Ke'z r aanwezig bg een
gastvoorstelling in de ho'opera, waar
«Die Fledermans» opgevoerd werd.
—-Zondag nam te IansbriLk h tjaar-
lgksch Duitjche Juristen-congres een aan
vang.
De besprekingen werden geopend door
Dr. Y 0 n S t s z e r, die het woord gaf
aan den eersten voorzitter, prof. Bron-
nar. Tot eere-president werf benoemd
de vertegenwoordiger vai den K;izer,
de stadhouder van Tirol en Vorarlberg
Von SchwartienauDaarna werd over
gegaan tot de besprekiugen in de atdee-
lingen.
Ia de Mantsjoergiehe velden is blgk-
b sar door het sleohte weder en de vele
vermoeienissen die de Jupansche traepen
hebben geleden, daarbg komende de ont
zettende verliezen die z'j voor Liaoj aag
hebban geleden, een stiLtand der vg m-
delgkheden ingetreden.
De toestand van het Ruisische leger,
zegt de corresponds at van de Pargsche
editie van de NLw-York Heral I, is zeer
gunstig, en generaal K 0 e r 0 k i's plan
nen zgn mislukt.
De werkelgketoestand blgft echter in neve
len gehuld, daar geen 00rlogscoirespondent
in de onmiddellgke nabgheid der strij
dende a wordt toegelaten, mottu zg zich
tevreden stellen mat de opgaven, die ver
strekt worden.
De «New-York Herald» meent, -at het
geen omtrent den slag bjj Liaoj mg be
kend is geworden, ti mogen opmaken,
dat Koeropatkin, wel degelgk ver
trouwde te zullen overwinnen, doch dat
hg moest terugtrekken doo.dien zjju be
velen door dri t generaals verkeerd wer
den uitgevoerd
Uit Tojiloe wordt gemeld, dat d8 eerst
volgend! aanvallen op Port Armur zul
len gericht worden door N 0 g i's troe
pen tegen de forten Rhloengshan en Ki-
ko'shai: de vo n-uaamfle stellingen aan
noordoostelijke zjjde.
Men gelooft dat deze bestorming
de Japanners zonden dus weer afgezien
hebben vau hunne tactiek, om door in-
sluit-iag allengs tot overgave te noodza
ken?een der hevigste zal zgn, tot nu
toe voorgekomen. De Japanners moit n
zich met buitengewone zorgen op deze
Vraag niet, maar geef raad. Ik wacht
nog ééa uur en dan
Wat zal dan P
Nooit ziet gjj m'j weder, schreeuwde de
meester. Vooraleer ik mij als schriftverval-
scher n ar de crimineele rechtbank laat slepen.
De mees'er had deze woorden met vreese-
lijken ernst geze0d, Hij was nog bleeker ge
worden. Zijne groote oogen gloeiden van een
akelig Tuu Wanhoop scheen ham geheel
bemaahtigd te h bben. Celestine staa-de hem
aan.
Wat h bt gjj daar? vroeg zjj verschrikt.
Waar?
Haastig haalde zjj uit den borstzak van
haren echtgenoot een pistool.
Koenraad, schreeuwde zj,
Geef hier, dat is mijn laatste toevlucht.
Och God Och God wat ijseljjke dingen,
Welnu ik zal.... Koenraad, wacht hier... Ik
zal doen wat ik kin. Maar beloof mjj hier
te blijven, ga niet uit het huis, niet uit de
kamer. Misschien is God genadig
Zjj ging heen en zocht Liuize in hare
kamer op. De jonge vrouw zat treurig in
den hoek van haren leunstoel. Verschrikt rees
zjj op toen hare mo der binnentrad,
Brengt gjj goede tjjding, moeder?
Wordt vervolgd)