5798
Vrijdag 16 September! 904.
29ste Jaargang
voor
cftooró- en Suió-Jiollanó.
Het laatste jaar,
f
HET GEHEIM
van een Vorstenhuis,
ABONNl MEHTSPBIJfr,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaateen in Nederland franco per post
7oor het buitenland
ifzonderlyke nummers
Dit blad verschynt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof d,re d a c t e u r-D i r e c t e u r W. KÜPPER8.
BUREAU St. Janestraat F arlem.
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
Van 16 regelg 50 Cen' t
Klke regel meer 71/» r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Con taut
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publtcite, Etrangèr
Q.L. DA DBE i Co JOHN., f. JONES Snee. Paris Slbia Faubourg Montmu re
Weldra treedt het ministerie-K y p e r,
het ministerie der veivenigde rechterzyde
het laatste jaar van zyn vi jarige reg e-
ringsperioda io, het laatste jaar, dat eigen-
lyk de kroon moet zetten op bet afge
werkte regeariugsprogram.
Zal dat kan jeu?
Neen, a> de Regeering zich heeft
voorge jojaeD, zich tot taak hai gestel in
deze vier jaren, is op verre na eiet vol
tooid geworden.
Aan wie de schui t?
Laten wy eerlyk zjjn. Het eerste jaar
is grootendeels heengegaan, gedeeltelyk
aan onvoltooid we-k, door het vorig
Ministerie nagelaten, gedeeltelyk ook aan
het zich terechtvinden in den nieuwen
toestand, tan het zich stevig in het zadel
zetten, en dat was geen licht werk.
Toen kwam in het tweedejaar de spoor
wegstaking, gevo'gd door een algemeene
werkstaking en den ontz ;tteuden nasleep
die den parlementairen arbeid beletten en
het Ministerie plaatste voor moeiljjkheden
en voor werk, die al de krachten eu al
den tyd in beslag namen.
Het derde jaar, waarin meu waarlyk
het Ministerie van luiheid of werk: loos
heid beschuldigen koa le, waariu het toon
de te willen en te kuanen arbeiden en
met algemeen overleg ve 1 had kunnen
afwerke», heeft niet de resultaten ge
bracht, die men met recht had kuanen
verwachten. Met een gerust geweten kon
echterd Regaeriag dejschuld daarvan voor
verreweg het grootste gededte laden op
de schouders der liberale OppO'itie, die
niets onbeproefd heeft gelaten om den
meest mogGjjken nation-.ilen tyd in nut
teloos gepraat te verspillen en waar het
haar niet gelukte in ds Tweede Kamer
de voorgestelde w .lso; twerpsn te doen
vallen, de Eerste Kamer er voorspande,
ten eiede al het gedane werk weder on-
vruchtb.ar te maken.
Dat deed z: metdeHooger Onderwijs
wet, dat zou zjj ged an hebb. n met de
Draukwet, iudien haar to.leg gelukt was
de Provinciale Staten cm te zetten in
Zuid-Holland en de liberale meer
derheid in deEe-ste Kamer te hauiha-
ven.
De kiezers echter dachten er anders
over en gaven eau de Provinciale S'alen
de macht eene Eerste Kamer te kiezen
meer in overeenstemming rn-rt de meer
derheid des volks en met de inzichten
der Regeerirg, zoodat van eene stelsel
matige tegenwerking der liberale oppo-
142 (Vervolg.)
Neen maar wees bedaard mo'gen za 1
Albert wel komen,.-.. Ga nu bjj uwen vader,
bljjf bij hem en zorg dat hjj kalm worde.
Gjj zjjt zoo angstig, moeder, wat scheelt
er aan f
Verlaat vader geen oogenblik, hjj denlt
aan schrikkelijke plannen. Gij kent uws vaders
drift en onbemnnenhe'd, laat hem niet uit de
kamer, tot ik weer kom. Ik ga naar groot
moeder Wiprecht. Gig weet nu waar ik ben,
als gij mij soms noodig zoudt bebben.
Celestine leidde hare verbaasde dochter tot
aan de deur der huiskamer, vervolgens jjlde
zjj de trap af en verliet het huis.
Het was s.hemeiavond reeJs, toen Griet
haar de de r van het tegenover liggende huis
opende. De léeljjke dienstmaagd verleide haar
dat de oude Frans er geweest en wel een uur
gebleven was, maar dat de oude Wiprecht nu
alleen was op hare kamer.
- Is er anders niets gebeurd?
Neen. Waar ik beo hier het leven recht
moede. De oude vrouw wordt elkea dag on-
verdragelijkerniels deugt meer van al wat
ik doe. Ik heb haar dezen m'ddag mijnen
sitie in de Tweede en Eerste Kamer in
het ergste geval wel eenige veit aging,
maar geen ongedaan maken meer te
vreezen is.
Hoe g arne men echter ook in het
vierd jaar weder den regeeringswagen
tot langzaam ryden of tot stilst .nl zon
de dwingen, 'lykt maar al te duidelyk
uit het eeuwige gezeur en gezanik in
de liberale bladen over de D.ankwet.
Moet de Hoog ar-Oudarwys wet ten gevol
ge van het a'keuread vot.m der Eerste
Kamer naar de Tweede Kamer terug, ook
van de Drankwot, die na een eeuwig ge-
pleidooi en gehaspel, waarin de voor
stellen en veranderingen door de libe
rale party aaugebod n, grootendaels
welwillend door de Rsgearing werden be
jegend en aanvaard en die niettegenstaan
de dat welwillend oveileg der Regeoring
geene enkele liberale steun mocht ver
werven, durft men nu dwazelyk eischen,
jat zg nog eens in de Tweede Kamer zal
herkauwd worden.
Waarom? Om tyd te vü liezen en niet
anders. Om op het einde der vierjaiige
p.ïiode het Ministerie té kunnen verwy-
ten, dat hrt met ledige handen staat, dat
het niet heeft volbracht, wat het heeft
beloofd, om een verkiezingsmanifest te
kunnen samenflansen tegen het Mini.te-
rie dei Rechterzyde, waar zy voor hunne
eigene hopeloos verdeelde groepen niet
eens eene behoorlijke verkiezingsleuze
bunnen vinden.
De Drankwet opnieuw in de Tweede
Kamer brengen, zal uatuudyk Diet ge
lukken. Het ware al te dwaas en Dr.
K u y p e r en zyne mede-ministers zyn er
de mannen niet naar, om zich door ge
schreeuw vaa de wys te laten brengen
Trouwens er moet, a's het mogely
is, in het vierdejaar Log heel wat anders
gedaan worden.
De Tariefwet staat voor de deur en
reeds vroeger zeiden wy hetdat is een
wet, waarvoor zich niet een gedeelte van
het volk, maar waareoor zich het geheele
volk warm maakt.
Ook deze wet zal' door de liberale
party aangegrepen worJen als een middel
'om den arbeid van het Ministerie met
onvruchtbaarheid te s'aan. En zy leent
er zich uit<t kend voor. De T» iefwet
toch vindt geen onverdeelden by val by
geen enkele der partyen, daarvoor is zjj
al le zeer eene wet van materiele be
langen, die niet voor alle leden eener
zelfde politieke richting dezelfde zjje. Zoo
wordt nu reeds door de liberalen gespe
culeerd op de verdeeldheid der Katholie
ken op dat punt, van wie men west, dat
dienst opgezegd.
Ook dat nog fluisterde Ce'estine ver
schrikt. Gjj hebt niet wel gedsar, Grietje.
Gjj hadt mjj ten minste eerst moeten spre
ken! Wacht, ik zal de zaak w.der in orde
brengen; gij moogt niet vei trekken, anders
komen wjj tot niets. Heb nog wat geduld ,ik
zorg voor alles 1
Maar lang mag het niet duren,bromde
de oude dienstmeid, lk wil eindeljjk de be
looning voor mjjne diensten hebben.
langzaam ging mevrouw Gerold de trap op.
Zjj drukte beide handen tegen hare borst
alsof zjj ademen wilde.
Hoe toch 'alles drjjft en dringt, dacht
zij morrend De omstandigheden dwingen mij;
ik moet vandaag tot he: uiterste gaan. Neen,
vruchteloos wil ik deze pjjn niet doorstaan
hebben. Dtarmee zal toch eindeljjk wel rust
komen.
Zjj bleef in den gang staan om 'ot beda
ren te komen.
Binnen! riep de s'em de* oude vrouw.
G eden avond, l eve mama.
Er brandde reeds licht in het kamertje.
Zjjt gjj het Celestine? O, ik vind het heer
lijk dat gij mjj eens komt bezoelcen.
Waarom, mamaatje
Ik verveel mjj, kind. Laat ons wat te
zamen kouten.
Ik wil wel, om u plezier te doen. Gjj
weet immers hoe goad ik het met u meen.
En, ik, meen he' goed met u. Zet u naast
mjj. Too! De avond n worden reeds lang
en koel. Dit jaar heb ik een bijzondere vrees
onder hen, meer vryhand laars dan
protectionisten zyn en er is immers
geen enke; Christelyk b ginsel mede ge
moeid.
Dat moge waar zyn, maar toch zul
len de Katholieken wel bedenken, dat
j met het aanblijven of den val van dit
Ministerie wél Chri.telyke beginselen op
I het spel staan en dat het handhaven van
i een zedeljjk beginsel wel eens een ma-
j terieel offer waard kan zjjn, vooral waar
j het nog te bezien staat of dit offer in de
j toekomst niet tot heil van deu Staat, ook
l materieel zal zyn en of andere verplich
tingen niet dit offer eischen.
Intusschen zeker is het dat de Tarief-
wet en de Lager-onderwyswet-herziening
in het aanstaande jaar, nadat de Begroo
ting afgehandeld zal zyn, belangryke dis
cussion zullen doen ontsta n en dat over
het algemeen de Regeering nog een zwaar
jaar voor de boeg heelt. Gelukkig echter
kan zjj zich rekenen, dat thans de meer
derheid der beide Kamers op hare hand
is en dat het volk by de verkiezingen
getoond heeft tevreden te zyn met den
weg, dien het Ministerie heeft inges'a-
gen.
Met verlangen voorzeker, maar ook
met kalmte zien wy daarom de herope
ning der Kamers tegemoet en de Openings
rede, die~ons de plannen der Rageeringt
voor het volgende jaar zal ontvouwen, wej
overtuigd,dat zy onverschrokken zal voort
gaan op haar weg, werkende zooveel zjj
kan, tot stand brengende wat in hare
macht is en wat men haar niet langs
slinksche wegen belet te volbrengen,
strjjdende voor het materieel, maar ook
voor het zedelyk en godddien-tig wel-
zyn van de bnrgers van den Nederland-
schen Staat.
En dat zal zy by bet einde der vier
jarige periode met opgeheven hoofde voor
Let Nederlandse!.e Volk kunnen verschij
nen en zeggen «Dat hebben wij in het
vooruitzicht gesteld, dat waren onze be
loften en dit hebben wy tot stand gebracht.
Van wat wy niet dedeo, moogt gjj on
derzoeken vf de schuld aan ons ligt, dan
wel aan hen, die ons by het arbeiden
belemmerden, in plaats van dien arbsid
te bevorderen, zooveel zjj vermochten, eu
zooals hun plicht was. Oordeelt gjj nu,
bnrgers van Nederland, of wy in een vol
gende vierjarige periode den begonnen
en gedeeltelyk voltooiden arbeid zullen
voortzetten.»
En dan behoeft zjj het aatwoord van
het Nederlandschc Volk niet te vreezet.-.
V Sea 1ociaUsti33li9 aoRarkea-
streek.
Hoe da «Broeders» eihaar beetnemen,
deelde dezer dag an de Parysche «Liber-
té» mede.
Toen het Socialistea-Coagres te Mar
seille gehouden werd, was een der leiders
bestuurslid van het O ngres, belast met
de zorg voor huisvesting der Congressis
ten. Hy begaf zich naar een der grootste
hotels van de Canneblère, waar met den
hotelhouder de volgende samanspraak
weid gehouden
«Ik heb 32 congressisten by U te lo-
geeren voor 12 dagen. Hoeveel kost dat
per persoon
«Zes francs.»
«Goed, maar zjj betalen 7,50 fr., geef
mjj nu iederen avond het te veel ont
vangen?.»
«Begrepen,» antwoordde de hótelhou-
der, een beetje verrast.
«Nog iets. Als er 32 aan tafel zitteD,
kan er wel een by. Via It U goed, dan
dejeuneer ik en dipeer ik mede.»
Heel wel
Deze «broeder» stak das even meer
dan 600 francs in den zak, genomen uit
de bears zjjaer gezallen.
Hy, de broeder, eet en drinkt op kos
ten van zjju broeders.
O die door propageeren gegroefde so
cialisten koppen
Hoe 't uitkwam Wel de brosderlyke
socialist was nog niet tevreden. Hjj was
niet content met zjjt. 600 francs, zjju 12 j
dagen rjj kost, hjj wilde ook nog een
feestmaal t ot hem en zyo huisgezin, en
zoo bracht de hotelhouder de zaak aan
't licht.
Niemand zal ontke nen dat derood myn
heer de beginselen der broederschap niet
goed opvatte. En dat noemen zich lei
ders van hst volk! die zich opofferen
voor hun medemeasshen!
voor den winter.V jjne ongelukkige val van
de trap heelt gevolgen gehad, die ik nog al-
tjjd pjjnlijk gejoel... Ja, de ouderdom!,...
Lieve mama, ik moet u heden eenen
di nst verzoeken.
Spreek, mjjn kind I
Mijn man heeft dertig duizend gulden
voor zijne zaken noodig
De oude hoestte.
Dertig duizend guldeu riep zjj. 't Is
eene ontzaglijke som I
Toch niet voor rjjke lieden zooals wij,
mama.Ge moest ons dat geld voor ééne
maand tegen goeden interest ter leen geven
Mevrouw Wiprecht kon van schrik niet
spreken. Zij greep met beide handen naar
de snuifdoos, die op de tafel stond en vulde
haren neus met een geweldige hoeveelheid
snuif.
't Is waar, de avonden wordeD recht
koud; ik moet te bed, want ik ril I mom
pelde zij.
Men zou geloofd hebben dat zg wezenlijk
verkouden was. Bevend bood zg hare vrien
din de doos.
Ik dank u I.Maar om weder op mgn
verzoek terug te komen,...
Ik kan niet, mijn lieve, ik kan niet
Vanwaar zou ik zooi eel geld halen?..., Zoo
ik het had zou ik 't u geven. Gg weet dat
ik gaarne dienst doe. Ik heb volstrekt geen
geld in huis. Gerold zal zio' wel elders kun
nen h°lpen.
Hij tin het niet, en daarom moet ik u
nogmaals dringend verzoeken
BUITENLAND
Ooateorijk-Hongarije.
Op het loternaticna'e pers-congres te
Weenen is in behandeling genomen, een
voorstel van den voorzitter Singer, over
de waardigheid der pers en het instellen
van raden van eer.
Aan het ceutrale bureau is opdracht
gegeven, zulke raden zoo spoedig moge
lijk iu te stallen, zoodzt ze reeds ia het
volgende jaar in werking kannen treden.
Amerika.
Een ontzettend geval d°ed zich dezer
dagen voor mat een Ista lietisch meisjs,
Jetta Berkowitz te Brooklyn.
In gezalschap van twee rabbjjoen be
zocht de jo: ge dame de begraafplaats om
daar te bidden op het graf harer twee
lingzuster.
Toen derabbynen hadden gebeden,
wièrp het meisje, wanhopig van droefheid
zich op hvt g af en bleef daar liggen
schreien en kermen. Toen zy wilde op
staan, greep zy zich vast aan den op het
graf staandea steendie steen viel en
verpletterde haar het hootd.
Het meisje had dikwjjls gewenscht
dood te zjja, en zaast hare zuster ta
wo den begraveo, en die wensch wordt
na vervuld.
Twee mannen, die aausprakelyk zya
voor het onvast plaateen vun den graf
steen, werden in hechtenis genomen we
gens manslag door onvoorzichtigheid.
Een c-c at A uerikaansch roovers-
stukje is eergisteren weer afgespeeld. In
de buurt van Vancouver werd een trein
van de Kanala-Pacif c aangeLouden door
zes gewapeude roovers, die den conduc
teur dwongen een wagen af te h:ken.
De roovers gingen er met 7000 dollars
van door, Een sterke politiemacht achter
volgde hen.
De werkeloosheid in de Vereenig-
de Sta'en i^eemt groote afmetingen aan.
De groote werkplaatsen der Pollman-
Compagnie zyn voor onbepaalden tyd,
wegens rumoerigheid onder de arbeiders
gei loten. Duizenden zyn zonder werk.
Bjj Richmond zyn vier jo igelui,
die van een party huiswaarts keerden,
door een trein overreden. Drie hunner
werden gedood de vierde ernstig ge
wond.
Frankrijk.
Te Marseille zyn de ouderha ;delirgen
om de werkstaking te doen eindigen,
mislukt. De -takers eischen thans van
hun misleiders, die hebben aangespoord
tot staking, verantwoording en laten zich
niet met zoete woordjes aan den arbeid
zetteu.
De secretaris der vakvereenigingen van
de matroz°n, Roux, werd door de sta
kers uitgescholden en uitg'jouwd, toen
hjj in eon heftige vergadering aan het
conflict door hem en andere volksbedrie
gers begonnen, een einde wilde zien.Hjj
vertrok dan ook woedend uit Marseille
verklarende niet te willen onderhandelen
met personen die tot dank zjjner bemoeiin
gen hem persoonljjk lasteren en belee-
d'gen.
De Oorlog in het Oosten.
Reeds zeven maanden is de oorlog in
Oos'-Azië aan den gang en nog is t et
z. g. machtige Ruslaud niet geresd om de
Japansche troepen hef tot hiertoe en niet
verder toe te roepen. De machtige Czaar
maalt op het oorlogsveld een armzalig
figuur tegenover den Mikado van Japan
die met zyn zegevierend leger de Rassen
voor zich aitdrjjft.
Japan heeft zoo wordt gemeld
op dit oogenblik ean leger in Mantsjee-
rjje geworpen van eau half m llioen-oi-
daten met 700 kanonnen, terwijl dat le
ger gesteand wordt door 40,000 Koreaan-
en 80.000 Chineesche troepen.
Een woord zoo goed als duizend, 't Is
onmogelijk I Bid dat de lie ze God u van
elders hulp zendo I
De oude vnuw wilde opstaan om naar
bed te gaan.
Bljjf nog wat, verzocht Celestine... Gjj
hebt beloofd aan ons te denkeD.
Zeker, zeker, reken er op,
Welaan, ik kom nu heden voor het
eerst een verzoek op uw mildheid doen.
Het doet mij leed, mijn kind, aan uw
verzoek niet te kunnen bean'woorden.
Dan moet uw vriendschap voor ons niet
zoo groot zijn als gij steeds verzekerdet, mama.
Ja wel, ja wel.
Wjj hebben het aan oplettendhedep,
zelfs aan opofferingen niet laten ontbreken..;,
Wela'-D, mama, maak geen bezwaren, leen ons
het geld en wjj bljjven dezelfden.
Anders niet?
Deze vraag beantwoordde Celest'ne met een
enkel woord,
Neen, kreet zg.
Maar dat woord ging de oude vrouw door
merg en been.
Gjj hebt dos sleohts uit baatzucht, niet
uit ware vriendschap met mij verkeerd?
De ware vriendschap toont zioli in den
nood, en wjj zjjn m grooten nood. Ik mag
ook zeggen, dat gg ons door verlokkend.^
uitzichten om den tuin hebt gelei! om van
ons gedienstige mensehen te maken.,.. Het
doet mjj leed, dat ik het zeggen moet
't Is ongehoord 't is onbeschaamd
De oude vrouw zonk achterover in den
Wanneer dat alles waar is, dan moet
men dea Rassischen opperbevelhebber
Koeropatkin bewonderen over zyn
takti' k, nu hjj den Japanners ontzettende
vei liezen weet toe te brengen en zyn
leger bjjeen heeft weten te houden.
leunstoel.
Wjj hebben u nopens dit punt reeds
zoo veel gezegd, zei mevrouw Gerold, dat er
niets meer bjj te voegen is.
Ik heb met Louize de zaak raeds ver
effend en zal nog meer doen zoo zjj met den
jongen Rose trouwt.
Hieraan is volstrekt niet te denken
geef dit plan maar op
Ook dat nog Celestinein dat geval
kan ik geen en gulden meer geven, ver
klaarde mevrouw Wiprecht bepaald,
2Dat zullen wjj zien.
Kwaadheid en toorn g'insterden in de oogen
der vrouw, eensklaps was zjj van drift kort
ademig geworden
Mjjn gering vermogen behoort aan
arme verwanten, riep zjj.
Ik zal het u anders en beter zeggen,
mama. Van rechtsweje behoort mjj het er-
mogen. Wat ik had, is door mjjn huweljjk
verloren gegaan. En wie heeft dat treurig
huwelijk tot stand gebraoht. Wjjlen meester
Wiprecht, uw man, die in Gei old een groot
talent meende ontdekt te hebben Ik zal kort
zjjn, daar ik weinig tjjd heb, Het is ten
anderen ook goed dat tusschen ons geene ge
heimen meer bestaan Gg vreest den broe
der van uwen man O, met hem zal ik spoe
dig gereed zijn. Ten aan ien van het huwe
ljjk van deu jongen Rose b hoeft gjj u ook
niet te beangstigen, want hg weet niet dat
uw man, die eertijds kuiper was, den wijn
koopman in dea kelder heeft doodgeslagen
W' rdt vervolgd.)
Wagêlaó
o
TITTNff
PBIJS DEB ADVBBTBNTIBN.
AGITE MA NON AGITATE.
FEÜ1LLEION
