No. 5800
Maandag 19 September 1904.
29ste Jaargang
QagBlaó voor &!ooró- en Suid-<Xollanó.
BERICHT.
De nieuwe schakel,
HET GEHEIM
van een Vorstenhuis.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland 4 4 4
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt degelijk», behalve Zon- en Feestdagen.
1,20
1,50
2,90
0,03
Hoof d re d a c t e u r-D irecteur
BUREAU St, Janastraat --
W. KUPPERS.
Haarlem.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
50 Cents
71/»
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangère
Q.L. DAI)BE fy Co JOHN., I. JONES Suee. Pari» 31 bi» Faubourg Montmar re
Nu de lange avonden zoo zoetjes aan weer
aanbreken, de werkzaamheden op veld en ak
ker, zoowel de genoegens van het buitenleven
ten einde spoeden en de huiselijke haard
opnieuw wordt opgez oeht, veroorloven wij
ons de aandacht te vestigen op de NIEUWE
HAARLEMSCHE COUBANT en het ZON
DAGSBLAD.
Deze bladen hooren in een Katholiek gezin
thuis. De NIEUWE HAARLEMSCHE
COURANT geeft zaakrijk geschreven hoofdar
tikelen,politieke beschouwingen,vlugge bekend
making van de gebeurtenissen in Binnen-
en Buitenland, markt- en beursberichten,
feuilleton en alles wat eenigszins kan strek
ken een dagblad actueele waarde te geven.
De Redactie waakt er voor, dat de lectuur
van de NIEUWE HAARLEMSCHE OOU
RANT, onder eiken vorm van dien aard is,
dat het blad met gerustheid op de huistafel
van elk gezin eene plaats kan innemen, zonder
te kort te doen aan de besprekingen van den dag,
Zg, die zich met ingang van 1 October
abonneeren, ontvaDgen tot dien dag de
Courant gvetis.
De nieuwe schakel is gevonden, de
laatste van den keten, die het dier ver
bindt met den mensch! Nu is zg zonder
ouderbreking, de onafgebroken rei en op
eenvolging van het straal- of plantdier-
tje tut den Heer der schepping, de soort
tassehen den aap en den mensch, die
tot haden ontbrak om den mensch zon
der tegenspraak te kunnen plaatsen op
den hoogsten sport der dierlgke ladder,
hem met onomstooteljjke bewgzen te kun
nen brengen tot de dieren.
Gegroet, gg, liefelgke bewoners van
Java's heerlgke bosschen, ontdekt door
de onvermoeide nasporingen van den
Hollander v a a B u e r e n en zjjn geleer
den Amerikaanschen vriend W e r d e s
house, gegroet, gij helaas uitstervende
phitecantropen, die men wel heeft kun
nen bespieden, maar niet levend heeft
kunnen vangen en die men natuurlgk
niet dooden wild9. Wie toch wil klak
keloos zjjn ziel besmeuren met een half-
broedermoord en zich het Kuïnsteeken
op het geleerde voorhoofd drukken Op
de hooge palmen sluimert gg in uwe
nesten met ronde ingangen van vgftig cen-
timeter middellgu, of baadt ia kristal
lenen vocht of huppelt doorde takkeu ge
dost in het aloude costoum, dat alle
beesten dragen, bet. natuurlgke vel, zelfs
zonder lendendoekje of broekje. Maar al
bestellen uwe dames nog geen nieuw-
FJëülLLElON
141 (Vervolg.)
Koenraad liet zjjn hoofd op de borst zin
ken. Tegelijk sloot hjj krampachtig zjjne han
den.
Bedaar, bedaar I riep Celestine, die eene
uitbarsting vreesde. Wat u gebeurt, gebeurt
ook mij. Wij moit n onze kinderen niet ont
zien. Albert moet hulp brengen. Op Wiprechts
vermogen ligt een vloek, hst moge verdwjjnen
maar wjj moeten ons in veiligheid stellen
Koenraad, weet gjj iets van het einde van den
koopman Rose.
De meester stamelde met moeite
Wiprecht was mijn duivel. Ochja, ik
weet er vanl
Celestine zonk op een stoel neder, Zjj had
nog gehoopt dat Gerold loochenen zou, dat de
oude vrouw slechts een verdenking had geuit.
De gedachte: mjjn man is een moordenaar 1
sneed haar door de ziel.
Ik heb er toch weinig gehuld aan, mom
pelde de meester. Het ongeluk is half en half
van zelf gebeurd Indien Bose niet op de I
plank was gekomen j
Eene rilling liep door zjjn leden. Maar ook
modiache costumes in Bon-matché of
Printemps, toch vlechten zjj zich koket
en betooverend reeds colliers om den hals
van takjes en biezen.
Gg kent reeds het vuur, door .P romer
t h e u s tegen den wil der goden van den
hemel gehaald voor den mensch, w!en
hg het gebruik er van leerde, maar, he
laas, dat hij bjj u nog vergat. Maar wat
niet is, kan nog komen, indien gjj, och
arme, voor dien tjjd maar niet uitsterft.
Arm is nog uw taal, maar dat is ook
die der wilden, der onbeschaafde volke
ren, die zoo dicht bjj u staan.
Dankbaar erkennen en prijzen wjj het
edel vernuft van het hooggeleerde twee
tal, dat u ontdekte en te menecheljjk
dacht of te hoog stond om bet noodig
te oordeelen een uwer te dooden of min
stens te vangeD, ten einde met slaande
bewgzen uw ontdekking te staven. Voor
ons echter is het bewjjs niet noodig, dat
gjj den laatiten schakel hebt gesmeed in
den nu onafgebroken keten der dieren,
waartoe de mensch nu zonder tegen
spraak gaat behooren, wjj zjjn er van
overtuigd ook zonder tastbaar bewjjs, die
laatste schakel is geen aapmeuscb, dat
ia een canard.
Maar trère de sothises.
De zaak heett hara ernstige, hare droe
vig ernstige zjjde.
Van tjjd tot tjjd doemen zjj op de ver"
halen, dat de ontbrekende tusscbensooit
der. dierenrjj, de schakel tusschen mensch
en aap gevonden is. Men herinnert zich
nog den geleerden Nederlander, die eeoi-
ge jaren geleden uit gevonden beende
ren dat ontbrekende exemplaar opbouw
debjj werd tot doctn- h. c. benoemd
aan een onzer Nederlandsche Universi
teiten. Weldra bleek het echter, dat zjj
ne poging om de onafgebroken opeen
volging vast te stellen, mislukt was, ge-
ljjk die van anderen vóór hem en geljjk
nu ook dezen zal bljjken een canard
te zjjn. Maar dat zal niet beletten, dat
morgen of overmorgen nogmaals een po
ging zal gedaan worden, en nog eene en
nog eene totdat
De mensch toch moet en zal van de
dieren afstammen, hjj zal en moet een
geperfectioneerde aap zjjn, zóo wil het
de wetenschap, de godsdienstlooze weten
schap. Afgerukt moet de mensch van zjjn
verbeven voetstuk, losgemaakt van zjjne
goddeljjke afkomst, neergetrokken naar
de aarde, teruggeworpen onder de dieren.
De hoogste glorie van den menach moet
er in bestaan, het meest volmaakte dier
te zjjn. Eene ziel, de afbeelding van het
Goddeljjk Wezen, moet hg niet hebber,
Celestine beefde. Het gezicht van haren man
was zoo plotseling veranderd, dat hij ste 'vend
scheen.
Zijne bleekheid was tot loodkleur overgegaan,
zijne groote, strakke oogen schenen uit hunne
kassen te treden, en zjjne haren van schrik
te bergen rijzen.
Is uw geweten zuiver, KoenraadP vroeg
Celestine weenend. Gjj zjjt ifmers niet zoo
schuldig als mama Wiprecht u poogde te ma
ken? antwoord, mjj toch.
De gevraagde zweeg eenige oogenblikken.
Toen wilde hjj spreken, maar slechts een
onverstaanbaar stamelen kwam over zjjn trillen
de lippen. De sterke man viol achterover en
lag als levenloos. Zjjne verglaasde oogen staar
den naar de zoldering en hjj kermde alsof hij
pjjn gevoelde. Al zjjne leden beefden kramp
achtig. Nu en dan hief hjj zjjue grova hand
op en wees naar zijn mond,van welken de lippen
donkerblauw waren. Zjjne vleezige wangen
hingen slap. Radeloos liep Celestine door de
kamer, Eene onbeschrijflijke angst had haar
overmeesterd. Zjj haalde Louize, die treurig
in hare kamer zat. De jonge vrouw was be
daarder dan hare moeder, en zond dadelijk
om den dokter te halen, die gelukkig in de
nabjjbeid woonde.
Wat is er gebeurd, m ieder P
Gjj ziet het immers wel.
Vader was reeds den geheelen avond
ziek; hij jjlde.
Verraad aan niemand wat hjj gezegd
heeft.
Schrikkeljjke zaken moeten hem bezig
zjjn lichaam mo9t niet bestemd zjjo om
eens weder met die ziel vereenigd, eeu
wig voort te leven ia de hemelsche za
len, in de v oonplaats van zjjn Vader,
aan wieu hg zga oorsprong dankt, wiens
kind hg is, neen, dier als hg is zon
der onsterfelijke ziel, moet zgn lichaam
na zgn dood terugkeeren tot de aarde,
waaruit hg is voortgekomen, stof moet
het worden, bestemd tot de vorming van
nieuwe levenlooze of levende wezens
mossen, koralen, straaldieren, insekten,
visschen, viervoeters, apen, menschen.
Arme wetenschap, die van den mensch
niets beters weet te maken, daneenver-
fgnd dier
Beklagenswaarle geleerden, die er uw
oem in Btellen af te dalen tot het slgk,
in plaats van u te verheffen boven eter-
ren en zonnen en op te klimmen naar
den hemel
De heidenen verhieven den mensch en
maakten hem tot een half-god, de
geleerden van onze dagen maken hem to t
een aangekleede aap
Waarom
De mensch mag geen ziel hebben,
geen leven na dit leven, geen eeuwig
heid, die vergelding brengt en de ver
klaring der raadselen vau dit aardsche
leven, er mag geen hemel zgn voor hen,
die hier hebben geloofd en gebeden, ge
leden en gestreden, omdat zg geen hel
willen voor hen, die hier hebben genoten
en g^zwelgd, gezondigd en geleefd zon
der erkenning van God en Zgn geboden.
Maar zg zgn er bsiden én de he
mel i de hel.
BUITENLAND
Sp&Djd.
Er heersiht een geduchte roering on
der de Spaan8cke anarchisten, dienten
gevolge is ten huize vau den directeur
van het anarchistische blad El Rebe de
te Madrid, gisteren een anarchist, Cssar
Floris, een Cubaan van geboortp, iu
hechtenis genomen. Hg was uit Parjjs in
Spanje gekomen en men vermoeit dat
hg een aanslag op een hooggeplaatst per
soon in den zin had. Cesar Flores had
negen djnamietpatronen en een pak anar
chistischs geschriften bg zich.
De verklaringen door den gevangen
genomen anarchist bewjjzsD de juistheid,
dat een govaarlgk snjet thans achter slot
en grendel is geplaatst.
ruitschland.
In het Roèrgebied wordt een werk
staking onder de bergwerkers verwacht
men vreest, indien het zoover komt, dat
ook andere arbeiders den arbeid zullen
neerleggen.
Er heerscht ontevredenheid over het
(ontslaan van dén oudste der mgnwerkers,
K nappschaftsaltest er)waardoor
eeu groot aantal mgnwerkers hun ont
slag namenj; wanneer de directie niet
toegeeft, zal een algemeeno staking het
gevolg zga. De sociaal-democratische
arbeiders verkleren dat in geval van sta
king geen onderscheid zal gemaakt wor
den tusschen «Christelgke» en andere ar
beiders, doch dat allen het werk zullen
neerleggen. De vakvereeniging der Chris
telgke arbeiders is het echter hiermede
niet eens eu verwacht ook niet, dat het
tot een algemeene staking zal komen.
Te Breslau is een eigenaardig ad
ministratief geding gaande. De Duitsche
kroonprins weigert uit beginsel voor de
inkomsten nit zgn Silezisch grondbezit de
gebruikelijke knitsbelasting te betalen.
Het betreft een kroondomein in Oels
met een opbrengst vaa ongeveer 127,000
Mark's jaar e, waarop 5000 M. belasting
ligt. Het kreitsbestaur beweert, dat al
leen da koning vrgdom van belasting
heelt, niet de leden van het koninhlgke
huis. Zoo heeft 't ook in hooger aan'eg
het districtibestuur uitgemaakt. De kroon
prins zal nu om de zaak in beginsel te
(aten beslissen een beroep moeten dosn
op de hoogste administratieve rechtbank.
Een bijzonder aangenamen indruk maakt
het geding niet.
Sedert gisteren wordt tegengespro
ken dat prins Herbert Bismark aan kan
ker lgdt. In zgn toestand is weer eenige
verbetering gekomen en de geneesheeren
verwachten, dat de prins zeer veel kans
heeft te herstellen
Vereenigde Statea.
Op de scheepstimmerwerven te Ma-
sachusets wordt dag en nacht gearbeid
aan vgf onderzeesche booten voor reke
ning van Japan op stapel gezet. Deze ver-
nielingsvaartnigen kunnen 8 uur lang on
der water big ven. Reeds zal een der booten
in November gereed zgn en daarna zul
len ook de andere met spoed worden af
houden; hjj sprak van oenen waterput en van
Rosa, ik kon van zijne afgebroken woorden
geenen zin maken
Doe daarvoor geene moeite, koortsige droom
beelden missen waarheid, en uw vader is zeer
ziek.
Met behulp der dienstmeid bracht men den
zieke te bed. De geneesheer kwam Na een
kort onderzoek, deed hij aanstonds den pries
ter halen, en verk'aarde dat een beroerte den
zieke getroffen had. Het was niet te verwon
deren, voegde hjj er bjj, vermits de mees
ter er steeds vatbaarheid voor had Nu wend
de hij de middelen aan, welke de wetenschap
voorschrjjft. Bewegingl' os lag de meester in
het kussen. Het was laat, toen de dokter
ziehverwijderde. Louize deed hem uitgeleide tat
aan de deur. Toen zjj die sluiten wilde, riep
eene stem:
Wachtl wacht!
Een man in een mantel gehuld kwam toe-
geloopen eu trad binnen.
Albert! riep Louize.
Louize! wss het antwoord van Albert,
en zjj vielen in elkaaTS armen.
Beiden weenden van aandoening en bljjd-
scbap.
Nu wjjk ik niet meer van uwe zjjde,
zei de jonge echtgenoot. Vergeving, dat ik u
heb laten wachten. Ik wilde geenen brief zenden
maar zelf komen en u verrassen.
En uwe ouders, Albertl
Weten alles. Mjjne faniliezaken zjjn ge
regeld, ik mag naar welgevallau eenen stand
Uit New-York wordt gemeld, dat er
tweedracht heerscht onder de republikei
nen inden staat New-York wat tengevolge
kan hebben, dat bg de verkiezingen
ia November deze belangrjjke staat, de
mocratisch stemt.
De oneenigbeid is teweeggebracht door
verschil van meening tusschen den gou
verneur van dea staat en de senator
P 1 a 11 in de ambtenaarskwestie.
Rusland,
Io het district van Olessa zjjn 8000Rus-
sische reservisten, meestal joden, be
stemd voor het oorlogstooneel in het Verre
OosteD, gedeserteerd.
China.
De Correspondent van de «Morning
Post» te Sjanghai beweert, dat de Chi-
neesche regeering een gezantschap naar
Jajai en Rusland zendsn wil, om te
onderhandelen over den «afstand» van
Mantsjoerge aan China.
kiezen. Ik bljjf bouwmeester en uwe trouwe
man.
Zij gingen aanstends naar de huiskamer,
waar Celestine haar schoonzoon ontving, en
hem kennis gaf van de plotselinge ziekte van
vader.
Hij m«g nu rust nemen, zei de jjverige
Albert. Ik neem de zaak orer, en zal voor de
goede uitvoering er van zorgen. Ik ben met
alles bekend, want ik heb lang genoeg bjj
den meester gewerkt. Kan ik hem niet zien
moeder Weet hjj dat ik hier ben.
Hjj weet alles, zei Celestine. Gjj zjjt
hem, zoowel als mjj, hartelijk welkom Nu
mag ik zeggen dat 't geluk onzer Louize ver
zekerd is.
Dat is het, riep Albert trotsch. 2i) za-
wel niet aan mjjne liefde iwjjfelen, en bjjge-
volg ook niet aan mjjnen wil om haargelukl
kig te maken.
Maar met den goeden wil is het voor
waar niet genoeg, ik breng ook de midde
len om den wil te verwezenljjken. In deze
brieventasch is een mandaat van honderddui
zend gulden, welke ik in bet eerste bankiers
huis der stad ontvangen kan. Is dit kapitaal
niet voldoende, als inleg in de zaak, dan kan
ik binnen kort over nog zooveel beschikken.
Gjj waart de bruid van den armen timmei-
mansknecht, Louize, nu zjjt gij de vrouw van
een rjjken vorstenzoon. Alles leg ik in uwe
banden.
Weenend keerde Celestine het hoofd om.
De man, dien zjj vervolgd had, werd nu haar
redder 1 Dit was eene straf, die haar
De Chineesche regeering is bezig
om een groot leger te organiseereu
om Mantsjoerge, waaruit de Russen door
de Japanners worden verjaagd, te bezet
ten en tegen de Russische indringers te
verdedigen. Voor een deel ligt ook de
organisatie der Chineesche strijdkrachten
gelegen in China's wensch om voorbereid
te zgn op de mogelijkheid dat een ver
deeling van bet land, als een gevolg van
den oorlog, voorgesteld zal worden.
De correspondent zegt ten slotte, dat
men niet bang behoeft te zgn voor een
algemeenen opstand tegen de vreemde
lingen.
Engeland.
Verbrak dezer dagen Mac. Caiman
zgn verloving met de dochter van dea Lord
Mayor van Londen plotseling, een ern
stiger geval deed zich gisteren voor.
Het huwelgk zou gevierd worden van
miss Mary Redmayne met Evelyn
Wood, die beiden tot een der eerste
families van de City behooren.
Alle voorbereidingen waren getroffen.
Doch den avond te voren was de braid
uit bet ouderljjk tehuis verdwenen, ter-
wjjl Z3 allrea dit briefje achterliet
«Ik wil niet trouwen. Ik vertrek.
Tracht Diet mg op het spoor te komeo,
want gg zult bet niet vinden.
De pnblieke meening omtrent dit ge
val is verdeeld; sommigen denken, dat
mejuffrouw Redmayne de beleediging
door Mac. Caiman haar geslacht aan
gedaan, heeft willen wrekenandere
brengen haar vlucht op eeu andere ma
nier met die van Caiman in verband.
Italiö.
Aan het ltaliaausche
groote vrengde over de
Hof heerscht
geboorte van
een zoon en erfgenaam van koning Vic
tor Emmanuel II.
Uit het korte bericht, waarin van de
voor het Huis van Savoye zoo bigde ge
beurtenis meldiug werd gemaakt, heeft
men vernomen, dat de kleine prins Utn-
berto den titel van prins van Piemont, tot
dusver in het Huis vau Savoye voor den
erfgenaam des troons gebruikelijk, heeft
gekregen.
Oostenrijk-Hongarije.
De Ooitenrjjksche minister V o n Kö r-
bes heeft op den feestavond in het stad
huis te Weenen ter eere van de Jour
nalisten aldaar in Congres vereenigd, eene
redevoering gehouden over de verhou
ding tusschen Pers en Regeering.
Meer en meer, zeide hg o. a. komt de
tjjd nabjj, waarop men algemeen zal er
kennen, dat de Pers niet de open
bare meaning maakt, maar de mano
meter is, welke de spanning aangeeft in
den grooten atoomketel der volksziel.
Geen wil is bjj machte, de pers tol vol
komen stilzwjjgeu te dwingen.
Voor de Pen, zoo vervolgde de Mi
nister, bestaan ge n grenzen. Zjj is inter
nationaal niet alechts op dit coDgres,
het hart trof Bevend veerde zjj haren
schoonzoon naar bet bed van den zieke, die
nog zooveel bewustzjjn had, dat^hjj den jon
gen man herkende en hem de matte hand toe
reikte.
Vader Vader 1 riep Albert bewogen.
Neem voortaan rust, ik zorg voor al uwe
zaken.
De meester knikte met het hoofd. Eeu straal
van vreugde vertoonde zich op zjjn verwelkt
gelaat, toen hjj wees op zjjne vrouw, alsof
deze hem in zyne plaats een en ander zou
mededeelen.
De ziekte overviel hem, zei Celestine
en morgen moet hjj eeue geldzaak regelen.
Ik bezit middelen, honderdduizend gul
den! ik zal alles in orde brengen. Wees gerust
lieve vader.
Uit de oogea van den zieke vloeiden tra
nen. De edelmoedigheid van Albert viel hem
harder dan zjjn ziekte.
De twee jonge lieden besloten bjj hunnen
vader te waken. Ook Celestine kwam nu en
dan. Toen de dag aanbrak, bewoog zich de
zieke. Louize, die geloofde dat hjj gesla-en
had, jjlde raar zjjn bed. Haar vader keek haar
met groote oogen aan. Een zware zucht wrong
zich uit zjjne borst, het hoofd zonk langzaam
ter zjjde meester Gerold was ontslapeul
Louize nep om bulp, priester en geneesheer
werden gehaald,—
(Wordt vervolgd.)
II i Ril!.
ABONNEMENTSPRIJS;
PBIJS DER ADVBRTBNTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.