No. 5803
Donderdag 22 September 1904.
29ste Jaargang
QagBlaè voor cföooró- on
BERICHT.
Toekomstdroomen.
BIT B5SE1H.
Stdten-GeDeiaal
BUREAU St, J an s 8 tra at Haarlem.
VEROORDEELD.
De Troonrede
BUITENLAND
Engeland.
Italië.
ABONNEMENT8PBIJ 8
Per 3 maanden voor Haarlem^f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post ->•••• 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re da eten r-D irecteur W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVBBTBNTIEN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/f
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, JStrangère
G.L. DA BE 8f Co JOHN., F. JONES SneeParia 31ii« Faubourg Montmanre
Nu de lange avonden zoo zoetjes aan weer
aanbreken, de werkzaamhe len op veld en ak
ker, zoowel de genoegens van het buitenleven
ten einde spoeden en de huiselijke haard
opnieuw wor.lt opgezocht, veroorloven wjj
ons de aandacht te vestigen op de NIEUWE
HAABIiEMSCHE COUBANT en het ZON
DAGSBLAD.
Deze bladen hooren in een Katholiek gezin
thuis. De NIEUWE HAABLBMSCHE
COUBANT geeft zaakrijk geschreven hoofdar
tikelen,politieke beschouwingen,vlugge bekend
making van de gebeurtenissen in Binnen-
en Buitenland, markt- en beursberichten,
feuilleton en alles wat eenigszins kan strek
ken een dagblad actueele waarde te geven.
De Eedactie waakt er voor, dat de lectuur
van de NIEUWE HAABLEM303E OOÜ-
BANT, onder eiken vorm van dien aard is,
dat hat blad met gerust heid op de huistafel
van elk gezin eene plaats kan innemen, zonder
te kort te doen aan de besprekingen van den dag.
Zij, die zich met ingang van 1 Oc
tober aboiineeren, ontvangen tot dien dag
de Courant gratis.
Een Fransch wjjsgeer zei onlangs, dat
de mensch slechts leeft van de herinne
ringen aan het verleden e<j van zjjne
verwachtiugan voor de toekomst.
Io waarheid, die beide njjn de eeni-
ge spjjze en de eeaige lafenis voor on
zen honger en dorst naar geluk.
De oude Grieken dachten van de vlin-
defs, die van bloem tot bloem vliegen,
dat ze met niets anders zich voedden, dan
met de geur en de schoonheid der bloe
men.
Maar wjj, menschen, we doen het niet
anders, wjj ook, wjj fladderen op gtes-
tesvleugelen van de bloemen der herin
nering, naar de bloemen der toekomst,
van dezen terug wser naar genen.
Wat is het «au», wat bet heden?
Het moment, waaraan de mensch al-
tjjd ontsnappen wil, hetzjj door in ge
dachten nogmaals het zoet te willen
smaken van wat verleden is, hetzjj door
't onbegrensde rjjk der droomen in te
Btaren, bouwende zjjn luchtkasteelen, zoo
schoon en zoo schit'ere d bjj wil.
Naar de toekomst vooral grjjpt gretig
ons verlangen.
De kleine, nanweljjks gekomen tot de
jaren des onde-scheids, wil groot, wil
volwassen zjjn.
De opkomende jeugd, in studie of
handwerks-oefenschool, droomt zich den
FEUILLETON
1.
De openbare behandeling der strafzaken was
ten einde. Het gerechtshof had zich terugge
trokken toen was het vonnis uitgesproken;
het luide drie jaren zware kerkerstraf.
Drie jaren een eeuwigheid voor hem, die
ze moest doorleven steeds de ketenen der
gevangenschap na zich sleepend, hethoofdvol
sombere gedachten, in het hart een wer ld
van vertwijfeling, van haat ea verachting je
gens de menschen .en een gloeiend
verlangen naar vrouw en kinderen, ter wille van
wie hij een misdadiger was geworden.
Die m n daar, op de bank der beschul
digden hjj had de kas van zjjn chef be
stolen. Het was een som, die zijn chef met
zijn vrienden dikwjjls in een enkelen nacht
verspeeld, verbrast en verkwist had, een
som, die men lachend en verachtelijk weg
wierp.
Maar toen deze arme kassier op den ncod-
lottigen inval kwam, de hand te slaan aan
de kas van zjjn patroon, om thuis eenige le
niging te brengen in den nood, toen had men
gevierden dokter of advocaat, den man
van gezag en aanzien, dan et varen baas
of meester in het vak.
Nanweljjks zjjn op de loopbaan van 't
leven de eertts etappen gezet, of nieuwe
verlangens vervangen de oude.
Zie, nu gaat 't hett-t wnrlrn en de
boomgaarden pr jjkeu met huu schat van
schoons vruchten.
Maar alreeds deuken we weer aan de
heerljjk gezellige lange winteravonden
met hun pres tig verloop in gezelschap
van vriend of courant of boek.
En als de sneeuw dan valt, dan zuch
ten we naar de rozen, en als de rozen
bloeien, dan vrage we naar de warme
dagen met hun lang-lichte a«ouden.
Zoo is het gesteld met het hart van
den mensch, sinds dat de wereld de we
reld is.
Op alle pleiuen van steden en dorpen,
Older hat rumoer der volksmenigte of in
de eenzaamheid dar velden meent men
stemmen te hooren, die smeeker, die be
delen om het geluk niet onmiddellgk,
niet dadeljjk, niet op het oogenblik zelf,
maar hopen op den dag van morgen.
Op de toekomst hoopt een iederdat
toovert hem een zaligen glimlach om de
lippen, en 't is zoo echt menscbe'jjk, dat
de volksmond voor den dag van morgeD
van geen zorgen wil spreken.
Want, als geen enkele aanduiding is
gegeven die onze verwachting deed stg-
geu of dalen, dan denkt men zich de
toekomst nimmer als een woestan na
jaarsstorm, dia guur verwoestend langs
hof en veld komt jagen, maar als zm-
neschjja ea bloemengeur en vogelen
zang.
Ia de toekomstDie woorden zjja ocze
stat, en onze steun. Da zal mjjn zaak
b'oueo, dan zullen mijn kinderen groot
zjjo en hun ouders tot geluk, dan zal mjja
carrière zooveel te beter worden, dan, ja
dan zoo dacht men.
Maar de toekomst wa* geen vriendin,
doch eene vgandia; zjj bracht, geen bloei
in de zaakzjj wierp een doodskleed
over de kleine schat*.eo uws harten, zjj
wie-p u on^aag.
Men zou dau wenechen dat de toe
komst nimmer heden was geworden, want
dan zal de herdenking vau onze toe
komstdroomen pjjnljjk schrjjuen in 't
zwaar beproefde hart. (M O.)
Bjj de opening der beide Kamers van
de Staten-Generaal sprak H. M. de Ko
ningin gisteren de volgende Troonrede
uit
h-m onmiddellijk ontslagen en overgeleverd
aan de justitie. Hjj was een gemeene dief, een
boosdoener.
Als gebroken naar lichaam en ziel stond
hjj daar naast zjjn verdediger, wien hjj thans
de rechter' and de eerlocze rechterhand
toestak. De veidediger was nog een zeer jong
man met geestig, fijn besnedeB gelaat en schit
terende, donkere oogen, Hjj had met bedeling
gesproken, uit innige overtuiginghet was
een schitterende pleitrede -maar hjj had voor
de aangeklaagde de vrjjspraak der gezworenen
niet kunnen verkrjigen.
Te vergeefs had hjj gewezen op den vroe-
geren onberi=p jljjken levenswandel en het on
besproken, gedrag van dezen m n, te vergeefs
schetste hij in aangrijpende bewoordingen het
levenslot van den beschuldigde eeu tafereel
in donkere kleuren geteekend, nauwelijks do >r
een enkele gouden zonnestraal]'te verhelderd,
O, men was getroffen door deze woorden,
men sloeg een blik in de wereld vol jammer
en ellende, vol ettjjd en zorgen maar de
gerechtigheid eis?hte voldoening. Het koude
wetboek sprak Hier is de misdaad, daar de
s'raf.
En daarna had men Elans Arnold wegge
leid.
Toen de gevangenbewaarder zich had verwij -
derd, toen bij koud en onverschillig de zware
deur in het slot wierp, en des gevangene in
de donkere cel alleen liet, kwam er een dof,
gorgelend gekreun van Arnolds lippen.
De eerste oogenblikken stond hij haar a'sof
alle leven in hem was gedood; alleen in zjjn
e Mijne Heercn
//Wederom ben Ik in Uw midden versche
nen om, ditmaal voor het eerst in deie oud-
Grafeljjke zaai, de gewone zitting der Staten-
Generaal te openen.
//Het is Mij aangenaam te kunnen verklaren,
dat de betrekkingen van Nederland met de
buitenlandsche Mogendheden van den meest
vriendschappelijken aard bleven.
//Het door Mij betreurde uitbreken van den
oorlog in Oost-Azië noopte Mij voor Neder
land en voor zijne Koloniën en bezittingen in
andere werelddeelen eene verklaring van neu
traliteit uit te vaardigen.
//Zee- en Landmacht gingen voort zich, zoo
hier te lande als over zee, op loffelijke wijze
van haren plicht te kwijten. Het corps bur-
gerljjke ambtenaren gaf door nauwgezetheid
en jjver in den dienst bij voortduring reden
tot tevredenheid.
//Met ingenomenheid werd door Mij onlangs
een gedenksteen onthuld ter herinnering aan
de thans voltrokken scheiding tusscben Maas
en Waal, een waterstaatswerk, waarvan voor
de welvaart van Noordbrabant en Gelderland
gunstige verwachtingen gekoesterd worden.
//In weerwil van de groote droogte die de
zen zomer kenmerkte, geett de toestand van
land- en tuinbouw genoegzame reden tot vol
doening. Niet in elk opzicht bevredigend zijn
de uitkomsten van handel en scheepvaart. Die
der nij verheid stellen bij meer dan één bedrijf,
als gevolg van Ibuitenlandsche mededinging,
rechtmatige verwachtingen teleur.
//De verdere bevestiging van hetgeen tot
dusver in Noovd-Sumatra verkregen _werd,
maakte opnieuw niet onbelangrijke vorderin
gen. Krachtiger optreden in de Gajoe- en Al-
laslanden kon met het oog hierop niet uit
blijven. Dat hierbij ook ongewapenden ten
offer vielen, wordt, al was het niet te voor
komen, door Mij betreurd,
i //Te bevolking van Java verkeert, dank zij
de betere gesteldheid van haar hoofdbedrijf,
I in iets minder gedrukten toestandMaatrege-
i len ter verhooging van haar oeconomische
kracht blijven niettemin noodzakelijk. De stand
der Indische financiën eischt neveis groote
behoedzaamheid bij het doen der uilgaven,
verruiming der inkomsten.
//De steeds klimmende eischen aan 's Rjjks
schatkist gesteld, zoader daaraan gëevenredig-
de steiging der inkomsten, maken het ten
plicht, elke niet dringend noo tzakelijke uit
gave te verdragen en op aanvulling der mid
delen bedacht te zijn.
//Reeds de behandeling van de welsontwer-
pen die bij de Staten-Generaal aanhangig
zijn, zal in deze zitting meer dan gewone in
spanning vorderen. Opnieuw zal een voorstel
tot wijziging en aanvulling van de wet op
het Hooger Onderwijs bij U inkomen. Onder
scheidene ten vorigen jare aangekondigde
voorstellen van wet zullen U woldra bereiken.
Een wetsontwerp ter verzekering tegen inva
liditeit en ouderdom zal daaraan worden toe-
oogen gloeide en brandde een angstwekkend
vuur.
Hij zuchtte diep en zwaa', alsof een akelige
droom hem kwelde.
Toen lachte hij als een waanzinnige.
Van nu af zou hij in langen, langen tijd
niet veel meer zien dan deze verschrikkelijke
muren, het stompzinnige, ruwe gelaat van zjjn
bewaarder en med gevangenen.
Doch zjjn vrouw zou hjj niet zien, ea even
min zjjn beide schuldelooze kinderen, thans de
kinderen van een misdadiger. En zoo lang
deze kinderen leven, zal dat hun ten vloek zjjn
en blijven.
Een zacht geluid uit de gang, buitan zjjn
cel, schrikte hem op uit zjjne mijmeringen.
Nu sleepte hij zich naar zjjn armzalig nacht
leger, en daar zouk hjj op de knieën neder,
terwjjl hjj het hoofd liet rusten op de gekruiste
armen.
Geen geluid kwam er thans over zijn stijf
gesloten lippen, maar wilde gedachten, vol
vertwijfeling, bestormden zjjn gemartelde ziel,
de wanhoop drukte hem ter neder, zijn hart
werd verscheurd door e n ondwingbaar heim
wee naar zjjn verloren levensgeluk.
God in dtn hemel, wat had hij geilaanl
Grenzelooze vertwijfeling, de bitterste nood
hadden Erans Arnold de misdaad in de armen
gevoerd.
En zoo zat hij thans in zjjn enge cel de
zon was onderg gaan, zwarte schaduwen sche
nen door het kleine venster te sluip n en als
wachters zich te vestigen in de donkere hoe
ken van zjjn somber verbljjf, tussehen welks
gevoegd. Bovendien zal aan de invoering van
de Kinderwetten en van de Militaire straf-en
tuchtwetten de laatste hand zjjn te leggen.
Eene wijziging zoo van de regeling der Naam-
looze Vennootschappen als van de Leerplicht
wet is in bewerking.
//Neemt de taak der Staten-Generaal, Mijne
Heeren, gaandeweg breeder afmeting aan, Ik
bljjf voor de vervulling van die steeds meer
omvattende taak vertro uwen op Uwe voortva
rendheid en op Uwe toewijding aan de be
langen van bet Vaderland.
//Moge de Almachtige God Zijn zegen op
Uwe werkzaamheden doen rusten.
alk verklaar de gewone zitting der Staten-
Generaal te zjjn geopend.//
Na het uitspreken dezer Rade her
haalden de leden driemaal«Leve de Ko
ningin! Leva de Koningin-Moeder! Lave
de Prins-Gemaal.»
Het Yorstelgk gezelschap verliet daar
na de vergaderzaal, uitgeleid door de
daartoe benoemde Commissie, waarna de
terugtocht naar het Palais werd aanvaard.
Er was een ontzettende menigte men
schen op de bean in de straten, die de
Koninklgke stoet ging, en geestdriftvolle
toejuichingen werden den Vorstinnen en
den Piins, algemeen bemind bjj bet Ne-
derlandsche volk, gebracht.
kille muren hij drie lange jaren zou worden
ingesloten, indien althans de dood niet kwam
om hem te bevrjjden en weg te voeren naar
een verre en onbekende wereld.
De dood I Ja, die zou voor hem een ver
losser zjjn.
Maar voor de zijnen?
O, ook voor hen zou zjjn dood een weldaad
zjjn. Want hij was immers onteerd voor zjjn
gansche leven.
Vol vertwijfeling hief de man de armen
ten hemel, als in stormachtig verlangen, dat
zijn laatste wensch mocht worden vervuld.
Doch plotseling scheen een beeld voor hem
te verrjjzenhet was de tcDgere, slanke gestal
te zjjner vrouw.
En om haar heen zag hjj zjjn kinderen.
Kon er voor die arme schepselen ooit nog
eenig geluk op aarde bloeien?
Arnold stond op
De eerste en geweldigste storm der v;r-
twjjfeling had uitgewoeden werd opgevolgd
door schijnbare kalmte en berusting.
Uitgepit naar lichaam en ziel, strekte hjj
zich uit op zjjne harde legerstede en sloot de
oogen.
Toen naderde stil en onhoorbaar de engel
van den slaap; legde zacht de hand op het
heete voorhoofd van den gevangene en fluis
terde hem woorden van troost, van berus
ting en bemoediging toe, en sprak hem van
den eeuwigen Goi, van een God der zacht
moedigheid, der liefde en barmhartigheid.
Op hetzelfde uur, toen Frans Arnold, ramp
zalig en verlaten, insluimerde, toen zjjn vrouw
Nieuws brengt de Troourede ditmaal
niet. Bekjjken we toch eens goed de
voornaamste paragraaf, die n. 1. waarin
van den komenden arbeid der Staten-
Generaal wordt gesproken, dan bljjkt
daaruit, dat eenvoudig in dit vierde zit
tingsjaar zal worden afgemaakt wat de
vorige drie nalieten. Het wetsontwerp
ter verzekering tegen invaliditeit en ouder
dom is al meermalen aangekondigd, maar
zal dan loch nu zeker komen. De beide
«wgzigingen», welke «in bewerking» zga,
en wel die van de regeling der Naam-
looze Vennootschappen en van de Leer
plichtwet, zullen wel pas in een volgende
via/jarige periode t it afdoening geraken.
Dat er een nieuwe Hooger-Onderwgs-wet
zon komen, was te voorzien. Maar deze
zal de Kamers niet lang opbonden, wgl
zjj een ongewgzigde tweede editie zal
bljjken te zjjn.
Ea voor 't overige is alles franje. Dat
we met de Indische en Nederlandsctie
gelden zuinig mosten zijn, wist9n we,
evenals dat we «op aanvulling der mid
delen» bedacht moeten zijn. De Tarief-
wet is niet voor de aardigheid ingediend!
De zoogenaimie Afcjeh-paragraat zegt
ook geen nieuws, al mag niet zoader
belang geacht worden de zinsnede: «Dat
ook ongewapenden ten offer vieleD, wordt,
al was het niet te voorkomen, door Mg
betreurd Dit ziet natnurlgk op de vrou
wen en kinderen, welke de Gajoè'rs aan
hun tioepen vooruit plegen te zenden,
om zichzelf te dekkennatnurlgk zjjn
dan die ongelnkkigen de eerste slacht
offers.
De mededeelingen over handel en njj-
verheid, tuinbouw en scheepvaart, amb
tenaren en militairen kunnen we voor
kennisgeving aannemen evenals die om
trent de Buitenlandsche Mogendheden.
Iets nienws was ditmaal het memoreeren
der scheiding van Maas en Waal,
En nn willen we maar hopen, dat de
Slnitingsrede van veel arbaid zal kannen
gewagen, zjj het dan ook ten koste van
«meer dan gewone inspanning.»
Ces Messieurs. De opvoering
van dit schandelgk anti-godsdienstig teo-
neelstnk van den JVanschen acbrjjver
A n n e c e y, is in eenige steden verbo
den geworden, door het krachtdadig ver
zet der Katholieken.
Daarmede is de 's Gravenhaagsche ver
slaggever van het «Handelsblad» het niet
eens, hem komt het intijds optreden dei-
Katholieken en het verbieden van de op
voering door een burgemeester, ongepast
voor.
Hg vraagtMaar wie ter wereld heeft
zich naar een schouwburg te begevenals
het hem niet Inst Mat andere woorden:
men behoeft het stuk niet te gaan zien
en dan laat hjj er op volgen: zonden de
Katholieken er heen gegaan zjjn, dan
zoudtn zjj hunae ergernis geheel aan
zich zeiven hebben te wjjten. Was er
rumoer ontstaan, dan hadden zjj, die het
maakten moeten worden verwgderd.
Volgens den correspondent heeft een
burgemeester een veel te groote macht
met art. 188 der gemeentewet. Hg kan
niet instemmen met het verbod van het
tooneelstuk «Ces Messieurs» en had ge-
wil f, dat althans eerst de uitwerking van
eene opvoering had behooren te zgn af
gewacht en dat dan allereerst de rustver-
storende elementen hadden moeten zgn
verwgderd als de rust was verstooid.
Wij zgn het niet eens met den corres
pondent van het «Handelsblad» dat op
de planken alle vuil mag neergewor-
pin. 't Is naar onze meening een ern
stige plicht van eiken burgemeester, het
kwaad zoo mige'jjkte voorkomen.
Op de Glasgow- and South-Western
Railway is Zaterdagavond nabjj Glas
gow de troin uit Kilmarnock in botsing
gekomen met eeu hem achter op komen
de locomotief met het gevolg dat de
laatste drie wagens omvergeworpen wer
den. Eenige oogenblikken daarna kwam
dezelfde trein in botsing met een trein
uit Barrhead, die gelukkig gewaarschuwd
was en bg gevol niet snel resd.Onmiddel-
ljjk werd om ambulances geseind daar
20 personen gewond waren. Van de pas
sagiers van den trein uit Barrhead werd
niemand gewond. Eveneens bieren de
machinisten en stokers van den trein uit
Kilmarnock en de losse locomotief onge
deerd.
De werkstakingen in tal van steden
en kinderen aan de wanhoop ten prooi, in hun
donker kamertje zaten op dat zelfde unr
was in de zaal van een der voornaamste res
taurants van Weenen een vrooljjk gezelschap
bjjeen.
Kostbare gerechten bedekten de tafel, de
wjjn stroomde meer dan overvloedig, men
hoorde tal van grappen en geestigheden van
meer of minder verdacht allooi.
Hm, als ik mij niet vergis, dan heeft
men heden uw voormaligen kassier voor drie
jaren vrjj logies en verpleging toegew gd 1
Wat een domme kerel toch eigenlijk, die Ar
nold.
Zoo'n onnoozele paar honderd gulden. Hij
had dieper moe'en grjjpen en weg er mee,
naar Amerika.
Uw kas had zoo'n greep best kunnen ver
dragen, Helldorf.
Eigenlijk is het ook een domheid van u—
waarom hebt gjj den armen duivel maarniet
laten loopen.
Helldorf maakte een toornig gebaar. Hjj
seboof zjjn glas van zich af.
Esn domheid? klonk het ruwf Waarljjk,
ik zou die paar kreuzers niet gemist heb
ben, daar hebt gjj geljjk in, Fübow, vervolgde
hjj, luit schaterend, maar ik wilde eeu voor
beeld stellen.
Wordt vereolgd j