No. 5804
Vrijdag 23 September 1904.
29ste Jaargang
2)ag6la
voor
cKooró
SCuió-dCollani.
De Troonrede
HIT (Kim
BUREAU St, Jansstraat Haarlem.
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
fi.
BUITENLAND
China.
Italië.
Engeland.
Zwitserland.
Frankrijk.
De oorlog in het Oosten.
ABOKHEMEHTSPHIJS,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D i r e ct e u r W. KLIPPERS.
AGITE MA NON AGITATE.
I üflilKAlT.
PRIJS DER ADVERTBNTIEN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant,
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangèrt
G.L. DAÜBE Co JOHN., B. JONES Succ. Paris 3Ibis Faubourg Montmar re
Het is niet te ontkenneD, dat menigeen met
eenige spanning de opening der Staten-
Gener »al en de daarbij uit te spreken
Troonrede heef lte gemoet gezien. Er was
genoeg geschied in de laatste maanden
om werkeljjk nieuwsgiesig te zjjn naar
hetgeen de Regeeriag bg monde van
Hare Majesteit aan de leden der Staten-
Generaal zoude hebben mede te deelen
en men kan zich voorstellen, dat de ver
gaderde Hoogmogenden met een niet ge
heel en al te verbergen ongeduld hebben
zitten luisteren naar hetgeen zou worden
in het verschiet gesteld.
Heel veel nienwe staat echter in de
Troonrede niet en het is waarschijnlijk,
dat veler nieuwsgierigheid weinig bevre
digd is geworden en dat hier en daar
zich wel iemani teleurgesteld zal gevoe
len,
Eene herinnering aan de Oud-grafeljj-
ke zaal, waar thais voor het eerst de
veieenigde zitting piaa's had, opende de
Troonrede, waarvaa de eerste alinea's al
van zeer onschuldigen aard zjjn en loopen
over den Oorlog io h t Oosten, over den
ijver van zee- ej landmacht bd de barger-
ljjke ambtenaren, van de onthulliag van
den gedenksteen in Noord-Brabant, over
onzen landbouw, over de niet al te bevredi-
geade uitkomsten van handel en scheep
vaart en over die der Nijverheid, welke
als gevolg van buitenland ache concurrentie,
rechtmatige verwachtingen te leur stel
len.
Bjj de onder streepte woorden heeft men
zeker wel even de ooren opgestoken, daar
kwam de Tarief wet om een hoekje glu
ren.
Na een paar alinea's over ouze Oost
met een schijntje van scherpte over het
feit dat ook ongewapenden ten offer vielen
van het krachtiger optreden in de Gajoe
en A'aslanden, dat eenige verontschuldi
ging scheen te behoeven en met de aan
kondiging, dat, al is de toestand op Ja
va iets verbeterd, maatregelen tot ver
hooging der oeconomische kracht nood
zakelijk blgvsn, maar onmiddellijk gevolgd
door de TerklariDg, dat wat de Indische
flaanciëd betreft, verruiming van inkom
sten bjj behoedzaamheid in de uitgaven
wordt vereischt. Welnu, dat kan men
altjjd zeggen. Dat die woorden eenige
ontroering hebben gebracht, zal wel nie
mand aannemen.
Maar nu kwam men ein leljjk met dat,
waarop men wachtte. De financiën in
het Moederlandl
FEJOIL LET O^N
(Vervolgd.
Met deze woorden vulde bjj opnieuw zjjn
glas en hield het onderzoekend tegen het
licht.
Het gesprek werd nu weder algemeen en
niemand dacht meer aan de rampzalige in zjjn
vunzige kerkeroel.
II.
HET GEZIN VAN DEN
VEROORl EERDE.
Het is middernacht. In een klein kamertje,
uiteTst spaarzaam gemeubileerd, en slechts zwak
vellicht door een kleine petroleumlamp, zit
een bleeke, afgetobde vrouw met twee hon
gerige en vermagerde kinderen aan een wit
geschuurde tafel.
Dit is het gezin van den dief, den veroor
deelde, Frans Arnold.
Moeder, wanneer komt vader toch eln-
deljjk van zjjn reis terug? vroeg juist de knaap
na een lange stilte.
De vrouw ziet op van haar werk en laat
hare banden io den schoot zinken.
Hor zal het daarm-e gaan
Er worde i steeds hooier eischsn aai
de schatkist des Rjjks gasteld. Ja, ook door
de noodlijdende gemeenten, maar de stjj-
ging der inkom-ten is daaraan niet ge-
ëvenredigd, das de dringend uoofzike-
Ijjke uitgaven moeten verlengd worden,
totdat er voor meerdere middelen ir ge
zorgd, m. a. w, komt maar niet aandrin
gen op allerlei wetten, die g-ld kosten,
voordat de middelen zjjn aangewezen, die
ons het noodige geld verschaft>n. Wilt
gjj dus dat wij voor invalide en oude
werklieden zorgen, neemt da a eerst de
Tariefwet aan, opdat wjj geld krjjgen.
Nieuwe wetsvoorstellen? De hee'en
zullen genoeg hebben met at te maken,
wat reeds aanhangig is. De Hooger-Oa-
deiwjjswet moet naar de Tweede Kan-er
terug, van de Drankwet wordt niet ge
sproken zjj is en bljjft in de Tweede
Kamer afgedaan. Overigens krjjgt gjj wat
het vorige jaar weid aangekondigd, plus
't wetsontwerp ter verzekering tegen inva
liditeit en ouderdom, waarvan al lang spra
ke was. Toch komt er ook nog iets Disuws
bg. Eane wjjziging van de regeling der
Naamlooze Vennootschappen, (fis al lang
noodzake'jjk was) en de wjjziging der
Leerplichtwet, waarop men al maer dan
twee jaar beeft zitten wachten.
Eu daarmee uit!
Welken indruk de Troonrede op ons
maakt? Het wil ons voorkomeo, dat de
Regeering tot de Staten-G-meraal heeft
willen zeggen «wjj hibben u niets nieuws
te vertellen, gjj allen weet even gosd als
wg, waar net op Btaat. Er is nog werk
in ove vlo-d aan den wiukel de Hoo-
ger-Oaderwgswet kunt gg eens dunnetjes
overdoen, de herziening der Lager-
Onderwjjswet ligt klaar, wg hebben
er niet over te spreken, over de
Drankwet hebben wg Diet te praten,
die gaat naar de Eerste Kamer, de pen
sioenwetten en verdere verzekeringswetten
voor de arbeiders kunt gg kippen, maar
zorgt eerst, dat de Tariefwet in orde
komt. Pus d'argent, pas de Suisse. En
met hst ve'e werk, dit er is, weeet as
jeblieft eeu be9tje vcortvarenJ, want
anders komen wjj er nooit mee klaar.
De Troonrede is in ons oog nuch
ter en zakelijk. Geen hoogdrave ide woor
den en denkbee'den, maar enkele scherpe
waarheden gezegd in een zachten vorm
en toch zoo, dat de lezer, dis begrjjpen
wil, wel voelt, waar de Regeering heen
wil.
Geen woord over eane door so nmigen
gewilde wetsindiening der Drankwet bg
de Tweede Kamer, geen zinspeling op
de onvolkomen samenstelling dor Eerste
Kamer, wegens da werkstaking der Overjj-
seische S atanladen. De Regeering zal
daarover niet spreken, tenzij genood
zaakt.
Uit de geheele Troonrede troawfus
schjjnen om ds woorden toe te klinken:
«Veel praten is niet uooiig, gg weit hoe
de zaken er bg staan, werk is er genoeg
voor ude Regeering zal eenvoudig den
weg gaan, dien zg zich heeft afgebakend?
er zich vaa af laten b*engen, dost zg
nietziót zelf -toe, of gg haar volgen
wilt eo met haar wilt medewerken».
E zal over de Troonrede heel wat ge
sproken en geschreven worden. Of eene
andere mogelgk ware, valt te betwijfelen.
Zéér opwekkend is deze niet, maar wij
moeten het er mes doen. En dat kan ook
wel.
Die komt in langen tijd niet weer.
Fransje, klonk het moede en met gebroken
stemDe reis, die hjj gaat doen, zal wel drie
jaren duren.
Terwjjl zij deze voorden sprak, bedwong
zjj moedig de heete tranen, die haar in de
oogen kwamen, in de moede oogen, die nach-
ten l8Dg zich niet sloten voor den slaap, die
haar steeds de gestalte voor den geest riepen
van den man, dien zjj zoo innig liefhad, die
de vader was van hare arme kinderen en die
thans de ketenen der gevangenschap aan de
handen en het brandmerk der schande op het
voorhoofd droeg.
Welk een toekomst 1 Welk een leven 1 Vel
van harden strijd, zwaren arbeid, vernedering
en ontbering een aaneenschakeling van
ljjden.
Ja, zij zelf, zjj zou dit alles misschien dra
gen met den moed eener heldin, maar de kin
deren? Deze jongen, met zjjn levendige, fon-
kelende, donkere oogen, die geest en moed
verraden, wat zal er van hem worden Van
den zoon van een tuchthuisboef? En dit zachte,
engelacht ge meisje met den stralenkrans van
blonde lokken om voorhoofd en wangen.
Het moederhart sidderde, als zjj dit sehulde-
looze ki id aanzag. Zal het ten ondergaan in
den geweldigen storm des levens?
Drie jaren? roept nu de knaap op zulk
een verschrikten toon, dat de kleine Magda
vol ontsteltenis opkjjki. En wat zal er in die
dr'e jaren van ons worden, moeder? Kn zal
vader geld zenden? Ik had gedacht, dat vader
Volgens een besluit van den Grooten
Raad, zal het drag en van haarstaarteu
voor soldaten en studenten worden afge
schaft. Ook zullen de Ohiaeesche soldaten
worden gekleed iu uniform volgens Ja-
pansch model.
Het voorstel is thans naar de Onder
koningen gezonden, ter fine van advies
Uit Peking wordt gemeld, dat naar
aanleiding van den moorf der Belgische
zendelingen ta Hoep ei, de Caineezeu
zich bereid verklaa d hebban aan de dooi
de Fraosche regeering gestelde eischen
van schadeloosstelling te vol loan. Toch
schgnt het dat de Belgische regeer'ng
bg de Fransche legatie aandringt op het
stellen tan nog krachtiger eischen. Ba-
halve de schadeloosstelling voor den
moord der zendelingen willen de Belgen
da Caineescha regeering noodzaken tot
het betalen van een tnillioen francs als
bg drags in de kosten van een kerk ei
een hospitaal.
Te M laan waa het dan oproerlingen
niet genoeg de werklieden tot staken te
hebben verleid. Zg kwamen ook in ver
zet toen Maandag-morgen de eigenaar,
der groots magazgoen hunne winkels
wilden openen.
Er waren groota afdeelingen cavalerie
en politie nooiig dia door de straten
trokken om de sttkers en die zich aan
baldadigheden schuldig maakten, uitean
te jagen.
Alle schouwbu'geu en publieke gebou
wen waren geslotea.
Om het tramverkeer te verhiudereu
legden de stakers groota steenen op de
raTs; het verkeer bleef echter ondauks
groote moeilijkheden gehaudheafd.
Het publiek bleal voor het meereudeele
op de hand van de autoriteiten en juich
te meermalen de poütia toe wanneer de-
vandaag zon thuiskomen, omdat gij ons dat
hebt gezegd.
Ik hoopte dat hjj zou komen, zei Je
de moeder, bijna onhoorbaar. Maar ik zie,
dat mjjn hoop jjdel was> 1*** on8 ^us Saan
De knaap stond gewillig op tn liep naar
zjjn moeder.
Luister eens, moedertje, ik ben reeds
groot, tien jaren, deak eens aan! En nog slee ;ts
tien of twaalf jaren, dan word ik even als
vader kassier bij een groote, rijke fabriek firma.
En dan wordt Magda de vrouw van een rjjken
man.
Bjj deze woorden barstte de arme vrouw
in snikken uit en verborg het gelaat in de
beide handen.
Kassier, evenals zjjn vadert weergalmde
het ip haar binnenste. En misschien ook
misdadig, zooals deze, wanneer er thuis ar
moede en ellende heerscht, wanneer hij zich
door God en de menschen verlaten waant,
wanneer hij ziet dat de zonen vol vertwijfeling
redding en hoep afsmeeken van hem, die toch
hun broodwinner behoorde te zjjn.
De vrouw zendt hare kinderen naar bed,
en du zjj daar alleen aan tafel zit; is het haar
alsof zjj onder de ellende en rampspoed haars
levens zal bezwijken.
Welk een gelukkige toekomst had zjj zich
gedroomd aa i de zijde van den haar zoo dier
baren man, en hoe bitter was de ontgooche
ling geweest.
Kceds zeer spoedig waren de eerste beproe
vingen gekomen, maar hunne wederzjjdsche
ze pogingen deel om de leiders der sta
king te arresteeren.
Toen dezer dagen twje Eagelsche mi
nisters de heeren Balfour en Lyttel-
ton ia Schotlani vertoevende, met huu
geliefkoosd kolfspel bezig waren, hoor
den zjj uit zee om hulp roepen. Het wa
ren jongens in een zinkende boot.
De beide min sters hoden hulp en ter
wjjl Balfour met oen eind touw over
d9a schouder het water ing'ng om dit
den drenkeliugen toe te werpen, roeiden
Lyttelton anderen en naar de zin
kende boot.Zoo werden de knapen gered
en traden de twee Staatslieden als men-
schenrtdders op.
De Italiaansche werkstaking is ook
naar Zwitserland overgeslagen, het staken
schgnt een erfelijke ziekte te worden onder
het werkvolk daar de besmettingskie-
men door ds volksmisleidera van ds eene
naar de andere plaats worden overge
bracht.
Te Bern althans hebben de gevolgen
der Italiaansche werkstakingen zich doen
gevoelen. Daar begaven de Italiaansche
arbeiders zich naar ds woning van dea
Italiaanschen gezant, waar zij door de
politie uiteengedreven werden. Liter hiel
den zjj een groote vergadering.
Te Lugano had een protestmeeting
tegen het ministerie-G i o 1 i 11 i plaats.
Verschillende socialisten en anarchisten
voerden er het woord. Ongeveer 50 ma
nifestanten begaven z:ch naar het Ita-
liaansch consalaat, waar zjj het wapen-
sch ld naar beneden haal len.
Te Rjjssel is m de rue ds Celestioe
een vreeseljjke misdaad gepleegd.
De vrouw van den kruidenier L a b r e
is ia haar keuken vermeord door haar
19-jarigen zoon.
De ellsndeling verhaalde voor het par
ket, zonder ontroering, hoe hjj de mes
daad gepleegd had: Ik was bezig esn
stuk brood tssngden zeide hjj, toen mg-
ne moeder mg verweet te laai thuis te
komen, tot tweemail toe gaf zjj mg een
karkslag. Een twijt ontstond en door
drift vervoerd, greep ik een mes en stak.
Weldra bleek echter dat pis misdaad
onder andere omstandigheden voltrokken
wa9. De oataar Je zoon was op de slaap
kamer zijaer ouders geslopen, terwjjl de-
zi sliepen, en stal er twee zakjes met
jeJd die iu een lade lagen. Metdeaboit
begaf hg zich naar de keukan. Zg'ne
moeder, door het gerucht wakker gewor
den, kwam in nachtgewaad naar beneden
en na haa- zoon berispt te hebbsn, wilde
zjj de keuken verlsten. Toea greep de
moordenaar een mes en bracht zjjne moe
der een doodeljjken steek in de keel tie.
Het slachtoffer deed nog eenige stap
pen en viel toen dood op den vloer. Na
het plegen van den misdaad kwam de
liefde had stand gehouden, en toen de hemel
hun de beide kinderen had geschonken, ge
voelden zij zich volmaakt gelukkig.
Zoo gingen eenige jaren voorbjj, zonder dat
zij vermoedden, dat daarbuiten op den drem
pel een sombere gedaante bad post gevat, die
loerend hen bespie !de.
Die gedaante was het ougöluk. En op
zekeren dig overschre d zij den drempel, sloop
het bescheiden huisje binnen, waar zoo lang
stil geluk had gewoond, en grijnsde van uit
een der hoeken hare slachtoffers aan met een
kouien, wreeden gl mlach.
Eerst verloor Arnold zjjn betrekking als
boekhouder plotseling, zonder daar eenigs-
zins op voorbereid te zjjn. Zjjn patroon stierf
onverwachtser kwamen vreemde deelgenooten
in de fi-ma en Arnold werd eenvoudig weg
gezonden. Hj kon geen andere betrekking
meer krijgen overal heette het dat hjjte laat
kwam of dat men hem niet kon plaatsen
het liep hem steeds tegen en het ontbrak hem
aan vrienden, d e invloed hadd n. De vrouw
kon niets verdienen; grof werk kon zjj niet
doen en het fijne werk werd niet betaald.
Bovendien had zjj ook hare kinderen, en
kon dus niet geheele dagen buitenshuis zjjn.
Het ongelnk had zjjne netten zoo goed uit
geworpen, dat zij geene uitkomst zagen.
Een vre;seljjken winter moesten zjj thans
doorleven zjj leden honger en koude en
werden ziek van kommer en ellende. En de
arme kinderen aten stil en geduldig het droog
stuk brood, dat de tot vertwijfeling gebraehte
ouders hun nog konden geven.
wroeging eu wierp de ellendeling het geld
van zich af.
De moordenaar werd ia het ouderhuis
gevangen genomen. Da vader en de zos
ters van den moedermoordenaar zijn als
vernietigd van wanhoop en Bchaamte.
Dat een groote veldslag op dit oogen-
blik bg Moekden geleverd wordt, spreekt
men uit St. Petersburg tegen. Daar heett
wel een treffen plaats gehad tusschen de
vooraitgeschoven divisies van de generaals
Rennenkamp fen Samsonof en
de voorhoede van generaal Koeroki,
zooals wg gisteren reeds berichtten.
De Russen staan vlak voor nieuwe
gebeurtenissen waarbg zal moeten blgken
ot zg nu de Japanners kunnen staan om
eene overwianiag te behalen.
Het is duideljjk dat de beweging van
de kozakken in oostelgke richting, ge
volgd door een artillerie gevecht eu een
fasillade van de infanterie waarbg tien
man sneivelden en honderd gewond zgn,
da nadering van sterke troepen in de
richting van Moekden aanduidt.
Dit is da meening van)enkele gezagheb
bende militairen. Daar staat echter tegen-
ove" dat eenige niet minder tot oordeelen
Oevoagde offie'eren van meaning bljjven
dat wekea zrllen voorbggaau voor men
een herhaling van Liao-jong zal aan
schouwen.
lamiidels wordt uit Liaojaag geseind
dat de opma'sch van het Japansche le
ger tegen Moekden in vollen gang is.
G neraal Koeroki rukt|rechts, generaal
Nodzoe in het centrum en generaal
O koe, links tegen de Russen op.
Mm zegt dat de Japannerj thans over
300.000 man en 850 kanonnen beschikken.
Bg de Bchaarschte aan oorlogsnieuws
valt melding te maken van een telegram
uit St. Petersburg aaa de «Daily Ex
press», waarin overeenkomstig betrouw
bare informatie uit Charbin wordt mee
gedeeld, dat generaal Koeropatkine
sedert 9 Sept. 75.000 man versterking
te Moekden heeft gekregenalsmede 170
kanonnen. Drie pantsertreinen zjja te
Charbin gebouwd, een daarvan wordt te
Tjeling gereed gehouden de twee audere
zgu ia remise te Moexden. In de hospi
talen te Charbin worden 22.000 gewon-
dea verpleegd waarvaa er bianea 10 da
gen weder 15,000 voor den dienst te veile
geschikt zullen zgn. Reeds werden 4000
soldaten als hersteld naïr de hoofdkwar
tieren teruggezonden.
De meer erast;g gewonden zallen voor
het invallen van den wint r naar Mos
kou worden getransporteerd. Bg dit be
richt, is noodig er aaa te herinaeren,
dat de «Daily Expres» ia dea laatsten
tgd systematisch, door het publicseren
van voor Rusland gunstige berichten
dit laad schgnt te willen aanhitsen.
Sedert 18 dezer hebb-n de beids
legermachten voortdurend voeling met
elkaar, langs de wegen naar Moekden en
Toehoe, doch er is nel ernstig nog ge
vochten.
Wat nog over was van hun jieraden, en
wat zjj van hun lyfgoed nog konden missen,
verdween in de Bank van leening. Zjj
moesten toch eten. Dagen lang konden zij koude
ljjden, maar dagen lang zonder eten dat
ging toch niet,
Eindeljjk toch werd Arnold als kassier ge
plaatst op het kantoor van de i rjjken fabri
kant Heldorff. Zjjn hoop op de toekomst her-
Lefde weder.Toch zouden er jaren moeten ver-
loopen, voor de oude, behaagljke gezelligheid,
weer haren zetel ia hunne kleine waning zou
opgeslagen hebben, jaren van trouwe, ernstige
plichtsbetrachting.
Maar God in den hemel I Op zekeren dag
sloop weder een vreeseljjke gestalte orer Ar
nolds drempel. De beide kinderen werden door
eene ernstige ziekte aangetast. Arnold voelde
zich niet sterk genoeg deze nieuwe ramp met
geduld en onderwerping te dragen, aan het
ziekbed zjjner b ile lievelingen scheen zjjn
hart ia opstand te komen te^en het noedlot.
Zie deze kale muren, de ledige kasten, uwe
holle wangen, onze ljjdende kiuderensla een
blik op al onze ellende, en zeg dan nogdat
er een God bestaat, een barmhartige Ged.
Zjjae vrouw, die naast hem aan het bed
zat, huiverde bjj deze woorden. Met smeekend
gebaar hief zjj de handen omhoog
Frans ja! Toch geloof ik aan Hem.
toch nog.
Arnold liet een beeschen lao'i hooren.
Wordt vervolgd
