No. 5814
Woensdag 5 October 1904.
29ste Jaargang
HbagBlaó voor tfflooró' on
De verwachte conclusie.
1ST frSESIM.
BUREAU St, Jan es trast Haarlem.
BUITENLAND
Duitschlan d.
Italië.
Rusland.
Frankrijk.
Engeland.
De Oorlog in het Oosten.
ABONNEMENTSPBIJS;
Per 3 maanden voor Haarlem ...If 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacten r-D irecten r W. KÜPPERS.
Naar aanleiding van het besluit, dat
het Christelijk Nationaal Boeren-Congres
zou nemen in zake de coöperatie der
Boeren-bonden, vestigen wjj de aandacht
op hetgeen Paul vanKollenberg
in tLimburgter waarschuwing scbrpft.
Hp zegt:
De Boerenbond is eene macht gewor
den, die een aanmerkeljjken invloed kan
doen gelden op den gang van zaken.
Die macht en diea invloed beeft de
Boerenbond eenigermate ook te danken
aan den steun van ben, die buiten hun
bedrjji staan, maar die begaaD waren
met bet lot van den landbouwer, die niet
mocht aanzitte n bij al die anderen, die
steun vonden aan de staatsruil.
Wij hebben ons steeds bevonden onder
de voorvechters voor den Boerenstand en
zjju Bond; wjj verheugden ons ia zijn
gestadigen bloei; maar er kwam een
oogeublik, dat ons ppnlijk aandeed.
D.t was toen eenige afdeelingen van
den Bond begonnen over te hellen om
het gevolgde spoor te verlaten en eene
richting wilden inslaan, die een ander
aanzienlpk gedeelte der Gemeenschap,
nl. dsn kleinen handeldrjjvenden mid
delstand met ondergang bedreigde.
Aangelokt door de voordeeleo, welke
de brer had leeren kennen en waardee-
reo, die voortkwamen uit gezamenljjken
inkoop van akker en weidtbenoodigdhe-
deo, enz. wendden vele boeren hun blik
verder om diezelfde voordeelen te genie
ten niet alleen uit het benoodigde voor
huu bsdrjjt, maar ook uit alles wat voor
huishouden en verdere levensvoorwaarden
vereiscbt wordt.
Dit streven vond vooTal steun bp de
boeren, die nog altpd iu zeer benarde
omstandigheden verkeeren en die hier
door dan druk trachtten te^enigen, waar
onder zjj nog steeds gebakt gingen.
Van deze zpde beschonwd, kon men
dit streven eenigszins verontschuldigen,
men kon het echter niet rechtvaardigen
met het oog op de zware gevolgen, die
het grootste nadeel aan anderen berok
kenden, welk nadeel, volgens de cbritte-
ljjke beginselen, nooit mocht gedold
worden in onze dagen van spanning.
Als de geheele Boerenbond tot zulke
coöperatie ware overgegaan, dan was
een groet gedeelte van den NeriDg- en
Wiakeldrijvendea Stand ten doode opge
schreven.
En hierover liet Pater Van d e r E 1-
s e n zpn krBchtig woord gelden op dat
FEUILLETON
14,
Vervolg).
Als F rans van avond komtwees dan
goed en vriendelijk jegens hem zeide zjj
vleiend.
Onzin 1 Ik ben toch geen menscheneter!
bromde hjj op verdrietigen toon. 4
Toen ging by zwjjgend ea langzaam zjjns
weegs.
Het ia langzamerhand later geworden. In
de breede straten van Berlijn golfde een zee
van menschen op en neder om van den koe
len zomeravond te genieten. Tusschen de wan
delaars bewoog zich ook, haist'g voortsnellend.
Frans Arnold, de jonge, jjveri.e kantoorbe
diende van een Puitsche handelsfirma. En nu
rende hjj in zjjn haart, by het omslaan van
een donkert zijstraat, tegen iemand aan.
Nu, jongmensch, uw stormpas is voor
uwe medemenschen wel wat gevaarljjk.
Als ik u een raad schuldig ben
Frans schrok. O vergeef my, ik dacht
niet, dat gij hat mynheer de majoor.
Hm, denkt gij misschnn, dat een ander
u zou bedankt hebben, als gjj hem hal om-
vergeloopen? En waar gaat gij heen?
Naar u majoor.
Congres, toen bp zeide
«Wp moeten niet al'een de boeren
maar de geheele maatschappij in het vi
zier houden. Wee ons, wanneer wjj doen
als de socialisten, die alleen voor éenen
stand ontreden!»
J.n dat eene woordje «wee ons ligt
alles opgesloten, wat den Boerenbond
evenals alle andere Bonden te wachten
staat, wanneer zjj niets anders bedoelen
dan eigen voordeel te bsbaleo, ten koste
ven alle andere standen der Maatschappij.
Om die coöperatie-kwestie in een hel
der daglicht te stellen, werd op dat Con
gres de onderscheiding, het noodzakelpk
verschil in de coöperatie aangewezen, nl.
productie- en consumptie-coöperatie.
Het spreekt vanzelf, dat door welke
coöperatie dan ook, altpd andere bij con-
dere personen benadeeld worden; maar.
lo. door produclie-ccöperaiie kunnen
wel eenige personen in hun bestaan be
nadeeld woidea, doch de gevolgen zpn
gewooDlpk niet van ver strekken den
aard
21. door toepassing van consumptie-
coöperatie worden tal van gezinnen met
ondergang bedreigd of beter nogertoe
gedoemd.
Buitendien zou het bpna onvermpde-1
lpk zpn, of consumptie-coöperatie moest
leiden tot een hevige botsing vaD maat
schappelijke toestanden,
Op hst Congres werden omtrent de
consumptie-coöperatie de volgende opmer
kingen gemaakt
lo. ligt zij buiten de belangensfeer
van den Boerenbond als vakvereeniging
2o. is zjj voor den boerenstand slechts
van twpfelachtigen aard
3o. is zjj niet noodzakelpk
4o, zou zij het sein geven tot een
droeven klassenstrijd
5o. zjj den handeldrpvenden midden
stand een geducbten knak bezorgen
Go. zou de boerenstand er op den duur
waarachpnlpk ook ernstig onder ipden
Hiesna werd wel betoogd, dat de con
sumptie niet «onvoorwaardelijk» verbodm
is, omdat zjj niet in strjjd zou zjju met
de christeljjke naastenliefde, maar dat
hare toepassing dit wel zou zpn in de
tegenwoordige normale omstandigheden.
Wjj willen ons heden niet uitlaten
omtrent dit verschil van leer en prak
tijk, om hier nog de conclusie aan te
halen, die aan onze verwachting voldaan
heeft; deze cmclusio i< ue volgende;
«Overwegende dat de productie-coö-
Kom, tracht mij toch niets wijs te maken
jongmensch om mijnentwil gaat gij niet in
een dompige kamer zitten om geduldig naar
mijn gebrom te luisteren Hm, zeg een«,
wat vindt ge toch eigenljjk zoo aantrekkelijk
in mijn kind?
De beide mannen waren langzaam voort-
geloopen in de richting van het huis des
majoors.
Ik weet bet zelf niet, majoor dik
wijls bemint men, en men weet niet waar
om.
Dit is geen voldoende opheldering,
bromde de oude heer.
Arnold glimlachte. Is er van de liefde
wel ooit eene verklaring te geven? Misschien
heeft Paula's zachtmoedigheid mij geboeid,
misschien ook haar helder verstand of warm
gemoed kortom, op den dag, dat ik haar
voor't eerst ia de oogen zag, wist ik reeds
dat ik haar lief had. En die liefde is aange
naam, zy zal
De gewezen officier begon spottend te la
ch sn.
Natuurlijk, zij zal eeuw'g duren. Dat
laat zich vo r jonge ooren zeer airdig aanhoo-
ren. Ea zeker, ook uwe liefde zal duren
tot de ernst des levens komt. Dan ontvlucht
zjj het vaandel.
Misschi- n niet altijd, m joor, klonk het
ernstig en kalm.
De majoor antwoordde niet dadelijk, maar
toen ze onder het licht van een gaslantaarn
kwamen, wierp hy steelsgewyze een blik op
LNISEND
FBIJS D£!B ADVEBTBNTIEN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/i
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubliciteEtrangère
G.L. DA ÜBE fy Co JOHN., F. JONES Suce. Paris 31 bis Faubourg Montmar re
peratie (waaronder te verstaan is de
coöperatieve aan- en vei koop, alsmede
de bewerking van landbouwartikelen
en benoodigdheden) eeu der krachtig
ste middelen is, om den boerenstand
tot bloei te brengen, dat de con
sumptie-coöperatie (waaronder te ver-
taan is de coöperatieve aan-en verkoop
van artikelen of benoodigdheden, niet
tot het landbouwbedrpf behoorende
behoudens als middel van verweer in
den rood, in de tegenwoordige tpdsom-
slandigbedea moet geacht worden te
zjjn in strjjl met Je christeljjke naai-
tenliefde.
Spreekt het NatioLaal Congres van
den Ned. Boerenbond den wenschuit;
1. dat alle plaatselpke boerenbon
den kracht ladig de productie-coöpera
tie ter hand nemen.
2. dat de consumptie-coöperatie door
alle plaatselpke Boerenbonden, tenzij
door den nood gedrongen, zal worden
geweerd en dat die Boerenbonden,
welke zich hiernaar niet gedragen, uit
het provinciaal of gewestelijk verband
zullen worden verwijderd.
Ü6 Duitsch9 marine-attaché uit Port-
Arthur, kapitein-luitenant Hentschel
von Gilgenheimb, is het slachtoffer
geworden van zpn buitengewoon plichts
gevoel. Toen hp hoorde dat het Rus
sische smaldeel uit Port-Arthur Wladi-
wostok zou trachten te bereiken, scheep
te hp zich in aan boord van een jonk,
om ook naar Wladiwostok te gaan en
zoodoende bp de Russische vloot geatta
cheerd te bljjven. Sedert dien heefc men
niets meer van hem vernomen.
De üuitsche Keizer looft 10,000 mk.
aan dengenen dio den vermisten officier
terug vindt.
Te Kiel is een hoofdambtenaar van
de marinewerven «Germania», op bevel
der Regiering in hechtenis genomen.
Een officieel bericht aan de pers
bevat de mededeeliug, dat de asnhouding
gedaan is wegens ongeregeldheden in de
fiuancieele aangelegenheden der maat
schappij.
Dit wordt echt°r niet geloofd; alge
meen is men van meening, dat de amb
tenaar in kwestie een vreemde mogeud-
heid het ontwerp voo: twee oorlogssche
pen, heeft aangeboden.
Deze inhechtenisneming heeft in Kiel
groot opzien verwekt.
In eene bjjeenkomst van Z. H. Pi us
X met de kardinalen Oreglia, Ram-
polla, Agliardi, Vannutelli
en R e s p i g h i is besloten dat de over
brenging van het stoffeljjkoverschot van
de mooie, krachtige gestalte en het open, ver
standige gelaat van den jongen man.
Hm, gij spreekt heel verstandig. En als
allee waar is wat gij zegt
Ik zeg nooit iets anders, dan ik denk,
en handel ook nimmer tegen mjjn innigste
overtuiging. In uwe ooren klinkt het misschien
aanmatigend, majoor, maar ik kan zeggen,
dat ik nog nimmer eene onwaarheid heb ge
sproken of een oneerlij'ce daad heb begaan,
Hoeveel geld zie ik bijna ieder uur voor mij
opgehoopt, toch is nooit de gedachte by mij
opgekomen, mjj ook slechts bet kleinste munt
stukje er van toe te eigenen.
Ja, misschien alleen omdat gjj nog nim
mer door den nood daartoe werd gedrongen,
zeide majoor Beran scherp-
Majoor, zoudt gij iets aanraken: zelfs al
war uw toestand nog zoo wanhopig
Neen.
Welnu. Gjj zjjt officier en ik slechts een
eenvoudig kautoorbe liende, maar voor ons
beiden is de eer het hoogste goed.
De oude rrajoor zweeg, want het lag niet
in zjjn aard, iemand eer bewijs van zjju hoog
achting te geven. Maar torn zjj voor de huis
deur stonden en Arnold eenigszins aarzelend
ble-f staan, klonk de stem van de i ouden
heer vriendeljjker dan ooit te voren
Paula zal het eenzaam gehad hebben
wjj zjjn haar wel een kleine schadeloosstelling
schuldig, nu het zoo laat is geworden,
Ondanks zichzelven voelde de oude officier
zich aangetrokken door Arnolds vrjjmoedig en
opinhartg opt eden.
Literauea in den loop der maanl No
vember zal plaats hebben. Z.Em. kardinaal
Respigbi, is belast zich met de Ita-
liaansche overheden te verstaan, m de
plechtigheid te regelen en d i noodige
schikkingen te treffen.
Te St. Petersburg is niats bekend en
wordt tegeugesprokeu, dat admiraal A 1 e-
xejet zou woriea teruggeroepen als
stadhouder.
«Mjj is uit de beste broa verzekerd, zegt
de St. Petersburgsche correspondent van
het Berliner lageblattdat de beraadsla
gingen over een her-regeling vauhet be
velhebberschap in O est-Azië bij het ver
trek van den Czaar naar Odessa nog niet
gesloten waren, en dat de beslissing
eerst volgen zal wanneer de Czaar vanzpne
reis is teruggekeerd.
«Als onherroepelijk vaststaand kan ech
ter aangenomen worden datAlexejef
teruggeroepen zal worden als stadhouder.
De meeningen loopen uiteen of grootvorst
Nikolaas Nikolajewitsj be
noemd zal worden tot dezen hoogen post
of dat men dien tpdalijk onvervuld zal
latan.
«Koeropatkine zal echter ia
ieder geval meent men, onafhankelijk van
den stadhouder het opperbevel voeren
van al de troepen te land. Steeds wordt
beweerd dat nieuwe legerafdeeliogen ge
vormd zullen worden onder zpn opperbe
vel. Ook worden steeds naast G r i p p e n-
berst de generaals Meiendorff,
B i 1 d e r d i Kg en Kaul bars als le
geraanvoerders genoemd
Het «Journal des Debits» wjjst er op
hoe honderden Broeders eu Zusters juten
lang belast geweest zpn met het geven van
onderwps en tbans broodeloos zpn ge
maakt.
Da school, die hun «volgens de wetten
van het land» was toevertrouwd, wordt
voor honderden Broeders en Zusters ge
sloten. Zjj hadden zich met ljjf en ziel
gewpd aan de opvoeding der jengd. Zp
vonden daario hun nederig, karig be
staan. Ea nu komt van hooger hand het
bevel, dat zjj de school, door hen en
voor hen opgericht moeten verlaten.
Zp worden uitgedreven, Diet omdat zjj
onbekwaam of ongeschikt zpn te onder
wazen, niet omdat ze voor het een of
ander misdrjjf of vergrjjp zpn veroor
deeld. Enkel omdat zp het ongeluk
hebben een ordeskleed te dragen, wordt
hun het recht ontzegd hun ambt uit
te oefen m en op eerlpke wjjze ia bon
onderhoud te voorzien. Broeders of Zus
ters hun bestaan is onwettig verklaa-d
de wet sluit hunne scholen en bekom
mert zich niet om hetgeen van deze
verdrevenen moet geworden.
Zoo schrpft een Republikeinsch anti-
clericaal blad, en de Frausche natie
duldt deze ongerecht'gheid van eene
maijonieke regeering, die een renegaat
als werktuig gebruikt.
In zjjne woning en in tegenwoordigheid
zijner dochter gaf hij weliswaar weder lucht
aan zjjn menschenhaat en gewone zwartgallig
heid, maar de beide jongelieden waren veel
te gelukkig om zich daaraan te storen.
Toen majoor Beran een oogenblik naar de
zijkamer ging, sloeg Frans den arm om Pau
la's middel.
Zeg mij nog maal', Paula, hebt ge mjj
genoeg lief om eens, als ik een betere positie
heb verworven, mijn liet vrouwtje te worden,
Zjj zag hem in de donkere, trouwe oogen,
in zjjn eerlijk gelaat, en antwoordde toen op
vasten, ernstigen toon
Ja, ik bemm u, Frans, en ik geloof
ook aan uwe liefde. En wat er ook gebeuren
moge, vergeet nooit, Frans, dat ik mjjn leven
lacg de uwe bljjf.
Dan zjjt gjj van af dit uur voor God
mijn verloofde. En morgen zal ik komen, en
uwen vader om uwe hand vragen.
Thans stond hjj op. Het zou tem onmoge-
ljjk geweest zyn, na dit plechtig oogenblik
nog eenige gewone woorden te kunnen wis
selen. Toen msjoor Beran de k.mer weder
binnentrad, nam Arnold afscheid.
Hm, hjj schjjnt vandaag haast te hebben,
uw jeugdige ridder, spotte de majoor, wien
het eigenlijk ook speet, dat Arnold zoo spoe
dig was be eng gaan.
Pau'a bleet eenige oogenblikken sprakeloos
staan, toen echter trad zjj op den ouden man
toe.
Vader, zeide zij langzaam en ernstig,
maar met schitterende oogen, vader, morgen,
Over den diefstal van den posttrein
van Havre naar Parjjs in den nacht van
Donderdag op Vrjjiag waarvan wjj
reeds melding hebben gemaakt ver
nemen wp nog het navolgende
De geheele waarde-inhoud der Ameri-
kaansche post is gestolen. Deze trein
heefc twee postwageosin den eersten
bevinden zich vele beambten, die de post
in o de brengen. De tweede wordt twee
maal in de week voor de Amerikaanscbe
post aangehangen en ia slechts aau elke
deur door een hangslot gesloten. De die
ven hebben moeten weten, dat in den
tweeden wagen geen beambten aanwezig
waren. Zij moeteu ongetwpfeld geduren
de deu rit langs de treeplank in den
pakketwagen gekomen zjjD en hem toen
geopend hebben. In Rouaan bemerkte
ni8D, dat het hangslot verbroken, alle
zakken geopend en alle geldbrieven ge
ledigd waren, 91 postzakken zpn ge
opend. Er werd onmiddellpk haar tlavre
en Parps getelegrapheerd, doch tot dus
ver is er peen spoor van de dieven ont
dekt. Het verlies moet enorm zpn,
daar de zakken ook de Egyptische en
Italiaaasche post bevatten, tiet is zeer
zonderliug, dat de postwagen niet be
waakt werd.
Koning Edward vau Engeland schjjot
op zeer minzamen voet te leven met de
pachters van zpn goeleren. Zaterdag
avond heeft de Koning op het kasteel van
Balmoral in Schotland waar hij zich op
het oogenblik bevindt, aan zpn bedienden
en aan al de pachters van de drie ko-
ninkljjke eigendommen van Balmoral,
Birkbalm en Mengeldie, een bal aange
boden.
De Koning, de Prins en prinses Van
Wales en de hertog en de hertogin van
Connanght hebben het bal bjjgewoond
en langen tpd gedanst en gesprekken ge
voerd met de pachters en de bedienden
van het kasteel.
De Japanners zjju tot de oveHuiging
gekomen, dat het hpscheu van hun vlag
op de wallen van Port Arthur nog wel
een poosje kan wachten. Er is nog geen
sprake, dat de vesting zal vallen, een
buitengewoon weerstandsvermogen toont
de dappere generaal S t s s e I, hp
schjjnt te spotten met de duizenden men-
schenlevens, die gedurende vier maanden
reeds zpn opgeofferd. Da Japanners heb
ben dan ook maar besloten hnnue win-
terkwartieien voor Port Arthur op te
slaan.
De «Daily Chronicle» verneemt d.d.
1 October van het schiereiland Liaotong
dat bp Port-Arthur een korte j wapen
stilstand gesloten werd om de dooden te
begraven. De officieren der vg.nlelpke
legers wisselden groeten.De Russ u druk
ten schertsend de hoop uit, dat de Ja
panners niet te zeer van de vermoeienis
te lgden zouden hebben. Op het eind
Zondag, komt Frans Arnold u om mijne hand
vragen
De majoor gaf eerst geen antwoord. Er
trok een donkere schaduw over zjjn streng
gelaat, hy staarde strak voor zich heen, alsof
hjj een terugblik wierp op een lang vervlogen
verleden, en toen, alsof hij wide doordrin
gen ia een verre, onbekende toekomst
maar zjjne lippen bleven gesloten.
Plotseling echter ontmoette hjj (le smes-
kende blikken van zijn eenig kind, dat hjj
nooit de volle kracht van zjjae vaderljjke
liefde had doen ge'oelen, boewei hjj het toch
in d>n grond zijns harten roo teeder lieihad.
De hardheid verdween uit «yne trekken en
dat schynbaar zoo koude hart scheen bu ten-
gewoon ontroerd.
Ja, hy zal ze hebben, uwe hand
Nauwelijks had hjj deze woorden gesproken
af hjj giog met groote schreden naar zjjn
slaapkamer.
En den volgenden dag was Paula Beran,
de dochter van den gewezen majoo-, de ver
loofde van Frans Arnold, de zoon van den
veroordeelde.
Toen vertelde Fram in eenvoudige woor
den zjjne eerste kindsheid, hoe hjj en zjjne
zuster hunnen vader hadden verloren; hy sprak
Van zjjne moeder, van hare zelfopofferende
1 efde en van den beschermer, die hem met
zich naar Duitschland bad genomen.En hjj ver
telde ook van zjjne jonge schione zuster, die
ah gezelschapsjuffrouw geplaatst was bjj eeae
aanzienljjke dame.
Wordt vervolgd.)
