No. 5820
Woensdag 12 October 1904
29ste Jaargang
Hbagêlaó voor iSfëooró- en SCtiió-diollanó.
Kleine en groote middelen.
BIT BIBBX.
Per 3 maanden voor Haarlem f 1,20
Voor de overige plaateen in Nederland franco per post »|1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers.IS.» 0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteur-Directeur W. KUPPERS.
BUREAU St, Janestr&at Haarlem.
Dj strjjd tegen het Miuiste rie-K u y -
p e r is eigenlijk de groote band, die de
oppositie-partgen in htt Parlement zoo
wat bjj elkander houdt, maar die tevens
de e genlgke liberalen als één man doen
opkomen en samengaan daar, waar men
anders wellicht liever een anderen weg
uit wilde. Van dat, waarvan de liberale
pers de leden der tegeerings-meerderheid
beschuldigt, nameigkvan blindelings
en vaak a contre coeur den Minister te
steunen en bij te vallen, geven de libe
ralen een voorbeeld ia tegengestelden zin,
door nameigk, als gehoorzamend aan een
gegeven wachtwoord, tegen elk wetsont
werp van minister K u y p e r te stem
men, van den eersten tot den laatsten
man. Wordt die strjjl in het Parlemeat
met bitterheid in het hart gevoerd, al
wordt die bitterheid onder nette vormen
verborgen, buiten het Parlement geschiedt
dit op niet minder felle wjjze door dag
blad-artikelen en door berichtjes.
Een dier berichtjes, welke in hun on
schuldig pakje gestokeu, als heel ge
wone mededeelingen, soms zelfs ter-
wjjl zg geplaatst zijn op diezelfde
plaats worden bsstreden, of als hoogst
onwaarechgnlgk worden voorgesteld, la
zen wjj dezer dagea in de Haagsche
correspondentie van het Nieuws van
den Dag.*
Het bevatte de mede leeling, dat mi
nister Harte tegen Januari zgn ontslag
zoude indienen, omdat hg er tegen op
zag zjjne Tariefwet te verdedigeu, dat
hg bg Financiën zjude vervangen wor
den door den heer O y e n s, wiens porte
feuille in handen zoude komen van den
bekenden Oud-Minister voor Handel, Wa
terstaat en Ngveiheid, den heer H a v e -
laar. En Minister Kayperf Die zoude
Buiteniaudsche Zaken krggen. Bg Bin-
nenlandsche Zikeu? Of zoude daarvoor
een ander in aanmerking komen Dat
stond er niet bg. Misschien had de be
richtgever daarvoor toevallig geen man
netje bg da hand.
De Haagsche correspondent stelde na-
tuurlgk het berichtje voor als een praatje,
dat iederen grond miste, maar hg deelde
het toch mede.
Waarom deed bg dat dan? Wel, hg
moest toch iets sensationeels in zgne cor
respondentie zetten om het tevredene
publiek aan het denken te krggen. Zie,
die onschuldige berichtjes, ziji zoo'n
Boort bailon d'essai, om het publiek eens
te polsen of om er wat schommeling
wat onrust in te brengen. Bé, zou mi-
21.
Vervolg
Laten wjj eens openhartig met elkander
spreken. Naar Amerika kan ik u niet mede-
nemen, wan1; daar ben ik even onbekend als
ggzelf; maar binnen acbt (dagen keer ik te
rug naar mijn landgoed in Engeland En
nu is het toeval u zeer gunstig, want ik heb
een nieuwen secretaris noodig. De andere is
op den inval gekomen om te sterven. Ik moest
hem dus wel laten gaan. Maar hg was altijd
een goede kerel t'ouw en eerlijk. Gaarne
zou ik, zoclang hg leefde, voor hem ge:orgd
hebben.
Toen legde hg zgn rechterhand, waar
aan een prachtige diamaDt schitterde, zacht op
den schouder van mgnen jongen vriend.
Ik vraag u op uw woord, zgt gg genegen
die betrek k ng bij mij te vervullen Dat gij
er voor geschikt zijt, daarvan ben ik over
tuigd, en ze wordt scbit erend bvaald. Ook
laat ik u een groote mate van vrijheid. Ik
beschouw u als beambte en niet alt bediende.
Kom binnen een uur op mgoe kamer, in het
hotel «Kroonprins Wilhelm», dan zullen wg
het overige vaststellen.
nister Harte er tussehen uit willen?
Eu hg durft zgne Tariefwet niet verde
digen? Nu ja, daar op moet ook beej
wat aaujte merken zgn. Veel bgzonders
is het ]]niet. En tegenstand ontmoet die
wet in alle kringen. Ea Dr. K u y p e r
naar Buitenlandscbe Zaken 1 Dus eeu
anderen Minister voor het Binnenland.
Wel, wel! Maar zou het wel waarzjju?
Nu, iets moet er toch wel van aan zgn.
Hoe zon;*men anders aan die praatjes
komen. Eu zoo heel vlot gaat het ook
werkeljjk met het Ministerie niet. Die
Hooger-Onderwjjswet ea die'^Drankwet
Geen enkele stem van de oppositie moch
ten zg verkrggen. Neen, brillant was
het niet, Enfia, we zullen eens zien.
Ziet, zoo wordt er'dan'geredeneerd en
al is van de zaak ook geen jotaj waar,
toch wordt door zoo'n berichtje hier of
daar het vertrouwen injjhet Ministerie
geuchokt, wordt er wat wantrouwen ge
zaaid en is zoo'n onschuldig berichtje
mede dienstbaar om het Ministerie een
weinig den vasten'grond jonder de voe
ten weg te graven.
Dat nu is een der zeer'jkleiue midde
len, waarmede men da Rogeering be
strijdt.
Een manneljjke, eerljjke strijd in htt Par
lement en in de pers, een strijd waarin
men kloek en krachtig voor zgn begin
selen uitkomt en den man tracht te ver
wijderen of te doen vallen, wiens regee-
ringsbeleid voer den [Staat verderfelijk
is in hnn oog, dat behoort tot de groote
middelen, welke te gebruiken, niemand den
liberalen ten kwade zal duiden, mits men
bedenke, dat strijd tegen het Ministerie
niet de eenige reden is, waarom de heeren
naar het Parlement gezonden zgn, maar
ook om zooveel mogelijk met de Regee
ring samen te werken, tot het tot stand-
brengen van wetsbepalingen, die het be
lang van het volk eischt.'j Dat| men tot
het voeren van dienjstrgd een lang ach
ter de bank "geschoven strijder weder op
den voorgrond brengt, een man, wien
het zwaard te voeren een genot i» en
die het voert met groote kracht en ele
gantie, wie zal dat euvel kunnen dui
den. Jammer, dat geen plaats in de Twee
de Kamer vacant was voor den grooten
strjjder. Een genot zou het'geweest zjjü,
die twee reuzen in het debat, Dr. K. en
mr. v. H., beiden eminente staatslieden,
hoe verscheiden ook van richting, tegen
over elkander te zien staan in de Twee
de Kamer, waar eigenljjk de groote strjjd
gestreden wordt. Maar de gelegenheid
om mr. van Houten naar de Tweede
Kamer o^er te brengen, zal niet op z'ch
Hiermede gaf hij hem zijn naamkaartje.
Mgn metgezel was ondar het gesprek opge-
s'aan. en toen hij nu in zijn volle, jeugdige en
krachtige schoonheid voor den vreemdeling
stond, sloeg deze nogmaals een welgevalligen
blik op hem.
Thans viel zgn oog ook op mg. En ik
was een knappe jongen, dat mag ik thans, nu
ik weldra in het graf zal liggen, wel zeg
gen.
En hoe staat het met u, jongmensch P
vroeg de heer mg.
Maar nog vóór' ik kon antwoorden,
nam mijn kloeke kameraad het woord.
Ik zou gaarne wenschen dat hjj met ons
medeg'ng, zeide hij, Wat moet hij hier aanvan
gen, geheel alleen onder vreemden P
Zoudt gjj heel graag meegaan Ja
Nu, in dat geval Wat is uw vakP
Ik wilde hem een eenigzins hoogm oedig
antwoord gaven, maar een blik in zjjn scherpe
oogen was genoeg om mjj daarvan terug te
houden.
Ik was slotenmaker maar ik
Ik begrijp het reeds. Gg hadt daar gem
luet in en hebt er den brui aan gegeven.
Zoo iets komt meer voor. Nu—'t doet er niet
toe. We zullen eens zien, wat we voor n doen
kunnen.
Kort daarna ging mgn kameraad naar
het hotel van den ouden heer, en bleef daar
een geruimen tijd. Toen hij weder bij mij
terugkwam, lachte hij mjj vrooljjk en overmoe
dig toe.
Nu ga ik de eerste schrede doen op
Ven 1-—6 regels 50 Cents
Elke ragel meer71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contact.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie, (iétierale Publieité, Etranpè-,
Q.L. DADBE 4' Cp JOHN., F, JONES Sure- Paris Slbis Faubourg M»t'mnr re
laten wachten.
Maar wat moet mr, van Houten
in da Tweede Kamer dan eigenljjk doen?
D e woordvoerder zgn der oppositie
Maar van welk deel, van welke schakee
ring der oppositie? Vroegfr de radicale
voortstuwende kracht, zgn thans de mees
ten zjjner vroegere partggenooten hem
zoover voorbijgeschoten, dat hg, als con
servatief is achtergebleven. Eigenlgk moet
bg in] de'ITweede^Kamer, zooals in de
Eerste, alléén strjjd voor en tegen Dr.
K n y p e r, het den Premier lastig ma
ken, ten bewjjze: de interpellatie over de
ontbinding der Kamer en de Overgsel-
sche kwestie. Die strjjd tocb, wjj zeiden
het reeds boven, is eigenlgk de eenige
band, die"de oppositie-leden bjj elkan
der hondt en voor dien strjjd is mr. Van
Houten een uitmuntend man. Zonde
die strjjd echter eens gewonnen worden,
hetgeen wg echter in de naaste toekomst
nog niet zien "gebeuren, dan zoude het
ons niet verwonderen, dat ook op hem
het spreekwoord werd toegepast«Der
Mohr had seine Schuldigkeit gethan, der
Mohr kann gehn.» Plaats toch zou voor
mr.v an Houten tegenwoordig alleen
maar zjjn in de achterhoede1 der libe
ralen, al is hjj nog' zoo anti-clericaal
en voor de achterhoede is mr. van
Houten de man niet.
zie], en kan men ven ous n'et zeggen-
Ziet hoe zij elkander liefhebben
Dr. T r i m b o r n zegt van een Katho
liekendag, dat op zoo'n dag wordt her
wonnen, wat verloren ging en afkoelt.
Nieuwe veerkracht doet hst heilig vuur
der geestdrift weer opvlammen.
Wjj achten een j »arlijbs terugkeeren
den Katholiekendag strikt noodza-
keljjk. Daar moet kleur bekecd en kloe
ken arbeid verricht worden.
Pe Tijd zegt zeer terecht: «Wat de
jaarljjksche retraifen voor de priesters en
religieusen zjjn, dat zjjn de Katholieken
dagen voor degenen, die op Katholiek
sociaal gebied arbeid en leiding geveo
BUITENLAND
Katholiekendag.
Heerljjk noemen wjj zoo'n dag, 't is
een wapenschouw, waarop de Katholie
ken worden wakker geschud,"'waarop
kloeken arbeid wordt verricht en tal van
mannen worden aangeworven, die tot dan
buiten de rijen der strijders stonden van
het Katholieke vereenigingsleven.
Z. D.H, Mgr. Dr H. V o'ss, bisschop
van Osnabruck, noemde de algemeene ver
gadering van Dnitschlands Katholieken een
heel bijzondere groote genade Gods,—eine
gans besonders grosse Gottes-gnade Im
mers op een Katholiekerdag weerklinkt
Inide het Credo«Ik geloof in een hei-
Hge, Katholieke," Aoostolische Kerk
«De Katholiekendagen stevigen in ons
de hoop.
«Weliswaar heeft Christus ons verze
kerd, dat de poorten der hel op Petrus'
rots gebouwde Kerk niet zullen overwel
digen, docb daarmee is nog niet beloofd,
dat ieder land, ieder volk, elk huisgezin
en elkeen in het bjjzonder den schat des
geloofs tegen de aanvallen der hel zal
kannen beveiligen, als bjj niet doet wat
hij verplicht en schuldig is te doen.
«Wat biedt nu een vergadering, als
deze, den harte niet reden voor hoop en
vertrouwen
«En de liefdeHoe wordt die schoon
ste der deugden niet opgewekt in aller
ziel
«Zjjn wjj allen hier niet één hart en één
den weg, die tot rijkdom leidt, zeide hg, en ik
neem u mede.
Vragende zag ik hem aan.
Ja, wie weet wat de toekomst ons nog
brengen kan.
Om kort te gaan: acht dagen later zei-
den wij het vaderland vaarwel en vertrok
ken mar Engeland. Reeds op de reis daar
heen kwam er langzamerhand een verandering
in de verhouding taeschen mijn metgezel en
mjj.
En zonder dat ik mjj daartegen kon ver
zetten, werd mij de rol van dienaar opgelegd.
Waarom ik mjj daarin schikteP Wel, ik had
een leventje zonder zorgen ik was nog zoo
jong en ik dacht bij mij zeiven, dat het toch
wel niet eeuwig zou duren.
Onze voorname vr'end en beschermer, ba
ron Von Wörthern, ws een Duitscher en door
zijn echtgenoote was hij in het bezit gekomen
van het aanzienljjk landgoed in Engeland. Hjj
was weduwnaar en had geen kinderen. Na
verloop van eenigen tjjd ontstond er een meer
vertrouwelijke veihouding tussehen den baron
en zjjnen jeugdigen secretarisiets wat men
gewoonlijk hoogst zelden aantreft.
De baron behandelde hem als een zoon des
huizes, overlaadde hem met kostbare geschen
ken, stelde een prachtig rjjpaard ter zijner
beschikking en maakte een reis met hem door
Frankrijk, Italië en de hemel weet waarheen.
En ikP Ik bleef op het slot en had een heer
ljjk leventje, want met het ambt, dat de ba
ron mjj had opgedragen ik was in naam
Rusland-
De opstandjes, die in'de laatste dagen
in het Czarenrjjk voorvielen, zgn in
hoofdzaak te wjjtau aan de op-
eenbooping van"Veservisten op die plaat
sen waar zg zich bg de militaire over
heid moesten aanmelden.
Er had geen jodenvervolging plaats,
maar wel werden Joden aangevallen die
de prjjzen der levensmiddelen sterk op
dreven, tengevolge waarvan onder de
reservisten eene groote verbittering ont
stond.
De onlusten worden overal onmiddellijk
onderdrukt. Overigens rust de verantwoor
delijkheid grootendeels op Joodsche so
cialisten, die overal op de plaatsen waai
de reservisten bijeenkwamen,proclamatiën
tegen den oorlog verspreidden maar daar
mede slechts bereikten dat zg de woede
der Christenen tegen zich gaande maak
ten.
Italië.
De Kroonpiins van Italië zal den 11
en November in Rome met pnrto plech
tigheid gedoopt worden. Verdere bijzon
derheden zgn omtrent deze plechtigheid
nog niet bebeod. In elk geval is het ze
ker dat er een groot feestmaal gegeven
zal worden aan de armen van de etad
waarvan de Koning de kosten zal dragen.
Een bankinstelling te Milaan heeft ter
eere van den kleinen prins 27a millioeD
lire gegeven voor den bonw van esD te
huis voor kinderen in Lombardge. dat
genoemd zal worden het «Prins van Pie-
monl-tehuis.» Het bericht wordt beves
tigd, dat het Italiaansche Hof keizer
Wilhelm gevraagd zou hebben peet
te willen zgn van het kind.
Duitscliland.
Het afschuwwekkend proces dat voor
de Hambargsche Rechtbank wordt voort
gezet, wekt walging. De dochter van de
engeltjssmaskster, als getuige gehoord,
heeft verklaard, dat hare moeder in haar
tegenwoordigheid, onmiddellgk'na de ge
boorte, het door haar (de dochter) ter
wereld gebrachte kiud doodde, door het
in een emmer met water te stoppen. Zg
zag dat het leefde, want het spartelde
met de beentjes.
een soort van klerk bracht weinig of geen
werkzaamheden mede.
Zoo gingen vijf jaren voorbij. Het was
of het slechts zooveel 5 maan den waren. Op
zekeren dag, trad mjjn vriend, de secretaris,
mjjn kamer binnen en toen ik opzag, schrok
ik van zjjn opgewonden uiterlijk.
Wat is er gebeurd, vroeg ik.
Denk eens aan, Bitter, daar is plot
seling een neef van den baron komen opdui
ken.
NuP vroeg ik kalmpjes.Wat heeft
die neef u gedaan.
Ziju ocgen schoten vuur.
Wilt gij dan niets begrijpen? Hij is de
erfgenaam van den baron.
Nu ja, dat is niets meer dan billijk.
Maar daar hebben wij, a's vreemden, ons toch
niet om te bekommeren.
Nu trad hij op mij toe en vervolgde, ter
wijl hij mij verstoord en moedeloos aanzag
Laat ik u dan zeggen, Bitter, dat de
baron mij zijn woord heeft gegeven, dat ik
universeel erfgenaam zou worden van zgn ko-
loisaal Termogen, omdat er toch niemand was,
die er als bloedverwant eenige "aanspraak
opkon doen gelden. En nu komt de neef als
uit de lucht vallen. De baren heef no,- een
jongere zuster gehad, die wegens ha e liefde
voor een burge lijk jongmensch, zo dat ve -
mogen, werd verstoeten en vau wie hij nooit
meer iets vernam. De zuste' en haar echtge
noot zijn overleden en thans komt hun zoon,
hij zal zeker zijn best doen om zich bij den
ouden rijken oom in te dringen
De dochter, Paula B srkefe ld,
verklaarde vervolgens, dat zg door haar
moeder op een allerschandelijkste wijze
geëxploiteerd is.
Zaterdag werd de poging tot nroord
op beklaagde's echtgenoot behandeld.
Da mo rrdenares heelt dien trachten te
doodan door zg t koffie te vergiftigen.
Spanje.
Te Madrid heeft de Overheid goedge
vonden om de koffiehuizen des nacht*
om 2 nar te eluitei. Deze maatregel
heeft tot veel verzet aanleiding gegeven,
vooral in een koffiehuis, waar veel jour
nalisten, sc'nrjjvers en acteurs samenko
men.
Die bezoekers, wier vak medebrengt.,
dat het laat moet worden, weigerden het
lokral te verlaten. Zg moesten met ge
wald daartoe wo-den gedwongen en er
werden een aantal weerbarstigen in hech-
Dis genomen, onder welke verscheidene
bekende schrjjvers.
De oorlo? in het Oosten.
Generaal Welitsehko, die van het
oorlogstoon eel ts St. Petersburg is te
ruggekeerd, zegt dat de langdurige pas
sieve aanhouding derJapaaners gelegen
is in hunne reusachtige verliezen bjj Liao-
jaag geledsn. Er moeten daar Diet minder
dan 30.000 man gevallen zjjo.
Aan Russische zij ie werden bjj Liao-
jang 3000 maD gedood en 13.000 man
gewond. Naar mgoe opvatting is het den
Japanners onmogeljjk zei de Russi
sche generaal om nieuwe korpsen te
vormen en zullen zg er-zich to8 hebben
te bepalen, om de geleden verliezen aan
te vullen.
Generaal W e 1 i t s c h k o zei o. a. nog,
dat de oorlog Rusland zoozeer verrust
overvallen heeit, dat op het terrein van
den oorlóg noch wegen noch bruggen
om niet eens van behoorljjke defen
siewerken te spreken aanwezig waren.
Dit alles moest met den grootsten haast
gebouwd en aangelegd worden. Natuur
lijk seen deel van dezen arbeid gebed
nutteloos geweest, mear met hoeveel
ernst en kracht gewerkt is daarvan tu i
nen da verdedigingswerken van L:aojacg
getuigen
Genei aal W elitsejh ko deelde over den
t e tand te Port Arthur mede, dat hij
overtuigd is, den dapperen bevelhebber
generaal Stössel de vestingzal verde
digen zoolang er nog een stuk broed
aanwezig en de laatste patroon verscho
ten is. En daaraan is rooreerst nog een
gebrek. De vesting heeft nog vooi-J ver
scheidene maanden proviand en ook ge
noeg drinkwater uit tal van bronneD.
De Russen en Japanners gaan voort met
het inslaan vau K-t benoodigde voor een
langdurigen Rtrjjd. Massa's kolen zjjn be
steld, te Cardifl worden maandelijks
150.000 ton veischeept.
Sedert het begin van den oorlog is er
nagenoeg 2'/s millioen tm ver sonden. De
laatste zendingen hseten voor de Russi
sche regeering te geschieden naar een
Dit alles had hij toornig ea in hevige ge
moedsbeweging tot mij gezegd, en nu ik hem
in die flikkerende, donkere oogen za werd
het mij eerst recht duidelijk hoe de dorst
naar gouJ reeds wortel had geschoten in zijn
hart
En wanneer komt die neef P Hce oud is
hij, en wai zegt de baron er van vroeg ik,
want uu beg.n ik de za»k ernstiger op te
nemen.
lederen dag tan hij komen om de
positie in te nemen, die hem hier toekomt,
dij is ongeveer achttien jaren oud, geloof k.
En de ha-on? Goede hemel tc.t beden wist
hij volst ekt niet, dat ec nog een eef van
hem bestond.
Nu legde ik mijne hand oo Hen schouder
van mijnen opgewonden vr end.
Waa oe al die zogen.'' Laat hem ge-
rus komen dien neef. En esrst dan km
er gehandeld wo den.
Doe de woorden mij op de lippen kwamen,
wie ze mij iugai ik zon het niet kunnen
zeggen. Maar mijn goede engel was het ze
ker n et.
En He neef was gekomen. Hij was een blee
ks jonge man, niet knap, som he te ngge-
t okkeu, en onder den IHijvenden indruk Van
een hitte e v eugdeloore j ugd, bad hij ie s
teiugslootends in den omgang gekregen
Hij had de mili'aire loopb an gekozen! en
men ko niet zeggen, Hat de uniform, die
hg droeg, van guistigea invloed was op zjju
voorkomen.
Wordt vervolgd.)
ABONNEMENTSPRIJS;
PEOILLETON
INTJuENDKir.
PBIJB DER ADVERTENTIES.
AGITE MA NON AGITATE
