5873
Woensdag 14 December 1904.
29ste Jaargang.
Q)ag6laó voor eSflooró- on Suió-étollanó.
De Algemeene
Beschouwingen,
HET ONTROOFDE KIND.
BUITENLAND,
BUREAU St, Jansatraat. Haarlem.
feuilleton
Italië.
Belgie.
frankrijk.
Rusland.
De Oorlog in het Oosten.
ABONNBMBNTSÏBIJS;
Per 3 maanden voor Haarlem»f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Yoor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers 9,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen..
Hoofd re dacteur-Directeur W. KÜPPERS.
nXXEND
PBIJS DBB AJÏVBBTBNTIBN,
Van 16 regels 50 Gents
Elke regel meer 7l/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublieitéEtrangère
Q.L. DAH BE Sr Co JOHN., f, JONES SuccParis 31 bisFaubour Montmartre
De b< raachlaqingen in de Tweede Ka
mer over het beleid der Regeeriug en
ds a. s. stembus-coalities hebben een
breeden vlucht genomen: me9r dan een
week hebben rij geduurd en 22 leden
namen er aan deel. 't Had eigenlijk 23
moeten zijn, maar de heer Brummelkamp
onderwierp zich, ter wille der inperking
van het debat, aan een parlementaire
«Harakiri», terwjjl een der 22, de heer
Pass'oors, uit zgn rede alle theorie weg.
Hst.
No, dit laatste voorbeeld hadden wel
meerdere leden mogen volgen, want vaak
werd, aan de linksrzgd» vooral, h»tzelf-
de herhaald, zg het ast een beetje an
dere woorden. Van de Katholieken namen,
behalve de algevaardigde voor Beverwijk
aan de replieken deel, de heeren A a 1-
berse, Nolens enK o 1 k m a n, die,
bljjkbaar—en dit bljjkt ons de juiste me
thode voor een drgelgk debat de rol
len hadden verdeeld. Eerstgenoemde be
sprak den grondslag der christelyke po
litiek, Nolens den wetgevenden arbeid
der Regesring, de president der Room-
sche Kamerclub de financieels qaaestie.
Hjj vosgde daaraan toe een geestige af
straffing van den heer Goeman Bor-
g e s i u s, die de thans ingediende socia
le wetten «paradepaarden» noemde. Hoe
durft gij daarvan spreken, vroeg mr.
Kolkman, nu van links «paradepaar
den» zgn voorgeleid in verban 1 met de
kiearechtsnitbreiding. En Spr. schetste dan,
tot groot vermaak der Kamer, hoe die
paarden in 1905 den liberalen ctalitie-
wagon zullen trekken, waarbjj de heer
Borgesius in 't kattebakje zal zit
ten. 't Werd schertsend gezegd, maar 't
sloeg in, zooals den volgenden dag uit
een venijnig antwoord des heeren Treub
bleek,
Wat nu de financieels qaaestie be
treft, men weet dat Minister Harte
htcit voorgesteld verhooging van dea
drankaccgas en van de opcenten op Be-
drgfs- en Vermogensbelasting, een en an
der ter onmiddellijke versterking d»r in
komsten. Nu deed zich "net merkwaardig
verschijnsel voor, dat zoowel van recht»
als van links zeldzame eenstemmig
heid 1 daartegen bezwaren werdeu
geopperd. Men achtte die ver.ter king nog
niet zoo dringend noodig en risd intrek
king der voorgestelde verhooging aan.
De Minister ging daar echter nittopin.
12
(Vervolg)
Dit jongeheerlje moet tocb wel een echt
wonder zijn, sprak haar papa glimlachend;
terwijl hjj bebageljjk met de punten van zijn
donkeren snor speelde. Nu, ik wil mjj eens
overtuigen, of gjj niet te veel Van hem hebt
BezeSd«
Zeker niet, papa, riep zijn aochtertje
vol vuur, laten wij samen maar eens naar de
tent van de koorddansers gaan, dan zult ge
hst zelf zie*.
En de kleine liet niet los, en vleide haar
vader zoolang, totdat hjj haren wensch ver
vulde, en mst haar een der volgende avonden
de voorsttllingen ging bjjwonen van Kolter's
gezelschap.
üidde Jonas, die slecht geluimd in de
kleedkamer stond, kunnen vermoeden wie
thans weder in de eerst t rij der toeschouwers
zat, voorzeker zou zijn hart van vreugde on
stuimig hebben geklopt, en zou hjj mei meer
ongeduld het oogenblik hebben tegemoet ge
zien, dat het teeken zou geven voor zijne beurt
om op te treden.
Zjjn vader, die hem geruimen tijd met
daistcro blikken had aangestaard, wendde sich
Hg betoogde, dat de verhroging gerecht
vaardigd is op grond van: la het tekort
op de gewone middelen, dat min.tens 9
ton is; 2a da vrees, dat de natuurlgke stij
ging der inkomsten tot staan is gekomen;
3e de bjjna overdreven zuinigheid, wel
ke bg het opmaken der begrooting werd
betracht4e de zekerheid, dat hooge
suppletoire begrootingen zgn t» wachten.
Mr. Harte was dan ook alleen te vin
den voor uitstel en wel tot Januari. Men
kan dan den toestand overzien,
We komen nu tot het politiek gedeel
te der veeldaagEche debatten. Men kent
de grieven van liuks Schaarschte van
wetgevenden oogst, partgdigheid bg be
noemingen en verscherping der tegen
stelling op religieus gebied. Lang en
breed zgn van links deze en meerdere
grieven uitgemeten, 't uitvoerigst door
mr. Troela tra, de drie volle uren
aan 't woord bleef en aan 't slot nog
klaagde, dat men niet met onverdeelde
aandacht naar hem bleef luisteren. Je
moet maar brutaal wezen!
Zoowel door meerdere leden van rechts
als door minister Kuyper werden de
grieven met nadrnk wêsrlegd. Gewezen
we.d o. a op de vele aanhangige ont
werpen, beslist werd de partgdigheid bg
benoemingen ontkend en wat de aanbla
zing van den godsdienststrijd betreft, dit
verwjjt werd ternggeslingerd naar de li
beralen, dis immers hun uiterste best
doen om rechts verdteldheid te zaaien.
Zjj slagen daarin een ter niet, zo jdat hun
kwaadstoken alleen dient om de hecht
heid der rechter coalitie aan te toonen.
Inderdaad: uit de discussies bleek zon
neklaar, dat in 1905 alle recbtsche groe
pen zelfs Staalman toonde toe
nadering vereenigd strjjd zullen voe
ren ter verwsten'gking van het werk
program der Regeering. Vaa alle zjjden,
ook door de heeren de V i s se r en Schok-
kingop wie de liberaleu in st.lte hun
hoop hadden gevest gd, werd dit duideljjk
te verstaan gegeven-
Hiertegenover bleek iutusschen ook
zonneklaar dat mee links bezig is een
leus uit te deukeu die alle tegenstan
ders der Regeering kan vereenigen, 't Is
er wel het leusje naar, doch als 't rede-
lgk is moet men het daar loven. Van
Karnebeek tot Borgesiu», van
Drücker tot Troelstra, van v. d.
Y1 u g t tot T r e u b zal men de vrij
zinnigheid zien optrekken ter verkrijging
vac een blanco kiesrechtartikel in de
Grondwet!... Welk een prachtigevond.t,
Vooritanders van kiesrschtuitbreidng zgn
er mee in hun schik omdat immers de
thans tot Kolter en sprak:
Ik ben er waarachtig ongelukkig aan
toe met m^n jongen. Sedert den dag, dat bij
zoo als een dolleman op het koord stond te
springen, is hij geheel veranderd; hjj eet niet,
spreekt geen enkel woord, hij is mij een le
vend raadsel gewordea, ik weet niet wat ik
aan hem heb I En gij kunt praten wat gjj
wilt, vader Kolter, ik zeg udaar steekt wat
achtermisschien heeft hg zich over
spannen, en wordt hjj nog ziek
Kom, kon, Is te viiend, antwooiddede
aangesprokene geruststellend, gij ziet altijd
alles veel te zwart in.
Nu ik heb er wel reden voor, hernam
Braun mismoedig, want zoolang ik leef, heeft
het ongeluk mij altjjd vervolgd. Zeker, ik ben
voor Jonas dikwijls een te strenge vader ge
weest, maar ondanks dat alles voel ik het
hier warm voor hem kloppen. Bjj deze woorden
wees hg op zjjn hart, en ging toen droefgees
tig voort: O, als God. mg den knaap ontnam
dan was het met mij insgelijks gedaan, want
ikik Hg voleindigde den zin
niet en spande zich in om weder meester te
worden over zijne gevoelens, wat hem met
zijns buitengewone wilskracht weldra gelukte,
want eenige oogenblikken later was hij weder
een geheel andere man, en riep hij lustig
uit
Wel voor den drommelvandaag wil
het volk maar niet in de handen klappen,
wacht ik zal er eens wat leven, wat gang in
brengen, ik, de hansworst en wereldkomiek,
haha
Grondwet hun idealen in den weg staat.
Tegenstanders van vermeardtring der
kiez9rs zgn er niet tegsn omdat immers
met zoo'u blanco artikel nog niets wordt
beslist, 't Is duidelijk, dat zoo'n leus
slechts samentrekkende kracht bezit tot
aan de stembus. Z odra dez9 gesloten is
ontbrandt de strjjd opnieuw, zoodat een
liberale meerderheid toch niet bg machte
zou zjju tot eendrachtig regeerea.
De tegenwoordige meerderheid is dit
wel en zal zulks te meer wezen als zjj
nogmaals de overwinning behaalt. Nu, na
de algemeene beschouwingen hebbm we
daar meer moed op dan ooit. Richts is de
eensgezindheid groot en «eendracht maakt
macht.» Met vertrouwen gaau wjj de ver
kiezingen te gemoet. Ze zullen ons bran,
gen de verwezenlgking der plannen van
de tegenwoordige Regeering.
De «Civilta Cattelica» bevat een arti
kel over de protectoraatskwestie getee-
kend door cun Prdat Romain,» waarin
betoogd wordt dat hu privilege van
Frankrgk in het Oosten geniet, alleen
steunt op het feit, dat de H. Stoel de
geesteljjkheid en de -religieusen gelast
alleen de hulp van Frankrjjk, zoo noo
dig, in te roepen. Als de H. Stoel deze
tusschenkomst niet meer aanwendt, valt
geheel het Fransche protectoraat in het
Oosten en vooral in China in daigeo.
Het artikal besluit dat de H- S osl geen
bedreiging in den zin heeft, maar dat de
afbreking van de diplomatieke banden,
definitief geworden, den v.l van het pro
tectoraat met zich brengt.
Het comité der glasblaz^rspatroons
heeft besloten, dat het werk slechts zal
hernomen worden met eene loonsverla
ging van 15 procent, op voorwaarden door
Je patroons gesteld.
De voorwaarden, reeds bepaald in April,
zullen ongeschonden behouden bljjveu.
Indien het hervatten van den arbeid niet
plaats heeft vóór den 5n Januari a.
dan vervallea alle contracten. Da her
vatting van den arbeid moet volledig
geschieden tegen 20 Januari, omdat er
14 dagen noodig zgn voor het ia orde
brengeu der ovens.
De patroons hebben zich solidair ver
klaard eu men zal de vuren niet aanste
ken dan wanneer da werklieden zich een
parig verkla en vóór de hervatting vau
den arbeid.
De Fransche bladen bevatten dagelijks
berichten over groote betoogingen die
gehouden w rden voor bet Jubelfeest der j
Onbevlekt# Ontvangenis, ten spjjt der
vrgdenkrrv, die door tegen- betoogingen
bljjk geven van hun haat tegsn de Kerk.
Over het Concordaat, door Bona
parte toen hjj eerste Consul der Fransche
Republiek was op den 15n Juli 1801 met
Z H. Pias VII gesloteD en dat in April
1802 ia werkiug trad als grondslag van
de kerkelgke wetgeving in Frankrgk,
schreef Arthur Loth in de «Verité
Frangiise» het volgende
De Kamers hebben de bjjdrage aan de
ambassaie bjj het Vaticaan geweigerd. Al
de betrekkingen tusschen den Paus en
de Fransche Regeeriug zgn verbroken,
terwijl ze tot hieraan slechts onderbroken
waren.
Yoor de benoeming van een bisschop
in Frankrgk moest tusschen beide maebt-
heb'oenden eene overeenkomst getroffen
of onderhandeld worden. Zoo als de za
ken nu staao, is zulks onmogeljjk. Indien
de Pans een bisschop benoemt zonder
daarin de regeering te kennen zal deze
daar geen genoegen mede nemen of hem
als dus ianig niet erkennen en voorzeker
geen toelage vau den Staat toekennen.
En zoo zal zonder geweld te plegen, de
Kerk in Frankrgk onberekenbare schade
worden toegebracht. De apostaten waren
steeds wel niet de wreedste, maar zeer
zeker de felste en venijnigste kerkvervol-
gers.
Bjj de opening van den Finschen Land
dag heeft vorst Obelensky, in de
trooniede den Finnen toegezegd dat de
Czaar geneigd acbjjnt «de sedert vier
jaar bestaande wetten, die echter door
den Landdag nooit goedgekeard zjjn, óf
geheel op te heffen, óf te verzachten.
«Het is mjj ter kennis gekomen, luid
de de troonrede, «dat de verandering en
gedeeltsljjke afschaffing der in den laat-
sten tjjd gegeven wetten ds noodzake
lijke voor waai den zgn voor de herstel
ling van de rast in het land. Eenige van
deze wetten halen de betrekkingen tus
schen Finlaad en het keizerrjjk nauwer
aan, an it re hebben het doel, de regee-
ring de middelen aan te geven ter on
derdrukking van den tegenstand, diea zjj
ondervindt.
Het zal mjj een vreugde zgn, deze op
te heffen, zoo spoedig de militaire gou
verneur van Finland mg meedeelt, dat
de toestand ze niet meer eischt. De wet
ten der eerste soort moeten in hoofdbe-
gins 1 behouden bljjvea. Zij zallea ech
ter beparkt worden.
Mea gi4 algemeen dat de Rassen een
algemeenen aanval op de Japanners voor
bereiden. Generaal Gripenbarg en
generaal Linjewitsj, hebben Vrijdag
in een langdurig onderhoud de zaak be
sproken.
Generaal Linjewitsj bezocht de
voorposten van het Russische leger bjj
Moekden, hjj naderde zoo dicht bg de
Japansche verschansingen, dat hjj met
zjjne stafofficieren onder het vjjandeljjk
vuur kwam. Tal van bommen zgn in
zgne nabgheid ontploft en een soldaat
van zgn geleide werd gedood.
Over het vernietigen der Russische
oorlogsschepen in de haTea van Port-
Arthur loopen de meeningen zeer uiteen
daar nu uit Tokio zelfs gemeld wordt,
dat de Russen opzetteljjk eenige schepen
hebben laten zinken op een ondiepe plek
van de haven, om voor de Japansche
kanonniers het doel zoo gering moge-
ljjk te maken. Er wordt ook gezegd, dat
het niet onaannemeljjk is, dat de Rus
sische torpedobooten in vèreeniging met
de «Sewa-.topol» een uitval zullen wagen.
Daarmee wierp hg xgne spitse muts omboog
welke hg behendig met het hoofd opving, en
slenterde met de handen op den rug langs
den vrjjen omgang, die bezgden de zitplaat
sen der toeschouwers liep. Eu j ist wilde hg
volgens gewoonte zijne grappen beginnen, en
ovsr de hoofden van enkele toeschouwers heen,
onverwacht op het tooneel springen, toen hjj
in zjne nabgheid hoorde zeggen
Ach, papa, ik wilde wel. dat het ver
velende meisje daar met bare kunsten maar
ophield 1
Waarom, mijn kind? vro'g een heldere
mannenstem, wier klank zoo machtig op Braun
acheen te werken, dat hjj als aan den groud
genageld bleef staan, zj werkt toch verbazend
vlug en kunstig 1
Nu ja, gaf het dochtertje toe, dat is
wel waarmaar ziet ge, na haar is de beurt
aan den knaap, van wiens geleerdheid en
krachtige toeren ik u zooveel heb verteld.
"Ha zoo, glimlachte de heer, nu, wjj zul
len zien, of uwe schildering niet al te mooi
was. Geduld maar, hjj zal zoo aanstonds ko
men,
Maar waarom vloog Braun op het
zelfde oogenblik ontsteld en bleek alseenljjk
naar de kleedkamer terug. Zelfs Jonas,
die zich juist gereed maakte om op te treden
kon er geen hoogte van krjjgen, te meer toen
zjjn vader drifiig uitriep
Trek uit dien bonten rommel en schiet
je straatcastuum aan.
Jonas blikte hem verbaasd aan.
Nu, gebeurt het haastsprak Braun
ongeduldig stampvoetend.
Maar waarom dan toch, vader P Ik moet
aanstonds optreien.
Dat zal niet gebeuren I hernam de an
ders kortaf.
Maar, meester Braun, wat is dat nu voor
een dolzinnige inval zoo mengde Kolter zich
thans tusschen beide.
Zgt gg n et goed bg het hoofd
Hahaha, brak de hansworst bitter la
chend uit, ik bjn maar al te goei bj mjjn
verstand, en weet uitstekend wat ik wil en
doe, daar kunt ge op aan I Leg dan toch het
bout* pak af, riep hjj opnieuw tot Jonas, die
nog altjjd besluiteloos daar stond, en nu ein-
delgk schoorvoetend aanstalten maakte, om 't
bevel zijns vaders op te volgen.
Hoe lang zal de^e vermakelijke pauze
nog duren? riep nu Ben de „ba-on« op hoo
nenden toon.Jonas is nu aan de beurt, en het
wordt tjjd, dat hij voor den dag komt.
Bemoei jjj je met je eigen zaken I riep
Braun den spotter toornig toe, dan hebt gjj
genosg te doen.
Voor en na waren nu bjjna alle leden van
het gezelsohap in de kleedkamer gekomen en
allen staarden verwonderd en hoo'dsohuddend
den zonderlingen Braun aan,
l En wilt gjj mjj dan mei ten minstede
1 redeD aangeven van uwe onbegrjjpelij'ie han-
1 delwjjze vroeg Kolter min of meer ge-
raakt.
Waarom niet? LuisterI Jonas heeft
gedurende den laatsten tijd veel te veel van
i zijne krachten gevorderd, daarom is bjj zoo
Indien waar is wat kapitein C 1 a d o een
medewerker van het blad «De Roesa»
heeft verteld, dat Rodjesvensky's
eskader niet opgewassen is tegen T o g o's
zeenacht, dan ziet het er met het Oost-
zee-eskader trenrig uit. Kapitein C1 a d o
van den Russischen generaiea Staf, heeft
den moed gehad, om deze dingen te ver
tellen, waardoor men te St. Petersburg
J seer verbitterd is op dezen officier.
[Jit Shanghai wordt bericht, dat de
troepen van hetPort-Arthar-garnizoen zich
reeds met uitzondering van de bezetting
der forten, op 't schiereiland Liantishan
hdbben teruggetrokken. Over de scbade,
ds «Stbuïtopol» toegebracht, luiden de
jongste tgdiogen.uit Japanscbe bron, wat
ouzeker. Men gelooft, dat de torpedo
jagers te Port-Arthur een uitval zallen
wage i. Ook beweert men, dat T o g o 's
vloot aan de beeehieting van de Russische
schepen heeft deelgenomen.
Ds joogste gevechten aan de Liao
schjjnen aanvankelijk voor de Japanners
een gunstig verloop te hebben gehad;
later is blgkbaar de kana gekeerd. Aan
Russische zgde was verinoedeljjk het
detachement vangeneraalKosaakowski
gebruikt, dat tot dekking van de rechter
flank en tot het belemmereu van de
Japansche scheepvaart op de Liao sinds
langen tjjd was aangewezen. De Japan
sche troepen behoorden tot O k o es leger.
Uit Tientsin wordt gemeld, dat generaal
O koe door eene beschieting, welke drie
dagen zou geduurd hebben, het kleine
maar hoog gelegen eiland Catham, in de
Lino, op 60 K.M. van Liaoyang, voor
de Russen onhoudbaar heeft gemaakt.
De Russen trokken zicu terug op eene
versterkte positie en lieten een grooten
voorraad munitie en geschut in don steek.
Zjj beschoten hevig de Japansche linie
en staken het Kerosiu-kamp ia braad.
De Japanners zouden 5000 man verlo
ren hebben; de dapperheid, waarmee zjj
hunne stellingen verdedigden, wordt al
gemeen zeer geroemd.
Over het op een mjja stootea van den
Japanschen kraiser «Saiyen», wordt na
der gemeld, dat de bemanning van dezen
kruiser, die 1344 ton groot was, 38 man
zgn omgekomen.
De «Saiyen» wa9 1866 van stapel ge-
loopen en nam daal aan den oorlog van
1894'95 als Chititescb schip aan de
gevechten bjj Asan en bg Wei-bai-Wei.
afgemat. Borendiea groeit hjj sterk, en ik als
vader heb bet recht over de gezond ieid mgn,
zoons te waken Hjj moet bovenal rust heo-
ben en gaat dus aanstonds naar bed hjj moet
zich in acht nenen. Dit is mjja wil, hoort
ge, en daarbij bljjft het I
Alsnu greep hjj Jonas, die zjjn bontkleu
rig pakje intusschen had verwisseld, bjj de
haud, bracht hem voorbg zjj a hoogit var
baasde makkers door een achterdeur naar bui
ten, en ging regelrecht naar een der wagens,
welke he waudelend tehuis vormde van de koord
dansers, en waarin ooi de slaapplaat en waren.
Nalat vader e i zoon in hunne wagens ge
stegen waren, moest Jonas op het bevel zgns
vaders aanstonds zich ter ruste begeven, waar
op Braun dea wag n verliet ea de dear zorg
vuldig grendelde.
Natuarigk was de menigte der toeschouwers
ongeduldig geworden door dit lange, onaange
name waohtsn, en gaf aan hare ontevreden
heid looht door ongelnldig gestamp en ge-
schnilel, zoodat Kolter ten laats'e niets be
ters w st te doen, dan het program zoodanig
te wjzigen, dat hjj met voorbijgaan vaa Jo.
na's werkzaamheden den volgenden kansten-
maker liet optreden. In het begin trok het
publiek wel oen lang gezicht, en staarde mis
noegd op de programma's, doch weldra schik
te men zich ia dese verao lering, te meer
wjjl de voortreffelijke kuasteu, die de schoon
zoon van Kolter vertoonde, teleurstel ing wel
dra deden vergeten, behalve bjj het kleine
meisje, dat voordurend stiller en treuriger werd.
(Wordt vervolgd).
