No. 5875
Vrdijag 16 December 1904.
29sle Jaargang.
HDagBlaó voor eSfiooró- on
J.W.A Beijnes,
A. van Rossum.
Nog niet verloren.
GBMP!EN TER A A DS-
VER KIEZING
EN
HET ONTROOFDE KIND.
3 11 ÏTRNLAN D.
BUREAU St, Janastraat Haarlem.
Zuid-Afrika.
Rusland.
Italië.
Frankrijk.
Duitsohland.
ABONNEMENTSKBIJSi
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
Voor het buitenland v 2,90
Afzonderlgke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
IN TIEND
AOITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEK ADVEBTBNTIBN
Van 1—6 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/f
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubliciteEtrangèr-
Q.L. DAÜBE 8( Co JOHN., F. JONES SueePari» 31 bisFaubour Montman re
Voor de verkiezing ran twee Ltden
voor den Haarlemschen Gemeenteraad op
VRIJDAG 16 DECEMBER, bevelen wg
den Kiezers in district. III, dringend, de
navolgende candidaten san, de beeren:
Daar zjju menschsn die meenau dat
voor Frankrjjk geen redding meer mo
gelijk is, dat dit land reddaloos naar den
afgrond gevoert, langzaam maar zeker
zijn eer en bestaan zal verliezen.
Men spreekt van het vroegere geluk
der oudste dochter van de Kerk; ven het
glorievol bestaan; van het Frankrijk vau
den H. Lodewjjk; hoe dat land tal vau per
sonen schonk in dienst der Kerk, tot in
de verste gewesten.
Van geestelijke roepingen wordt er ge
zegd dat in Frankrijk de jongelui, die
tot het Priesterschap zich gsroepen ge
voelen, toeh meestal in Frankrjjk niet
bljjven, maar zich wjjden aan het werk
in de Missielanden.
Omdat in 't vaderland alle arbeid vrueh-
telcos zou wezeD.
En dan weidt mm uit over den diep-
bedorven toestand, over de vervolging
die de katholieken er te verduren heb
ben, over de godsdienstloosheid, de zede
loosheid die er heenchen. Ja, wanneer
men niet bi ter wist, zou men waarljjk
gaan denken of soms in die ichtjjvers en
sprekers niet een heel klein weinigje
schuilt, wat de Duitscher «Schadefreude»
noemt, vermaak in het leed van anderen.
- 't Zjjn Christenen echter en daarom
maj dit niet geloofd en zelfs niet ver
ondersteld worden.
Eenvoudig, wat wal dient gezegd, dat
men ook deze beschouwingen soms wel
wat te zrar overdraft.
Zeker, 't Is waar, afgunstig behoeven
wjj niet te zjjn op den toestand in Frank
rjjk; het geloovige hart gevoelt innig
medeljjdeu met die akelige moderne gods
dienstvervolging.
Misschien met de vervolgden nog meer,
niet om de verdrakking die ze verduren
FEUILLETON
14
Fervolg)
De trouwe liefdevolle echtgenoot was daar
over 100 verheug dat hjj geh el vergat, haar
het groote nieuws vaa den dsg bet ver
dwenen van het geselschap Roller mede
te deelen. En toen hij eindelijk op het punt
was om dat verzuim goed te ut aken, werd er
op de deur geklopt, eo vertoonde zich oogen-
blikkeljjk een hoogrood, bol gelaat, in welks
midden een purperkleurige neus prijkte een
onloochenbaar bewjjs dat de eigenaar van een
en aoder een buitensporige liefhebber was vau
'orandeWjin, sooals ook zjne h esohe stem dui
delijk te kennen gaf.
De beide echtelieden zagen den vreem
den indringer verwonderd aan, en Ksspar
vroeg, wat hjj verlangde.
Wel wel, riep de man ruw lachend uit,
kent gjj mij dan niet meer F Beu ik dan
zóo veranderd. Hebt gjj dan uwen Fr ed
geheel vergeten F
De kranke vrouw slaakte ren lichten kreet
die echter alles behalve vreugde over het weer-
sien verkondigde, en Kaspar deinsde ontsteld
terug'
Kom, Ksspar, wat is dat nu F begon de
doch omdat hun schjjnt te ontbreken al
tham voor een ruim gedealte lie kracht
van weerstandsvermogen, welke uit de
verdr nkking zelve te hooger doet op
heffenscbjjat te ontbreken die strijdlust
wslke in het worstelperk de victorie
soms geeft, ook al» ruw geweld schjjut
de overhand te hebben.
Hoe twjjfslachtig ook de toestand
scbjjnt, de Fraosche Republiek hopeloos
te ncemen, zon naar onze overtuiging
gebrek aan vertrouwen te kennen ge
ven. 't Zou een te kort komen zjja in 't
vertrouwen op de wjjze bestiering der
Voorzienigheid en niet in 't minst een
te kort in de voorlichtende kennis der we
reldgeschiedenis.
Overzien wjj het verleden, denken wjj
aan Duitschland, hoe lauw en flauw daar
io sommige streken de Katholieke
godsdienst werd betracht eu hoe daar tjj-
dens den «Cultunrkacopf» door knevelen
en laag geweldplegen een ontwaken is
ontslaan, dbt een bljjden morgen bracht.
Hit jongere geslacht weet daar niet
van t j sprekeu en wjj leven in een zoo
snellen t jjd dat ook de meer gevorderden
in jaren de scherpe indrnkken van dat
ljjden reeds weer vergeten zjjo.
Daar, evenals nujn Frankrjjk, had de
Kerk geen verdedigers meer. De priester
stond in Dnitschland en staat thans in
Frankrjjk alleen. Slechts enkelen staan
hem ter zjjda. Aan wie de schold? Hier
over zullen wjj maar zwjjgen ten einde
harde waarheden niet uit onze pen te la
ten vloeien. Wjjztn wjj liever op het
standaardwerk, het «Staatsiexicon> van
Herder, 't welk op dit oogenblik in
Duitschland het licht ziet, en ons van de
hand van den weisprekenden Ksulschen
Rjjksdag-afgevaardigde von Bachem
eeDe levensschets vaa Windhorst
geeft.
En die levensschets geeft te denken.
Ook daarin is besshreven een dar meest
saererde strjjdtooneelen van recht en
rechtvaardigheid tegen brutaal geweld, en
onwillekeurig dringt de vergeljjking sich
aan ons op tnsschen den toestand d r
katholieken van toen en van thans.
Dertig jaar geleden.Wat een vericbil
Men was in de volheid van den Cul-
tanrkampf. De Bisschoppen in 'aalling-
schap of in de gevangenis, de parochies
zonder pastoorgeen Mis, geen Sacra
menten. De vroedvrouw doopte, de kos
ter deed de begrafenis. Op vele plaatsen
ging men des Zondags, al was er dan
geen gresteljjke, toch naar de kerk, om
het Kyrië en 't Credo te zingen in het
Duit/tb, en 's middags in de plaats van
onwelkome gait opnieuw, wilt gij mij omar
men en aan uw hart drukken, dat zeker zoo
lietdevol voor mij klopt, voor mjj, voor Fried
Carrer F
Carrer, zgt gjj het wezealjjk?
stotterde eindelgk de fideleu Kaspar, op een
toon, die echter volstrekt niet //fideel// was.
'k Ben het wezenljjk, dierbare zwager,
antwoordde de gevraagde. Zoo, en geef mij
nu netjes de rechterhand, en gjj ook, zusje
Sophie Hu, wat ziet het handje er ma
ger en bleek citzjjt ge ziek ge
weest F
Zwaar ziek zelfs, sprak Kaspar met het
hoofd knikkendmaar met Gods hulp zjjn
wjj nu het ergste te boven, zij is bjna gene-
sen en zal mjj biunenkort weer in de huis
houding kunnen helpen, hoop ik.
Zoo. kom, dat doet me genoegen,
hm 1 maar.
Waar zjjt gjj daa tooh al dien tijd ge
bleven F onderbrak Kaspar zjjn zwager. Het
is i-ker zes jaren minstens geled n, sedert
wjj voor het laatst iets van je vernomen heb
ben. Sophie vreesde al het eigste
Dat ik den aftocht van de aarde had
geblazen, bé F hernam Carrer met een alschu
weljjken grjjnslsch. Neen, hoor, zoo ver heb
ik het niet laten komen. Ea mijn vader had
in zjjn tijd wel gelgk, toen bjj mjj als ik nog
een kleine jong-n was, eens zeideOnkruid
vergaat nietlWeet gij het nog, So
phie F Habahaf maaf'slecht is het
mjj gegaan, te drommel, elleidig zelfs
brrr f En sa een oogenblik van stilte ver-
de Vespers, bad men hen R zauhoedje ®*n voorbeeld, gevierd door de zjjnen
voor zjjn pastoor, die daar giuds achfer en geëerd door zjjn tegenstanders.
Toen hjj gestorven wa», sprak een ieder
met den grootsten lof van hem zjjn ljjk
moeht ts Berljjn onder de care de tri-
otnphe» doorgaan, mocht passeeren door
de Brandenburger Poort, waardoor tot dan
toe slechts vorsten doorgingen.
Na twintig jaren van iuspanniag, van
strjjd en van ljjden, had Windhorst
ago b .vrjjdingswerk volbracht, het Duit-
sche katholicisme verlost.
Aan Frankrjjk zjj een Dr. Win d-
horst toegewenscht en wie durft zeg
gen, dit God het zou weigeren?
da tralies logeerde op staatskoet-n.
Men zag zjjn dierbaren sterven sonder
de H.H. Sacramenten.
Daar kwam Dr. Windhorsf,en zjjn
1 mond werd niet gesnoerd tegen lage vlei
ers Hjj was ais knaap van geen bates- j
kenis en men raadde lijn valer af, den
jongen aan de studie zich te laten wjj
den. Maar een pastoor trok zich zjju lot
aan en deed hem, na wat Latjjcsche en
Griekscha privaatlessen, te Osnabrack op
het gymnasium.
Op 24 jaren is hg advocaat: op 39
minister van justitie, de eerste katholieke
minister in het protestautsche Hannover.
Na dan Fraasch-Duitschen oorlog komt
hg in den Rijksdag, en de groote Von
Bismarck mocht van hem zeggen
dat 't eer Wallenstain, een generaal
zonder legsr wei, doch de jjzerea Kan
selier erkende ook gnlwvg, dat hjj, ook
als Wallanstein een legei uit"den
grond deed opkomen.
Prins Yon Bismarck bg d« be-
langrgke debatten, opkomend met zgn
herculische gestalte, rol gehangen met
kruisea ia uniform hooge tot boven de
knieëa reikende gespoorde laarzenmet
zgn donderende stem, zgn pathos van
redenaar.
Dr. Windhorst, klein, mager, half
blind, de hand in zgn vestzak, langiaam
duidelgk sprekend, voortstuwend woord
voor wooid, doch meester tad zich zelf
zoo goed als meester vau zgn haat, en
bovenal logisch tot in 't merg vaa zgn
gebeente.
De Rjjksdag gaf te aanschouwen een
strjjd tussehen em waren David en Go
liath.
Woedend zog Von Bismarck op
tegen den kleinen mandie hem aandorst,
en argumenten witt in toom te houden,
en ni»t zelden is het gebeurd, dat de
jjzeren Kgksk-msvlier tcch met bjjzonde-
re hoogachting sprak van een feilen en
eeiljjken tegenstand. r.Dr Windhorst
mogen wjj wel in onze dagen tot voor-^
beeld stallen, nu zoo velen honden van
schipperen na eens hisr en dan we r
diar, nu wjj leven in een tjjd van afma
ken van hen, die hun beginsel niet wil
len vark/open voor een borl liozenso-p.
Wordt Frankrjjk gekastjjd, zeker zul
len ook elders slagen vallen vanwit dan
Hooge om de volken tot hat bewustzgn fa
brengen, dat een wuft en vadsig leven
hier op aarde geen verdiensten brengt
voor een gelnkkige eeuwigheid.
Wjj herhalen, Dr. Windhorst is
volgde hjj 't is een ellendige boel hier op
de wereld, er deugt niets,/ behalve brandewijn,
geef mjj een glaasje, dan zal ik jelui alles
haarfijn vertellen.
Kaspar riep den kellner en bestelde het
verlangdeea terwijl zijn zwager het heele,
tameljjk groote glas in een teug leeg dronk,
kon hjj ziek niet weerhouden om, met een
beteekenisvollen blik op diens rooden neus
en opgeblazen wangen te zeggen Deze drank
schjjnt bjj u in een goed blaadje te staan, en
gij kunt er veel van verdragen, dunkt me F
Zeer juist, zwager, evenals alle menschen
die zich met verhevene en groote gedachten
onledig houden. Wyn is mg te duur, en ook
verheugt hjj alleeu de» menschen aart, terwjjl
de brandewjjn tevens ook den geest ver
heugt I
Of liever hem illumineert! spotte Kas-
par.
Verwonderd blikte zjju zwager hem aan en
sprak toen, luidkeels lachendOok goed, hjj
illumineert mjjn geest, juist gesproken. Haha!
Ja zeker, bj mij is bet altgd feest en vreug
de, en ter eere van zoo en zooveel vorsten
en grooten, steek ik isderen avond zoo en
zooveel lichtglaasjes aan I Hahaba 1
Ge woudt ons vertellen, meen ik, hoe
het met u tot heden gegaan was, sprak thans
Sophie, wie de levenswgze van haren diepge
zonken broeder den grootstsn afschuw inboe
zemde,
Zeker, zeker, antwoordde Carrer knik
kend, dat zal ik ook. Maar ik kan onmoga
Onder het Engelsch Bestuur konen te
Johannesburg bij herhaling opstanden
voor. Dezer dagen vieleu er tal van doo-
den op den Rand.
Da Ghineeaea en Kaffers leveren een
groot gevaar voor de blanke bevolking.
De blanke werklieden zullen dan ook
wel spoedig een goed heenkomen moeten
zoeken.
Het wordt hun bepaald onhoudbaar
gemaakt.
Zooals bljjkt is de vrjjheid van druk-
pera door den nieuwen Rassischen Minis
ters van 3ianenlandsche Zaken verleend
nog weinig van beteekenis, daar het
nieuwe Petorsbargschs blad «Syn Otets-
jestwa,» dat reeds tweemaal eeue waar
schuwing ontving, nu gedurende drie
maanden Biet mag verschjjnen.
Een ander blad de «Prawo,» ontving
ook twee waarschuwingen over de in
geslagen richting.
In de Italiaansche Kamer heeft de af
gevaardigde F e r r i, de werkstaking ver
dedigd. Ujj vroeg aan de Rsgeering haar
program van sociale hervorming te ont
vouwen.
S 0 n n i n 0 verlangde de meening vau
de Regeering over de legerkwestie en de
spoorwegkwestie te kennen.
G i o 1 i 11 i zeide dat het ODbilljjk i«,
de Rsgeering aansprakelgk te stellen voor
de onlusten met de werk>takiag«n. De
troepen werden aangevallen en hebben
zich verdedigd. Hg heeft de prefecten tot
gematigdheid aangespoord.Hg houdt vol,
dat de Levensomstandigheden der werklie
den verbeterd zjju. Ea di Regejriag is
voortdureod bedaeht om den toestand der
mingegoeden nog te verbeteren. De ver
spreiding van de welgesteldheid is de
bsste veiligheid van den Staat.
Het adres van antwoord is met groote
meerderheid aangenomen.
De oproerige beweging van de werk
lieden, dis zich uit in werKstakingen, neemt
mjjn keel wordt fltjjd weer droog, hahaba I
Ik zie wel, meende Kaspar met eeu
bitter lachje, dat ik, om uwen dorst te lesichen
eene heele flesch brandewjjn zal moeten laten
brengen.
Een heele llesch, herhaalde zjjn zwager, ter
wjjl hjj zjjn rooi gelaat in eer ernatige plooi
zette, en met den wjjsvinger diepzinnig op
lijn voorhoofd t'kte, dat i> eene schoooe, een
verhevene gedachte, broederlief, en zeker de
beste, die gjj ooit hebt gehad. Ja, ja, laat
maar een beaie flesch aanrukken, en, weet ge,
gsen kleintje, maar liefst een flinke groote
hoor F
Toen de drank op tafel stond, en Carrer
zonder dralen nog een vol glas had naar bin
nen geslagen, begon hij zgn verhaal
Gjj weet zeker nog wel, dat ik gerui-
naen tjjd lang met mgn gezelschap, dat uit
kunstrijders bestond, prachtige zaken maakte,
totdat op zekeren dag het zal nu onge
veer tien jaar zijn geladen0, ik
mag er niet aan denken, want dangrjjpteen
ontembare woede mij aan, die die,...
mg nog eens krankzinnig zal maken 1 Daar-
bjj balde hij de linkervuist, greep met de
rechterhand naar het glas, en snakte naar
adem; terwjjl de oogen uit hun kassen puil
den. Hjj zag er afscbuwelgk uit, en zjjne zus
ter keerde met algrjjzen haar gelaat van dit
verdierljjktc wrzenaf,
Nadat Carrer zich opuieuw met eea glas
brandewjjn had gesterkt, ging hg voort: Se
dert dien dag dan, keerde de fortuin mg den
ernstige verhoudingen aan. Zalfs op het
platteland neemt de revolationnaire bewe
ging toe en warkea de rustverstoorders
de ontevrédenheid in ds hand. Te Flemy,
in den omtrek van Narbonne, hebben
werkstakers de woningvan den heer Bo ar-
j a d p, met petroleum in braad gestoken.
Slechts met groote moeite kon het vaur
gestuit worden, en bleef de brand tot
dit perceel beperkt.
Het moet thans gebleken zgn dat
da dood van den afgevaardigde S y v e t o n
niet aan een misdaad of ongeluk te wg.
ten moet zjjn. Er moet een familie
drama zjju afgespeeld waardjor de on
gelukkige gedwongen weid zich te zelf
moorden.
Da stad Parjja wordt in den laatsten
tjjd zeer onveilig gemaakt. Er bestaat een
dievenbende, die «muordoorboorders» ge
noemd wordt. Deze hebben nit een jawe-
lierswinkel ia de cRue du Pont Neaf>
voor een aanzienlijk bedrag gastolen, maar
alleen aan gewone kostbaarheden, welke
ii#h door niets bjjzonders onderscheiden
en dus moeilgk te herkennen zgn.
De d evea worden steeds onbeschaam
der. Zoo zonden zg den heeren Simon
Olenvenot Cie, een brief met de
mededeeling, dat kun magazjjn eerstdaags
zal worden geplunderd.
Over het plan vau opheffing der scheep-
vaarttollen op den Rgn, teekent de «Vos-
sische Zeitang» aan:
Van die hinderpalaa weet men in
Daitschland reeds laDg.Men weet er eoh-
ter niet, of Nederland zich tege i da in
trekking van het Rjjn^chaepvaartverdrag
verzetten zal, en daarover heeft de minister
helaas gezwegen.
De «Berliner Z -itung» zegt: De Dnitiche
grondwet zal men ten slotte wel naar de
wenschen der agrarische verkeersvganden
wgzigen. Het Rgnscheepvaartverdrag kan
men echter niet veranderm. Het is ta
hopen, dat het er zich niet toe vinden
laat.
Belgiö.
Aan het «Handelsbi, van Antwerpen»
meldt men uit Brus/elOngeveer drie
honderd werklieden zgn aau den arbeid
voer bet leggen der grondvesten van het
koloniaal paleis te Tervareu. Al d6 groo
te steenblokken, voo tkomend van den
oaden praalboog van het Verjiringspark,
zgn naar Turraren ver voord en zullen
gebruikt wordeu bjj den opbouw.
Koning Leopold schjjnt geen kos
ten te Bparea om dit paleis zoo praoa-
tig mogeljjk in te richten.
Er zal een fees'zaal gebouwd worden
in ronden vor u, die 70 metir doorsae-
de zal hebben.
Tweeuit Frankrjjk verdrevea kloos
terzusters die bua liefdewe k te Brus-
stl in de St. Remigiuskliniek uitoefenen,
zgn op voordracht vau het gemeentebe
stuur van Koekelberg, door de Regee
ring vereerd met de medaille der 1ste
van vardiensten.
ljjk vcitellen, als ik niets te drinken heb, want rag toe, de zaken werden minder; ik kon
geen hoog salaris meer betalen, en zoodoende
slonk het geselschap meer en meer, de een
na den ander Verliet mjj, totdat ik ten laat
ste bankroet ging. Mjjn geheele prachtige
inboedel, mjjne heerlyke, vurige arabisebe
paarden, mjne dure Trakhener hengsten,
alles werd door ret gerecht in beslag geno
men en tegen een spo prjjs in het openbaar
verkocht, Vier en twintig krentier was ten
slotte mjj t geheele rjjsdom, en daarmee moest
ik de wereld in '1 Is hier een ellendig be
staan. Den een vliege 1 de gebraden kuikens
in den mond, den aader blgft er naaweljjks
een versleten hemd over. Waarachtig, als er
geen brandewjjn meer was, zou men wanho
pig worden.
Ea wedetom schonk hjj zjjn glas vol en
ledigde het in een teugvervolgens Tol
zichtbaar welbehagea met de lippen smakkend
oegon hjj weder
Men had mjj verteld, dat in Amerika
onze kunst nog geld kon opbrengenik be
delde en spaarde ja zeker, Sophie, ik
spaarde en dron': iederen dag slechts drie gla
zen, op mjjn woord, -- ik spaarde en bedelde
zoolang, totdat ik den overtocht betalen kon.
Rn zoo kwam ik in het groote land van do
vrgheid aan. Maar Wjt had ik nu nog P
lk bezat geen paard om mgn kunsten te kan
nen vertoonen.
Wcrdt vervolgd)
