5881
Vrijdag 23 December 1904
29ste Jaargang.
HbagBlaè voor cföooró- on Suió-<3Collanó.
De Herstemming.
Q MrJ.H.Thiel
■J.W.A.Beijnks
J. W. A. BEIJNES
Na afloop der Debatten.
Hoe moet men stemmen 1
HET 0JSTR00FDB KIM D.
BUITÜ1 ïMLANl),
BUREAU St, Jonsatraat. Haarlem.
Italic.
Duitschland.
Armenia.
Engeland.
Rusland.
ABONHEMJCNTSPRIJ B,
Per 8 maanden tooi Haarlemf 1,29
Voor de oyerige plaatsen in Nederland franco per post1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers 0,08
Dit blad versohjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen;,.
Hoofd re dacteur-Direeteur W. KÜPPERS.
PRIJS DUB ADVKRTBNTIHN,
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer 7i/t r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
AGITE HA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Puhlieiti, Etrangèra
G.L. DAD BE Sf Co JOHN., f. JONES SueeFort» SlbisFaubour ifontmartre
Wel, men make den Candidaat J. W.
A. Bejjnes zwart, ziehier, boe de stern-
kaart disnt te worden ingevuld.
Du», hst witts puntje in bet blokje,
s'aaade voor den naam Bejj nes, heeft
men met het potlood slechts zwart te
makes, anders niets, en U heeft
den Katholieken Candidas', den Heer
dien wjj u dringend aanbevelen, Uw stem
gegevej.
De Algemeens Baichoawiogen in de
Tweede Kamer hebben niet al te lang
geduurd, al vreesde Mr. Troelstra,
dat men w 1 weer klaren zoude over het
verknoeiea van den nationaUn tgd. E enigs
zins ia die vrjj vlugge afloop wel te
danken aan hst door denjheer Lokman
medegedeelde besluit der Rschtsrzjjds het
nu maar voor afgedaan te ho aden en niet
verder te repliceeren. En ongeljjk hadden
da heereu der meerderheid niet, daar het
geheels debat zich toch voortdarend om
dezelfde kwestiSn bewoog en er eigenljjk
weinig verteld werd, dat niet reeds al
vroeger gezegd, beweerd, weerlegd eD
herhaald was, en waarover de twae par
tgen het toch wel nooit eens sullen wot den.
De Aigemeene Beschouwingen toch lie
pen geheel en al over de Christelijkheid v-n
het Miniateiie, hst ts-kort aan afgedaan
werk enzullen de verschillende paitgen
der oppositie het eens worden over de eene
of andere leuze, tsn einde hg de verkie
zingen gezamenljjk te kunnen optrekken
tegen den gemeentchappelgkan tegenstan
der.
Met die Christelijkheid van het Minis
terie is het wat Ie zeggen. Dan eens krjjgt
het de schuld, en dan moet vooral dr.
Kuyper bet ontgelden, dat ons ge
heels volk in twee kampen wordt verdeeld,
het kamp der clericalen en dat der paga-
nieten, aoo ie de nieuwe titel.
Maar dat is toch de schuld niet van
dit Ministerie. Die verdeeling ligt toch
FEUILLETON
19
Venolg
Wel scheen de vreemdeling aanmerkelijk
ender, doch overigens stemde alles overeen,
tot zelfs de wjjze, wsarop hjj rijn knevel
droeg.
Eene poos «tonden beide mannen beweging
loos tegenover elkaader, als verstomd en ver
pletterd over dit onverwachte weersien j einde
lijk trad de officier op Brann toe, en sprak,
trillende van inwendige ontroering;
Wü zien elkaar dus toch weer, Jonas f
Als Brauu zich met dezen naam hoorde
aanspreken, rolden zjjne oogen woest door
hnnne kassen, en wierpen gittige blikken op
den officier, als om hemte doorboren. Deze ech
ter het zich geen vrees aanjagen, en ging ver
der
In ieder geval kunt gjj tooh niet loo
chenen, dat gij Janos zjjt, want dat zou uwe
straf nog slechts verzwaren.
En in ieder geval kan hjj ook niet
loochenen, dat hjj de signor Stephanowitsch
is! wierp met een donderende stem Carrer
daartusschen, dis in geselschap van Kolter
ea den vfdele/v op dit oogenblik binnentrad.
geheel en al aan de verschillends levens
opvatting, aan het al- of niet ei kennen
van den invloed van Gods word, ook iu
het Staatsbestaur, van de plaat?, die meu
aan den Godsdienst behoort te geven iu
het maatschappelijk leven.Het ontwaken
van het Christeljjk bewustzjjn, de o/er-
tuiging, dat uiet langer mocht toegege
ven worden aan het streveD om God tn
Godsdienst buiten bet Staatsbestuur te
houden, heeft den band gesmeed tusschen
de Christelijke partgen in ous land, al
bestaat er op verscheidene punten groot
verschil van gevoelen, beeft de klove ge
graven tusschen liberals, en anti-libe
ralen, heeft tot het optreden van dit Mi
nisterie geleid en zal de Christelijke par
tgen aan liet Ministerie trouw doen bljj-
ken.
Het tekort vaa het afgedane werk be
staat en wordt ook graag erkend niet
het tekort, aan werkzaamheid. Er had
misschien in deze vierjarige periode meer
werk kunnen afgedaan wordtn, als
en nu zouten er heel wat redenen voor
dat tekort aan te geven zjjn, als zjj niet
reeds bjj dozjjnenmulen genoemd warsn.
Maar een te kort is er werkeljjk niet, in
tegendeel wannssr men ziet, naar het
geen in voorbereiding is of reeds groo-
tendeels afgewerkt. Wjj zullen er ons dan
ook maar niet langer over druk maken
•n rustig afwachter, op welke wjjze in de
volgende vierjarige periode voltooid zal
worden en afgewerkt, wat nu in voorbe
reiding is.
Maar dau moet het vertrouwen vaa Dr.
Kuyper, dat de ccahtia niets van zgn
hechtheid heeft verloren, integendeel in
den loop dezer vur jaren sterker eu duur
zamer is geworden, ten volle bewaarheid
worden bjj de stembus, want men iekeue
er op, de ttrjjd zal fel zjjo. Een gemeen
schappelijk doel, een of andere leuze waar
op men kan samen gaan bjj ue verkie
zingen, de oppositiepartijen zullen ze via*
den, zoo erg kieskeurig zal men niet zjja,
al te scherp zal men niet toekjjken en des
noods zal men samengaan ook z onder een
andere leuze das die: «tegen het Ministerie-
Kn yper». Wie met eenigs oplettend
heid het praten over het bla co-artikel 80
bjj de Aigemeene Beschouwingen en de
dagblad-artikelen daarover gevolgd heeft,
zal zich gemakkeljjk kannen voorstellen,
waartoe het bjj de verkiezingen en vooral
bjj de herstemmingsn komen zal,
Meu behoeft zich daarover geene illu
sies te maken. Bjj de socialisten zal bet
gelden liever een liberaal dan een Kui-
periaan en bjj de liberalen; «eerder era
volgeling van Troelstra dan een gee 1t-
Als een was czinnige sloeg Fraun met beide
handen in de lucht rond, ei viet uitgeput
op den stoel neder, terwijl Jonas zich wee-
nend over zijn vader beenboog. Dit bracht
den half bewustelooze weder tot bezinning, en
hjj riep uit
Weg van mjj, Jonas, weg. want ik
ben een ellendige. een ellendige.
Het heeft allen schijn, dus vervolgde
de vreemde officier, slsof gjj geneigd zjjt, Jo-
nts, om eene volledige bekentenis af te leggen,
daardoor ontheft gij mij van de onaangename
noodzakeljjkheid.de politie te ontbieden' Voor
alles echter wil ik u eenige vragen voorleg
gen, van wier oprechte beantwoording zeer
v?el afhangt 1 Naast u staat een knaap,
dien gjj voor uwen zoon uitgeeft. Ferustdeze
aangifte op een leugen f
Braun zuchtte en steunde, en wierp rond
om sohnwe blikken, tot hjj weer zich zeiven
meester was, en met nauw hoorbare stem ant
woordde
J or as is mjjn beminde, beminde zoon
maar zjjn vader ben ikniet I
Zooals de lezer weet, was de knaap door
Brann altjjd buitengewoon streng behandeld,
zjjne opvoeding was hard geweesttooh be
minde Jonas dezen man, dien hjj altjjd Voor
zjjn vader had beschouwd, van ganscher harte
en toen hjj nu vernam, dat hjj in zjjn geloof
bedrogen was, kwamen hem de tranen in de
oogen snikkend viel hjj voor Braun op de
knieën, nam zjjne handen, en drukte die
hartstochtelijk tegen zjjn voorhoofd.
Ook den officier stokte het in de keel,
verwant van Dr.Kuyper of een Katholiek.»
Waar echter de Christeljjke partijen
eendrachtig samenhouden, daar zullen zjj
bljjken ook tegen deze coalitie bestand te
zjjn. Ons Christelijk volk heeft geleerd
de oogen te openen en toe te zien en het
weet, wat het te verwachten heeft vaa
•ene combinatie, waarin het socialisme
voorzeker hst hoogste woord zou voeren.
Niet al te lang waren de Aigemeene
Baschouwingon, maar zeer leerzaam voor
wie toezien en nadenken wil,
Dr. Kuyper was tegenover de aan
vallen waaraan hg blootstond zeer ge
matigd en ze<r kalm, maar ook zeer be
slist. Hg vreest zgn aanvallers niet, maar
ktnaende zjjne kracht, sterk door het
bewustzjjn van eerlgkheid en rechtvaar
digheid zijner bedoelingen en steunende
op het volk achter hem, gaat hg met
vertrouwen voort op den ingeslagen weg
en zal zich Doch door bedreigingen, noch
door opitsvondige redeneeringen, noch door
spot, noch door te v<eezen coalities nit
het veld laten slaan.
Het is nu duideljjk gezegd: het is de strjjd
tusschen geloof eu ongeloof, tusschen de
erkenning en de verwerping vau bet Curij-
teljjk beginsel in de Staatkunde.
Dezer dagen heeft zich iu Italië weer
een wraakneming voorgedain die een
aigemeene angst en schrik onisr hst r dk
heeft gebracht.
Een te Bergamo woneud tentenier was
met zgn eigen rjjtuig alleen uitgereden
om in de naburige dorpen inkoopen te
doen, en tegeu den avond kwam het
rjjtnig thuis met deu eigenaar op aan
buk, maar zonder hootd.
De man werd onderweg door moorde
naars over tallen, die hein het houid af-
hiewen en, wetende dat het paard den
weg kende, den doode aldus naar hais
zonden.
Hst afgehouwen hoofd vond men, in
een zak gewikkeld, in het rjjtuig liggen
b9 de Kerstgeschenken, welke de ver
moorde bad gekocht.
De moord wordt aan bloedwraak (ven
detta) toegeschreven.
—In Zuidoostelijk Italië heerscht op dit
oogenblik een wgucrisis. Er wordt n. 1.
geen wjjn meer uitgevoerd naar Oosien-
rjjk eu HoDga jj>, en de gemeenten band-
haven het wgnoctrooi, wat tot gevolg
heeft gehad, dat de prjjs van den wjjn is
gedaald tot 7 centosimi per liter. Ver
wacht wordt, dat men binnenkort den
wjjn zal moeten verkoopen tegen 5 csn-
teaimi, ongeveer 2'/i cent, per liter. De
tevolkirig is zeer ontevreden; te Trani
zgn reeds botsingen voorgekomen tusschen
het volk en de militairen, die de orde
moeten handhaven.
ook zjjn oog werd vochtig, en welwillender
dan de vorige maal, ric ite hjj thaus tot
Brann de vraag En wilt gjj mjj nu ook zeg
gen, wio dan do vader is van deze» knaap?
Eene heilige stilte volgde op deze woorden,
ieder gevoelde zich onder den indruk van dit
plechtig oogenblik, nu er een geheim ging ont
vouwd worden dat over de toekomst van drie
personen zou beslissen. Meer dan eene mi
nuut bleef Fraun zwjgen, eindeljjk begon zjj
ne borst te hjjgen en te zwoegen, als wilds
zjj een verpl tterenden last van zich afwente
len, hjj sprong op vaa zin stoel, hief met
reuzenkracht den voor hsm knielenden Jonas
in de hoogte en drukte bem stormachtig aan
zjjn bartvervolgens bracht bjj moeitevol met
nokkende stem uit
W end u daarheen, knaap, naar den ma
joor Szardorty, wa it hjj isuw va
der 1
Mjjn God, ik dank U1 riep da majoor
uit, do handen ten hemel heffendvervolgens
stormde hjj naai zjjn wedergevonden kind,
omhelsde het vurig en herhaalde malen, en
liet het aiet meer uit zjjne armen, als vreesde
hq, het wederom te zullen verliezen.
Carrer uitgezonderd, zag n allen aangedaan,
vol deelneming neder op vader en zoon, en
op den berouwvolleu Braun, dis als vermor
zeld daar nederzat.
Eindelek herwon de anders zoo sterke man
zjjte wilskracht, streek met de h«nd over
het voorhoofd, en vaagde den laatsten traan
weg. Vervolgens begon hjj, eerst zachter, daar
na iret verheffing van stem
Het getal standbseiden eu borstbeelden
door de Duitschers opgericht voor han-
nea prins Von Bismarck beloopt
reeds 194 en er zgn er nog 48 in voor
bereiding. Voorts bestaan er 106 Bis-
marckzuilen en torens, terwjjl er nog 99
in aanbouw of ontworpen zgn.
De Norddeutsche meldt
Over den omgang van de tytos-epide
mie in Duitsch-Zuidwest-Afrika waren tot
dusver geen nauwkeurige arabteljjke op
gaven ontvangen, Volgens een gisteren
op verzoek om inlichting van de hooge
militaire overheid, ontvangen te'egia'isch
bericht, zgn sedert het uitbreken van den
oorlog tot einde November van de poli-
tietroepen door tyfus aangetast 977 man;
van dezen zjja bezweken 184 man, naar
het vaderlaud teruggezonden 67 man
in behandeling 444 en als geschikt voor
den dienst opnieuw bjj den troep inge
deeld 282 man.
De vereeniging van industriselen
te Keulen heeft in een gehopden verga
dering over de heffing van tolrechten op
den Rjjn besloten evenals de Keulsche
Kamer van Koophandel, dat men van
oordeel was gewsest niet te moeten deel
nemen aan de te Dnzseldorf in deze
qaaestie gehouden protestmeeting en wel
o. tn. op dezen grond, dat een uitdieping
van den Rjjn, zooals die in het oors^roc
keipjk plan in 't vooruitzicht werd ge
steld, van V6el grootere beteekenis voor
de industrie zou zjjt), dan de tolvrgheid
op den Rgn. Men zou gehandeld
hebben in strjjd met vroegere beslissin
gen, indien men thans aan ds protest
meeting tegen dsza tolrechten had deel
genomen, een beweging, die practiscb
zonder resultaat zon blgken te zgn. De
meerderheid toch in den Landdag had
zich reads vóór deze rechten verklaarden
de industrie was niet in gebreke geble
ven reeds bg vorige gelegenheden
de billjjkheid van de invoering te erken
nen.
Hoe een ongepaste grap ernstige
gevolgen kan hebben, blgkt nit het na
volgende
Een koopman oit Oranienburg zat in
een avondtrein, op reis naar Dalldorfen
vertelde onder zgn reisgenooteu waar bg
heen ging. Tosn hg eren daarna iu slaap
viel, besloten zjjo med-reizigers een «grap»
met hem te hebben en bg het eerstvol
gend station maakten zg hem wakker, met
de w«arschnwing, dat hg te Dalldof was.
De man stapte haastig ut en be nerkte
spoedig dat men bem voor den gek had
gehouden. Maar tosn hg weer wilde in
stappen n den reeds voortrijdenden trein
gleed hg uit, viel onder de wielen en
werd gedood.
Er is een gerechtelijk onderzoek inge
steld om de medereizigers uit te vinden,
die zeker duur zullen boeten voor de
noodlottige grap.
De verongelukte was een huisvader,
die etit talrjjk gezin achterlaat.
Frankrijk.
In d« Fransche Republiek keert zich
de openbare meening tegen de vrjjmetse-
laars-intriges.
Tal van officieren, die als verraders
bekend zgn geraakt, zgn door koane
Oreracen met arrest gestraft.
Een advocaat te Marseille, die ook den
verklikker geipeeld had, is door den Raad
van tucht op de lgsc der leden van de balie
geschrapt.
D« ad rooaten te Parjjs weigeren te
pleiten voor ds 7e Kamer, waarvan een
der rechters deel aitmaikt van da bende
die aan het Groot Oosten inlichtingen
gaf.
Het plegen van gruweldaden door
Koerden in Armenië gaat nog steeds
voert. In het dorp Naorek bg Van, heeft
een trcep Koerden en Tnrksche militai
ren alle Armeniërs vermoord, die zij er
vinden konden.
Mannen en jongens werden onmensche-
ljjk gemarteld, vronwm mishandeld en
kinderen doodgeslagen. Honderd twaalf
huizen werden verbrand en tal van paar
den en vee gestolen.
Het «Central News» deelt eerv fastsr-
ljjk bsricht mede aan het adres van Rus
land. Er zonden n. l.inde laatits drie weken
Russische agenten pogingen hebben aan
gewend om Hnllsohe visschers om te koo-
pen, tot het afleggen van valsche ver
klaringen in zake het Doggersbank- in
cident. Ds visschers worden gnl op ster
ken drank onthaald door verdaebte per
sonen, die zeer goed van fondsen voorzien
blgken te zgn, en daarmee niet karig
omspringen.
Prins M i r s k i de nieawe en hervor
mingsgezinde Russische minister, heelt zgn
hervormingsprogram weer moeten opber
gen.
De eischen der vooruitstrevende Ze ra
st wes zullen gesmoord worden.
Tagenorer beu heeft de politie stren
ge bevelen ontvangen, met geweld zullen
alle betoogiagen worden belet.
De Czaar zal inmiddels aan den Rjjks-
raad opdragen, een /rgzinniger reglement
voor de provinciale pers nit te werken;
verder voor te bereiden de toelatiag van
een grooter percentage Joden aan zekere
schoten en Universiteiten, en de afschaf-
ving van paspoorten voor boeren.
Het gerucht loopt dat meu later in den
Rjjksraai ook eeu zeker aantal door de
raad opdragen, een vrgzmnige reglement
zwemstwo's gekozen leden zal opnemen.
Prins M i r k s i' s positie is niet wei
nig geschokt.
Men wil zelfs we'en dat de Czaar most
gezegd hebben geen ingrjjpende hervor
mingen aan zjjn volk te kunnen toe
staan, sedert hjj voor zjjn zoon verant
woordelijk is geworden ten opzichte van
het Rass sche Rjjk.
De «Daily Express» meldt, dat te Sf.
Waar is K t, dat Ik mij heb plichtig-
gemaakt aan eene misdaad, die niet te ver
ontecbuldigen is waar is het. dat ik een on
schuldig argelooi kind ontrukte aan de zorg
vuldige verpleging en de liefie zijner familie
en ik moet er bjj voegen, dat dit een weldoore
dacht plan was vau mjj. en dat ik buitenge
woon verheugd was, toen het waagstuk ge
lukte, waut ik wilde mjj wreken op dien man
daar, welke met een slag geheel mjjn levens
geluk heeft verwoest. Gj alleu ziet uit deze
opgave, dat ik de gerechte straf niet wil ont-
loopen ook denk ik er in de verste verte
n et aan, uw medeljjden voor mjj op te Wek
ken als ik dus mjjn troost loos verleden
voor u wil openbaren, doe ik het slechia om
u allen de drjjfveeren bekend te maken, waar
door ik tot die daad van wraakzucht werd
aangezet. Niemand anders echter kan en zal
mijn rechte' zjjn, dan deze knaap h':er, die
door mjjn toedoen de genoegens van eene big
de jeugd heeft moeten missen 1 Zjjt gjj het
hiermede eens, heer majoor, dan wil ik met
mjjn verhaal beginnen zoo niet, dan wensch
ik oogenblikkeljjk als gevangene te worden
weggevoerd 1
Szardorfy was niet in staat om den door-
drin enden blik van Braun te doorstaan, en
geraakte zichtbaar in verlegenheid. Jozé echter,
den aandrang van zjjn hart volgend, riep
nit:
Papa moet dit billjjke voorstel aanne
men, ook wil ik weten waarom Braun mjj
toen wegvoerde 1 Hjj was voor mjj een ge
strenge opvoeder, dat is waar, maar nooit
heeft hjj iets gedaan, wat eerloos was en
derhalve ben ik vast overtuigd, dat groote
r mpen en zwaar onrecht ham moeten getroffen
hebben, w-ardoor hjj tot wraak werd gedre
ven.
Brann naderde Jose, en drukte hem innig
en dankbaar de hand.vervolgens ging hjj
naar zjjn plaats terug, en begon kalme
Ik ben geboren in een klein, armzalig
dorp van Hongarjje, en de hut, waarin ik het
levenslicht aanschouwde, was de sleohtste van
het geh-ele dorp.
I Mjjne ouders stierven vroegtjjdig, en ik
kwam al spoedig onder de voogljj van een
strengen hardvochiigen man, zoodat men wel
kan begrjjpen, dat mjjn jeugdig gemoed meer
en meer vervuld werd met die hitte hcid,
welke met de jaren toeneemt. Ik was een
h-rtstochteljjke liefhebber van muziek, en
mjjn vurigste verlangen was, de viool to
leeren besp len, dat instrument, waarin men
het meest alle gevoelens van hart en ziel kan
leggen, en in welks snaren de smart natrilt,
die de borst van een gekweld en gesard
menschenkind doorwoelt 1 maar, zooals
ik reeds zeide, mjjn voogd was een kond,
zelfzuchtig en raw, onbeschaafd man, die zich
niet boven het alle daagsche wist te verheffen
die van hcoger rtrevende edele neigingen niet
het minste bag rip had en dan ook niet hst,
geringste gevoelde voor de edele toouknnst,
waarop hjj met verachting neerzag'
Wordt vervolgd.)
