No. 5884
Woensdag 28 December 1904.
29ste Jaargang.
fi)agBlaó voor <3ïooró' en &MÓ-dCollanó.
25 Col Gualiiol
Kan een Katholiek
Socialist zijn
NIEUWJAAR.
HET ONTROOFDE KIND.
13 [J I T E N LAN L),
BUREAU St, Janaatraat Haarlem
Italië.
Engeland.
Duitschland.
Frankrijk.
Engeltohe mist.
HWRLIM1! (III Kt VI.
iBOBBEM BK T3FBIJS
Ptr 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschgnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacten r-D i r e c t e u r WKU PP ERS.
1,2e
1,50
2,00
0,08
AG1T.E MA NON AGITATB.
PBIJS DEB ADVBBTENTIEN
Van 16 regeis 50 Cents
Elke regel meer 7l/s r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangèri
G.L. D AU BE Sr Co JOHN.F. JOJS/ES SuceParis 81 bieFaubour Hontman re
Na de NIEUWJAARS
DAG nadert, vestigen wg
Wederom de aandacht op de gelegenheid
Welke wjj in on* blad openstellen om
aan Vrienden, Bekenden es Clienteele
•en Nieuwjaarsgroet te brengen.
Op eene GOED IN HET OOG VAL
LENDE PLAATS gedrokt, bielt deze wjj-
ze om zjjce "gelukwemchen aan te bie-
dsa een DUBBEL VOORDEEL aan
lo. BESPAART men zich on zaglgk
VEEL WERK en MOEITE, immers
het adresiceren van tallooze kaartjes en
het bezorgen door de post kan geheel
▼ervallen
2«. is men VERZEKERD dat zjjn
heilgroet OP DEN NIEUWJAARSDAG
ZELF ondsr de oogen komt van hen die
hg bereiken moet, wat bg de ter POST
BEZORGING van kaartjes bij da Nieuw-
jaarsdrukte lang NIET ZEKER is en ook
niet kan zijn.
Wg stellen Ouze lezers weder in de
gelegenheid, om in bet nummer van ons
Blad dat Oudejaarsdag verschijnt, een
Nieuwjaarsgroet te plaatsen voor
Zj, die buiten de stad won n, kunnen
d «e Adveitmtiëa ous per post toezenden
met bijvoeging van 25 Ceots in postze
gels, en ter vergemakkelijking behoeft
men slechts e'-n formulier ia te vallen
op de 4e bladzjjde* a'ged'ukt.
Nu er opslaan die da bedriegsljjke uit
vlucht voorop zetten, dat het practisch
socialisme denkbaar is zondsr de theorie
der siofvergodng, waarop het socialis
me gevestigd i», bomt het ons voor deze
zaak eens onder ds oogen te zien.
Immers het materialisme is hst levens
beginsel van het socialisme, waaruit
dsze leer haar kracht pnt, en waarin zjj
haar stsunsel vindt.
Socialist zgn beteakent dus tegelgker-
tgd, dat men in de wording der geschie
denis geen andere elementen erkent dan
de stoffelijke.
Beteekent das een loochening van God
•a van de ziel.
FEUILLETON
32
Vereolg
De bedreiging van Janos scheen een gewel
digen indruk op hem te maken, want plotse
ling greep hjj Jose onstuimig bg de band
en drukte hem vast aan zich, als wilde hij
hem voor een nieuwe ontroering beschuiten.
Eindeljjk fluisterde hjj nauweljjks hoor
baar
InderUs'l, na uwe vlucht kwim aan het
licht, dat uw dienaar mijnen ring in den zak
van uwen ordonnansrok had gestoken.
Zoo 1 riep Janos met rlammenden blik,
en waart gij hgt niet, die hem tot deze snood
heid hadt aangezet? Wa.rt gij het niet
die het zood»nig wist in te richten, dat ik
met het bewuste rapport bjj u moest komen,
als gij in den kring uwer kameraden aaa het
middagmaal zat Vermoogt gij tulks te loo
chenen, Szardorfy zoo ja, spreek
dan 1
De majoor list het hoofd nog dieper zak
ken, en zijn verwarring toonde genoegzaam
aan, dat het vermoeden van Janos volkomen
gegrond was.
De beklagenswaardige man vervolgde
Vijf jaren vergingen, maar mijn dorst
Wat vanzelf meibrengt de ontkenning
van de verhouding tosechen z:#l en
lichaam, van dan godslieust.
Socialisme en godsdienst «go das on-
vereenigbaar. Msar, zjj sl riten elkander
uit.
Ons bedunkens hinkt hierin niets op
twse gedachten, doch rest ailsen ds bt-
■piegelings-vraag of ook het in gsmeen-
schappelgken-eigvndoM-brsngecder voort
brengingimiddelsn met rechtvaardige «n
strikt-eerljjke middelen, van Katholiek
standpunt te veroordeel»/» is.
En we antwoorden hier mst oen bs-
»liit ja, waut dan ware de prikkel tot
arbeid verdwenen, orde en vrjjhnd zou
den noodzakeljjk uit den Staat zjjn ge
bannen, vraie aou onder bet mensch-
dom niet meer aaDWtzig zgn.
De menschelgke natuur eiecht den
privaat-sigendoo», en wat door de mm-
schslgke natuur wordt gevordeid, is in
overcenitemm'og met den Schapper di*r
natuur, God.
New, i»gt Brunetièrein de po
lemiek met den socialist de Preiser
s en bij straft zijn bewering o. a. door
te wgzeu op de verschillende bedrgvsn
die de Staat nu resds onler zgn bsbser
hvrft gebracht, zonder dat de prikkel tot
arteii in die bidrjjven is vsrdvreaen, en
«onder dat iemand daarin een aanslag
zag op hat Geloof of de Moederkerk.
Tegvn een gelei lel jj keu voortgang ia
die lichting zou hg dun ook alleen
staathuishoudkundige, dus betrekkelijke
bezwfireu weten aau te voeren.
Tot deze meening van Bronetière heb-
len wg over en als voorbeeli z en wij
in de zuigflesachen-fabriek, d e de ge
meente Woolwich zien de weelde ver
oorloof. er op na te houden, wel een
economische dwaasheid, maar geenszins
een theologische kei terg.
En wanneer een gemeenschap zuigfles-
schen mag procudeertD, dan mag zjj ook
rrood bakken en ossen slachten, zonder
met de ware leer in botsiig te komen.
Maar nog eenr, ieder voelt, dat zich
dit staathuishoudkundig brokstuk wel
laat onderscheiden in het socialisme,
maar het er zich geenszins van scbeidsn
laat.
Wg moeien vooral rekoaiog honden
met het Socialisme, zooals het varschguS
wanneer het wordt opgeroepen.
Het socialisme met zjjn matsri üisti-
schen ondergrond, uitsluitende God en de
ziel, en daardcor de verhouding tusiohen
deze twee, dat is den godsdienst.
Het socialisme predikend den klasieu-
baat sa daardoor als voorwaard* stellen-
naar wraak verminderde nie;. Tengevolge
daarvan was ik ten prooi aan eene vertwijfe
ling, die my roekeloos de vermetelste kunst
stukken te paard ded'ea volvoeren en mij de
half razende toeju chingen der toeschouw rs
deed te beurt vallen. Ik werd een menschen-
hater, ik verachtte vooral die, welk- jegens
hunne ondergeschikten hun heerschzucht den
vrijen teugel lieten, en daar de eigenaar van
het circus, waarin ik werkzaam was, ook tot
dusdanige soort van lieden behoorde, draaide
ik, steunend op mijne enmisbaarheid, het
blaadje om, eu begon ik op mjjn beurt hsts
te kwellen 6n etm tiran voor hem te zjjn.
Niet waar, maestro Garriui? vervolgde
Janos woest lachend tegen Car-er, die van
woede de vuist bsldo
Mjjn gansche stre«e» was nu rog slechts
daarop gericht, om het leveusgeluk van mijn
vijand te terwoesten ik weet het, ik was
goddeloos en als door den duivel beteten,
toen ik dat voornemen maakte. Moge de he
mel het mij vergeven 1 Toen ons gezel
schap in Oostenryk aankwam, rustte ik niet
vooraleer ik nadere inlichtingen had gewon
den omtrent het verdere leven van Szardorfy.
Het geluk, zooals my gezegd werd, was hem
nageloopen-, hjj was thans majoor, en de echt
genoot» van een rijke gravin, die echter zijn
verkwistend karakter kende, en in hare be
zorgdheid voor hare kinderen een testament
maakte, vooral ten gknste van haar driejmg
zoontje. Onze reis voerde ons intusschen naar
Olmutz, de stad, waar mjjn vjjand in garni
zoen lag.
de, dat eerst h~t geloof aau reu beter
leven hiernamaals en aaa een rechtvaar
digen God zgn uitgeoeid.
B e h e I schreeuwt het op allerlei wg
zeu uit«Socialisme en Godsdienst zjjn
als vuur en water.»
Esq Katholiek kan geen Socialist tevens
zgD er wg waarschuwen voor de verfchil-
iende socialistische vogelasr», div tegen
woordig zitten te fluiten op de maat
schappelijke vinkenbaan.
Kleurloozan. Uit handaden zult
gjj hen kennen, nu men alom begrjjpt,
dat zjj de m latschappjj ksdtrveo, nu
deukende geesten in «ile standen met be
zorgdheid den toestand gadeslaan eu men
alom ontwaart, dat een neutrale ver
draagzaamheid, onmogeljjk is.
De godsdisnst is niet uit te roeien
uit den grond des harten, waarin *hg
door God gvlegd is en made ter wereld
wordt gebracht.
Ofschoon de mond wel niet altjjd be-
hoaft over te loopen Tan datgene waar
het hart van vol is, geeft toch het bart
de riebtieg aan, in welke de geest zal den
ken eD de mond zal sprsksD.
Aau deze wet is het mensehdom on
derworpen.
Neutraal, kleurloos wiPen zjjn, brengt
een wanverhouding tusechen hart en geest.
Dit onkruid verslikt het goede in de har
ten, het godsdienstig gevoel wordt beiol-
ven o jder hoopen pu n dit overmees
terend enkraid geeft aaa het hoold en
aan den geest een ongodsdienstige rich
ting, ongodsdienstig onderricht en opvoe
ding.
Wat is er geworden va» onze neutrale
scholen, zjj zjjn godrdienstloose scholen
geworden en van lieverlede is het on
derwijzer -person el voor eeg groot ge
deelte aange'aud io het kamp der socia
listen, waar gespot wordt met de gees-
telg e- en wereldlijk» macht.
VV >k n wy d s dag eu naehf, waar
schuwen en vermanen wjj onverdro'.en
opda; de meusch rjjee vrgheid behoude
eu de valstrikken ontkom» di* zoovelen
onnadeukenden worden geepannen.
Woensdag he»ft een bende bandieten
te Palomba o Sabina da groote borr-
derjj van sea grondeigenaar aldaar ge
plunderd. De dieven namen den geroof-
den bait mede, «onder dat de gendarmen
bg machte waren zulks te beletten. To«d
eehter de gendarmen versterking kreg>n,
werden de roorsrs achtervolgd, er ont
stond een gevecht, waarbg drie gendar
men *d vjjf dieven het leven lieten.
Vgf struikroovere orervieleu bg Paler
mo een postwagen en bestalen en «loe-
gen de passagiers. Het gestolen» bedroeg
31,000 lire.
Ik wist het zoo in te richten, dat Carrini
mij eenige dagen rooruilzoad om de noodige
maatregelen te treffen voar ons verblyf aldaar
Z io bracht ik eenige avonden oubrkend door
in eene herberg, waar ook de huisknecht Tan
den naajoor kwam.
Het was een gemoedeljke, eetvoud ge ke
rel, en na iat ik hem door eenige glazen wjjn
aan het praten kreeg, maakte hjj mij wel
dra bekend met al de familieoinsUn lighe li n
zijns mees'ers. Zoo vernam ik ook van hem,
dat volgeus eene bepaling in het testament
van mevrouw Szardorfy twie derden vau het
vermogen terugvielen aan hare moeder, zoodra
aan haar drisja'ig zoontje een ongeluk over
kwam.
Aaustonds vormde de duivel der wraak in j
mjjn hart een plan ik zou deu knaap ont
voeren. Ik wist, dat ik mjj voor God aau een
zwaar misdrjjt schuldig ging maken, maar ik
zwichtte voot de bekoringde wraak scheen
mj) zoo zoet, en bovendien, op deze wijze
trof ik den majoor in zijn vaderhart en in zjjn
geldelijke vermogen» zoo zwaar mogelijk. Her
haaldelijk sloop ik rondom het huis, totdat
ik eindeljjk het gelaat en de gestalte van het
kind onuitwiichbaar in mijn geheugen had.ge
grift, Van nature was ik vredelievend, en had
tegen niemand iets kwaads in den zin ik
was steeds het beste tcvredcD, als men mij
maar stel rust liet.
Szardorfy echter had het wraakvuur in mijn
hart ont-tokenEn zie, welk een
gunstige kans bood zich aanHes avond*
souden de voors ellingen geopend worden, en
Bjj bet hnweljjk van r'en Kroon
prins van Duitschland zei de Koning van
Italië vei tegen woordigd wordendoorden
Hertog van Gsnas. Het Vaticaan zal
vertegenwoordigd worden door Z. Eu.
kardinaal K o p p.
De ar noedein Londen neemt met des
dag toe. In West-Ham zjjn 9000 perso
nen, vaders van gezinnen, werkeloos,
waardoor een 50,000 men: chan gebrek
ljjden.
Door het opvoeren der a biid-leonea heb
ben de 8uikerb»kkerijen en minerelr-wa-
terfabrieken, waarbg 100 00) werklieden
a:beid ronden een gevoelige n knak gekre
gen, waardoor 12.000 eedirt een paar
jaar zjjn ontslagen.
Deze industrie gaat in Eugeland zesr
achteruit.
De Dnitsche K-oonprins heelt a»n «go
verloofde, prinses Cacilie van Mec
klenburg, een prachtig paarlensnoer ter
waarde van 3 7000 Mark ale Kerstge-
echenk gezonden.
E»n hofjuwelier te Frankfort heef-; het
snoer, waarvoor allee s uitgelezen pavr-
len zgn gebruikt, gslsrerd. Di Ks.zerin
heeft het zelf uitgezocht.
Ook de kLine prinses Victoria
L n i s e krjjgt elk jaar mst Kerstmis een
kostba'e parel van de Keizerin ten ge
schenke, die dan bg de vroegere san een
snoer geregen wordt.
De Raai der advocaten te Tarbes heeft
een hunner collega's Mr. D a z e t, die
aan het Groot Oosten der Vrjjinetielarg
geheime meied»elingen deed voor de of
ficieren van h t garnizoen, voor den tjjd
van 10 jaar zjjn recht ontaomeu om de»l
uitte maken vai hjn vsreenigiag. De
verklikker moot tevens eeue sohriftelyke
verklaring gevea dat hjj nooit meer zich
net dergelijk® laaghedeu zal bezig hon-
leu, zoo niet dan «al hjj als lid d»r balie
worden geroy.erd.
De «Figaro» meldt, .dat ganeraal F I o-
r e a t i n, grootkansel er van het Legioen
van Etr, reedt begonnen ie met de ver
volging vau laden der orde dm bjj de
verklikkiog«-za»k batrokker zjjn. H-<t
gedrag van d»n gopeusiooeerden kolo
nel de Rancougne wordt door een com
missie onderzoent.
Da «Secoio» deelt mede dat in de
kat van de Fnusche kerkelyke stichtin
gen te Rom« een bedrag van 800,000
frs, ontbre»kt. De Frontche regeering
lieeit een commi aie van onderzoek naar
Rome gezonden.
Admiraal B i n a i m de oud zee
prefect van Toulon, heett voor de can
did ituur voor wijlen Sy re ton's Ka
merzetel bedankt. De nationalisten zjjn
na voornemens kolonel B o u g o n can-
didaat te stellen.
Zaterdag te 11 unr liep de trein vbd
het geheele gezelschap hield de» middags een
grooten optocht door de stad. Toea ik mjju
kunstrydrrspak; h*d *ai«etrokkr>n, werd ik
door mjni nieuwsgierigheid aangespoord om
eens naar buiten te zien door eene tamelijke
groote opeuing in de houten schuttiag der
tent, en het verzamelde pa iliek eens in oogen-
schoner te nemen. Daar ontdekte ik plotseling
in de voorste rjj, aan de hand van een kin
derjuffrouw, den kleine José, den soi n Tan
den majoor, en *nu of nimmer* weerklonk
het in mijn biaaenste. Mijne bekende grillige
e gendnmge natuur moest mjj tot dekmautsl
dienen om dezea keer de i optocht niet mede
te maken, en daar ik den geachtcn signor
Carrini volkomen in mjjn macht had, gelik
te mjj zulks zonder moeite. Ik verwisselde
mgn bont pak voor een gewoon burgerpak,
sloop de achterdeur van bet circus uit, en
mengde mjj onder de toesohou ver», totdat ik
eindeljjk naast myn klein onschuldig slacht
offer stond. Ten gevolge van het opdringen
der menigte werd dan armen Jose het uit
zicht geheal beuomeiik tilde hem daarom
op mijne schouders, en de kinderjufirouw
nam er volkomen genoegen mede. Plotseling
echter nam ik een gunstig oogenblik waar,
zegde den kleine dat ik hem op een andere
plek zou brengen, waar hg de paarden en
iuite'8 nog veel beter zou kunnen tien,
en een kwacdier later lagen de muren van
Olmutz reeds achter ons. De arme kleiue Jo
sé begon te weene i en te jammere i en riep
snikkend om grootm ma en papa, totdat hy
eindelijk vermoeid an het schreien, insliep
Boulogne op den trein van Rjjs'el nabjj
Parjjs, omdat hot onveilig-signaal niet op
gemerkt werd.
De laatste wagen van den Rjjsielsahsn
trein werd geheal vernield.
De niet gewonde reizigers bielpen de
slachtoffers en haalden een vgftiental on
der de ruïnes weg. Hun identiteit is nog
niet vastgesteld.
Volgeni de jongste berichten nit En
geland heerscht daar weereen «fog» zoo-
als men er in jaren geen gehad hesffc.
Personen die wel eens zoo'n Lor denschen
mist hebben medegemaakt znllen zich eene
voar«telling kunnen maken ren wat men na
weer in Engeland beleeft. «The Manches
ter Guardian» deelt er o.a. over mee.
Wg (in Manchester) hebben vele zwa
re «fogz» beleefd, maar znlk een els die
van gisteren hebben wg nog nooit aan
schouwd. Gedurende den nacht en ook
in dea morgen vroor het zeer hard. Deze
koude lacht werd na met den rook van
duizenden scboo'steenen belaet, die, in
plaats van op te stjjgen, neereloeg. '«Mid-
dage tegen twee aur waren reeds de Zui
delijke gedeeliea der eUd in zulk een die
pe duisternis gehuld, dat het even donker
was al» midden in dea nueht.
Het tramverkeer geraakte in da war,
de wagens konden zieh slecht» s apvoets
voortbewegen.
Natuurljjk wordt op zoo'n dag ook
enorm veel g«ldelgke schade geleien.
Gas en eleotrisch licht brandde den gehee-
len dag, wat echter zeer weinig baatte.
H»t trei i verkeer was g-heel in het on
gereed», het getal der «fogsignals» ver
vulde onafgebroken de lucht.
De éene trein vertrok wanneer de
Volgende moert vertrekken, eu zoo ging
het maar door, zoodat ten slotte alle
treinen op verkeerde tjjden kwamen en
gingen.
Toea dr nacht aanbrak bleef de «f >g»
nog e»en zwaar. Het was oomogelgk voor
de conducteurs h»t signaal voor vertrek
te geven, (in Eugeland heett d. 1. de
conducteur een vlaggetje, of lantaarntje
waa mede hg d«n uachiuist hi-t teeaen
Tan vertrek ge ft) daar de machinisten
niets konden oadrrecheiden. De conduc
teurs holden dan ook voortdurend lange
deu (rein, om zoodoende de signalea
mondeling ovor te brengen. Ernstige on
gelukken schgnen gelukkig mes te zgn
voorgekomen. Te middernacht werd de
«fog» nog dikker, zoodat het bgna on-
mogelgfi: was zjjn weg tr vinden.
De «London Fog» was zeker wel de
ergste van geheel Engeland
Koningin Alexandria, die met
primes Victoria en prinsea C n a r-
I e s van Denemarken, St. P»acra»-sta-
tion per specialen trein verlaten zon heb
ben, om zich naar Sandringham te be-
geveD, moest die reis uitstellen. De ht-er
Austen Chamberlain, die naar
Birmingham vertrekken wild», was ge
noodzaakt te voet «jjn weg naar het sta
tion te vinden, daar get n enkele «eab-
op mjjne armen. En wederom trok ik door
wouden en ravijnen, en holle wegen en dalen,
totdat ik de grens van Saksen overschreed,
om mij daar aan te sluiten bjj een gezelschap
koorddansers. Op deze wjjze wischte i* ieder
spoor uit, en maakte het mjjnen vervolgers
onmogeljjk om mjj te ontdekken. Mijn wraak
was geluktik nam den naam Braun
aan, en de kleine Jose g ng door voor mjjn
zoon Jon»s.
Zie bier de geschiedenis mjjns lerens.
Ik keb groot onreebt gedaan, ik weet bet
maar men bedenke wel dat ik tot de wraak
werd gedreven, dat te voren de hoogmoed
en smadelijke behandeling van eeuen persoon
myn geheele levensgeluk hadden verwoest.Denk
hier eens even over n«, liave Jose, en zeg dan
of ik aan den wereldljjken rechter moet wor
den overgeleverd of niet. Uwe jeugd L aene
harde, pjjnljjke geweest, rjjk aan allerlei ont-,
beringen; des te beter zult gij u ook den
toestand kunnen voorstellen van een man,
die moedig op het doornig pad des levens
voortging, totdat hjj plotseling door snoode
bejegening en verguizing van den weg der
braven werd a'gevoerd.
Allen, zelfs de ruwe Carrer, stonden ont
roerd door dit trettende verhaal en toen dan
ook Jonas uitriep: Arme Janos, men heeft u
b tter onrecht aang daan, maar mjn vader
zal het u weder goelmaken! stemde een
ieder daarmede in en sprak bjj den majoor
ten best» voor den boklagenswaardigen Janos.
(Slot volgt.)
