5895
Woensdag 11 Januari 1905
29ste Jaargang.
1ü)ag6laó voor %3toorè~ Suió-ébollanó.
In den liberalen kalkbak.
Het huis Eerekrans.
E U 1 T E iN L A. JN 1),
BUREAU St, Jansstraat Haarlem.
7.)
Rusland.
Engeland.
Frankrijk.
Amerika.
Duitachland.
De Oorloj in het Oosten.
ABOV5BHBKTSPBIJB
Per 8 maanden voor Haarlemt 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.,
Hoofdredacteur-Directeur W. KUPPERS.
TIENT)
PRIJS DBB AD VBRTBITTIEBT
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
AöITE MA WOW AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangèn
G.L. D AD BE fy Co JOHN., f. J OAES Succ- Pari» Zlbi&Faubour Hontmanre
Van links wordt n thans de verschil
lende stoften aangedragen, waaruit de
metselspecie zal worden gemaakt, welke
de liberale groepen moet aaneenhechten.
Ziehier wat men dooreen zal mengen
Handhaving van de d >or da Grondwet
geeircbte positie der opeLbire neutrale
school
billyker verdeeling van de lasten naar
het draagvermogen der staatsburgers;
bestendiging van het voor Nederland
onmitbare vrjjhandelssteLel
bezuiniging op de uitgaven voor de
defensie door invoering van een stelsel
van landsverdediging door een volksleger;
wgziging van art. 80 der grondwet om
den g wonen wetgever vrjjheid te 1 iten
in de regeling van 't kiesrecht.
't Kan een aardig papje worden, al zal
het niet bijzonder krachtig wez°n. De
verschillende ingrediënten zgn toch tame
lijk duf 6q verlegen, zoodat ze niet van
bjjster sterke werking kannen zgn. Boven
dien wet voor specifiek liberaals steekt
er in al dat moois? Laten we eens zien:
Daar is terstens het onderwgs. Wie
der anti-liberalen denkt er aan, de grond
wet te schenden? Minister Kuyper's
enderwgsnovelle beoogt eenvoudig, nog een
schrede verder te gaan dan reeds greet ied
i» onder de ministers MackayenBar-
g e s i n s. Hoe kan dit nu opeens on
grondwettig worden?
Wat belieft «billyker verdeeling der
lasten,» is men daar rechts tegen. Als de
liberalen eens aaDgaven, wat zjj onder
die billgkheid versta»", was er beter met
hen te redeneeren. In de Kamer isdto-
prof. T r e u b wel gesproken van verzwa
ring der vermogensbtlastiDg, van bedryL-
bela8ting voor den landbouw en van ver
hooging der successie echttn, maar bier
van is voorloopig in den liberalen kalk
bak niets te vinden. Durven de beeren
die zakje i nog niet leegstorten
Dan het hooggeroemde vrjjhantalstel
sel. Daar maken de heeren nu een lioe-
raal beginsel van, vergetend, dat ;n hun
eigen gelederen protectiooisten zgn aan
getreden vsrgetend bovendien dat de
ministersPie rson en Spreng er van
Eyck van wat meer dubbeltjes aau de
grenzen heslemaal niet aikeerig waren.
Bezuiniging voorts op de legeruitgaven.
't Is om te gieren van pret. Onder die
leuze zullen iptiekken de mannea van
den oud-minister Borgesius, aan
wiens ministerie we de tegenwoorlige
dure legerwetten te danken hebben. Dat
f O ILLETOfl
Vervolg.)
Yoor de eerste maal wendde de vreemdeling
den blik op Henri. Een oogenblik bliksemden
bet in de scherpe, grjjze oogen, die onderzoe
kend op de gelaatstrekken van den luitenant
werden gericht; vervolgens blikten zjj weer on
beweeglijk in hun vroegeren doffen glans.
Laat mjj u antwoorden mijnheer, dat
ik dc feesten van het O tde Land, zooals dit
van heden, dikwijls heb bjj„.ewoond en van
de gebruiken volkomen op de hoogte ben. Se
dert de jaren der vreemde heerschappij zijn
wjj er aan gewoon geraakt, ons de borst te
laten belasten. Goedtn avond, mijnheer.
Een nauwelijks merkzaam nijgen met het
hoofd en hg schreed verder.
Dicht voor den ingang kwam de luitenant
hem op zjj. //Mijnheer//
Wat wenscht ge nu nog?..,. Ach,ja.
ik moet me nog legitiraeerea. Ik vervat, dat
de douanier tegelijk de bevoegdheid van een
gendarme bezit en uitoeient.
W elnu, hier is mjjn pas Ik wil over
eene leverantie van visch met den ouden
Nielsen spreken en tegelijkertijd eenige bruik-
bare voorwerpen voor mgn schip trachten te
mag pas beeteo j) rokje omkeeren En
dan treffan die linksche helden 't nog
bjjster ongelukkig, dat bg de jongste
begrooting8debatten van rechts op leger-
be/.uimgiüg ernstig is aangedrongen en
wel duor generaal van Vlgmen en
luitenant Duymaer van Twist.
Ten slotte het blanco artikel 80. 't Is
bekend niet waar, dat in een kalkbak
een massa water racet. Nu, dat blanco
kiesrechtartikel is het water, waarmede
de overige kalkdeelen moeten worden ver
mengd, willen ze bjj elkaar blyven. Ge
moet and en Volkhet jonge Haagsch9
orgaan, dat speciaal voor de liberale aan
eenschakeling in de bies sprong, eens
hooren jubelen over die waterachtige
vondst. VolgeDï dit orgaan «kunnen alle
groepen dtr linkerzijde, met volledig be
houd tau z ltstandigheid, tot de invoe
ring van een blanco-artikel 80 medewer
ker, al beoogt elke groep daarmee o >k
nut de bereiking van precies hetzelfde
doel. En door dit voo op te stellen, wordt
ook elke schijn van onoprechtheid voor
wie er toe medewerken, van stonde af
vermeden.»
Let welalle groepen. Dus ook de
sociaal democraten, wi-r woordvoerders
de kitsrecht-frase in da Kamer vriende-
ljjk betitelde als «een schgnleuze tegen
de christelijke partgen», welke dienen
moet «om eigen (liberale) holheid te ver-
berge i.» Van weerlegging dezer beleefde
zienswgze geen spoor. Als de heer Troel
stra maar zoo goed is, mede te werken,
worden hem zgn uitvallen gaarne ver
geven.
Nu, hg zal zoo goed wel zgn. Immers
in deu liberalen kalkbak staat te groote
schop, waarmede de heterogene kleef-
masra moet worden aangemaakt. Die
schip heet: «Weg met de cbn t ljjke
meerderheid.» Geen wot der dat talie
groepen der linkerzijde» geducht zullen
meeroartn
We zagen intusschen, dat het program
van actie, waarov r Unie-liberalen en
Vigzionig-Democ/at-n ze komen 21
Januaii gezamenlijk bgeen het roerend
eenstemmig hopen te worden, weinig
positiefs, weimg houvast heeft. M/t
groote verbazing zagen we dan ook Land
en Volk in blgkbare zelfvoldoening het
vijftal c >ali ie-pnntj is schatten als:
«G noegotn een liberaal bestuur, mocht
J bet tot de regeering worden geroepen,
gedurende ten minste vier jaren ernstig
en gestadig aan dea arbeid te houden.»
De heeren zgn bepaald niet van plan
zich erg in te «faunen! Dit zag de Haag-
verkrjjgen, ten minste als keizer Napoleon
h t niet vi or zich opeischt. la de vroegte
zeil ik weer iaar Hamburg terug mjjn naam
is.
Thomas Eerekrans. mjjn oom 1 De
stem van dea jongen man sidderde, een traan
lag in zjjn toon.
Geen spier vertrok in het gelaat van den
koop:) an niet de minste beweging werd in
zijn uiterljjk waargenomen.
Alzoo vergiste ik mij niet., toen ik be
kende trekken meende te herkennen, zeide
bjjnog barder klonk zjjn toon nog geljjk-
vormiger zonder eenige buiging klonk ajjne
stem. Welnu, mjjnbeer, ik heb getwgfeld.
Gij echter, oie van uwe zaak zeker waart
hadt u en mjj door uw verhoor en de i lei
ding daarvan e?ne on angename scene kannen
besparen. Ik wensch den zooimjner zuster,
al steekt hij ook ia de uniform injjuer vjjan-
den, alles goeds.
Wij hebben reeds eenmaal met elkander
afgerekend. Vaarwel 1
He officier maakte eene beweging, alsof hij
den arm van deu ouden heer wilde grjjpen,
maar een koele, rustige blik schrikte hem
af.
Sedert maanden bskleed ik den post
van commandant van het korps douaniers
eene bijzondere, Diet afgesmeekte maar onaf-
wjjsba e onde scheiding mjjner superieuren,
ging de jonge officier voort. Ware ik vrjjmoe
dige dan zou ik reeds Lng beproefd heb
ben naar Hambarg overgeplaatst te worden
in de nabjjheid van den man, die niets dan
sche artikel chrgver cok in en daarom
permitteerde hg z:ch nog gauw dezen
volzin:
«Maar dit program sluit z k?r niet uit
dat inmiddels ook op het gebied der so
cials wetgeving in de richting van
arbeids- en vetzekering-wetgevingmet
kracht worde voorigewerkt.»
Ja, ja, dat kennen we De liberalen
maken, het voetspoor van het vo-ig Ka-
b'net betredend, maar wetten, zonder
aan te wjjze/i, waar de middelen ter be
strijding der hto-e ko'ten vandaan moe
ten komen, dat noemen ze dan krachtig
voortwerken. M ar practiach voort verken
is anders! Eu dit geschiede thvos, naar
wjj te dezer plaatse meer aaien aanto in
den.
We zgn iamiddels nieuwsgierig naar
de lotgevallen der liberale conoeuiratie.
Eu ook naar den indruk, dien haat ma
ger ptogram op de kiezers maken zal.
Zoo kindeiljjk big als Land en Volk zo 1-
len wel niet veel leden van hbt denkend
deel der natie zgn. Maar meeroeren met
die anti-clericale schop in den liberalen
kalkbak, jongens, dat moet tichwelter-
leidelyk wezen 1
Ia het Czaremgk d /en zich in onze
dagen gruwelijke aanslagen voor. Weer
zgn op twee ambtenaren moordaanslagen
gepleegd.
Te Sj e ja ia den Kaakazus is een in
specteur van ue douane deu 2en dezer o.)
straat door twee tnau doodgescno ea. D i
moordenaars ontsnapten. Einpaa- dagen
te voren was daa* een inspecteur van
politie gedood. Volgens het «Nowoje
Wremji» heeft Vrgdag te Jekateriaoslat
aen edelman, met name Iwanitski,
op het hoofd der politie gesch >ten. Het
schot miste, en Iwanitski werd ge
vut.
Pr if. Re us n er van de universiteit
te T mik, heelt over deu toestand in
Rusland het volgende gezegd:
Als de Czaar geen hervormingen in-
vue. t en bovenal Ru-dan niet eaa grond-
w.t geeft, die zgn volk iets van de rech
ten verleend wdke de audere E ropeesch
volken en zelfs de Japanners hebben,
dan zal 't moeilgk gaan e n omwent <-
ling te voofkomeD. De oorlog tretv het
familieleven in Rusland diep. De reser-
veofficieien worden opgeroepeu. Duizen
den gezinnen moeten hun zouen voer het
leger afstaan, en wie naar Az trdkt
rekent er op, nooit terug te keeren. Nie
mand twglelt er in Rusland aan, hoe het
met deu oorlog zal gaao. Er zullen geen
slagen geleverd w.rien, maar s ach in-
gec. Daarom is het dat he 1 Ru land
koelheid voor de stervende zuiter had, niets
dan koelheid en onbuigzame strengheid voor
den zoon. Ik wilde h.t afgerekend laten zgn
tusschen o s, maar de eenzame, alleenstaande
begint gemakkelijk aan het noodlot te geloo-
ven ik wilde iets b;zonders i en in onze
onverwachte ontmoeting.
Ik zie er tie s meer dan toeval in. Ou-
ze meeningen waren noo t met elkander in
overeenstemming. Gjj heat de eeuigssins over
spannen meening n en gevoelsaaudoeningen
van uwen i'ranschen heer vader geërfd, die he
laas in m.,ne zuster, uwe moeder, een ver
wante ziel vond.
Ik vat en begrjjp niet meer, dan wat een
koopman pleegt te begrjjpen. Wat ik voor
mgu onalwgibaren plicht voor de eer van
mgn huis hield, nonmdet gi), nauweljjks den
kinderschoenen ontwass n, lastige banden. Gjj
verzette*, u in tro sch zelfvertrouwen 1 Ik had
deu zoon mijner zuster niet uit de sahuil-
pLaats gestooten, weiseik hem gebadou had;
maar it wilde, zoolaDg hjj onder rnjjo dak
verbleef, verantwoordelijk voor hem zgn, hem
ter wille van de eer des huizes onder contro
le, het huis, de verantwoording. Ik ken de
kloof niet, die ver eden en heden scheidt,
daar ik Henri l'éplacet in de uniform der
gehaatste vjjanden van een Hamburger koop
man terugvind. Ik heb al us niet» te verant-
woorden, maar ook niets te betreuren. Gjj
noemt u eenzaamklaag uw keizer aan, als
zjjn krijgstucht u /«rbiedt uwe neigingen te
volgen, wier bevrediging de chef van het huis
Etrekrans u niet mocht veroorloven. De
den oorlog od den stiat v ;n ztken die,
er toe geleid heelt, hnaL Geeft de Czaar
de grondwet, waa*om het volk vraagt,
dan kan een omwenteling voorkomen
worden, en de beweg ng vin nu vreed
zaam verloo >en. Anders is een omwente
ling onvermgdeljjk. De leiders van de
beweging zullen echter, winneer 't er
toe kimt, al'es dtsn om te verhoeden,
dat er wreedheden worden begaan.
In tal van E igelsche blalen komen
klachten voor tegen zoogenaamde wreed
heden in den C/ngo door de Belgen ge
pleegd. Ia verba d hier mede is het
volgende bericht van 18 December u t
Londen van beLng: M-9. M. French
Sheldon, ontdekkings reizigster en
sehrgtster, die gisteren te Southanpton
is aangekomen na 14 maanden afwezig
heid tot het instellen van onderzoek naar
de beweerde wreedheden ia den Congo
Vtgttaat, zegt, dat zg meer wreedheden
heeft gezien in de stra'en van Londen,
dan in den Congo.
Op deEigeLchekastherf.de vloed
eene buitengewone hoogte bereikt, zoowel
op de oost- als op de westkust. Te Do
ver zgn de magazgnen en woonhuizen
aan de kade alle ondergelcope-, en de
booten naar Calais en Ot'eide h-bben
nauwelijks hunne passagiers kannen in
schepen. Ook de straten staan blank
Dezelfde berichten komen nit Rumsgat)
en Ya'moutb. Niet a!l*en aau d n ze;-
kant, maar ook in de rivieren is het
water buiten de boorden gestegen. Alle
huizen staan ouder wa'e*. Een der hoofd
kerken i> overstroomd. Het watsr daalt
slechts langzaam.
Een aardbeving heeft Gibraltar get it-
terd. Te Linea zgn twee schokken ge
voeld. Enkele huizen zgn nit het lood
gezakt.
Ook te Algeci as, Combamento en San
Roqne zgn de schikken waargenomen.
Zg giigen daar gepaard met een dof
gerommel.
B'j de vestingwerken van Pargt zgn
de haUve.koolde overbljjLeleu gevonden
van een vrouweljjk Ijjï; hoe het dtar ge-
kimeu is wordt door de politL onder
zocht.
Te Parijs z'gn vier w.rklieden, die
in een schuit overnachten, door de koa-
de omgekomen. In een straat werd het
Ijjk eener onbekends vronw gevonden,
dij doodgevroren was.
Uit de F ausche Republiek komen
be'ichten van ruw weder. Vreeslijke
stormen helb m de stad Tonlon geteisterd,
vele huizen en plantsoeneu zgn vernield.
Ook verneemt men vele schipb-enken.
Er zgn uitzonderingsmaatregelen geno
men voor de forteD, om ze te besche -
tnen tegen de schade van water en wind.
Ook uit Marseille en Peipignan komtn
ge'jjke berichten.
lukste moraal der Franscbe offiriereD, welke
meer dan een der heeren zijn uniform te
danken heeft
Halt, mijnheer I Op het voorhoofd van
den luitenant begonnen de aderen te zwellen.
Beleedig dei mensoh Henri Deplace', ik geef
u, den broeder mijner moeder, verlof dsartoe;
het kleed echter, dat ik draag, ik, luitenant,
Heuri Mau ourg u ziet, ter wille //van
de eer des huizes// verwisselde ik mjjn naam
bet kleed zult ge onaangetast laten. De
eer van deu officier is er aangehecht. Het is
het kleed van mjjns vaders geboorteland in
strijd en gevaar won ik het, evenals deze de-
gen. Wel kw jongensstreken, maar niets kwaads
kan men mg ten laste leggen, ook u niet.
Ik nezat het lichte, E ansche blo d van mjjn
armen, nauw/Tijks gekenden vader; de dwang
die gjj over u»g, de i door zjjne moeder aan
vrgheid gewenden levend gen knaap, u toeten-
detde wil, om van mg een koopmansma
chine te maken, wond mij op en deed mg
aan een juk denken. Ja, hadt gjj mij handels
geest leeren kennen in plaats van handels
vorm 1 Ik dorstte naar begrip en gij gaaft mjj
een koud, droog cijfer. Ik traohtte mg scha
deloos te stellen, ik was al e n. Mijn neef
werd op eene beroemde handelsschool tot re
kenmachine gedresseerd h t ontbrak mg aan
omgang van gelgken leeftjjd. Ik zoebt bc-
geerig naar vriendschap ik nam mjjos toe
vlucht tot lichtzinnige maar vol-trekt niet
bedorven kameraden ik zocht met hen avon
turen, deelde hun streken;in den maalstroom
van het oogenblik vergat ik de ontevredenheid
Als het wa»r is wat het «Berliner Ta-
geblatt» schrgtt over het «groenloopen»
vat vrouwen studenten inde Vereenigde
Staten, dan loopt dat toch te ver. De
studentinnen waar wordt n et gezegd
hibbsn eea vereeaigin/welker leden
tot geheimhouding verplicht zgn en waar
de nieuwelingen zich aan de grieseligste
proeven moeten on Ier werpen, Zoo wer
den onlangs eenige in een kamer ge
bracht, waarvan drie gzers de ponten,
bevattende drie Grieksche letters de
naam der vereeniging gloeiend wor
den gemaakt. Dan werden de oogen der
groenen verbonden, haar rug ontbloot en
deze met gs aangeraakt terwgl de gloe
iende gzers werden ged ukt op een stuk
vleesch. Een andere «grap» besto ,d daaria
dat voor de groenen een Behaal met
levende aardwormea werd geplaatst die
zs moesten opeten en men haar, geblind
doekt, dan macaroni in den mond stak.
Alle zeven meiajes, die zich aan deze
proeven onderwierpen, zgn ziek geworden
van den angst en de walging, éér zoo
zwaar dat daardoor de zaak ruchtbaai it
geworden.
Wg laten de waarde van deze mede-
deeling voor rekening van den correspon
dent, matr geloovea tr geen sikkelpitje
van.
Ia het Hoogerhu s te Washington
heeft de senator Steward, een voor
stel ingediend, waarbg het salaris van
den President per jtar zou verhoogd wor
den op honderd duizend dollars De
Vice President en de Voorzitter van het
Huis van Vertegenwoordigers te bezol
digen met twintig en elk Senateur, ver-
tegenwoo-diger en delegaat, met lien dui-
z nd dollars 'sjiars.
Te Bremen zal een crematorium ge
bouwd worden, waarvan de kosten op
100.000 Mark zgn gera ml.
De ge neenteraad van E nden heeft
besloten 4 millioen Mark bg te dragen
voor-de uitbreiding der havenwerken en
een nieuwe zeesluis, welke de Pm s sche
regeering voornemens is uit te voeren
en waarvan de gezamenlijke kosten op
18 mtlltoen mark zgn geraamd.
Het Kerstfeest is door het Russische
leger in de vellen van Mantajoerjje aller
zonderlingst gevierd met een hevig ar
tillerievuur op de Japanners. Dea 7de
'samads 10 uur begonnen de Russische
itfu.teriat3D bg Linsjiopoe te schieten
en weldra mengde de zware ai til larie
haar stem daartesschen en werd over de
geheele linie g- durende twee uur zoo he
vig getchoten als sedert den slag aan de
Shaho nog niet gehoo d was. De Ja
panners evenwel hadden niet te Ijjden
van de kanonade en schoten slechts matig
terug, terwgl zg zich slechts ge eed
mgner ziel. Misschien ware ik dat leren spoe
dig zat geworden, hadt gij niet den pedan
ten rechter gespeeld ea mg door uwe hardheid
tot vertwijfeling gebraoht. Ware ik geestelgk
en lichamelijk verdorven, gij badt het op het
//te goed// van //de eer des huizes// kun en
schrijven
De koopman haalde de schouders od.
Ik volgde mjjn plicht, zei hg kort. Wat
ik deed, kan ik verantwoorden heden nog.
Tegenover mijn eige n zoon zou ik niet an
ders handelen indien hjj mg reden tot kla
gen gaf, de door u zoo spottend behandelde
//eer des huizes// kwetste.
Spreek er altijd maar spottend over ik
heb haar vlekkeloos g< ërfd, vlekkeloos wil
ik h'.ar wesr doen erven en om dit te berei
ken, is mij geen offer te groot Voor den be-
rom vollen zoon de zuster was misschien
het huis van deu oom geopend voor den
douane offcier nooit
Omdat de instelling, welke hg gedwon
gen is te dienen, uw hoogste god, den handel
concurrentie aandoet riep de luitenant in
groote opgewondenheid. Koopman en doua
nier zgn gezworen vijanden sinds het conti-
nentaal-itelsel, ik begrijp het volkomen. Gjj
zoudt geen Thomas Eerekrans zjj i, indien gjj
daarop eene ui*zondering maaktet. Een ander
karakter had uit onze verwantschap voordeel
pogen ti «laan; gij denkt veel te verheven
voor zulke erbarmelijkheden, voor u bljjft
alleen de haat.
(Wordt vervolgd).
