No. 5898
Zaterdag 14|Januari 1905,
29ste Jaargang.
Hbagèlaó voor ciïooró-en
Instaurare omnia in Christo.
Het huis Eerekrans.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
liülÏJÜ SS L A JN
Duitschland.
Amerika.
Italië.
RuBland.
De Oorlog in het Oosten.
ABONNEMENTSPRIJS
Per S maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
7oor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.,
Hoofd re dacteu r-D i r e c t e u r W. KÜPPERS.
MSXLENUHaT:
AGITE MA WON AGITATE
PBIJS DEB ADVERTENTIE»
Van 1—6 regels50 Cent»
Elke regel meer 7l/a r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h ,C o n t a n t.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicityEtrangért
G.L. DA ÜBE Sr Co J OEN., hJ ONES SueoParit 31 bisFaubour M ontman re
(Slot.)
Ea zoo staan wij nu, Katholieken van
Neierland, in het begin dezer 20e eeuw,
als vrjjgevochtene en gelijkgerechtigde
iSt latsburgers naast onze landgecooten en
als medebestaurderen van dat land, waar
wjj een halve eeuw geleden nauwelijks
als zonen van het zelfde vaderland erkend
werden.
Die groote, ontzaggelijk groote stap
voorwaarts hebben wjj te danken aan die
reeks kloeke en uitstekende mannen welke
nu voor het meerendeel niet meer zjjn,
me ar wier namen steeds met eerbied en
erkenceljjkheid zullen genot md worden
door eiken recbtgeaarden katholieken
Nederlander. Hunne namen hier allen
te noemen, zou ods te ver voert nmaar
wie kent ze niet, wie heeft niet reeds
hunne namen gefluisterd? Bun ge^st
waart nog om onB, hun werk leeft rcort
in die na hen gekomen zjjn en hebben
voortgezet met den zelfden jjver, den zelf
den onbezweken motd, hetzelfde Gods-
betrouwen dat hen bezielde, dat hun
tot richtsnoer diende. De weinigen zjjn
legio geworden. Aan kundige, ervaren
aanvoerders-ontbreekt het ons niet meer.
Geesteljjken en leektn wedijveren in be
zieling om den goeden strjjd voort te
zeiten niet alLen, maar ook om ter ver
overing uit te gaaD. Instaurare omnia in
Christo.
Maar wat baten bekwame aanroerders
wanneer opofferende, met heldenmoed be
zielde soldaten ontbreken.
Daarom moet het leger der combat-
tanten sterker worden, zich recruteeren
in alle standen en alle kringen der maat
schappij' Alle katholieken in Ned'rlaud
moeten zich schouder aan schouder plaat
sen en een machtig leger vormen dat het
Herstellen van alles in Caristus mogeljjk
maakt.
Andere toestanden stellen ook andere
eischen leggen andere verplichtingen op.
Wg kunnen en mogen ons niet meer
isoleeren, ons niet in ons zeiven concen-
treeren. Het is nu niet meer voldoende
dat wjj cns in onze binnenkamers afzon-
deren om te bidden, wjj moeten ook
arbeideü, werken, meestrjjden, meeleven
met het katholieke leren ian onzedagen.
Wjj moeten ons in de eerste plaats op
- de hoogte stellen van onzen tij iwjj
^moeten ons verstand meer voeden, onzen
geest meer ontwikkelen door degeljjke
lectuur, lectuur, dia ons wapenen in de
Thand geelt om de dwalingen te bestrjjden
FEUILLETON
10.)
Vervolg.)
Op nieuw sidderde zjj onder de vernieti
gende koelheid van den blik.
//Zijt gij de kleinzoon van Oud-Maryke?»
vroeg hij kort.
„Neen, mijnheer.// De hnnd vandenjorigen
schipper wees naar den gevraagden persoon.
//Deze hier, Frederik Bakker is het.//
Zich tot hem wendend zei mijnheer Eere
krans »Ik verneem, dat gjj lust hebt ter zee
'te varen. Wilt gij u op mijn schip laten aan
monsteren, dan spreek ik met Bartels Comp.
Overleg met u zeiven. Morgen vroeg kom ik
bg uw grootmoeder, dan verzoek ik u met
het antwoord klaar te zijn.»
//Mijnheer Eerekrans, ik mag niet
//Morgen.» De 4toon van den koopman
klonk zoo afbrekend, dat Frederik niet waagde
te antwoorden. Hij kon het ook te minder
doen, daar de heer Eerekrans hem den rug
had toegekeerd en op Frans toegetreden was.»
//Gjj zjjt dus de neef van den ouden Niel
sen
»Ja, mijnheer Eerekrans.»
»Gjj kunt mij naar de herberg vergezellen;
ik zal dun ten minste hedenavond nog iets
lectaur. die ons kennis van onze staats
inrichting, van de behoeften en nooden
van onzen tjjd dost kennen; lectuur, die
ons leert onze staatsburgerlijke plichten.
Wjj moeten ons aaneensluiten, katho
lieke vereenigingen oprichten ensttuuen;
de katholieke pers begunstigen opdat zjj
baar werk van verlichting en ontwikke
ling met vracht kan voortzetten, hare
propaganda in de hand werken. Dat is
een plicht, een dure, heilige, waaraan
geen katüoliek zich mag OLttrekkeu.
(Maak mij m ester van de pers en de
gebeele wereld is mjjn», heeft eens een on
zer politieke tegenstanders gezegd. En dat
woord bevat veel waarheid. De pers is
een grootmacht in de wereld die zich
haar weet dienstbaar te maken beheerscht
de wereld. Te weinig wordt dit nog door
de Katholieken begrepen.
Maar niet alleen de dagbladpers: ofschoon
l het niet te ontkennen valt dat haar da-
geljjksch woord den grootsteu iu vloed
uitoifent op dj geestenen de harten. Ook
de periodieke uitgaven Katholieke tjjd-
en vlugschriften moeten onzeu steun heb
ben. Niet alleen in de politiek, maar in
geheel het maatschappelijk en intel
lectueel leven moeten wjj ons doen ken
nen, moeten wjj medewerken. Onze ken
nis moet verrijkt, ons denkvermogen ge
scherpt, onze gezichtskring vergroot, uit
gebreid worden. Eenzijdigheid is gevaar
lek eu leidt tot misverstand, tot verkeerd
begrjjpen. Het Instaurare omnia in Christo
moet zich overal het menscheljjk kunnen
en denken uitbreid jo, want overal waar
dwaling en ODgeloof, zeiebederf en grol
egoïsme het Rjjk vau Christus trachten
te ondermijnen, moeten wjj het werk van
herstelliug en wederopbouw ter hand ne
men. Daaraan moet en kan iedereen me
dewerken. Geen laksheid of onveroChil-
ligheid mag ons terughouden, waut een
maal zal ons rekenschap worden gevraagd
van onzen tjjd, van ons vermogen, van
ons kunnen en kennen. Wie zjjn taleDt
onder den korenmaat verbergt, is schul
dig, maar evenzeer schnldig is hjj die
door zjja schuld het licht bt let te schjj-
nen en zich over de aarde verspreiden.
Hoeveel goeds is niet reeds verloren ge
gaan,^hoeveel nobele pogingen hebb; n niet
reeds schipbreuk geleden door de onver
schilligheid het gebrek aan medewerking
en steun. Hoeveel edels btrjjders hebben
niet ontmoedigd en ontgoocheld de wa
penen uit de baud gelegd, die zjj met
zooveel goede bedoeling en edele jjver
hadden Qpgenomen.
Daarom moeten alleu medewerken aan
kunnen afsluiten. Onderweg deel ik u de
voorwaarden mede. Ik geloof, dat gjj daar
mede zult tevreden zijn en uw oom ook. Ver
zoek hem, morgen in de vroegte bjj mij te
willen komen. Is dat uwe zusteruwe
bruid?» vraagde hij plotseling zonder over
gang, terwijl hij op Anna Werner wees.
Bet was haar, als moest zij in de aarde
zinken. Zonder haar eigen oogen op te slaan,
voelde zij, dat aller blikken op haar gericht
waren aller ooren luisterden naar het ant
woord van den jongen man.
Een zenuwachtig beven, een licht verblee-
ken was het eenige teeken der opgewonden
heid van Frans zijn wilskracht wist echter
ook over deze te zegevieren. Kustig en vest,
op een toon, die ontegensprekelijk op de
wijze van uitdrukking van den Hamburger
koopman geleek, antwoordde hjj//Anna Wer
ner is eene weeze van eerbare ouders, hoog
geacht en bemind in het Oude-Land door
jong en oud eervol en gelukkig kan hij ge
noemd worden, die heur hart w.int en heur
hand, hoe rijk, hoe voornaam hij ook moge
zijn. Anna Werner is een Oud-Landerkind,
mijnheer, van het echte, onvervalschte bloed;
dat zegt genoeg, geloof ik.»
Een gemompel van bjj val ging door de
rijen der landlieden. Erans had de juiste
snaar aangeslagen, welke op dit oogenblik
paste, daar hjj het nationale gevoel van het
Oude Land zonder overdrjjving vleide.
Thomas Eerekrans vond geen antwoord.
Hij liet nog eenmaal zijn blik over Anna
glijden en zei daarna: //Beeft de juffer den
het groote werk der restauratie. Een
keurbende van wakkere voorvechters staat
gareed, heelt zich reeds voor den groo-
ten Godsstrjjd omgord, mogen zich dan
alle Katholieken van Nederland on
der hun vaandels schareD. Geen enkel ge
bied van kennen en weten moge ons
onverschillig laten.
Homo sumnihil mUn alienum est. Ik
ken meoscb, daarom moge niets (wat goed
en edel isj mjj vreemd big ven. Volgen
wg dus de banier van P i u s X, waarin
het Instaurare omnia in Christo geschre
ven staat.
De Daitsche bladen maken het zich
nog steeds druk over het verleenen van
de onderscheiding cpour ie mérite», door
Keizer W i l h e 1 m aan ds generaals
Nogi eu Von Stössel. Mea wil
dat de Keizer de wederzgdsche souverei-
nen der twee generaals is vooruitgeloopen
Het bljjkt echter, dat keizer W i 1-
helm, aan beide monarchen zgn pkn
tot het verkenen van de orde aan hun
generaal heeft medegedeeld, er bijvoe
gende dat hg ook hun «wakkeren tegen
stander» wilde decoreereD. Beide vorsten
deden van ban instemming blgken De
Czaar met «diep gevoelden dauk», de Mi
kado «zeer dankbaar en met vreugde».
Weliswaar kan men zich moeilijk voor
stellen, hoe de Czaar of de Mikado na
de ontvangst van zulk een keizerlgk te
legram hadden kunnen bedanken,zonder
den Keizer voor het hoold te stooten.
Bjvendiea constateert de ministerieele
NorddeuUche dat ook de oude keizer
Wilhelm gedurende eu ua den laatsteu
Russisch-Turkscneu oorlog, behalve aan
een aantal Russische grootvorsten, aan
zeven Russische generaals de orde «pour
Ie mérite» verkend heeft. De Tnrksche
legei aan voerders kiegen toen echt r niets.
Over den aiuslag t/gen het standbeeld
onlangs door den Duitschen Keizer ter
eere vau een zgner voorgangers te Was
hington opgenebt en aaa de Regeering
der Vereeuigde Staten aangeboden, wordt
nader medegedeeld
Te Washington nam een onbekend
man «en huurrjjtuig aan het Penn/ylva-
nia itation en zei tegen den koetsier det
hij betn naar het standbeeld van den
ouden Fritz, hi t geschenk van Wilhelm
II aan het Amerikaansche volk, moest
rijden. Daar aangekomen, bevestigde de
oubekende tea bekch werktuig uaet ont
stoken lont aan het hekje eromheen,
waarna hg wegreed, onderweg uustapte
en verdween. Dd bom werd middelerwijl
door een neger gegrepen en weggeslin
gerd, waarop zjj i prong. Schade weid
n et aangericht.
kuaap baar den geh elen avo a tot aan het
einde vau het feest noodig, of wil zjj hem
aan mjj atstaaa, opdat hg mij naar de herberg
brengt? Hjj mag terugkeereB, als het hem
lust.
Ik heb Frans Besse niets voar te schre
ven, noch recht op zjjn wil, antwoordde
Anna. Wil hg met u gaan ol blijven, daar
over heb ik niets te zeggen. Ik wacht alleen
op mjjn oude Suze, om naar huis te gaan.
Daar is zjj reeds.
Zg wees op eeue Vrouw in hoerendracht,
die juist aangekomen was en zich op eenigm
afstand hiJd.
Frans wilde aan verdere gesprekken een
einde makeD. Hg zet'e de schippers muts op
eu knoopte zgn rokt tot den halj toe dicht'
Als het u gelegen komt, mgnheer Eere
krans, zeide hg, dan zullen wg gaan. Ik ben
bovendien zeer vermceid.
Met korten groet nam de Hamburger van
de menigte afscheid onder 't heengaan richt
te hg hier en daar een woord tot den eer en
ol andere landeigenaar, die hem bekend was.
Achter hem volgde Frans. Geen enkele ncaal
wierp de oude hee' een blik achter zich
zelfs toen zg den drempel van het huis over
schreden en Eerekrans op luiden toon den
jongen man beval naderbg fe komen, duidde
eene handbeweging aa», dat hg een schrede
achter zou big ven. In deze beweging lag even
wel niets hoogmoedigs, het was de eenvoudige
u tdrukking der verhouding tusschen matroos
en reeder. Soort bg soort, stand bg stand,
luidde het antwoord des koopmans.
In een later telegram woidt verzekerd
dat uit het onderzoek van de ontplofba
re stof is gebleken dat zij Diet gevaarlijk
was. Men gelooft daarom aan een flauwe
grap.
Vreeseljjke koude heerscht in het Noord
oosten van Italië. Tal van personen zgn
doodgevroren o.a. ook twee eerw. paters
trappisten.
De Hertog en Hertogin van Genua
hebben, na dezer dagen de zaligverklaring
in de St. Pistsrskerk te hebben bggdwoond,
de Vaticaansche musea bezocht.
Z. H. f'ius X, heelt het Hertogelijk
paar in gehoor ontvangen. Het zeer
hartelijke g sprek duurde meer dan een
aalt uur.
De Raus heeft zjjue bezoekers verge
zeld tot aaa de deur vau zgu vertrekkea.
De liberale bladen zien in dit btz >ek
alweer een voorbreiding tot een verzoe
ning met den huidigen toestand.
De Catholio Herald zegt dat er
sprake is v»h de heiligverklaring van
Pins IX. Da noolige stukken word-n
verzameld. Pans Pi u s X zoa het plan
zgn toegedaan.
Bg de jongste verkiezingen
is volgens de «Civilta Cattoliea»
uit de deelneming van de ka holieken
bg de |jongste Kamerverkiezingen ge
bleken, Jat zjj zeer sterk zgn, zoodat
mei haar voortaan te rekenen valt. Het
blad aebt ook verder de deelneming der
par tg aan het staatkundig leven gewenscht
eu zegt, dat zjj, om inderdaad iuvloed
te oefduen, zich op den grondslag der
Grondwet behoort te bewegen.
Uit Rusland zjju in de laatste maau-
den n et minder dan 75,160 joden naar
de Vereenigde Staten vau N mrd-Ameri-
ka vertrokken en te New-York aange
komen. Een scherpe toepassing van de
bepaliagea der immigratie-wat hBeft ten
gevolge dat een groot aantal van deze
landverhuizers teruggestuurd zullen wor
den, omdat zjj met vreemde hulp de reis
ondernomen hebben. Rapporten over bun
terugzending zullen bjj het Congres wor
den ingediend, met bet doel om verdere
immigrate van dien aard te verijdelen.
In de Russische pers wordt de
qnaestie der mogeijjkheid van vredt-slui-
ten druk besproken. Vele bladen ver
werpen het denkbeeld met onstuimige
verontwaardiging.
Slechts het liberale blad «Roesskoje-
Siavo» durft betoogen, dat Rusland's mi
litair prestige, na de schitterende blgken
vau moe 1 en volharding, die reeds be
toond zjjn, met zou worden geschaad. De
vrede zegt het bind zon Rusland
meuschenlevens ea geld besparen, terwjjl
het voortzetten van den krjjg toen nooit
zou kunnen leiden zèlls als men er
toe zou komen om den vrede te Tokio
voor ie ichrgven tot uitkomsten, die
in vergelgking koudeu staau vun de of-
Zg lieten het feestvierende huis achter zich
en schreden naar de op eenigen afstand liggen
de dorpsherberg, waar de koopman voorzgne
mannen nachtverblgi besteld iiad.
Scherper blies de wind van den nachtelg-
ken, door wolken omfloersten hemel naar
beneden geen ster was zichtbaar en de bieeke
maanschgt sireed met de wolken een vergeei-
schen strgd, om len laatste geheel te verdwg-
nen. Donker en leeg was het ia de huizen,
die de reohterzgde van den wrg vormden
ter iinkerzgde verhief zich de beschermende dgk,
waar achter de breede Elbe schuimde en haar
golven voortjoeg. Aan de uiterste grens van
deu dgk en voor de huizen stouden goedv r-
zorgde vrachtboomen, in welker takken de
wind zgn vernietingslied zong. tiet geloei der
elementen, van do lucht sa het water, was
hot e nige geluid, dat tot de ooren der wan
delaars doordrong, behalve het aanslaan der
houden, zoodra zg een boerenhoeve naderden.
Gedurende geruiman tgd werd geen woord
tusschen vader en zoon gewisseld. Eindelgk
nam Eerekrans het woord.
Hebt ge er een voorgevoel van waarom
ik kwam, Frans ue toon tegenover zgn eeni
gen zoon en erfgenaam klonk einBtig on-
vriendelgk, tyraneiek was hg nooit geweest,
oo S htden niet.
Ik virmoed, v»rter, dat ongeduld en
bezorgdheid omtrent mg u tegelgkertgd hierheen
tezondea hebben, antwoordde Frans. Dat ik
u gedurende latgen tgd zonder bericht gela
ten heb, kan den vader en den koopman te-
gelgkeit^d beangstigd hebben. Ik had geene
fers, welke zullen gevergd worden
Deze «nuchtere waarheid» zal, geljjk men
begrgpt, de kracht behouden van de
stem des roependen in de woestgn l
Belgie.
Koning Leopold heeft een belang
rijke som beschikbaar gesteld om uit
breiding te geven aan de Belgische han
delsvloot.
Er staat opgericht te worden een Bel
gische Stoomvaartmaatschappij, met een
aanzienljjk kapitaal, die een twee-weke-
ljjkschen dienst zal inrichten tusschen
België en Amerika.
De Belgische Kamer zal de volgende
week de wet op de verplichte Z mdagruat
in behandeling nemen, Voordat het zoo
ver kwam heeft de regeering center het
oo .deel van den handel en deug verheid
over de zegeuiagea van de gedwongen
Zondagrust gevraagd en dit oordeel is
zoo ongunstig uitgevallen dat de Kamer
goed zal doen daarmede rekening te hon
den. Inderdaad heeft da «Conseil supé
rieur de Tindusirie du Travail» met
16 stemmen tegen één een motie aange
nomen, waarin het wetsvoorstel wordt
gekenmerkt als onnooaig, ongeschikt en
plaagziek.
Het nienws van het oorlogsterrein in
het Verre Oosten bljjlt uit. Uit Wla-
diwoctock wjrdt echter gemeld, dat men
aldaar spoedig een aanval der Japansche
vloot verwacht.
Over het afscheid,datadmiraal S k r y d-
lott bg zgn vertrek uit Wladiwostock
nam, woidt aan de «Barl. Lokal-Auzei-
ger» gemeld, dat de admiraal tot de
officieren een toespraak bield, waarin hg
zei, dat Wladiwostock weldra groote ge
beurtenissen zou aanschouwen. Hg drukte
voorts deu wensch uit, nat, moebt 't tot
eene verdediging der vesting moeten
komen, vjj zich even kranig zou houden
als met Port Arthur 't geval is geweest.
Onder de Japansche krijgsgevange
nen te Port-Arthur gevonden bevinden
zich de overlevenden van de derde expe
ditie, die moest trachten den haveningang
van Port-Arthur te verstoppeD. Ook
deze braudervloot werd iu deu grond ge
schoten door de kastbatterjjen vóór zg
haar doel had bereikt. Tien man brach-
i ten er slechts het leven t>f en werden
door de Rassen opgepikt. Zg bevonden
zich allen in het hospitaal.
De Japansche minister van marine
deelt mede, dat men tot heden heeft ge
vonden en onschadeljjk gemaakt 395
drjjvende mjjneu, aangetroffen in een
rayon van 40 mjjl om Port-Arthur.
Door de «Tosa Maroe» is Dinsdag een
eerste bezending kijjgsgevangea uit Port-
Arihar te Nagasaki aangebrachtzg be
stond nit 28 officieren en duizend solda
ten, die zullen worden overgezonden naar
Kokoera.
gelegenheid, om u een bericht te doen toe
komen ik verdenk den tg ks brieven besteller
van omkooping door middel van Fransch
geld. AnderB had u ervaren, dat juis heden
nacht de hooldslag onzer onderneming zal
geslagen worden. De bark „Gilly» van New-
York komende, is met Engelsche waren, on
der zandvaten verborgen, beladen, Onder mijn
leiding en die van Nielsen zal, naar ik hoop,
alles welgelukken. Flinke, voorzichtige kna
pen, die meer dan eens gewaagde ondernemin
gen met ons hebben gedeeld, staan ons ter
zgde, Ag bergen in eene goed beschermde
bocht de waren uit het schip met eenige
tochten in Nielsen's hut, De wachters, die door
ons op den ngk worden geplaatst, zijn ver
trouwde personeu de Fransche part ouilles,
die het toeval daarheen mocht zenden, heeft
de weiboer mei brandewgn hooren en zien
beneveld. Morgen, hoop ik, zal de rgkdom
ran 't huis Eerekrens flinki vermeerde!ing
hebben ondergaan.
Het is een geva rlgk spel, dat wg spe
len en nooit zou ik daarvoor mgn i toestem
ming gegeven hebben, merkte de koopman
aan. Indien gg niet in den naam der eere
van ons huis het verlof had afgesmeekt, Het
continentaal-stelsel is een, slag, welkeD de luim
*an den tyra den handel, den Hamburgschen
het meest, heeft toegebrachtons daartegen
te verzptien met alle o is door geld en om
standigheden ten diensie staande middelen
is onze plioht.
Wordt vervolgd)
