5904
Zaterdag 21 Januari 1905
29ste Jaargang.
.1
HbagBlaó voor tSföooró- on SCuió-JLollanó.
De strijd in het Oosten.
Het huis Ëerekrans,
BUITiSiM L A JN U.
BUREAU St, Jan straat Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,08
Rusland.
Duit8Chland.
Frankrijk.
De Oorlof in het Oosten.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen..
Hoofd re dacteur-Dijrecteur W. KÜPPER8.
PRIJS DHR ADVERTENTIE»
Van 1—6 regels50 Cents
Elke regel meer 71^
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Con tant
'Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubltciteEtrangèr
^feTTE MA WON AGITATE. G.L. I)A ÜBE êf Co J OHN., b. J OA'ES Suce. Pari» 31 bitFaubour M ontman re
Port-Arthur is bezweken en voot de
tweede maat id de handen der Japanners
gekomen. Na voor goed? De tjjd zal
het leeren. Het krjjgsjeluk is wisselval
lig en de Russen, die het na den J tpansch
Kussischen oorlog op een handige wjjze
wisten te bezetten, hadden zeker niet ge
dacht, dat zg het enkels jaren later zou
den moeten teruggeven aan die natie van
kleine mannetjes die aardig op weg agn
de Rassen ook Mandsjoerge weer te ont
rukken, dat deze ook al wederrechtelijk
in bezit hebbea genomen, onder allerlei
vrede bewarende voorwendsels.
Het moet gezegd: Japan hetf tot nu toe
aan Raslani's invloed in die straten vrjj
zware slagen toegebracht en schgnt het
er op gezet te hebben dien invloed voor
goed te breken om zelf op zee de eerste
viool te spelen. Dat het er debekwaam-
heil toe bezit, schgnen de feiten der
laatste maanden te bewijzen. Edoch, wg
zjjn nog op verre na niet aan bet einde.
Maar keeren wg taar Port-Arthur te
rug, of liever naar de puinhoopen, die
er nog van over zjjn. De stad is bjjna
geheel verwoest. Zjj heeft den Japanners
meer dan 60 000 sol laten gekost, en een
onnoembare schat van geld. Met zeldza
me volharding hebben zg om het bezit
gestreden, met een vasthoudend reid en
eene opoffering zonder voorbeeld en de
uitslag heeft hun poging bekroond. Maar
duur, zéér duur is uie uitslag gekocht.
Van Russische zjjde is met niet min
der zelfopoffering gestseden om de stad
te behouden, en groote lof wordt aan
generaal S 16 s s e 1 toegezwaaid voor zjj-
nen onwankelbaren moed, zjjne taaie vol-
hardiog. Meer dan het mogeljjke heelt
hg gedaan, het onmogelijke beproefd, het
geduld tot het alleruiterete gedreven.
Meer dau de helft der bezetting heeft hg
opgeofferd, van de overblgvenien zgu de
meesten uitgeput en gebroken. Zij zjjn
geen menschen meer, het zjjn slechts
schimmen van menschen.
Het beleg en de inname van Por -Ar-'
thur zullen zeker in de geschiedenis ge
bonkt worden als een der merkwaardig
ste belegering»n vat den uieuwej tjjd.
De Japanners hebban bewezen uitmun-
de beleger te zjjn, volkomen op de
hoogte van alle de nieuwste ontdekkin
gen op het gebied der krijgskunde; de Rus
sen warea niit minder op de hoogte der
verdediging eo nog meer gebrek aan le
vensmiddelen en kijjgsvoorraad dan cn-
PEOILLETON
16)
Vervolg.)
Anna, wil je mij vertrouwen vraagde
hij zachf. Je most het. je voelt het.
Ma#r wjj moeten alle» weten, riep de
oude vrouw. Eerder kan ik geen raad geven,
tot nie s dehsnd bieden, bus sch pper Frans.
Frans Eerekraos, de zoon van den koop
man Thomas Ëerekrans te Hamburg, onder
brak Anna haa*. Sinds vandaag verbljjft zjjn
vader te Scharnrodo.
Daaraan heb ik nooit getwijfeld, zeide
Fred zacht. En de oude heer weet van uwe
verhouding niets
Hjj durfde niet ee-der. Dat ik de vrouw
van Frans ben, weet slechts de oude Nielsen
en de zuster van Dominee Holm, die ons ge
trouwd hee t en bjj wie onze zoon goed ver
zorgd word\ ln de vroegte wilde ik ons kind
halen, met hem mjj voor de voe'en van den
strengen vader neerwerpen en zjjn zegen af-
smeeken Ik heb de goede vrouw reeds
geschreven, George gereed te houden en nu,
nu
Anna Werner, Oud-Maryve trad op
de vrouw van Frars toe dat i» de vloek
der geheimzinnigheid, de vloek van den hoog-
macbt hebben hen tot de ove gave ge
dwongen. Van een militair oogpunt be
schouwd komt aan belegeraats en beleger
den grooten lof toe. Zij hebben met vol
hardende doodsverachting hun militairen
pl'cht vervuld, tot het uiterste zjjn zjj
getrouw gebleven aan hun eed. Zij heb
ben aan de bevelen hunner opperste ge
bieders ten einde toe gehoorzaamd. Niet
zg, niet N 0 g i en S t a s e 1, zullen ver-
an woording moetea doea van het ver
goten meuschenbloed, mair de regeerin-
gen, de gekroonde hoofden, die hnn tot
die onmenscheijjke slachting beval gaven.
Waat met gruw-ljjke on neaschelijkheid
is om het b zit van Port-Arthar gestre
den en Gods engelen mostei de oogen
met weemoed af;eweni hebben van de
moordtooneelan waar duivelen de leg re
schenen voort te zweepen en waar dui-,
zenden menschenlevens voor niets geteld
werden.
Aan Wot zjjde de sympathieëj ia dezen
oorlog ook mogen liggen, gean welge
aard mensch kan juich-n bjj het succes
der Japanoeis,zjj zei ven kunnen het
naawelgks wanneer men bet oog laat
laat gaan over die duizenden ei duizen
den vermoorden, over dat mateloos graf,
over die teekenen van varwontiag en
barbaartchheid, in onze tjjden van weten
schap en b< schaving, eene barbaarsch-
heii, waarvan men geen voorbeeld vindt
jn de donkerste en ruwste tjjlen der
oudheid.
De meatc'ienslac'ntiug bjj Port-A thur
is eene schande voor onzeu tijd, is eene
schande voor de q sasi-beschsving dezer
eeuw,een schande voor de wetenschap
waarvan de ontdekkingen aangewend
worlan om de meutchen bij honderden
en duizenden te geljjk te verm lorden.
Heeft het langdurig beleg van Port-Ar
thur den Ja; aaners en den Russen veel
menschenlevens en veel goud gekost, dus
beideo partgen veel schade berokkend,
blglt de vraag of het den Russen tot
iets gediend heeft de verdediging zoo
lang te rekken Zjjn hier niet volstrekt
noodeloos duizenden merschenlevens opge-
offir f
S t s s e 1 moes' de vesting tot het
uiterste behoud d, d. w. z. tot het oogeu-
blik, dat hjj zeker wist, dat zjj oi->t meer
te behouden was. Mwr dat oad bjj <eeds
twee maanden vroeger kunnen wttm.
Dat zg onder de Japautehe belegerings
werktuigen zou bezwjjken, was slechts
eene kwestie van lijen het was slechts
de vraag hoevee! het meer aan m-mscheo-
levnns van beife zjjden zoude kusten.
moed, die u heelt getrolfen. Wat ha i jjj,
eenvoudig kind van h-1 öude-Laud, met den
jongen Haaburger koopman uit te staan f
Eerder schonk onze keurvorst jou zjjn zoon,
dan Thomas Ëerekrans je den zijne gaf,
de m»n, die zijn zuster verstiet en hongeren
liet, omdat zij een Frsnschman tegen zjjn wil
gehuwd h»d. Voeg je naar het lot, dat God
je overzendt en laat Hem de zaak over. Valt
Frans als een offer van Fransche gerechtigheid,
dan zullen wg voor den jongen en jou wel
uitkomst vinden. ot liever ik, want Fred
vertrekt morgen reeds. Van den ouden Kere
krans hoop ik evenwel niets. Die bedankt de
Franschsn neg, omdat zjj zjjn zoon doodschie
ten en het groote handelshuis Ëerekrans daar
door de schande besparen, eane Oudland-che
boerendocht-r als mevrouw Ëerekrans te moe
ten begroeten.
Is dat de troost, is dat de redding,
waarom ik smeek riep Anna. Fied, en gij?
Ik? Ik verlaat je niet, Anna; ik ben
er trot-ch op, je vriend te heeten. Nu ver
trek ik niet, ten minste niet eerder, voordat ik
je geborgen weet. Ik ben van meening, dat
je m t den ouden Ëerekrans spreken moet,
nog in dezen nacht, op dit oogenblik. Het is
misschien eene beschikking Gods, dat hjj naar
S hain-ode kwam. Hjj zou geen menscbeljjk
hart jbezitt n, indien hjj koud en hard bleet.
Kom, Anna. Niet alleen laat ik je gaan ik
breDg ja ia de herberg, tot bjj hem. Wikkel
je in je mantel het is koud en stormachtig
ik steek de lantaarn aan en neem mjjne muts.
Grootmoeder, ga slapen. ik smeek u
Stössel rekende dun ook alleen op
ontz-t en no; bg de overgave, blijkt het,
dut hg er geheel onkundig van was, dat
noch vau de land, noch van de zeezijde
t ntzet mogelijk was, dat het leger van
Koeropatkine ver teruggeworpen
was en lig geen stap vooruit kon en dat
het ter hulpe gezonden eskader du zeker
niet i 1 sUat was Port-Arthur te ontzet
ten. Zonde Stössel, daaivan behoorlgk
verwittigd, niet oneindig veel verstandi
ger en menschelgker gehandeld hebben
door reeds vóór twee maanden een ei :de
te maken aan het oumen8ch»lgk tooneel,
dat in en om Port-A'tbur i afgespeeld
Maar daar schgnen in den oorlog al
lerlei wetten en bepalingen te gelden,
maar in geen enkel opzicht geldt de wet
der menschelijkheid Die bepalingen staan
misschien hier of daar wel in de beslui-
teo van de eene of andere conferentie
g boekt, maa- in d 'praktjjk schgnen ze
niet of zeer weinig te geldeu.
Schandelijk voor de meoschheid is de
ze oclog in het Oosten, de bewondering
voor de heldhaftige daden der strgders
wordt in ons geheel verstikt voo- den
afschuw voor hun bedrgf en gaaroe zeg
gen wij het woord, aan Z. H. P i u s X,
toeges-h-eveu, Da: «Goi zg dank, dat
Port-Arthur gevallen is, waardoor er een
einde komt aan deze gruwelgke men-
schenslachting.»
(S/of volgt.)
Te St. Petersburg is een gr cote werk
staking uitgebroken in de fabriek van
Poetilof. Deze staking, in de fabriek
wa ir oorlogsmaterieel gemaakt wordt en
waarvan de aaideelen voor meer dan de
helfc in handen der Rassiecbe regeering
zijo, wordt als em erostige gebeurtenis
beschouwd.
De staking is u'tgebrokan omdat vier
werklieden, leden van het bestuur vau
de vakvereenigiog, waren ontslagen.
Dertienduizend arbeidtrs lieten toen bun
w-rkin den steek. Daarna staakt m ook
40,000 werklui van de fibfiek Oboetkof
die aan den Staat bêhoort en enkel re-
geeriDgsbestellingeu uitvoert. De bewe
ging dreigt zica uit te breiden tot alle
scheepsbouw werven en werkplaatsen, waar
b -langrjjke bestellingen van oorlogsma-
cerieel onder handen zjjn.
Ia Shemakha heatt een vreeseljjke
natdbeving plaats gebat, waardoor bet
iaags'e gedeelte d r stad een ruïne ie ge
worden, waaronder honderien menschen
lavend werden begraven.
D ie j .ar geleden, toen er eveneens ia
Stnmukha eens een aardbeving plaats
daarom, want het kan wel schemeren, voordat
ik huiswaarts keer.
Fred 1
Ik doe mijn plicht. Goeden nacht, groot
moeder bid vonr ons!
Hjj sloeg d n verwarmd n mantel om Anna's
willooze ges al te. Hjj zelf drukte de pelsmuts
diep over het voorhoofd, nam de altjjd
gereedstaande lantaarn van het bord en voer
de Anna, die als in verdoovicg alles begaan
liet zorgtuldig over den drempel van het
huis.
Oud-Maryke hiel t hem niet terug. Het was
voor haar genoeg: d t hjj voorloopig voor
haar behouden bleefde rest zou zich wel
vinden.
De rest! Haar was het lot niet vreemd,
dat den zoon van Thomas Ëerekrans wachtte
tengevolge van haar verraad. Voor de eerste
maat week de koortsachtige opwinding der
laatste uren voor rustig overleg. Hat eohter,
en asn de waarheid twg'elde zjj niet, de man
over wiens hoofd zjj dtn do d had bezworen,
echtgenoot en vader was, uat trof hair als
een donderslag. Doch maar al te spoedig kreeg
hvar oude trots weer de overhand.
AIzgo heeft me a in Oud-Maryke niet
genoeg vertrouwen gesteld, gromde zij in zich
zelve. Fred wis goed venoeg, om als boot
jongen dienst te doen! Verder was het niet
noodig hem eeDige inlichfng te geven. Nu
plukken zjj de vruchten van hunne geheim-
bouderg, Mij spjjt het alleen out den kleine
dat onschuldig kind. Ik wilde, dat ik
aan hem kon goed maken, wat ik gedaan heb.
had, b>sloot m-ndat in het lagere gedeel
te der stad geen huizen meer zouden ge
bouwd worden, aan welke brp iling echter
de hand niet werd gehouden, zoodat be
doeld gedeelte eu weder sttrk be"olkt
was. Snemakha telt 20,000 inwoners.
Ern dep itütie van de Russische
vereeciging, die zich de instandhouding
van den naüonalen geest ten doel Btelt,
overhandigde den Gzaar een adres van
aanhankelgkheid, waarin iedere gedachte
wordt afgewezen aan een wgziging van
de autrocratie, die naast de orthodox 0
en het nationale bewustzijn de grondsla
gen van het vade land vormen.
De Czaar betuigde, na het lezin van
het adres, aan de deputttis zjjn dank.
Aan de eerlgke Russische gedachte in
het adres uitgesproken, kan men noch
iets toevoegen, noch er iets van afnemen.
Toen de Kroonprins gisterenmorgen om
elf nar in zjju dogcart, die hg zelf be
stuurde de Charlottenstrasse bg den Bjs-
sinplatz passeerde, strnikelde bet paard.
De Kroonprins en de kot-tner vielen
tengevolge van den schok vonover uit
het rg'fcuig zonder eenig letvel te beko
men.
De Kroonprins stond oogeabliktefgk op,
het rgtuig werd in orde gebracht, vroo-
Ijjk en wel nam de Kroonpr ns wver in
zjju karretje plaats en zette zgo rgtoer
voort.
Vóór dat de in ongenade gevallen mi-
nister-presideat Combes, het Ministe
rie verliet, heefi hg den P.esident d r
Republiek nog een decreet doen teekenen,
waardoor 466 kloosterscholen en gods
huizen gesloten worden.
Co a b e s heeft bij de ontslag aan
vrage van het geh68le Ministerie een
tchrjjven gericht aan den President der
Republiek waarin hg zich beklaagt over
de aanvallen die hjj van de Katholieken
en nationalisten heeft ^moeten verduren,
eu die hem belet bebben zjjn prigram-
ma van politieke hervormingen ui; te
voeren.
President Loubet heeft Woeisdag
De kaasen van Clemencean,
schgnen gedaald te zijn.
Het zal nog heel wat moeite kosten
voor dea Kabinetsformeerder on alle
godsdieristlooz i partgen tevreden te stel
len en zich hnn steun te verzekeren.
Oubegrgpelgk is di traighed der
Russen in Mantsjoerge. Als men te St.
Petersburg toch werkelgk groote plan
nen heeft, dan schgnt men niet te ver
moeden, dat met lederen dag den aaaval
tegen de Japanners te verschuiven, de
vgand zich versterken kan, want aanhou
dend voeren treinen uit het zuiden Ja-
pansche t oepen voor O j a m a's leger en
kanonnen voor N 0 g i's kamp aan.
Men wil wet-n, dat de groute slag ia
de vlakte van de Hoe iho zal geleverd
worden. Generaal G rip penberg zou
in die vlakte met zg'o vier Europeesche
legercorpsen en veldartillerie den aanval
leiden L i n j e w i t s j en een gedeelte
van het leger van 11 aal bar s zou
den middelerwjjl de linies ton Z. vau
Moekdeu bevaken, terwgl de rest van
het leger van Kau Ibars den rechier-
vleugel van de Japanners zoa verontrusten
Koeropatkin zal dan, in het cen
trum staaide met het gros van zjjne
strijdmacht, links of rechts halp bren-
geD, al naa- dit noohg big kt.
Men verwacht dat bg dezen strgd een
millioen menschen met elkaar in botsing
zullen ko neu, met een schok die zgn
wedergade niet heelt in de Krijgsgeschie
denis van de hedondaagsche oorlogeo.
Een interview met generaal Stönsel.
Generaal Von Stössel is te Na
gasaki door een correspondent van den
«Daily Express» geintorviewd alvorens
zich aan noord van de «AnstrHien» iu
te schepen.
De uitlating ?n vau den verdediger van
Port-Art'nur kwameu hierop neer, dathet
sameivallen van Nieuwj nrsiag en de ca
pitulatie bloot tocv.l was. Het verlies van
den 203 meter Hoogen Heuvel en het
veroveren van het Erloengej infort door
de J ipanners, met het daarop volgende
doodeljjk bonbardement uit de 11 inch
namiddag eene bg-eukomst gehad met kanonnen, daarmboven de outmoedigen-
de indruk, gewekt door het sneuveleD
vau generaal Kondrasjenko en het
toenemend aantal ljjders aan scheurbuik,
d-ed het gebieden! schjjaea om de ?e r-
dedigiag niet lunger te rekkea.
D» krjjgsruad op 1 Januari gehouden
was dan ook istimmig van oordeel,
dat men zich moest overgeven op eervol
le voorwaarden. Ook generaal S t s s e 1
was het hiermede eeDg.
Aan elk officier werd overgelaten of
hg zgn parool wilde geven ot niet. De
generaal had niet geraden in deze ge-
"■eenschappeljjk te handeleD, omdat ieder
offieier door verschillende motieven ge
leid werd. Dat een aantal zeeofficieren
ook de gevangen-chap verkozen, werd
door generaal Stössel gedeeltelgk toe
den Voorzitter van den Senaat en ver
volgens mes den Voorzitter dar Kamer.
Gisteren heef. hij de voorzitters der Re-
pub! keiusche groepen van het Parlement
geraadpleegd.
De kans voor een Kabinet-Ron vier
schgnt te rgzjn.
De Socialistische groep heeft zich bereid
rerkiaaid met hem saam te werken, iu-
dienhjj belooft voord arbeide s peasioen-
verzekeriug ia te voeren maar zjj maakt
oak haar steun afdank', ljjs er van, oat hg
geen der ui-gebette leden van de socia-
jlisiische partjj in zgn kabrnet zal opne
men. Di slaat natuurlgk op M i 11 e r a n d:
de sociahsten zoudau voor 't oogenblik
nog liever een react onair ministerie zien
optreden.
Verloochent de oude het al 1#! ergste ge- borst doodelyk gewond, onder stre ge bewa-
val aangenomen-dan moet mgu Fred de j king in het dorp lag. De weinige gevangenen
rechtmatige weduwe van den zoon huwen. Het warenf daar eene passende gevangenis ontbrak
:i. m]j alles kan nog t n gebo den i 1 eene nabjj de kommandant woning
kind neem ik tot
goede gekeerd worden, alles. Als de knaap
maar niet op zijn vader gelijkt ik zou het
niet kunnm uitstaan.
Vermoeid en verslagen had zjj zich in haar
leunstoel neergezet en bleef sp akeloos. ledeie
zenuw werd strak gespannen, zoo d kwgls
gelegen remise op^e orgen. Men sprak er van,
dat s hipper Fra is en Hein Cornelsen nog
deuzelfden nacht zouden worden doodgescho
ten.
Fred's oor luisterde met opmerkzaamheid
naar de wj rden van den herbergier. Zjjne
buiteD gedruisch geb o d werd. De wind had oogen waren echter geen oogenblik van Anna's
aan st rkte verloren een ijjne, dichte regen gelaat geweken de marmeren strakheid barer
vi 1 uit de zwarte wolken neer eu rnaazte de trekken joeg hem de angst aan hg vatte haar
paden onbegaanbaar, och schean de dorp- j hand zg was gsüoud ea droog.
straat ondanks den nacht door wandelaarste wor
den octreden.
Met bliksemsnelheid had het gerucht van
het voorgevallene zich van de heroerg uit door
het dorp verspreid ea de slapers uit hunne
rust do_-n opschrikken. Zoodra men Anaa en
Fred herkende, werden zjj door nieuwsgierige
vragers omringd. De kleinzoon van Oad-tla-
ryke bad evenwel geen lust, op deze vragen
te antwoorden door te wgzen op zgne gezel
lin, wenkte hij te zwjjgea en zette zgn weg
naar de herberg voort.
De gelagtamer was verlicht; op den drem
pel kwam bun de waard met verstoord gezicht
tegemoet loopen.
De heer Thomas Ëerekrans zouden zjj noch
Ik ben er zeker van, zeide hij, van hoop
blgk gevend, die hjj niet bezat, dat de rjjke
heer Eerukraas wel raad zal weten. Wat komt
het er bj bem op een honderdduizen 1 aan?
Het is zeker, dr«t de geheele zaai voor zjjn
huis onde nomen is met eer en vermogen is
hjj voor de otfers derzelve verantwoordeljjk.
Voordat hjj het resultaat van zjjne poging
kent, kunnen wjj niets doen, Annahg is
sta ker dan wjj. Ga naar de kamer van den
ouden heer. gjj zult haar wel aan Aqna
Wener willen wjjzen, Hartman, wendde hjj
zich tot den herbergier. Zoodra hg thuis komt,
heelt zjj met d n ouden beer te sp eken. Ik
wil intusschen zien, of ik hem trelfen kan,
als hjj bjj den luitenant va daan komt ik
beneden noch op zgne kamer vindeu weini- dien hem mee te dee'eo, dat Anna hem
go minuten geleden had hg zgne kamer ver- wacht, of baar tot hem brengen
laten, om zicb naar den tommandaHt der doua
niers, luite.iaut Mauoourg, te b.gevtn. Fred
vernam, dat Nielsen door een schot in de
ver-
Wordt vervolgd)
