No. 5905 Maandag 22 Januari 1905 29sle Jaargang. ïïagSlaó voor cftoord on SLuiö-óLollanè. De strijd in het Oosten. Het huis Eerekrans. büiTJÜjN Lajn n. BUREAU St, Jansatramt Haarlem. 17.) Frankrijk. Duitschland. Rusland. Werkstaking in het Rah gebied. ABONHBMBNTSPBUB, Per 3 maanden voor Haarlem 1,20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50 Voor het buitenland 2,90 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.^ Hoofd re dacteu r-D irectenr W. KÜPPERS. MEND PBIJS DBB AJD VEBTBNTIEN Van 16 regels 50 Cenls Elke regel meer 71/» r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangèr- 555b ma WON AQITÏ^. G.L. Ï)A UBE Sf Co JOHN., hJOAES Succ. Paris 3\bisFaubour üontmanre {Slot) Wmt zullen de gevolgen zjjn van de innemiog van Port-A<thnr Z»1 dit suc ces dar Jspanners, een duur gekccht succes voorzekir, aanleiding kunnen ge- veo tot vreiesoDderhaudelingei Wjj betwjjfelen het ten zeerste. En er bestaan groote redenen voor dien twjjtel. Niemand t:ch val ontkennen, dat de inname van Port-Arthur voor Japan een groot zedrijjk succ s is, een succes, dat het zelf jewuatzjja van dit volk, toch reads sterk ontwikkeld, ten zeerste zal ver- hoogen en dit het zeer in aanzien zal doen etjjgen bjj alle volkeren van het gele ras. Dat zelfbewustzijn zal de Ja panners stjjvei in hun opzet den oorlog door te zetten tot het uitsrste eo test e- wn ra^r eene overwinuing, die hun voor goed de overmacht in Oost-AziS en de hnn omringen le zeeë i zal verzekeren, eene overmacht, die hen ook waarschjjn lijk de trouwe vriendschap of bondge nootschap der Ch-neezen zal verschaffen. Uiterst moeiljjk, bjjoa OLmogelgk. zou de het trouwens ook voor de J pansche regeeriag zjjn, Rusland den vrtde aan te bieden op voorwaarden, die het J«p.n- sche volk zouden bevredigen, na de ont zettende opofl ringen, welke het zich ge troost heelt, en welke voorwaarden tevens Rusland niet te zeer zouden deemotdi- gen. Nog min Ier kan het vernelerde Rus land tbaus met vredesvoorwaarden ko men. Die Groote Mogendheid, met ha'e reuzenbevolkmg en d;e voor enkele j i- ren aan het zegenvierende Japan zjjn wil opdrong, het berooide van de vruchten zijner zeg'pralen, heelt tot nu toe in de zen oorlog niets dan nederlagen en te genspoed te vermelden. Koeropatkin is aanhoudend ternggidreven geworden en ziet blykbaa' geen Kans, hoe vaak zgn leger ook versterkt is, de Japanners terug te drjjven en.thans minder dan ooit, nu deze al hunne krachten bjj Moek- den kunnen samentrekken. S t s s e 1 heeft Port-Arthur moeten opgeven, van de eerste Russische vloot ia zoo goed als niet» overgebleven, de tweede is nog larg niet waar zjj zgn moet en men vraagt zich af of zjj er wel ooit kom n zal; hoe zal nu bet machtigd overmoedi ge Rasland, dat naar de rechtmatige euchen van Japan niet luisteren wilde P E O ILL ETON Vervolg.') De waard kaalde de schouders op. Wat heeft z'j met den ou '.en heer uit te at san P Ja toch. schipper FraDS. Het ongelukis in zijn dienst geschied. Zij mag in «jju woonkamer den terugkeer vsn mjjnheer Eere krans afwachtend in zijne kamer laat ik haar niet binnen; daar behoort zjj niet. Fred had een antwoord op de tong, maar hfj onderdrukte het, want Anna was opge staan. Ik zou gaarne met n gaan, Pred, zeide zjj, maar ik voel, dat mjjn knieën knikken- Ik' ben van meening, dat ik mjjne krachten nog hoog noodig zal hebben. Ik dank u, Hartman, voor uw verlof. Gij hebt gelijk, boven behoor ik niet. Men mag nooit willen gaan naar eene plaats, waar nsen niet behoort, al zon het hart daardoor ook breken. Laat mjj in nwe kamer gaan. En jjj, Fred, g*, jij trouwe, trouwe vriend. God zegone je en ieder van je schreden 1 Bjjna onbewust van hetgeen hij deed; alleen gehoor gevende aan den innigen drang zijns harten, was Pred voor Anna op de knieën gezonkenzjjne ziel was diep geschokt. Ol- en dit rjjk tot den oorlog tirtte, al ver langden de Japanners er ook naar, ii .de vernederde positie, waarin het thans ver keert, aan Japan om vrede kannen vra gen Dat gedoogt Rosland's trots niet en dat gedoogt ook de oorlogepartjj in Rusland niet, d'e nog steeds daar de macht in handen heeft en den Ozaar en het Rgk tot dezen ellend gen oorlog ge- dwoDgeu heeft. Neen, de val van Port-Arthur verkon- dijt geen aanstaanden vrede. Integen deel, het is te verwacht >r, dat de oorlog met nog grooter hevigheid zal word-n hervat. Beide ijjken sluiten nieuwe, groo te leeni ogen. Uit alle landen, uit ous land, helaas, ook, stroomen de millioeneu naar R island en Japan om het moorden op groots schaal te kannen hervatten. G ei v >n de beide landen is nog uitgeput en bjj geen van beide schjjnt eeniga lust met vref-iüvoorstellen Vuor den da^ te komen. Zal het nu bg Mo-kdeu weldra tot een treffen kome dat t »eos beslissend zon kannen zjju?Wg betwgfelen het, omdat wg er aan twjjteleo, dat Koeropatkin zich met zijo leger in staat acht de Ja panners te verslaan. En terugtrekke i ver staan de Russen uitmunti-ni. Het is maar de vraag, hoe ver de Japanners hen vol gen willen. Zoo kan deze gruwzame oorlog nog lang duren, zoolang de beiderjjken maar genoegzame geldmiddelen bezitten en het beschaafde Europa zjjo beurs opeoz t.om de beestachtige menscloenslacbti ng in h t O sten te doen voortbest tan. Of zal men in Europa pogingen gaan in het we k stollen er een einde aa te maken? ZiLende vorsten eu regeeringen vaa dit werelided eu van Noord-A neii- ka niet naar middelen uitzien den vrede te herstellen, al is 't met t r wille van de mauschelykheid, waut dieschjja niet zwaar te wegen, tegenwoordig, dan ter wille van hun eigenbelang. Er is een teeken, een zwak teeken mis schien, dat er op wgst. Er bestaat gevaar voor de groo'e over macht van het gele ras in den Inlieheu Oceaan. Eugelaud, Frankrjjk, Amtrika en Nederland hebben redenen te vriezen voor hunne kolonë o. Waaneer het gele ras ten vo'D bewust is, dat het de blan ke duivels uit het Westen wel aan kan, dan is het mogeljjk, dat Goina hen uit drgft en de kolome i hen virjagen. Niet zoo min beteek >uend, als het sobjjnt, is de lonastrooiing vaujiet verhaaltje, dat Japan na Rasland ook Fraukrjjfe den schoon zjj eigenlijk den sameuhaug uiet begre pen, zagen de aanwezigen vol achting op de jongelieden neder. Als zegenand legde zjj de koude hand op het blonde hooid van den jODgen man; daarna wend.ie zjj zi h om en verl et de kamer. Toen een paar nieuwsgierige oude lui haar wilden naloapen, versperde de herbergier Hartman hun den weg. Laat haar gaan, zeide bjj. Anna is een meisje van onbesproken gedrag geweestzjj zal van den rechten weg niet afgeweken zjja indien bet wel het geval was, zou zg iedereen kunnenmaar niet tot Thomas Eere krans. In de herberg was langzamerhand een klein gezelschap bjj elkander gekomen, dat op le vendige wjjze de gebeurtenis van het vorige uur besprak. In den omtrek van de komm*n- dauiswooing was het stil. De daar opges elde schildwacht schrikte iedereen af, en nieuwsgierigheid en deelneming werd voorloopig niets geboden dan ue helder verlichte vensters van de verdieping gelijk vloers. Tot de remise d r gevangenen uoor te driegen, was onmogelijk voor hem, die niet het recht had, uit den tuin van den eigenaar zich daarheen te be.;evea. Toen Thomas Eerekrans de woning van den kommandant naderde, werd hjj eveneens afgewezen. Zgnè vordering echter om met den luitenast o er dringende zaken, die met h t voorval van den nacht in verband stonden, oorlog zou aandoen en dat onder ande ren ook de Nederlandsche bezittingen on rechtmatig verkregen zoudmzjjn. Dat dit berichtje van Japan zoude zgn uitgegaan, komt ots ongdoofeljjk voo'. Veel meer schjjot het om een proef bil lon te zgn om de volkeren van Eiropa hunne oplettendheid te doen vestigen op het groote gevair van een overmacht van het gele ras in hit Oosten, welke het gevolg zoude zgn van eene definitive ovewinning der J ipanner» op de Rus sen. De vie>s voor dat gevaar zoude de E ïropeesche regeering m er toe kunnen aanzetten een vrede tusschen beide oor logvoerende paitjjen tot stand te brengen, Rusland bewarende voor nog grooter on heilen, aan Japan belettende zjjne macht nog krachtiger te ontwikkelen, zjjn in- vloel in het Oosten nog verder uit t breiien. Op edel grondslagen zonde deze tusscbenkomst dan niet ruiten, maa' dankbaar zouden wjj ze aanvaarden, in dien zg slechts het eindt bracht sa de zen oun enscbeljjken oorlog. De z'deljjk weggejaagd) Combes maakt zich vrjjwel bespotteljjk in zgn brirt aan den President der Fiansche R->publek waarin bjj een t>on aanslaat als regee>d< bjj, en hjj alleen het land «Zoo'n vervatei ventje 1» zsgfc de cEcho de Paris» is bjj vergeten, dat er nog een President der Fiansche Republiek is, die de redevoeringen, in de Kamer geboud n, Ite t en goed op da hoogte ie van betgeen er in de politieke wereld voorvalt? Die brief wjjst op aeu gevaar- ljjkei gemoedstuestuud. Bovmdien ver- gee' de gunsteling van Jzuréa, daler een grondwet >s, e i dafc hjj, als simpel senator, het kornenf mini-tTie zgn p >lt- tiek niet hjefc r or te schtjjveu. l)e woorden van Combes; <Ik kan vallen, maar ik tart mjjn opvolgers een andere pol tiek te volgen dan de mjjne gelgken opni-D, de man he-ftz chdoor deze woorden belachdgk gemaakt. Zeer indrukwekkend wvs de stoet, die zich Woeitsiag-avond met het Ijjk van de Groitbertogin van Saksen-Weimir van het groothiitogeljjk slot te Weimar na ir de Garnisonskirche b 'gaf. Langs den geheelen weg stonden sol"Ven met fakkels geschaard. De straten waren di)ht b'Z^t met belangstellender. De straatlan taarns waren omfloerst. Ü9 kist was be dekt met eenhermeljjnen mantel, t rwjjl aan h t hoofdeinde een kroon was aan gebracht. De Groothertog, die Z'chtbasr te spreken, ondersteund door eenige klinken de arg inenten, baande hem den weg. Hjj werd bjj Maubourg aangediend en in de woonka mer van den luitenant binnengelaten, want in de voorkamer had h i verhoor der gevan genen plaats en werd het vonnis gevel i. De koopman betrad het vertrek, dat door Henri in een vertrouwelijk nestje was veran derd. Di wisachtige bleekhei-t van zjjn ge last, welks scherpe lijnen me r dan vroeger in het oog schenen te vallen, was het eemge teeken van den angst, die aan zijue z el knaag de, ten minste zoo lang bjj zich onder een spiedend oog wist. Toen de hem vergezellende douanier de kamer verlaten en achter zich gesloten had, sloop hij onhoorbaar, zooder zjjne omgeving een blik te verwaardigen, naar de middeldeur, d e tot dc voorkamer toegang gif. Het geluid van stemmeh drong tot zgn cor door met ingehouden adem luisterde hji. Wat er gesproken en verhandeld werd, ont ging hem, want mnur en houtwerk zijn so- lied in het Oude Land, maar duideljjk ver- nam hjj de kl re, rustige stem van zjjn zoon; geen spoor van deemoeiigi' g, geen uitdruk- k'n; van geheimen angst lag in zijnen toon. Ondanks alle smart voer daardoor toch nog een gevoel van trots door de borst van den koopman. Het huis Ee ekrans waardigzeide hjj zacht tegen zich zeiven. Maar op hetzelfde oogeiblik schoot het hem door den geest, dat de toekomst van het huis Eerekrans alleen, geheel alleen op dat hoofd rusttedit eene, waarboven de dood zwretde, aan wien gerust haat en wraak vol- ontroerd wip, woonde met prinsrs Her- m i n e en prinses I d a de plechtigheil bjj. Te Riga is gisteren door studenten en joden een betooging gebonden op het Alexanderplein, waarbjj de roode vlsg werd vertoond en strodbiljettan werden verspreid. De politie dreef de menig'e niteen, leenige schoten werden nit de manigte gelost, niemand werd gewmd. Zeven studenten werden gearresteerd. Te St. Petersburg drongen g'ateren- ffiorgea een menigte werklieden van verschillende fab-ieken de dtukkerjj der «Acadenre van Wetenschappen» binn n, om de daar bezig zjjnde arbeiders te dwingen aan de algemeane werks'akiog deel te nemen. Pe politie gelastte, om ongeregeldheden te voorkomen, dat het werk in de drub- kerjj zon worden gestaakt. Eod uit dui zenden arbeiders samenge'telde menigte stond t) wachten op het verloop der verde*e onderhandelingen. Het g tal werkstakers wordt geschat te ioopea tot 20i>,000 man. De me r- derheid, men mag aannemen shchts weinige onder de stoker-, behooren n et tot de to'iaal-democratiscte partp. De aanvoerders der socialiifea zgn echter zoo listig geweest om aan de leiders der chri teljjke arbeiler -vere)nigingen in de leiding der steking een z°er uitgebreiden iuvloed toe te kennen. Het is daarom dat de werkgeversbood geen onderscheid he ft gemaakt tusschen socialistische en nut-mciali t schearb ider.-vereenigingen, maar de onderhandelingen mat chrnte- ljjken en niet-chrisfelgken vlakweg heeft afgewezen. De we-kgevers zgn ii t genegen aan de eischen der stakers toe te geven, zelfs weigeren zg met de stakers in onde - handelingen te treden, de kloof tusschen partgen wordt hierdoor nog verwjjd. Reeds nu kan men verzekeren, dat d^ze ïeisechtige werkstaking niet rustig zal a'loopen. De werkstaking is reeds oorzaak, dat de eene fabriek na de andere is stopge zet en elke fabriek maakt opnieow hon derden en honderden arbeiders werkloos. I .miiddls vaart de Engelsche steenkolen- industrie er wel bjj. Volgens een bericht ui' Nowca'tle zjjn daar gisteren 15 ko- len cbepen naar Rotter Jam en Amster dam vertrokken en 8 naar Hamburg. Te Newca-tle werden gi teren 40.000 ton ver kocht. De p'jjs voor bunker-kolen is met 1 8b. 3 pènee ges'egen, de vrachten zjjn van 3 sh. 4 d. gestegen t>t 4 sh. en 8 d. Te Cardiff waren de prjjzen vast, tirwjjl de kolenma'kt in E lid-L incashire zeer le- viniig i Ook in het Belgisch kobnbek- ksn heerscht groote bedrjjvigheid. Vol gens offi ie le opgaven zjja van 16 Ja- nua i af 42 >x ra bolentr-inen over Löaer troVken kon worden, omdat dezi zich zou gronden op het voorsch ift der wet. Hjj moest hem redden, onverschillig tot welken prgsl Dat het g lukken zou, al ging het ook met het olfaren van millioeneu ge paard, daaraan twijfelde hjj geen oogenblik geen oogenblik, dat een op-cborten san het vonnis, in het geval dat het niet doodelgk werd geveld en vernieuwd langzaam onderzoek van zelve spreekt. Door nutteloo - aagstaanjagenda gedachten wilde hjj zijn ho fd niet in de war bre gen. Hjj k ek in de kamer rondom zich, zjjn oog viel op de schrijftafel van den kommanda' t en h ebtte zich aan het daar staande minia tuurportret. Een helder licht wierp de lamp op de zachte, lijdende trekken. Ihomis Eere krans m ste de kracht om den blik af te wen den als met magnetische kracht trok het hem nader en nader. Meta, sprak hij op halfluideD toon, uw kind is heden de rechter van het mjjne Mjjn geweten is rein, Meta wat ik deed was ik te hard, te hard misschien geschiedde als herinnering aan mijn vader, die mjj de eer des huizes vlekkeloos overhandigde; hem heb ik gezworei, haar te bewaren. Ik ton u niet da gade la en worden van een Franschen hon-e'lijder en toen gjj de erug tussschen ons beiden gewelddadig afbraakt, du fde ik r.i t de eerste plnk leggen, .om haar wee-op te bouwen. Nooit gevoe'd? ik haat tegen u, noch tegen uw zoon. Wat ik deed geschied de uit een gevoel van i o">d-akcljjkheid, ter wille van de eer d-s huizes. naar Duitschland vertrokken. Deze treï- nen bestonden ieder nit 35 a 40 wagens. Woensdag liepen 11 en den nacht daar op 12 extra-treinen naar Dusseldort. Als de staking nog acht dagen dunrt, zullen ook de voorraden ia de Boriaage totaal uitgeput zjjn. Ia tal vaD mjj oen eischen de arbeiders, bjj de^e ongekende drukte, in stede van 5 lagen, zooals thans het geval, 6 of 7 dagen arbeid per wiek. Weigeren de mijnwerkers te arbeiden, dan weigeren ook de mjjneigenaren hen te laten wonen. Zoo werd dan gisteren bjj het uitb talen der loonen, aan tal van arbeiders medegedeeld, dat 2jj hun aan de mgndirectiën toebehoorende woningen binnen enkele dagen hebben te ontrui men. Reeds hebben z'ch Siltzi che mijnwer kers bjj honderden aangeboden om de stakers te vervangen. Vaode270 000 mjjn werkers zgn er nog 70.000 aan het werk. Te Dortmund brandde gisteravond slechts de helft der lantaarns. Da steen kolen der gasfabriek raken daar op. Het zelfde te Solingen. Te Glsdbich wordt io verschillende wevn-gea met halve kracht gewerkt. Te Bichum zgn bg de mjjn «Piasi- d nt> de;postende arbeiders beëedigd ga- wordeD als.. politieagent. Zg dragen een wifre band om den arm. Een zeer verstandige maatregel om de orde te handhaven. De Preuss:s3he S aatsanz iger (tegeljjk Deutsche R-tchsanz-iger) meldt dat, vul- geus trededeelingen van het Oberberg- arnt Dortmund, op den ochtend van 18 dezer nog 11 mjjnen met ongeveer5000 man personeel buiten de staking waren gebieveD. Op de mjjaen waar gestaakt werd, kwamen dienzelfden dag 45,518 man boven en onder den grond aan, ter- wjjl 200,000 staakten. Hetzelfde blad deelt mede dat van he- de.i af aan bjj zendingen van tenminste 10 ton naar stations van de Pruisisch- Hessische staatsspoorwegen, Oidenburg- sche Spoorw gen en den militairen spoor weg ui zunderingsvi'achten worden toege staan vco' steenkolen, steenkoleuasch, steenkoolcokes, Bteenkoleucokesasch, steen kolenb.'keften, bruinkolen, b uinkoolco- kes en biui ikojlbriketten. Uit de kringen van de mgndirecties wordt het volgende communiq e in de pers versprdid «M"n (d. w. z. de pat-oonsve:ee jiging) stelt de pogingen van de regeeriag, om een bemiddeling tusschen beide partgen tot stand te brengen zeer op ptjjs, maar acht een bestendigen vrede onmogeljjk indien de atbaiders hun p incipieel stand punt Diet prjj'geveD. Ttrwjjl san den eanen kant als eerste voorwaarde oa- voorwaardeljjk intrekking van de alkoa- digiog van de algemeene weikslaking geeiBcht wotdt, maakt meo aan dea an deren kant, ouder den indruk van de ver- Hij hield met zgn gesprek op en droogde snel met de magere hand een traan, die hem verraJelgk in het og glom. Want in de be lendende kamer werd 'tlevendig men hoorde stoelen verschuiven, geweerkolven stampen, scliredan weerklinken en deuren klappen. Het vtrhoor was waars hjjnljjk geëindigu. De middentoegang tot de wooikamer van den kommandant werd geopend. Maubourg trad met een papier in de hand binnen. De koopman bemerkte de bleekheit van zjjn ge* laat hij boog het hoold ten teeken van be groeting. U wensch' mjj te sprekeD, mjjnheer vroeg de luitenant op hoffelijk-n toon. Uwe mededeeling, dat ge brenger zjj. van gewioh- tige mededeeiiugen, baant u den weg, hoewel mjjn tijd zeer beperkt is. Bovendien veTaat ik morgei Seharnr.de; ik ben naar Spanje gekomaiandeerd. Daarom verzoek ik u, kort te willen zjjn. Bg deze woorden wees hg op een s'oel, die in de nabjjheid van de schrjjf a'el stond, hjj zelf nam in zjjn arbeidszetel plaats De koopman bemerkte, dat jj het por ret zjjner moeJer op ongezochte wjjze in eea der vak ken schoof, de overledene zou geen aandeel hebben aan het trnstige uur tusschen zoon en b oeder, Eu'ekraus had zich neergezet. Ik zal aan uwe wenschen gevolg geven,» zeide hg, Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1905 | | pagina 1