No. 5907
Woensdag 25 Januari 1905
29ste Jaargang.
ïïagSlcè voor cfóooró- en S/uiè-éiollanó.
Het Arbeidscontract.
Het huis Eerekrans.
BP1TB i\ L an o.
BUREAU St, Jansatr&at. Haarlem.
f 1,26
1,50
2,90
0,03
feuilleton
Rusland.
2000 dooden, 5000 gewonden.
Petersburg en Moskou in staat
van beleg.
Da Keizarin-wadnwa aan het
hoofd dar troepen.
ABONNEMEHTSPEIJB.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D i r e c t e u r W. KÜPPERS.
xTHvf AISXUNHR i r:
PRIJS DER ADVERTENTIE»
Van 1—6 regels50 Cents
Elke regel meer 7*/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
SBMHRT" GpST Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubhciteEtrang&r
AQITE MA NON AQIT A'l'B. G.L. DA tl BE Sf Co JOHN.. f.JOAES Sure. Pari» 31 bieFaubour Montman re
Een Memorie van Antwoord, als Mi
nister Loeff he ft ingediend in zake
het wetsontwerp tot regeling van het
Arbeidscontract ware van een liberaal
bewindsman nooit te wachten. Z Exe.
neemt nl. vierkant stelling tegenover de
sociaal-democraten een houding, welke
geen liberaal Minister zou kunnen aan
nemen, eenvoudig wgl de liberalen hun
roode vrienden hebben te ontzien en
zonder dzeen niet regeeren kunnen. Al
zou een liberaal Minister even princi
pieel tegenslandsr der sociaal-democratie
zjjn als mr. Loeft, hp zou toch water
in zjjn wjjn moeten doen, wilde hg kun
nen schenken wat hg had gedistilleerd.
Niet aldus ouzerzgdsWg "regeeren
niet bg de gratie van Mr. Troelstra
c.s. maar Btaan vast op eigen beenen. Ea
daarom behoeft de heer Loeft dan ook
niet te trachten, de sociaal-democraten
naar zich toe te lokken, behoeft hg niet
te pogen hun zienswgze te verzachten
opdat zg toch maar voor zallen stammen,
maar noemt hg het wantrouwen, waar-
me ie zp het wetsontwerp tegemoet tra
den, eenvoudig «geheel ongegrond.»
Deze uitspraak blgtt bovendien niet zon
der bewgs. Alle» behalve zachtzinnig zet
de Minister de zienswgze der soc aiisten
aldus te kgk
«Geen rechtvaardiging vindt hun uit
spraak, dat, waar de economische over
macht is aan de zgde der werkgevers,
bepalingen van dwingend recht gemak
kelijk zullen worden ontdoken en voor
de arbeiders gunstige bepalingen van aan
vullend recht in den regel zullen worden
ter zgde gesteld. En luttele waarde is te
hechten aan hun voorspelling, dat, waar
de arbeiders tengevolge van aaneenslui
ting in vakvereenigingen, econo misch sters.
zgo tegenover den werkgever, vooischrif-
ten van dwingend recht han actie vaak
zullen belemmeren.»
De onttvredenen weten nu alvast, waar
aan zich te houden. Er volgt evenwel
nog meer. «Beide redeneeringen, zoo zegt
de Minister, ontleenen haar oorsprong
aan de troebele bron van den klasseBtrgd.»
Ze voeren met zich de ontkenten is van
elke solidariteit, zoo in etolfelgken als
in geesteljjkeo zin, tusschen kapitaal en
arbeid, tusschen meester ea ondergeschikte.
In plaats van uit te gaan van de stel
ling, dat kapitaal en arbeid verhonden
zjjn door een natuurljjken, van Boven
verordenden, band, die in beider belang
19.)
Vervolg.)
Een kreet ontsnapte aan de borst van den
oom hij maakte een gebaar als wilde hij zich
voor de voeten van den luitenant nederwer-
pan. Maar zoover kwam hij niet als ijzeren
haken omklemden zjjn mngere vingers den
schouder van Henri. Red mijn zoon of.
wees vervloekt!
Het geelach ige gelaat van den jonden offl-
cier n»m een aschgrauwe kleur aan. Al vloekt
gij mjj, ik kan hem niet redden, zelfs
al zou ik het willen. Als een Argus stast de
gene achter mg, die morgen hier als mijn op
volger kommandeeren zal. De wet des keizers,
de onherroepeljke, eischt haar offer.
Is het baar slechts aan een ofier gelegen,
niet aan den persoon, neem dan den vader in
plaats van deu zoon, riep de koopman. Op
den zoon rust de toekomst van het Huis Eere-
^Dit had eerder bedacht moeten worden,
voordat de erfgenaam van dit huis zich aan
het gevaar van twijfelachtige eer blootstelde.
Ik kan, ik mag, niet meer naar u luisteren.
Hg wendde zich al, ten einde zjjne ontroering
te verbergen.
nauw behoort te worden toegehaald, ver- zjjn op onderscheidene punten herzien
kondigden de aanhangers dezer meening,
dat men in twee factoren slechts mach
ten heeft te zien, die uitteraard vjjandig
tegenover elbaader staaD. Na-.r hun leer
is de werkgever de natuurljjke vjjand
van den we knemer, de zelfzuchtige
egoïst, voor wien de arbeider slechts is
hot mt meer of miader krachtige spieren
opgebouwde werktuig, bestemd en daad
werkelijk dienende tot vermeerdering van
den rjjkdom des patroons.»
Zeer terecht acht de Minister deze
zienswgze «te eeuen male verwerpeljjk»
en met henijverheagen wjj er ons over, dat
«het wetsontwerp het zjjne er toe Ztl
kunnen bijdragen, het aantal der volge
lingen van die leer binnen engere gren
zen te beperken 1»
BIgft alzoo de Minister principieel op
zjjn stuk staan, van den anderen kant
komt hjj aan velet bezwaren te gemoet.
Hg handhaaft wel nadrukkeljjk de in-
lassching van zjja ontwerp in het Bur-
gerljjk Wetboek: «het zon zjjd aan den
aard der dingen geweld aandoen, wanneer
de regeling,'daar niet werd ondergebracht,»
ook al moge het arbeidscontract eemge
onmiskenba e eigenschappen vertonnen
van sociale heteekenis. Maar overigens
zjjn de concessiëa aan in 't Voorloopig
Verslag der Kamer geuits wenscheu ve
lerlei ea van vaak groote beteekecis.
Ziehier de voornaamste
1. als criterium ter onderscheidiug van
arbeiders, voor wie bepalingsn vaD dwin
gend recht in meerdere of in mindere
mate noodzakelijk zjjn, is niet meeraao-
geaomen de termijn van uitbetaling van
het loon, docj het bedrag van het loon;
2. door wjjsiging der redactie van on
derscheidene artikelen, is de toepasselijk
heid der wet, v^rzeserd ten aanzien van
handelsreizigers, die op provisie werken;
3. de toepasselijkheid der bepalingen
van het ontwerp op ds beambten en be
dienden dör spoorwegdiensten is beperkt
tot die onderwerpen, welke niet bg reg
lement geregeld zgn;
4. 's werkgevers bevoegdheid om te be
dingen, dat de arbeider hem na bet ein
de der dienstbetrekking geen concurren
tie zal aandoen, is geregeld en beperkt;
5. voor de geldigheid vau het arbeids
reglement is een derde vereischte vast-
steld,
6. de boeten mogen niet meer tot per
soonlek voordeel des werkgevers strekken
7. de bepalingen betreffende het recht
d«3 arbeiders op loon voor den tjjd door
hem tengevolge van ziekte, enz. verzuimd,
het zg. staangeld maakt niet meer
uit van het vermogen des werkge-
vers en wordt ter Rijkspostspaarbank
belegd
9. de bemalingen, welke op groud
harer publiekrechtelijke natuur achter
wege waren gelaten, zgn thans we.er in
het ontwerp gevoegd, terwjjl tevens de
bevoegdheid des werkgevers om des Zon
dags arbeid te doen verrichten, is be
perkt
10. de normale opzeggingstermijn is
gelgkgasteld aan den uitbataüngstermgu,
met een maximum van zes wetten
11. het zoo veel en zoo tel art. 1639j,
houdende verlenging vau den opzeggings
termijn naar mate de dienstbetrekking
langer heelt geduurd, is vervallen
12. de eigenmachtige verbreking der
dienstbetrekking is in htt algemeen on
rechtmatig verklaard
13. voor de beslechting van geschil
len uit de arbeidsovereenkomst ontstaan,
is een eenvoudige procedure vastgesteld
14. arbeider*, wier loon minder dan
vier gulden per dag bedraagt, procedee-
ren kosteloos.
Men zal toegeven, dat menige gewich
tige wjjziging is aangebracht, terwjjl in
zonderheid het nieuwe punt betreffende
de vereenvoudiging der rechtspraak (sub.
13) veel waardeeriug zal vinden. In het
voorloopig verslag was gevraagd de in
stelling vau speciale rechtoaakeu of de
aanstelling vau nieuwe kautourechters
ter berechting van contract-quaesties.
Een en ander wgst de Mioister evenwel
af, zich bepalend tot vereenvoudiging
der procedure, waf o. i. wel zoo prac-
tisch is. We hebben rechtscolleges ge
noeg, als ze maar vlugger kunnen werken
Met collectieve arbhdsovereenkom-ten,
gelijk die io Duitschland meer en metr
worden ge do en, wenscht de Minister nog
niet iu te laten. Hij zou het trouwens
toch slechts in theorie kunnen doen,
waar de vakvereenigingen te onzent nog
Veel te zwak zgo om tot dergelgbe over
eenkomsten te kunnen geraken.
Wg nemen tea slotte uit de 48 pagi
na's beslaande Memorie deze passage over
«Van hetlsr harte sluit de regeering
zich aai bjj den wensch, in het Voor
loopig Verslag geuit, dat het zal mogen
gelukken de voorgestelde regeling nog
root de algemeens verkiezingen vau 1905
tot stand te brengen. Zg meent dat deze
wensch alleszins voor verwezenlijking
vatbaar is.»
Weluu, moge deze wensch dan ook in
Thomas Ëere'trans drukte de hand op het
hart, als wilde hjj het met geweld ti t rust
dwingen. Het gelukte hem. Mag ik den ver
oordeelde tien
Als genade van het Fransche gouvernement
kan ik u dezen wensch inwilligen, als u schrif
telijk baar.
Genade P Ik ben geen bedelaar, dien
men met eene aalmoes wegzendt. Zal Frans
sterven, ion.Ier dat ik hem nog eenmaal om
helsd heb mijn zoon een offer van Fransche
tyrannic 1 Nog in dezen nacht verlaat [ik
Scharnrode en zal, als ik geen voertuig vin
den kan, te voet naar .hamburg mi.eten wan
delen. In de vroegte ben ik bij vorst Ecsmühl
en stel mjj als Chef v.».n het hu s Eerekrans,
als lastgever van de herhaalde smokkelonder-
nemirgen ter beschikking. Wellicht velt uw
heer den stam, zooats gjj, de slaaf, iu blinde
gehoorzaamheid deu tak. Maar als gjj meenen
moch mjjnheer, door zjjn -al a's naaste bloed
verwant gouden vrachten ta oogsten, dan zult
gij u leeljjk bedrogen hebben. Wat van mgn
vermogen Fransche tyrannic niet ia beil-g
neemt, valt den armen ten deel, u niets dan
mijn vloek. Kaïn'slot, die in het heilig
dom des btoeds greepj het is het uwe.
//Man»! Oog in oog staarde de luitenant
zgn oom aan. //Zoudt ge geljjken vloek over
uw zo on uitgesprokenhebuen, als hij in dezen
nacht in plaats van een mijner mannen, het
kind uwer zuster het lood door de borst ge
jaagd had
Terug week Thomas Eerekrans, verder en
verder, tot aan den uitgang van het vertrek.
Hij had ge n antwoord voor Maubourg, maar
het zwjjgen van den strengen man was des te
welspretender.
Nog een laatsten blik wisselden oom en
neef; daarna opende Eerekrans de deur van
den achtersten uitgang, om langs denzelfden
weg, waarlangs hjj gekomen was, den tuiu te
bereiken. Op hetzelfde oogenblik drong Fred
haastig de kamer binnen,
Men meende, dat ik bjj mjjnheer Eere
krans behoorde, sprak hjj op haastigen toon,
en liet mij passeeren. Hoe staat het, is Frans
gered
Verloren I Uw grootmoeder was
het, die hsm en de anderen verried. Zjj mag
zich over den goeden uitslag verheugen zoo
als gij, jongen! Schipper Frans staat u bg uwe
trouwloozen liefste niet meer in den weg.
Met vasteD, rnstigen tred verliet hjj de ka
mer. Als in een standbeeld veranderd, bleef
Fred achter hem terug; als door een hevigen
slag verdoofd, greep hjj naar zgn voo hoold.
Mjjn grootmoeder deed het? Ik voelde,
daarom en toch ik mag het niet
denken.
U moet 't weten, stoof hij plotseling, naar
den luitenant gewend op. Mguheer mjjnheer,
heb medelgden, zeg. was zg het; Oud-
Maryke, die het u verried
Als uit een droom schrikte Maubourg op;
het sprakelooze Ited vau den ouden m*n, de
erkenning zjjner ongerechtigheid was den
fjjngevoeligen jonkman diep door 'thart ge
drongen.
Al zjne schranderheid samenvattende, over;
vervalling gaan, want het ontwerp is vsd
groote beteekenis voor het sociale leven.
Zéér ernstig is de toestand in de Rus
sische Hoofdstad.
Men heeft den Czaar gesmeekt slechts
éen weok te geven, om aan de lyraunie
der buieau-craten, der onderdrukkers van
hit arme, lgdende Russische volk een
eind te maken.
Het volk bleef onwankelbaar vertrou
wen in deu Czaar, Men denkt aan wat
het Frauscbe volk zei in de dagen voor
dat de groote revolutie uitbrak «Si le roi
ie sav it
Maar toen 't kwam tot het droef be
sef, dat de Koning wist, maar niet kön
of niet wilde veranderen, toen verdween
het vertrouwen en maakte het plaats
voor woasten, wilden, blinden haat
Zoo ook thans, te Petersburg.
Het volk heeft deu Czaar opgeëischt
te voorschgu te treden uit zjjn Winter
paleis, geen haar zou hem worden ge
krenkt, doch hel Regeeringsbestnur zond
de kozakken op bet volk af, ea gelastte
den soldaten te schieten op de smeeke-
lingeu.
Stro/men bloeds hebben gevloeid. De
storm, die siads zoo langen tjjd dreigde,
is losgebarsten en niemand vermag te
voorspellen, hoe lang hg duren zal; wat
hjj zal neerstorten en wanneer men hem
in zgn vaart zal kuonen stuiten. Moge-
Ijjk is 't, dat ook daze beweging met ruw
geweld gestuit, gesmoord wordt, 't Zal
niet baten. Io de verhouding tusschen
volk en vorst zjja nieuwe elementen van
haat en wantrouwen geslopen De stroo-
men blueds, die thans te Petersburg ver
goten zgn, zullen gewroken worden, zoo
niet thans, dau toch straks, weldra.
De Czarina-Moeier heeft zich thans
naar het verbigt van den Czaar begeven.
Officieel wordt uit St. Petersburg ge
meld
Iu hat begin vau 1904 werden de
■statuten van de Peterburgsche vereen!
ging van tabiieksarbaiders goedgekeurd;
deze had ten doel de intellectuele en
religieus» belangen der arbeiders te be
vredigen, en onder hen misdadige pro
paganda te voorkomeu.
Later dwong de vereeniging de werk
lieden tot interventie in de quaestie
van bet ontslag van vier arbeide/s de
Poeli'oflabriek, die den 15en Januari
den arbeid neerlegden en bijna alle an
dere fabrieksarbeiders tot staling over
haalden.
De werkgevers verklaarden zich bereid
nut de werklieden te onderhandelen en
een deel hannar eischen ia te willigen,
doch daarmede verklaarden de werklie
den zich niet tevreden.
Aan de agitatie van de werklieden-
vereeniging sloot zich weldra de agitatie
van revolutionnaire kringen. Ea op 21
legde hg, of niet de opschorting der terecht
stelling mogelgk zou zjjn, of hjj daarover met
zgn opvolger spreken zon, hem bekend ma
ken.
Wie ben je? Wat wil je, knaap
riep hjj toornig. Voort, oogenblikkeljjk
Ik ben Fred Bakker, mjjnheer, een arme
jongen, de ellendigste op Gods wjjde wereld,
de kleinzoon van eeu verraadster, mocht ik
maar ster en voor Frans Eerekrans,
Jg s erven in zjjn plaats? Maubourg
trad achteruit. B:n je krankzinnig?
Neen, mijnheer, maar Anna Werner is
de vrouw van F ans en de moeder van zijn
kind. Ik heb geen moeder meer ook
sinds van nacht geen gruotmocder. Ik voel
het, it overleef al deze ellende niet. Laa' mjj
in den dood nuttig zjjntjjdens mijn leven
ben ik niemand van'nut geweest. Wees barm
hartig het zou niet het eerste g«val zjjn
de nacht is voor de verwisseling gunstig.
Mau jourg duizelde. Hg be^on aan een nood
lot te gelooven. Het lot, dat hjj zynen n ef
bereidde, die hem als schipper Frans eeds
geen oneymp.thieke verschoning was geweest,
drukte zwaar op hem. Uaarbjj het tooneel met
zgn oom ea nn kwam ee vre&mdeling,
het e gen bloed van de vrouw, dat hem door
haar verraad tot de treurige plichtsvervulling
gedwongen had, en eielde zich als plaatsver
vanger Vuor.
Als het een teeken des hemels ware,
zeide hjj, nauwelijks wetend dat hg op half-
luiden loon de gedachten zjjns harten onthul
de, eene vingerwijzing uit hooger stereo, een
Januari trad de arbeidersvereniging,
onder leiding vau den echismatieken
priester öapon openlijk met revolution-
naire eischen op.
G a p o n stelde een petitie op, die be
halve arbeidseiscben ook brutale eii-chen
van staatkundigen ard bevatte den 22en
werd op de Paleisplaats een bgeenkomst
van arbeiders gehouden om den Czaar
een smeekschrift te overhandigen. Door
de fanatieke redevoeringen van G a p o
werden de arbeiders zóó verbitterd, dat
het tusschen hen en de troepen tot een
bloedige botsing kwam.
De troepen moesten varenzg werden
uit rameu met etsencn geworpen en be
schoten. De m6nigt8 verwoestte de te
legraafpalen verschillende winkels
weiden vermeld tn geplunderd.
Yolgens officieuze berichten zgn er 2000
dooden en 5000gewouden. De stakers trach
ten de poort van het paleis te forceeren.
Het gerucht loopt, dat da Czaar ver
trokken is naar Peterhof.
De arbeiders maken zich meester van
het ammunitiedepot en de dyoamietta-
bri8k. Zg werpen barricaden op en ver
vaardigen bommen. De verkoop van pe
troleum is verboden uit vrees, dat het
paleis in brand zal gestoken worden.
G a p o n is door een kogel iu de
borst gewond. De magazjjnen zgn geplun
derd. Men vreest, dat de stad in brand
gestoken zal worden, vloskoa eu Peters-
burg zgn in staat van beleg verklaard.
De verbittering stggt met elk uur. De
gewonden lagen Zondagmiddag in St.
Petersburg bg hoopen opeen. De offi
cieels cgfer* zgn besliit veel te laag. De
verbittering der massa is steeds stggende.
Twee officieren zgn door messteken ge
dood. Eafcele militairen, die in drosch-
ken over de straat reden,^wilden het volk
lynchen. Da geheeie stad is op de been.
De woede en de haristocbtelgka veront
waardiging over de maatregelen van ge
weld, die getrolfan werden, zgn onba-
scbrgllgk.
De Russischs Hoofdstad heeft veel van
een veroverie stad. Soldaten waren in
de straten gekampeerd eu lagen om de
wachtvuren pret te maken.
De Kozakkeu po.igle j eerst het op
dringende volk met de vuisten terug te
drgven, tosn dit niet hielp schoten zg
op de menigte. De arbeiders vluchtten,
doch de studenten hielden stand en ver
zorgden de gewonden.
Het garnizoen staat onder bavel vaa
grootvorst Wlad m i r vandaar dat
het volk dezen «W1 a d i ca i r s roode
dag» noemt.
Er is een algemeeue kreet om wraak.
Ee i jong officier, die in een sDde voor-
wenk mijner moeder, die niet wil. Maar
neen, neen een onschuldige in de plaats
van hem, over wien de wet oordeelde volgens
reel? Neen, nooit 1 Gg wilt benri
Maubourg tot eene eerloosheid aanzetten, jonk-
ma aGa heen 1
Dook Fred week niet van zjjne plaats. Hjj
had mat het instinkt der onmetelijke liefde tot
Anna in Maubourg's trekken gelezen, wiens
aange icht een trouwe spiegel was van zgn
inwendig leven.
Met eene welsprekendheid, welke men den
stillen iu zich zeiveD gekeerden kleinzoon van
Oud-Maryke nooit zou hebben toegeschreven
en die den jongen officier aangreep verdedig
de hij zijne zaa<. Hjj wilde met den gevan
gene van kleeieren verwisselen; met de pa
pieren van Frederik Bakker voorzien, die tot
bet - erin ten van den Ifuitschen bodem verlof
gaven, zou F ans nog in dezen nacht naar
Cuxhaven jjleu en beproev n daar ee e plaat»
ie vinden op ean der 'amburgsche vaartu gen
die bgna lederen dag naar Amerika onder
ze 1 gingen.
Nog altijd in zjjne besluit wankelend luis
terde de lnit-nant zwjjgend naar hem, toen
van de voorkamer uit aangeklopt werd en de
stem van den toekomsiigen douane-komman
dant toegang verzocht.
Wordt vervolgd.)
