5912
Dinsdag 31 Januari 1905
29sle Jaargang.
HDagêlaó voor eStïooró- on Suió-eJiollanó.
Aan de oevers der Newa.
Het huis Eerekrans,
5 Lf 1 T A L A JN
BUREAU St, Jansstraat Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Nederland op de
Tentoonstelling te Luik.
Rusland.
Duitschl&nd.
Engeland.
Amerika.
Oproer ia Rusland-
ABONNEMBNT81>BIJB
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
"oor het buitenland
Aizonderlgke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.^
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
PBIJS SBB ADVEBTEWPIBW
Van 1^-6 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
'Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicity, Etrangèn
ivtA NON AGTTA/CJB. G.L. BAVBEdfCoJORN., f. JOE ES SuceParis 3lbtsFaubour Montmanre
(Slot).
Voor het oogenblik is het vrjj moei-
ljjk rich een juist denkbeeld t» vormen
van den werkeljjken toestand in Rusland
en van den omvang welke de revolutiou-
naire beweging heeft verkregen. In
een land waar in naam van den alleen-
heerscher een bureaucratie oppermachtig
en absoluut heerscht en onder haar ter
rorisme elke uiting der vrjje gedachte
en openbars meeuing versmoort, ligt ook
de Per» aan banden en viert de meest
willekeurige censuur haar hoogtg.
Wjji behooren niet tut diegenen welke
de vrgheid der Pers onder alle omstan
digheden en alle vormen huldigen ot
voorstaan zulke vrjjheid, wg weten het,
ontaardt maar al te vaak in bandeloos
heid, zooals elke vrjjhtid doet, die niet
binnen zekere perken wordt gehouden.
Maar waar de Pers met waardigheid en
ernst op misitanden wyst, op noodzake
lijke verbeteringen in het S.aatsbestuur
aandringt, opkomt voor de rdchtea en de
vrghe.d van het volk, daar mag haar
Btem nut gesmoord, mtg zjj niet gekne
veld en aan banden gelegd worden. Een
regeeriug of overheid die bevreesd is voor
de uiting der openbare meening, die
schuwt voor de openbaarmaking van de
gebreken welke haar aankleven, veroor
deelt daardorr zich zelve zonder dat
zjj evenwel het doel bereikt, dat haar
willekeur beoogt. Immers de volksstem
laat zich niet onderdrukken m waar men
haar uitingen in het epmbaar tegen
werkt^ doen zjj zich in veel heviger ma-
11 en met groote verbittering en Wrok
in het geheim kond. W aar de dagblad
pers gedwongen wordt te zwygen, over-
stroomen de geheime drukkerijen het land
met opruiende en revolutiounaire ge
schriften.
Zooals wjj reeds in ons vorig artikel
zeiden, is,de toestand, waarin Rusland zich
op het oogenblik bevindt hoogst hachslgk.
Uit de tegemtrgdige berichten valt niet
op te maken waar ds Czaar zich op het
oogenblik bevindt. Volgens sommige be
richten ziu hjj zich geieed maken om
zjjn land te verlaten en e«n wgkplaats
te Kopenhagen zoeken.Ware dit het ge
val, dan zou zjjn vlucht veel hebben vau
die van Lodewjjk XVI, bjj het uit
breken der groote Fransche revolutie op
het laatst der 18e eeuw, eu zou hg als
t ware, afstand doen van den troon. An
dere berichten zeggen, dat hg zich te
Peterhof bevindt, om vau daar bjj 't
hooger oplaaien d8r rerolutie een sterke
wjjkplaats te zoeken in Kroot stad, Dit
schgut evenwel zeker, dat hg, bg den
ernst van het gevaar, lafhartig zgn
post heelt verlaten om de teugels van 't
bewind in andere handen ovsr' te geven.
Dft optreden van den Alleenheerscher is
zeker wel de lafs e, maar ook de nood-
ktïigste handeling ia deze ometandighe-
den en niets is meer iu staat om het
prestige van den vorst bg volk en leger
te schokken dan zulk een zich onttrek
ken aan zgn plicht in 't uur van 't hoog
ste gevaar. Zou het te verwonderen zjjn
wanneer de opstand, mocht hg zegevie
ren, de Republiek uitriep? Geenszins!
Niet dat wjj iu een Ripubliek heil
zouden zien voor Rusland. Daargelaten
nog de kwestie of een Republikeinsche
regeeringsvorm de meest wenschelgke is,
meeuen wjj toch dat geen laad ter we
reld minder daarvoor geschikt is dan
Rusland. De overgang van den auto-
craltischen tot den republikeinschen vorm
zou voor een staatkundig zoo onmondig
volk als het Russische, te groot, te ovtr-
stelpeud zgn.
Wat de toekomst in haar schoot mag
verbergen is ons, menscheu verborgen;
dit kan men evenwel geruste gk zeggen
dat, wanneir de toestand b istendigd bljjft
zoo als hg voor het oogenblik in wer-
keljjkheid nog is, wjj ons op meer en
wellicht beter georganiseerde revolutiou
naire bewegingen moeten voorbereiden. In
bet leven der volken, zoowel als in dat van
elk individu, komt een tijd van ont
voogding, van emancipatiemen kan
door geweld en kracht van wapenen dat
moment misschien verschuiven, maar bet
zal onfeilbaar komen elk volk doorloopt
zgn periode van kindsheid, j mgelmg-
schap, volle manoeljjke ontwikkeling en
verval. Dat is eeo natuurwet, een god-
deljjke wet, waartegen geeu menscheljjke
krachten ieti vermogen en het Russi
sche volk schjjnt die periode van ont
wikkeling en zelfbewustzijn genaderd te
zgn en kortzichtig zgn de staatslieden
eu de regeerders die voor die evidentie
moedwillig de oogen z rudt-n sluiten. Hun
halsstarrig vasthouden aan het oude en
verouderde zal zich jammerlijk wreken
en wel het eerst en het meest aan heo
zelvvn.
FEUILLETON
84.)
Vervolg.)
Mjjnheer Eerekrans 1 vol eerbied raakte
de hand vau den herbergier de mouw van de
lange, bruine jas des Hasoburgschen koopmaus
un. Is het dan toch werkelijk waar beeft
U
Paard en vragen oogenblikkeljjk 1 on
derbrak hem de eentonige stem van den koop
man met eene gelaatsuitdrukking, welke alle
verdere bemerkingen uitsloot.
Maar, mijnheer Eerekrans, het is reeds
twee uur. Het zal met yroote moeite gepaard
gaan, midden in den nacht.
Ik wil naar Hamburg, binnen een half
uur moet ik onderweg zgn Ik wil
iederen prjjs betalen. Het overige is uwe
zaak. Zoodra ingespannen is, laat het mjj dan
weten en l*»t mij tot zoo lang met
rust 1
Ik wil al het mogelijke doen, mjjnheer
Eerekrans, rDp Hartman den ouden heer na,
die zonder zich om te wenden, de trap naar
zijne kamer opsteeg. Maar hier is Anna, mijn
heer Eerekrans Anna Werner die
met u spreken wil. Het arme meisje is in
Met zekerheid mag nu wel reeds wor
den aangenomen, dat Nederland op de
mijne kamer het was de bruid van schip
per Frans hier is zg zelf.
Wie? Het verleden scheen voor de ziel
van den ouden man niet meer te bestaan
nu echter, nu bjj den blik op Anna richtte
en in het doodsbleeke en door smart ver
wrongen gebat blikte, vertoonden zgne trek
ken grimmigen haat.
Ik keu geen bruid van schipper Frans,
zeide hjj. Zend de deerne weg, Hantaan 1
Koortsachtig schitterden Aona's oogen
met een gebaar, dat geen tegenstand ot tegen
spraak verwachtte, den verbaasden herbergier
terugwijzend, liep zjj den koopman achterna
en de gevoellooze, ijskoude hand op zgn
schouder leggend, zeide hjj op fluisterenden
toon, welke evenwel door hem kon verstaan
wordenAch.ing, Thomas Eerekrans, v or
den naam van uw huis; achting voor de echt-
genoote va uw kleinzoon 1
De oude heer k omp ineen, als hadde hem
eene slang gebeten het was, als dreigde hem
zjjne kracht te verlaten, zoo krampachtig
hield bjj zich vast aan de leuningen van de
wormstekige t ap. Daarna richtie hg ai h ech
ter trotscii op en zette zgn weg voort,
Ik wil je aauhooren, zeide hjj nauwelijks
verstaanbaar.
Anna volude hem in het lage vertrek, het
welk de loge rkamer van Hartman voorstel ie.
Met moeite ademend, zonk Eerekrans op een
stoel neer, Hij bood haar geen zetel aan hjj
scheen de uitdrukking vau wanhoop op het
gelaat van Anna niet eens te zien. Eu toch
verlichtte het schijnsel der beide vetkaarsen
aanstaande tentoonstelling te Luik, on
danks het ontbreken ven eiken steun van
regeeringswege, flink voor den dag zal
komen.
De ligging der voor de Nederlandsche
afdeeiiag bestemde plaatsruimte is zeer
g nstig en door den architect, den heer
W. Kromhout, zijn aardige, aantrekke
lijke schetsen gemaakt voor versiering
en ingang.
Groot is de beschikbare plaatsruimte
niet, maar met deze is gewoekerd, eu
wat wel het beste iszg is reads na
genoeg gebesl ganonen. Zooveel moge-
lgk is door het comité getracht inzen
dingen te verkiggen op elk gebied,
waarop Nederland met eere met het bui
tenland kan wedijveren."
Dit comilé is thans als volgt samen
gesteld
Eere-Comitè: O. W. G. Briegleb, lid
van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken, Amsterdam, J. T. Cremer, oud
mini,ter van Koloniën, lid vau de Tweede
Kamer derStaten-Generaal, 's Gravenhage
S. P. van Eegben, voorzitter Kamer v.
Kooph. en Fabrieken, Amsterdam, F. B.
Jacob, borgemeesfcer, van Rotterdam
Johan Laan, industrieel, Woimerveer,
Mr. P. B. A. Tydeman v. Lede en Oude-
waard, onder-voorzitter Landbouwcomité
liel, H. C. Rehbock, lid Kamer v. Koop
handel en Fabrieken, Amsterdam.
Comité: J. E. Scholten, industrieel, lid
van de le Kamer d?r Staten-Geoerad,
Voorzitter, Omm.-Generaal, Groningen,
M. E. Jonker, industiieel, lid Kamer v,
Kooph. en Fabrieken, vice-voorzitter,
Amsterdam G. P. Bakker, consul van
België, secretaris-penningmeester, Gro
ningen, K. H. H. van Bennekom, o ld-
consul, van B lgië, oud-lid Kamer v.
Koopb. en Fabr.eken (e Palang, 's-Gra-
venhage J. Bernard Timmermans We.,
lid der Prov nciale Statui van N .-Bra
bant, vooizitter Kamer v. Kooph., voor
zitter Bond van Ned, L> dertaorikanteu,
Waalwijk, Jhr. Mr. W. C. G. van Ey-
singa, commisaaaa van de Friesche at-
deeling, Laeuwa den, Jhr. W. C. de Geer
industrieel, gedelegeerde van het Ned.
comité te Luik, Luik
Jan Hmgst Azn., assuradeur, Gronin
gen P. L M. Boogeweegen, tirma Bulst-
ka mp Zoon Molgn, Rotterdam J.
A. Kaiff, ir.specieur iu algemeenen dienst
der Holl. IJz. Spooiweg-Maatsclnppg,
Amsterdam: W. Kolkman vanGoiderak,
lid V. d. Raad en consul van Rumenië,
Dordrecht; Jhr. C. J. T. Kiaayeuhoff. e.
a. ambtenaar Staatsspoorwegen, lid van
het bestuur van Vreemdelingenverkeer
enz. U rech' W. B. G. Molkenboer, di
recteur der Rgks-Normaalschool v. tee
kenonder wg°, Amsterdam; Guetave Op-
den btrg, president vau de Belgische Ka
mer v. Kooph., AmsterdamCbr. A.
Vieweg, uitgever van de Prov. Geld, eD
Ngmetgsche Courant, Nijmegen D. A.
van Waalwijk, directeur vau het Nieuws
blad voor Nederland, Amsterdam, allen
leden van bet uitvoerend comité, en R.
op de looden kandelaars duidelgk de gelaat
strekken der ongelukkige, die zich de weduwe
vaa zjjn zoon noemde. AlLen de vreeselgke
overspanning der zenuwen hield de arme vrouw
nog op de been.
De koopman begon het eerst te spreken.
Anna Werner, zeide njj hard en vast
klonk zjjne stem, eveuals die vaa een onver
biddelijk rechter, die reeds vooruit het von
nis heett (geveld »ik richt t: t jou eene
vraag, dezel'de, die ik eenige uren geleden tot
mjjn zoon gericht heb, voordat ik wist, dat
heden nacht die onderneming zou plaats vin
den die zonder zgn verderfeiijKen harts
tocht reeds lang had kunnen plaats heuben
zonder verraad eu tonder gevaar- Ten einde
hem tè versihoonen, verschuol ik de beant
woording: jou wil Ik ze meedeelen. Ik kwaai
hier om mij te overtuigen of het waar was,
wat ik bg geruchte vernomen üad of mgn
zoon ter wille van eeu boertcbe kokttte, die
haar netten om hem gespannen had, de eer,
de belangen van z>tn huis, ja, ague eigeu vei
ligheid vergatot bet har siocht wa-, die hem
aan Scharnrode hield geb ndeu een harts-
torüt, waaraan hg zgn dood te w.teu heett?
Oademan, hebt gjj nooit de reine, de hei-
li<e liefde geiend? Hebt gij uw hartstocut
en uw gevoel alleen met de weegschaal vau
eeu koopman gemeteu pas dan Wel op dat
gjj de schoonste bloem niet bevlekt, welke
Hod in een zonnestraal uit Zijn paradgs in
ons hart zendt, opdat zjj d=ar bloeie. Ja, wjj
hadden elkander lief, hoor het, Thomas
Eerekrans, onze harten vonden elkander.
Bloembergen Ezn., lid der Prov. Staten
van Friesland, comm. v. d. Friesche afd.
Leeuwarden, C. A. A. Dudok de Wit,
voorzitter van de VereeDiging ter bevor
dering van Vreemdelingenverkeer Amster
dam, J. A. Frederiks, aichitect, Middel-
fa irg, M. Grootes Jr industrieel West-
zaan, A. van Hattcm Jzn., industrieel,
Rotterdam,Mart.Hymans, koopmaD, Aicst.
Victor Jaunez, industrieel, MaastrichtM.
J. H, Kessels, Kon. Ned. fabriek van
muziekinstrumenten, Tilburg; Jos. Lalieu
inda-trieel, Maastricht; H. R. Schaaf -ma,
directeur salon Friesche kunstnijverheid,
Leeuwarden; M. Schols vau Beethoven,
cons tl van België, Maastricht; Kolonel
G. E. V. L, van Zuylen, president Naaml.
Vennootschap «Boeatan», 'sGravenhage
W. Kromhout Czq., architect, Amster
dam.
Belanghebbenden, die nog voor bet be
komen van plaat ruimte ii aanmerking
willen komeD, kunnen zich wenden tut
den sscretiris van het comiié, den heer
G. P. Bakker te Groningen, of tot den
heer W. Kromhout, archit;ct te Amster
dam.
Te St. Petersburg hebben een 20-tal
letterkundigen en journalisten veel bij
gedragen om de oproerige b waging io
liet le.en te roepen. Zij hielden samen
komsten in het redactie-bureau vau den
heer Hessen, uitgever van hA week
blad «Prawo.» flan getal was verleden
week Vrgdag reeds tot 60 gestegen en
Ziterdag namen 80 personea aan hun
beraadslagingen deel, waaronder ookemi-
ge vrouweD.
Zg rekenden reeds op de omverwerping
vao bet Czareogezag en zouden uit bun
club een voo loopig newiud kiezen, zon
al s dat heett plaats gehad ten tjjde d r
Fransche revolutie in 1789.
Toen echter van Regeeringswege bs-
sioteu was het oproer krachtig te onder
drukken, t okken de heereu zich terug
eu lieten het opg ruide volk de kastan
jes uit het vuur nalen Toen zg merkten
dat hun plan zou mislukkeiwas de me-
n gte niet mei.r tegen te honden en
voorwaarts ging het naar üet Winterpa
leis met de gevolgen, dat er doodeu en
g kwetsten vielen.
Generaal T r e p o w, gouverneur-gene
raal van S .Petersburg, heeft zjju inaat-
regelei g nomen, van daar, dat de sa
menzweerders uit huu bed werden ge
haald en bjjna allen nu achter slot en
grendel zitten.
Tal van werkliedeD, die inzien dat zjj
bedrogen zgn en z cb lieten ophitsen, kee-
ren zich th ins tegen bun misleiders: stu
denten en socialisten. Zg stellen hea ver
antwoordelijk voor het vergoten bloed op
j.i. Zondag. Tal van deze opruiers werden
reeds aangevallen en misbanleld.
De socialisten, d e hoopten, dat de werk
staking oovermijdelgk tot eene revolutie
Met niemand brak ik de ttouwdie ik hem beloof
de: En als de band, die ons verbond, de ge
heiligde, de onontbindbare van het huweljjk,
voor de oogen der menschea nog verborgen
bleef, dan geschiedde dat om uweniwille, oude
man...hjj wilde mij bjj u verdienen, verdienen
den zegen voor zjjn zoon, uwen kleinzoon.
Nog eenmaal deze wooiden Stoof Eere
krans op. Mijn zoon, mijn Frans, de trots
en d# er'genaam v»n het huis Eere*runs eD
de erfgenaam zjjner eer hg had zich
kunnen vergeten en
Vergeten &nna trad den ouden heer
onder het oog. Aaagt ge, mün eerlijken
naam te schandvlekken, Thomas Eerekrans
Zoo trotseh als gij op den uwe, ben <k op
den mjjne. En om zijnentwille vorder ik mijne
rechten op als weduwe van uw zoon
als moeder van uwe zoons knaapje I
Wat is waar wat is watr? mom
pelde de verpletterde koopman. Moet ik
nog jammeren over z ;n dood De genius
der gerechtigheid waakt streng over de onbe
vlekte eer vaa het huis Eerekrans.
Hij was opgestaanoog in oog stonden zjj
tegenover elkander.
h rfewijzen 1
Dominee Holm te Hollero, die onlangs
gestorven is, heeft ons getrouwd. De papieren
rusten op de borst van Frans men moet ze
bij hem vinden, als hij ze niet aan Fred Bak
ker heett ter hand gesteld, die alles gedaan
heeft, o n tot hem door ts dringen. Ach, hg
beloofde hem te redden 1
Te redden De koopman brak in spottend
zou leiden, zjjn gabeel ontmoedigd.
De aanhoudingen der volksbedrieger»
duren voort,
Prins Eitel Friedrich, heeft zgn
ziekte te wgtea aan eene verkoudheid op-
gedaaa bjj de oefening van deD dienst.
Ofschoon hg er sterk en krachtig uitz et
heeft hö nog al eens dikwijls met onge
steldheden ti kamp iQ. De K^iserin ver
pleegt haar zojd zelf. Yolgeus het
gisteravond uitgegeven bulletin bljjft de
toestand on eveer dezelfde. De koorts
is nog 39,3, de pols 112 en de ademha
ling 30.
Te Berlgn meent men te weten, dat
de Czaar vau Rusland, zoodra de toastand
het gedoogt, Denemarken voor een lang
durig verblijf zal kiezen.
Op het slot Friedensborg is men drak
in de weer met de toebereidselen tot Ont
vangst van booge gastan.
De Bntscho consul te Moskou, heeft
geprotesteerd tegen de beschuldiging, dat
de werkstakingen in Rusland en de troe
belen aldaar, gesteand worden met geld
uit Engeland.
De cousul s oude er over aan den En-
gelschtn gezant, Sir C h a r 1 e s Ra r-
d i n g e. De «Star dard» vcrueemt ui-
St. Petersourg, dat in de Regeerit gebol
de eo in het offlcieuse «Journal de St.
Petersburg» telegrammen zgn opgenomen
gelijkluidende aan dat le Moskou aan
geplakt, als een ttlegram door den gs-
neralen staf ontvangen, waarin Eugeland
beschuldigd wordt.
Sir Charles Hardioge zond
graaf Lamsdort eeu tweede, krach
tiger pr jcest.
Niettegenstaande da protesten van En
geland bigven de geruchten voortgang
vi idee, dat eau Engelscu-Japansch-Jood-
suhe sameuzweriug de onlusten heett
veroorzaakt.
De invoer van Eugelsche bladen is in
Ruslaud veibrdeu.
Over den vr eselyken sneeuwstorm te
New-Yort wornt gemeld, dat zoo'n bar
weer in 17 jaar niet was oeLetd. Het
sneeuwde en stoomde geweldig, een muor
werd omgeworpen, waaronder 20 brand
weer! e feu bedolven werden.
De sneeuw lag in sommige streken 15
voet hoog, zoodut ook vele treinen ble
ven steken. Langs de gebeele oostkust
is het Dar weder, en verschillende stoom
schepen nit E iropa zgn over den tgd.
Aiie melktreinen zijn uitgebleven eu ook
steenkolen eu vleesch waren schaarsch.
De bloedige beteugeling van den op
stand te Petersburg heeft den weerstand
der tot wirkstaking aangehitste arbeiders
lachen uit. Poppenspel 1 Weetje, dai zjjne
grootmoeder mjjn zoon aan den Franachtn
kommandant verried?
Oud Matyke zjj Met beide h inden
greep Anua naar heur hoofd. God, al*
maehtige God, wil mij toch voor krankzin
nigheid bewaren.
Hoep ze aan, de genade van den ver
toornden God, je hebt er behoefte aan. t'o
strat volgt den hoogmoed, die ja verblindde
Waarom werd je niet de vrouw van Frederik,
Bakker Je trots, je hoogmoedig karakter
duldde hat niet. Een koopman u. oest komen en
je in zgn huis binnenleiden, opdat je in flu
weel en zgde gekleed zou kunnen gaan? Ei
m cht het ook nu nog niet zijn nu
eeuwig kan de oude niet blijven leven, endan
ging het in p acht en weelde. 01 de oude
het goedkeurde, Wat had jjj daarmede te ma
ken P at had je uit te staan met de eer
van ons huis Slechts een zorg, het off jr
vast te houden, voor altgd Huweljjk,
kind uw zegepraal seheeu volkomen. De
kogels, die door jouw schuld het hart van
mjjn zoon doorboorden, vernietigen echter je
triomf. Wet ig ot uiet dwing af je
rtchten, als je het wagen durft. Vrjjwillig
geef ik niets. Ik verlo chen je en het kind
uit je huwelijk, dat zonder mijne toestemming
gesloten is, is voor mjj eeu .n
Wordt vervolgd.)
