No. 5913
Woensdag 1 Februari 1905
29ste Jaargang.
Moscovia.
Het huis Eerekrans.
BUITENLAND"
Per 3 maanden Toor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers i
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.^
Hoofd re dacten r-D irecteur W. KÜPPER8.
BUREAU St, Jansstraat- Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Rusland.
Amerika.
Duitschland.
Frankrijk.
pen.
Italië.
De Oorlog in het Oosten.
H
kfragêlaó voor cfëooró- en
ABONNE MEN TSPBIJ 8,
PBXJS DEE AD VEBTENTIEN
Yan 16 regels 50 (Jem*
Elke regel meer 71/,
öroote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
JE* Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicite, Etranger
BAGITE MA WON AGITATE. G.L. DAUBE df Co JOHN., f. J ONES SuccParis 31hisFaubour Montmanre
I.
Voor hen, die op de hoogte waren der
toestanden van het Russische Huf waa het
al lang geen geheim meer, dat de Kei
zer aller Rassen, de zoogenaamde Alleen-
heerschar, de man van wie ra wil in
Rusland allen af laakeljjkschjjaen te zjjn,
geen heersoher is, dat hjj tea man ia
zonder energie, een zwakkeling, die ang
stig e n verlegen zich toont en zich ge
heel door zyne omgeving la.it beheer-
scben, wien het zelts aan de noodige
wilskracht ontbreekt om party te kiezen
tasseheo de twee partyen, die beurtelings
aan het Hof den boventoon trachten te
voeren.
Bjjaa willoos heen- en weer getrokken
tusschen de twee stroomingen, leende by
«enigen tyd het oor aan de meer demo
cratische richting en het gevolg daarvan
waren enkele beslniteo, die deden ver
moeden, dat Rusland stap voor stap maar
uiterst langzaam eeue meer vryziani^e
wjjze van regeering tegemoet ging. Het
bijeenroepen eener Vredes-conferentie, en
kele wetten in het belang der arbeiders,
het lange talmen alvorens tot den oor
log besloten werd en zoo al meer, wa
ren uitingen van den geest, welke den
Keizer van die zyde werd ingeblazen en
door welken ook de Keizerin zich liet
leiden. Na de geboorte van den Czare-
witsj, waardoor de invloed der Keizerin
zeer werd versterkt, werd deze geest met
weinig machtiger en reeds meende men,
dat een tyd van meerdere vryheid voor
de Russen was aangebroken, een tyd,
waarin ten minste eenigszins te ge moet
zonde gekomen worden aan billjjke eischen,
dis de veranderde tijdsomstandigheden al
leszins wettigden.
Maar sterker nog dan deze ra vloed, die
den Keizeidreot op den weg der hervorming
was de invloed, die hem terugdreef op
het oude pad, die elke nieuwigheid ver
wierp als een aanslag op het aloude
autocratische recht van den Czsa-,
die Rusland gtisoleerd deed bljjven met
zyne onverzoenlijke begrippen en niet
mede deed gaan op den weg eener men-
schelyke en menschwaardige behandeling
der onderdanen. Waar in andere landen
het volk meer deel nam aan de regte-
ring en sociale hervormingen het lot der
mindere klassen zienlijk verbeterden, daar
hield deze geest elke hervorming, elke
verbetering tegen. Eene grondwet en eene
FEUILLETON
26.)
Vervolg.)
Frans! Bescherm je zoon!
Zoo wanhopig klonk Anna's gillende kreet,
dat Thomas Eerekrans niet voleindde. Een
gevoel van vrees maakte zich van hem mees
ter h;t leed van de door hem zoo diep ge
krenkte vrouw was zoo zichtbaar, dat hij bij
na berouw kreeg over zijne hardheid. De naam
van zijn zoon wekte zachter gevoelens in zyn
borst op.
Nu was het te laat met een gebiedend
gebaar sneed Anna hem ieder woord af.
Nog in dit uur, zeide zjj, ga ik heen,
om mjjn kind, het kind van uw soon uit de
handen zijner trouwe verpleegster te Hollero
terug te eischen- Ik beu niet gerust voordat
ik het in nijjn bezit weet. Drie dagen wacht
de weduwe van Frans Eerekrans op bericht
van hetgeen de vader van haar echtgenoot
omtrent de toekomst >an haar kind besloten
heeft. Voor mjj verlang ik niets, zelfs niet
den naam alleen wensch ik, dat deze Daam
rn «jjne rechten voor uw onschuldig kleinkind
bewaard bljjven. Is mij it dat tijdsverloop
geen beslissing geworden, dan zullen de
wetten van Hamburg een hulpelooze onder
volksvertegenwoordiging waren een gru
wel voor deze patty, die hare ledtn tel
de onder de Grootvorstin en onder de
hoogste kerkeljjke waardigheidsbekleders
Tusschen die twee partyen werd kei
zer Nicolaas voortdurend heen en
weer getrokken en de weinig energieke
Keizer werd gedwongen het meest het
oor te leenen aan de party zyiur naaste fa
milieden, de Giootvoisten, die hem boven
dien op zeer behendige wyze onkundig hiel
den van den waren toestand van het Rjjk
en van de wenschen zjjner onderdanen.
Die part ij steunt op het leger en is dus
ook de oorlogsparty, welke Rusland ilen
noodlottigen oorlog met Japan op dsn
hals geschoten heeft.
De party der hervorming en wjj be-
doelen daarmede de party, welke die her
vorming wil bereiken laDgs den wettigen
weg en niet Ibd&s dien van oproer en
geweld, vindt hare woordvoerders in de
meest wetenschappelijk ontwikkelde krin
gen, onder de studenten en professoren
der Hoogeschulen, onder de journalisten
eu, geljjk nu blykt, ook onder da leden
der districts-en gemeentebesturen eD der
rechteilyke macht.
Het valt echter niet te ontkennen,
dat nihilisten en anarchisten mede huD
invloed rechtstreeks of zijdelings hebben
doen gevoelen op deze hervormingspartij
ea dat de revolutionaire elementen, die
in Rusland in zoo groote menigte aan
wezig zjjn en daar tot uitersten overgaan,
meer dan in eenig land der we.eld, van
de spanning tusschen de twee groote
strootningen zouden pa.ty tronken om
ze de een of anderen dag tot eeu botsing
te dry ven. Maar die revoLtiouaire ele
menten beschikken over geen leger, zoo
als de llofparty der Grootvorsten. Zy
zccbten en vonden dit leger in de arbei
ders, die zy reed* jaren bewerkt hebben
en die in in de laatste tjjden meer moed
en meer vertrouwen kregen ia een ein-
deiyke verlosuug uit hun werkelyk vrij be-
klagenswaurdigeu to.stand, nu de puitij
der neer-ontwikkelden en der distrrcts-
en gemeentebesturen ook om hervormin
gen, om vertegenwoordiging des volks,
en eeue Grondwet duifden vragen en de
Keizer «Vadeitje»zich soms geneigd toonde
aan die eischen een gewillig oor te lee
nen.
Toen echter de par.jj der hervorming
in kracht scheen te winnsn, en gestennd
door de gemeenteraden de» groote steden
by den Keizer op hervormingen aan
drong nut steeds' grooter kracht, toen
sloeg der oude autocratische partij de
hare hoede nemen: //Ue eer des Huizes,, is
do zinspreuk van Eerekrans Uw zoon heeft
deze eer verpand aan u is het hajr in te los
sen Eiet voor mij ik wil niets, ik
herhaal het alleen voor mijn kind 1
Zjj verliet Jaet vertrek. Met moeite bleef zjj
ter been, hare vermoeide ledematen dreigden
haar den dienst op te zeggen. Zy sleepte zich
voort, naar haar huisje toe, ten einde zich
daar van eenige noodzakelijke voorwerpen voor
den tocht naar Hollero te voorzien. vt oest
en verward schoten haar de gedaehien door
bet hoold het was haar, alaoi gloeiende ko
len haar het hoofd verzengden. Zij wilde aan
niets anders denken dan aan ue toekomst
van haar kind. Als om de booze geesten door
een engel des lichts te bannen, riep zjj het
lie'elyke gelaat voor haar geest maar
achter de reine kindertrekken verscheen het
gerimpeld gelaat va^Oud-Mar/ke grijnzend
en spotlachend Fred Bakker staarde haar
aan alsmede het bebloede aangezicht van haar
echtgenoot, dat door den doodstrgd verwron
gen was en in haar ooren dreunde de harde,
ijzeren, klanklooze stem zgns vaders: Door jouw
schuin, door jouw schuld 1
Zij had haar huisje bereikt. De oude bloed
verwante kwam baar in doodsangst tegemoet
eu voerde haar over den drempel.
Anna beproefde zich los te maken. Ik ben
sterk laat mjj los ik moet ver
trekken, om myn kind uit Hollero te halen.
Geef mijn mantel, tante, en wek Jacob, den
oneen knecht van buurman.,Ik wil hem beta
len, opdat hg met mij medegaat dadeljjk
vrees om het hart en zij besloot al haar
invloed op den zwakken Keizer te doen
gelden ten einde het invoeren van een
Grondwet en eene volksvertegenwoordi
ging te weren, waardoor aan haar on
beperkte macht en invloed voor immer
een einde zonde gemaakt worden. Het
hoofd der Russische kerk steunde haar,
geen minnen steun voorwaar en
Nicolaas II was veel te zwak om
aan dien aandrang te weerstaan. De
autocratische party zegevierde. Aan alle
voorgespiegelde plannen tot hervorming
werd de bodeau ingielagen. Stond hier
naast de vrees voor de ondermjjtiog van
het gezag des Alleenheerschers, misscbieu
ook de hoop van een der Grootvorsten
om eenmaal den troon van den AUeen-
heerscher te beklimmen, waarvan hen
slechts het leven vau den weinig eaer-
gieken Keizer en van het zwakke kei-
zerlgke zoontjs scheidt? In de Russische
geschiedenis behoort het niet tot de zeld
zaamheden, dat niets ontzien wordt, ook
niet net leven dar naaste familieleden, ook
niet int leven des Keizers, om tot den
troon te komen.
Edoch, bet mislukken van de plannen
der hervormingsparty was voor de vol
bloed revolutionairen en anarchisten een
tegenslag van groote beleakenis en nu
zy zagen, dat de veaetie zegevierde,
werd besloten de botsing uit te lok
ken en waar het langs wettigen en
wetteljjken weg niet scheen te gelukken,
langs den weg van revolutie en verzet
te trachten het doel te bereiken, een om
mekeer in de rageeriug vaa het Russi
sche Rjjk.
Het is immers Dist aan te nemen, dat
de verschillende werkstakingen te gelij-
ktrfjjd op zoovele plaatsen van het Rus
sische Rijk alle spontane uitingen zou
den zjju vau het arbndersvolk en dat deze
niet reeds van te voren zouden zyn voor
bereid door de leiders ach'er de schermen.
Dat onder die bewerkers misschien ook En-
gslsche en J^panoche heethoofden zich be
vinden, die meenen hun Ryk te dienen
dotr Ruslai d in groote moeilykhedsn te
wikkelen, behcort Diet tot de onmogelijk
heden, miar niet kan bewezen w rrderi dat
Ei galand of Japaa er de hand in hebben.
De Czaar heeft aan Pobiedonot-
ze f f, procureur vau de H. Syuoda,die
zooals bekend is, Z. M. heeft bewerkt
ni ts san den re^eerings orm in Rusland
te veranderen en vooral het volk geen
grondwet of volksvertegenwoordiging t9
schenkeD, eene hooge onderscheiding ver
leend.
Pobiedonotzeff, is benoemd tot
lid van den Rjjksraad en van den mi
nisterraad met de daaraan verleende
onderscheidingsteekenen.
Pobiedonotzeff wordt door ve
len beschouwd als een geestelijke, dat is
niet het geval. De procureur der H. Sy
node is noch priester noch kloosterling,
hij is een wereldlyk ambtenaar, die de
Czaar vertegenwoordigt.
Het sneeuwen houdt in de Vereenigde
Staten nog steeds aan. Uit verscbillt-n-
de deelen van bet laud komen bericnten
van ongelukken. Vele steden zjju door
de sneeuw van de gememeenschap af
gesloten. Het spoorweg- en scheepvaart
verkeer tusschen vele plaatsen is afge
broken. In de algeloopen week lag de
sneeuw in de straten vao New-York acht
voet boog, het was onmogelijk er door
te gaan. De stad zag er uit alsof de
bewoners haar verlaten hadden,
De Marine-Commissie uit het Ameri-
kaansche Huis van Afgevaardigden heeft
besloten versterking van de vloot aan te
bevelen met slechts twee groote pantser-
schepen, elk vau 16,000 ton, van het
g ootste lype en zoo zwaar mogelijk ge
pantserd en bewapend.
De toestand van priusE itelFried-
rich is nog stesds dezelfde, d. i. vry
ernstig. De lichaamskracht van, den zie
ke is bevredigend.
Te Darmstadt hielden 300 studenten
een demonstratie voor bet R ,ssrsch Ge
zantschap. Een hunner betuigde in een
toespraak den Gezant den afkeer, den
studenten ingeboezemd door de slachting
te St. Petersburg, den oorlog met Japan
en het in Rusland heerscbende absolu
tisme. De Gezant antwoordde, dat de
gruwelen te St. Petersburg de Bchuld
j waren vaa ontwikkelden, die de werklie
den misleidden, en de studeaten beant
woordden hem met den kreet: «Live het
vrjje Rusland
Ouk te Heidelberg is eene ioschryvirg
geopend voor de slachtoffers te St, Pe
tersburg.
In de Fiaosche Republiek zyn in tal
van steden sympathiebetuigingen geuit
voor de Russische revo'utionnairen. De
gemeenteraden van Lyon en Dyon, be
storen met algemeene stemmen een adres
van sympathie te zenden aan de Russische
arbeiders.
Op een feesteljjke byeenkomst ie Cher
bourg, ter viering van het 100-jang be
st au d«r Arbeidsoeurs aldaar, is onder
gioot gtesfdnltsbetoon besloten, een col
lecte te houden ten bate der slachtoffers
v*n de ooiasten te S'. Petersburg.
Er werd aldaar «Weg met den Czaar»
Weg met het bondgenootschap!» geroe
alleen even rusten
Machteloos viel zjj voor de voeten van de
jammerende oude vrouw neer.
In snellen draf rolde juist .een wagen het
huisje voorbjj. Uo r de ruiten van het kleine,
halt achter klimop verborgen venster viel het
schjjnsjl van een lantaarn en wierp een straal
op Anna's gevoelloos en doodsbleek gelaat.
Het was een open wagen, met één paard be-
s acnen, en bestuurd door den knecht van
den her ergier Hartman. Up de bank zat eene
bewegin^looze gestalte in een langen, "rnincn
rok, een castoren hoed was over 't hoofd ge
trokken. De terste morgenschemering brak
aande stetren die na 't eindigen van den
storm gewaagd hadden de z *are, zwart grauwe
wolken "au den hori.on te doorboren, werden
langzamerhand van h»a glans beroofd. De
jonge dag brak aan de laa ste v or de fir
ma Eerek a«s. ue eenige vertegenwoordiger
dezsr firma zat als een aan het graf ontste
gen geest achter den mopperenden koetsier
eu reed naar zyne woonplaats, naar Hamburg.
VIII
Eene der oudste straten van de Hanzestad
Hamburg is de oude Wandrabm, tegel js het
middelpunt van het handelskwar ier. Nog he
den verheffen zich in deze wijk.in ien ze door
den vernielenden brand van het jaar 18T2
niet waren bereikt en ook dikwijls tusschen
geheel moderne gebouwen, die eeuwenoude
koopmanshuizen met hun uitgestrekte lage
aausterrains, de eveneens lage, d or oerbalken j
gedragen kamers, die in do ver ieping gelyk-
wloers tot prouklooze kantoorlokalen met ar-
m.lyke, berookte meubeleering dienden en op
de hooger gelegen verdiepingen de niei veel
schitieiender familievertrekken vormden* Uit
gestrekte voorhuizen en indrukwekkende trap-
peuhuizeu bezaten deze huizen, achter welke
gewjODlyk het drie verdiepingen hooge pak-
hms lag, tot welken men ook van den kant
der Elbe toegang had door smalle kanalen,
beneden- en trappenhuis vormden een bijzon
deren bouw en zelfs in de eerste koopmans
huizen had de bezoeker dikwyls moeite zich
een weg Daar de bovenverdiepingen te banen
door vaten, kisten en balen, die maar al te
dikwijls door den geur hun inhoud verrieden,
te midden van eeu heirlegrr vo rziebtig ar
beidende, hamerende si schreeuwende pak
huisknechts.
Een dezer huizen bezat de eer den vreem-
deliug als de residentie van een der soliedste
en degelykste Hambu gsche firma's aangewe
zen te worden. Ue eerbiedigheid vau het huis
was door de uitdrukking: //Goed als acre-
krans in de handelswereld van Hamburg tot
spreekwoord verheven, en geen vlek had haar
bezoedeld, sinds de vader van den tegenwoor-
dtgen chef de fir «a had gegrondvest; nog
geen vlekje had he-, metalen schild aan dd
huisdeur verontreinigd, wier vleugels ter wil
le van het drukke verkeer wjjd geopend wa
ren, en ^etwelk met zwar e letters den naam
«Eerekrans// niet meer niet minder, op den
schitierenden achte-grond droeg.
Hier hield de wagen stil. Van den naburi-
Zondag zyn te Rome groote volksbe-
toogingen tegen het optreden der Russi
sche Regeeriüg belet. Nu zullen de sta-
denten in het Universiteitsgebouw een ge
denksteen laten plaatsen gewyd aan hun
te St. Petersburg gesneavelde collega's.
De Gemeenteraden vau Napels, Spezzia
Loca en Cerignola namen resolutiëu aan
waarin sympathie wordt betuigd voor
de revolutionuaireo in Rusland, en de
pr ivinciale raai van Napels nam een
motje aan, waarin terugroeping van den
Italiaanschen Gezant te St. Petersburg
wordt gevraagd.
Het resultaat van bet Russische leger
moet tot hsdeu zyu, dat de Russen den Ja-
pan?chen linkervleugel onder O k o e een
dertig kilometer heobeu teruggedrongen
ten zuiden van de stellingen, waar zjj
zich in Octob/r hadden genesteld. De
verliezen scbjjnen niet veel uit elkaar
te loopea eeu ^oede duizeud man aan
weeiszyden, boewei de Japanners ook een
honderdtal der hunnen krygsgevangen
hebben zien maken eu voorts wagens e. d.
hébben verloren.
Het Telegraaf agentschap te St. Peters-
burg verneemt nit Sandepoe, dat de
Russische troepen by den aanval dezer
plaats, die zy veroverden, een verlies le
den van 24 officieren en 1600 dooden
eu gewondeD,
Het bleek echter, dat het noordooste
lijk dsel van het dorp, het sterkst be
vestigde, met had geleden door het vuur
der Russen, én de banonoen en machine
geweren vaa daaruit op de Russisshe-
troepen konden worden gericht. Deze
ontruimden Sandepoe daarop en hervat
ten het bombardement.
Het ziet er daar giode iu het Oos
ten weer bloedig uit, zoodat de oorlog
weder de volle publieke belangstelling
zal vragen. Er wordt hevig gevochten,
men spreekt van 5000 gesueavelde Ja
panners en 10,000 gesneuvelde Russen.
Er wordt aan beide zjjd^n woedend ge
streden. De Russen bombardeeren het
centrum en den rechtervleugel der Ja
panners zeer hevig. Aan deze operatie
namen 65.000 Russen deel onder leiding
van de geceraalsK oeropatkinenSa-
c h a r o f
Het terrein is een welvarend, dichtbe
volkt gedeelte van Mand-joerjje, vandaar
dat bfykens de telegrammen voortduread
om het bezit van dorpen zooals Sandi-
poe of Ch-nchiehpao, Heikotai, Holan-
tai, Fungehoeantse en andere wordt ge
streden.
Aanvaukeljjk drongen de Russen met
goede resuliateu op. Hun artillerie-vuur
gei St. Catharina-toreu sloeg de iclok juist het
achtste uur door den kouden, nevelige herfst
morgen. De straten lagen nog siil en verla
ten op het negende morgenuur pleegt de
eigenlgke h ndelsdrukte te beginnen. Slechts
eenige schoolkinds en bakkersknecht met hun
broudmamien op den schouder, hier en naar
een pakhuiskne ht of eene wenster, die naar
hun digwerk snelden, waren te zien,
Door de geopende deuren betrad mjjn eer
1 nomas Eerekrans het inwendge Van zyn
huis; koud als uit een gewelf, waaide hem
de lucht van het uitgestrekte voorhuis tegen
dat met kisten en vaten opgevuld, slechts
wei ig ruim e voor den door<ang aan mod.
Uit het achterste gedeelte dreunden hamer
slagenarbeidi-rs spijkerden reusachtige, voor
export bestemde vaten toe. Deo ouden man
scneen het toe, als timmerde men een dood
kist een doodkist voor het huis Eerekrans.
Niemand ontving hem j geen vrienuelyk
welkom werd hem door iemand toegeroepen.
Alleen Voor ue eerste maal viel het hem
als een steen op het hart. Zoo lang Frans
leeide, had hij zulk eene opmerking voor eens
sentimentaliteit aangezie i en nu I
Wie /ou hem ontvangen? Het huis
houden werd bezorgd door eeue oude huis
houdster, die vo r hem solderde hg keude
nauwelijks baar naam.
Wordt vervolgd.)
