No. 5914
Donderdag; 2 Februari 1905
29ste Jaargang.
i
HDag6laó voor cflooró' en SCuió-dCollanó.
Moscovia,
Het huis Eerekrans.
UUITjsjN L A JV l).
BUREAU St, Jansstra*t Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,08
Duitschland.
Rusland.
Engeland.
Italië.
ABOHHEMEKTEPBWB
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franeo per post
Voor het buitenland
Afzonderlgke nnmmers
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen..
Hoofd re dacten r-D irectenr W. KÜPPER8.
USIUES
AG?ITE MA NOW AGITATE.
PBIJS DES ADVEBTBWTIElf,
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/f r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubliciteEtrangèrt
G.L. DAUBE Co JOHN., f. JONES Suoe. Paria 31bisFaubour Hontmanre
{Slot)
Geljjk de partjj der Grootvorsten het
Russische leger, de krachtigste maoDen
van het Russische volk er aan gewaagd
heeft om hen onvoorbereid, onverzorgd
naar het oorlogsveld te zenden waar dui
zenden en duizenden een wissen dood te
gemoet gaan en door gebrek en ellende
en onder de kogels vin het uitmuntend
gedrilde en verzorgde Japansche leger,
zoo heeft de partp der Resolutie er de
arbeiders aan gewaagd door h u op te
zenden naar den Keizer met een verzoek
schrift, waarin dingen gevraagd worden,
die den ar bei 1 zei ven en zeker niet den
Russiicben arbeid» r uit het hoof4 of het
hart zijn opgeweld, maar die de korte
fortnuleering waren van hetgeen de her
vormingspartij wenschte te bereiken.
Door de arbeiders moest pressie worden
uitgeoefend op den Keiier. En de auto
cratische Hofpartjj vreesde voor een zwak
oogenblik van den weinig energieken
Keizer, wanneer hg zonde staan tegen
over zjjo volk, dat hem nog met eeibied
aanhing en smeekend tot «Vaderje»
kwam en zeker van de gelegenheid zonde
gebruik maken om zjjn bitteren nood te
klagen en toestanden te onthullen, waar
van de hofkliek den Keizer steeds onkun
dig had gelaten. Want in geen land ter
wereld is het opperhoofi van den Staat
zóo onkundig van den waren toestand
van zijn Rjjk en van zjjne onderdanen
als in Rusland.
Neen, de arbeiders mochten den Kei
zer niet Daderen en daags te voren wis
ten dan ook reeds de arbeiders, dat zjj
hun verzoekschrift niet in de handen der
Keizers zouden kunnen leggen.
Wist de Keizer daar iets van P Wist
hg, dat zjjn volk, dat hsm met eenesoort
van kinderlijke, eenvoudige liefde aan
hangt, tol hem zoude komeD Heeft hg
uit eigen beweging dat volk van zich
verwijderd gehouden en maatregelen dosn
nemen om het af te wjjzen met ruw gr-
weld Het kan zjjn, dat de vrees hem
heeft teruggehouden tegenover zjjn volk
te komen staaD, maar veel waarichgn-
ljjker is het, dat de machttge Hofparijj
hem zooveel mogeljjk heeft onkundig ge
laten van wat er werkelgk omging en
hem weggadwongen heeft uit het Win
terpaleis.
En nu gebeurt er van beide zijden
eene onverantwoordelijke daad, maar de
meest onverantwoordelijke i^die der hof»
FEUILLETON
26.)
{Vervolg.)
Zjjne 'arbeide-s eerbiedigden hem als mijn
heer Eerekrans harten had hjj nooit gewon
nen hij had zich ook nooit moeite gegevtn
ou ze te winnen.
Rechts van den ingang lagen de kantoreD.
Toen hij het voorhus binnen rad werd de
deur van het eerste der kan-oorlokalen geopend
en Steen, de kantoorbediende, een oude facto
tum van het huis, trad zjjn heer tegemoet
Ik was achter by mijnheer Karker, zeide
hjj, met deze woorden zjjn te laat komen ver
ontschuldigd, en rekende afWy meenden, dat
mijnheer eerst tegen den avond met het schip
zou terugkeeren.
Is mijnheer Karker ree'is beneden
Sinds half acht het is vandaag post
dag. De ouderen doen hun plicht, maar de
jongelieden van den tegenwoordigen tijd: de
j mgstrn leerling denktjreeds een wonder van
wijsheid te zjjn een wonder van bedorven
heid zjjn de gepoetste heertjes.
Eerekrans had geen ooren voor de woorden
van den onde. Hjj doorliep hei eerste vertrek,
dat door een kunstelooten, lagen houten wand
in twee heliten verdeeld werd.Het eerste was
kliek, welke de Keizer belette tot zgn
volk te spreken en met enkele goedge
meende woorden hen te doen terugkee-
ren tot de orde en tot hun werk, wa it
het mindere volk in Rusland vereert
«Vadertje» bjjua als een soort God.
De revolutionaire c unite's, dat ii otze
vaste overtuiging, kennende het nutte-
looze der poging, dreven de arbeiders
toch vooruit naar het Winterpaleis, waar
de kogels en zwaarden der Kozakken hen
wachtten en de erbarmeigke hofriiek had
den treurigea moed op dat wterlooze en
ongewapende volk, dat alleen kwam om
«Vadertje» te zien en nit zgn mond
woorden van bemoediging, eene enkele
belofte voo' de toekomst te ontvangen,
te laten schieten. Bloei ia er gevloeid
tusschen den Keizer en zgn volk, onnoo-
zel bloed van weerioozen en dat bloed
heeft den Keizer van zgn volk geschei
den.
Men heelt overeenstemming gezocht
tisschen de eerste dagen der Fransche
revolatie en wat is thans in Rusland ge
schiedt. Er is eea hemelsbreed onder
scheid.
Het Fransche volk had het koning
schap leeren haten. De regeering van L o-
d e w jj k XIV, en meer nog die van den
Regent en van L o d e w ij k XV met de
courtisanes de Pompadour en Dabarry
hadden uit de harten van het Fiansche
volk alle lielde voor den Koning, wie
deze ook was, nitgewischt. Dat volk ver
langde Daar de revolutie, hst wilde met
geweld een einde maken aan het Ko-
n'ogscbap.
Het Russische volk vereerie zip Kei
zer maar ds kogels van de Kozakken,
die in de hait.n drongen der Russische
onderdanen, hebben die lielie gedord.
Niets heelt aan de revolutionaire partg
in Rusland een grooteren dienst bewezen
dan de gewei idadige afwijzing der arbei
ders, niets zai sUrker de omwenteling
prediken dan het bloed, dat gesiroo" d
heeft ia de straten van St. Petersburg.
Straks nog ongewapend en vreedzaam,
komende om te verzoeken, zgn zij en
kele uren later mannen der barricade,
die aanvallen, dreigen en vernielen en
het geweld laten spreken, waar zg vra
gend werdin afgewezen roet den kogel.
Van den 22sten Januari dagteekeut de
omwenteling >n Rusland.
En evenmin als de groote toegeverd-
he d en de zwakheid van L o d e w g k
XVI in Frankrgk da omwenteling heeft
kunnen bezweren, evenmin of nog min
der zal het ruwe geweld, waa-mede de
voor brievenbestellers, huisknechts, makelaars
vau den Jangaten rang en annere pers nen
besiemd, die geen recht hadden de voorhal
binnen te treden, welke na»r het aller heilig
ste van het huis Eerekrans voerde. Het twee
de was met zes lessenaars gevuld hier zaten
drie leerlingen en drie jongere bedienden in
sprakel oze, mstelooze werkzaamheid, in al
tijddure'.de vrees voor vergissing. Nog waren
de harde, met leder overtrokken krukken on
bezet, Want eerst te negen uur sloeg het
oogenblik van den aanvang des plichts, be
gon het >ad der machine van het huis Eere-
krais te draaien, den eenen zoowel als de a
anderen dag.
Thomas Eerekrans betrad het tweede ver
trek, even laag en b rookt als het voorste.
Hieruit voerde een korte, smalle gang naar
zgn particulier kantoor. Met laken overtrok
ken dub ele deuren bevonden zich aan deze
en gene zijde van den gang, opdat
geen ongeroepen oor vernemen zou, wat
in het allerheiligste van 'i huis verhandeld
werd.
Ook hier stonden dra lessenaars leeg; zjj
behoorden het hoogere kamoorpers neel der
firma Hiettoe lelde ook de jonge heer, die
j eerst bij zijne meerderjarigheid werkeljjke deel
genoot werd. Een tweede lessenaar voor den
zoon des huizes stond echter ook in het pn-
vaat-kantoor van den heer Thomas Eerekrans
gereed.
Toen de chef binnentrad, stond eene kleine
j gestalte in grauwen, tot op den draad versle-
ten rok, waarvan de rechtermouw met een
partg der Grootvorsten buiten medewe
ten des Keizers waarschijnlijk tegen het
volk optreedt, de revolutie op baar bloe-
digen weg kunnen tegenhouden, 't Is
waar, de kozakken zullen heel wat ver
mogen tegen hit ongewapende volk en
het leger, dat de Groolvoisten tot hunne
beschikking hebben kan tijdelijk de ar-
1 eiders dwingen tot de orde en tot het
hervatlen vau het werk, maar zg kuonen
aau dat volk nief de verlorm liefde
voor denKeizer noch den verdwenen eer
bied voor het gezag teruggeven. «Vadert
je» is een tiran geworden en waar zij
morrend eQ met de woede in het hait
weder aan het werk gegaan zgn of gaan
zullen, daar bljjf't de verbittering bestaan
en aangroeien, slechts wachtend op den
dag waarop de verbittering opnieuw zal
uitbarsten en waarop de arbeiders, beter
voorbereil, niet meer wijken zullen voor
de kogels noch voor de sabelsl gen der
ruwe kozakken. Nog minder uit te roeien
zal zgn de thans in de harten van vele
ontwikkelden gevrstigde opin>e, dat het
keizerrjjk der Romenofl's heeft uitge
diend.
De opinie zal veld winnen meer en
meer en waarschjjnljjk zal het maar al
te spoedig bljjken, dat werkelgk 90 pCt
van het Russische volk den weg der re
volutie op wil.
Wat wellicht wel met eenige staats-
manswjjsheid ware te voorkomen ge
weest, zal nu niet meer tegen te hou
den zgn. In het openbaar bedwong >n,
zal dejjeest der revolutie in het geheim
zgn weg gaan, onweerstaanbaar, wach-
teud op het geschikte oogenblik om voor
gord uit te bi eken. Geen te late belof
ten, geen wijzen op het gevaar, dat dreigt
van de vjjie van J span, zal meer bateu.
Onheil gaat zjjn gang. De haristosh-
teu zijn ontketend en
Webe, wennsielos griassen 1
Doch ook wee over heu, die de ver
antwoordelijkheid moeten dragen voor
het onheil, dat over Rnsland isnitgib-o-
ken.
Strijd.
Een DuiDch staafchuiihoadkuudige A 1-
bert Schaftle zegt ia een van zgn
bekende wtrken, dat onze maatschappij
moet gebenme-kt worden door strjjd.
Strjjd moet er zgn ondanks alle bescha
ving, al behoeft het dar juist g-en bloe
dige te jju.Een viede, een geheels vrede....
het zou slechts die van een kerkhof zgn.
Dat die woorden juist zgu, valt niet ri
betwisten, wjj ondervinden dat dagrijjks.
Aan den eenen kant wordt blindelings
gehoorzaamheid geëi-cht en aan den an
deren kant wordt de vrjjüeid gepredikt,
een vrjjheid die spot, lacht en scheldt op
het gezag.
Werkstakingen, waartoe de menschen
worden opgeruid, belemmering van den
arbeid, wil men als geoorloofd beschouwd
hebben.
Strjjd is er, strgd zal er big ven maar
'tisgsea kalms wrjj ring vaa opinie, es n
uiting van wederzgdscbe dankbeelden
zonder batslijkhedeo, zonder verwgtingen,
dat scbjjnt eenvoudigweg onmogelijk.
Strjjd en nog eens strijd is 's menschen
lot. Voor den mensch met een eerljjk ka
rakter is het bij 't zien van geple-gie
laagheden om moedeloos te worden, om
er bij neer te zinken, als hg maar altijd
door ellendeliugeo, die zulks in hun maant
hebben, zjjn eer door het slijt ziat sleu
ren, als steeds menschen ziet, men
schen geschapen door eengoefertierendeu
God, die een huichelspel spelen, dat wal
ging wekt, die dan nog prateu van ver
draagzaamheid, terwgl zg zelf
Maar geen wrok mogen wjj voor hen
koestereD, zg roepen odzs verdraagzaam
heid in, zg schimpen op ons, als wjj ge
sard tot het uiterste, eens odz8 mensche-
Ijjko natuur laten spreken, laat ons dan
de overwinning op ons zeiven behalen met
de gedachte Heer, vergeef bet hun want
zg weten niet wat zjj doen.
-norsmouw w e bedekt, van zijn draaikruk op
Hjj legde, eene berekening onde brekend, de
«a zeveer op den instkoker en wendde den
binnentredende het magere, verdroogde ge
zicht met den dunne aard, grijs als het
hoofdhaar, in sprakelooze vraag tegen. Het
was mijnheer Karker, de oude boekhouder
van het huis.
Mjjnheer Thomas had de deur achter zich
gesloten nu trad hij tot op korten afstand
van den o'den dienaar.
Karker, zeide hij. Ik wil door niemand
gevraagd to den niets, van niemand
Gij hebt geuernle procuratie «ij zult mij
en de belangen van het huis vertegenwoordi
gen, to dat de liquidatie van hetzelve geëin
digd is.
Liquidatie! Minheer Karker verschoot
van kleur, als werd hij door eene beroerte ge
troffen.
Mijnheer EerekraDS
Liquidatie! herhaaldej de che! op vas
ten toon.
Maar mijnheer Frans? Met deze woorden
waagde de boekhouder da wet der stomme
gehoorzaamheid in tegenwoordigheid van zjjn
chef te overtreden.
Mijn zoon is dood, de Fracschen
hebben hem dezen nacht te ^charurotle als
smokkelaar zonder vorm van proces doodge
schoten.
Almachtige God
Neem een van dia witte vellen papier
en schrfjf, wat ik u dicteeren zal, gi g de
koopman vooit, die ondanks de ontroering
Te Berijjn zgn Zondag twee verdach
te Russische studenten geva igeD geno
men en dadelgk over de greos gebracht.
Door de Duitsche R-chtbanken is in
den 'oop van het laatste kwartaal van
1904 met minder dan 70 keer b?s!ag ge
legd op mtgegenn werken hoof Jz okeljjk
wegens onze eljjkei iohoud, virder ma
jesteitsschennis,opwekking tot klassehaat,
bele diging dei Kerk etc.
Vanuit Berijjn is een petitie naar de
Russische Regeeriug gezonden om M a-
x i m Gorki, eeu der leiders van de
oproerige beweging, die gevangen geno
men werd, Wöder vrjj te laten.
Vele be oemde mannen hebben hun
naam onder dit verzoek gezet, o. a.de
scbry ver ErnstvonWildenbruch,
de btksnde strafrechtngeleerde V o n
L i s z tde schilder Max L i e b e r-
m a n n de tweede burgemee-ter van
BeiTgn, dr. R e i c k e. Of het helpen zal
Ook iu Zwitserland zgn Zindag pro
testvergaderingen gehouden. Drieduizend
socialisten wareu bjjeen, die heftig zich
uitlieten tegen de Regeering.
Ia E'zas Lotharingen komen, nu
alles met een d.kke laag sneeuw is be
dekt, de wilde zwjjuen uit de bossch-n
voor den dag.
Tu scnen het dorp Saute Co ne en het
Fransche dorp Vanthermont zgn er ook
woDen bespeurd. Er is een overeeo-
komst gesloten t isschen de jagers in den
E zas «n de Fiaoscbe op de grwns om
vau Karker in zjjne jjzeren rust volhardde.
Ik onderteeksn en begeef mjj naar mjjn
particulier kantoor om op papier te zetten,
wat ik voor uwe instructie noodig acht. In
mijn geest heb ik onderleg reeds alles in or
de gebracht. Zoodra ik daarmede gereed ben,
roep ik a.
Met een sidderende hand greep de boek
houder d- veder: een folio-vel lag reeds op
ziju lessenaar.
Adres: Aan den vorst van Eckmiihl.
Mijnheer iterekrans
Schrijf I
Knarsend vlogen de gekromde vinders over
het blad.
de huis Eerekrans heeft zich aan over
treding van de wet op hit Contin ntaal-stel-
sel schuldig gemaak', door eene toging ot
geheime oiunensmokkeliDg van Engelsche wa
ren. Ü3 zoon en erfgenaam, op heeterdaad
betrapt en gevangen genomen, is, luidens recht
van den kommaadeerend n officie zonder
vorm van proces dood geschoten. De vader
en chef des huizes stelt zi h ter besehikkiug
van de wet, wat Frankrjjks t/rannie oen over
wonnene oclegt
Mijnheer Eerekrans,... dete brief is uw
doodvounis.
De chef haalde de schouders op, maar sprak
geen woord. Hjj n m dr veder uit de ijskou
de hand van deu boekhouder en scttreef met
vaste trekken zjjn naam. aarna blikte hjj
random zich. Met een langen blik omvatte
hij de vtrirekken, die hem een koninkrijk
waren geweest, waarin hjj onbeperkte heer-
gezamenljjk dezen gevaarlijken gasteD,
die,waarscbjj'iljjk van de Moots Faucil-
les komen, dtn oorlog aan te doen.
Iu een rondschrijven vau de Heilige
Syuode wordeu de jongste gebemtei issen
gezet op rekeniog van binnen- en buiten-
landsche vjjandea. Gewutanlooze en ver
bitterde vjjanden hadden io hun midden
een misdadige geestelijke, die brutaal zgn
heilige g slofte verbrak en thans terecht
zal staan voor de geestelgke rechters.
Hjj ontzag zich met den bedrogen arbei
ders een met geweld uit de kerk g-mo-
meu kruis, heiligenbeelden en kerkvanen
in de handen te geven, om onder be
scherming van dezs voor de geloovigen
dierbare heilige goederen de arbeiders
des te zekerder tot onlusten en tot dm
dood te voeren.
Het meest bedroesend is dat deze on
lusten te voorschjjn werden geroepen door
vganden van Rusland en vau de openbare
orde. Door hen werden belengrjjke geld
sommen gegeven om deu burgeroorlog uit
te lokken en de arbeiders ai te bonden
van het werk, opdat een tjjdige verzen
ding van land en zeetroepen naar Oost-
Azië ea de verzorgiag van het actieve
leger onmogeljjk gemaakt werd.
Da vgan ien van Rusland trachtten zjjn
grondvesten, de orthodoxie en de auto
cratie, zonder welke het rjjk ten onder
zou gaan, te ondirrnjjuen.
Het rondschrjjven eindigt met een be
roep op het volk om gehoorzaam te zgn
aan Czaar en overheid.
De tweede dochter vau koniog Ed
ward, prinse i Victoria, werd giste
ren geopereerd voo ontsteking van den
blinden darm (app-n iicitis) De Prinses
doorstond de operatie tameijjk goed.
Te Landen was het weer ZmJag
prachtig. Hri vroor stevig, doch de kou
werd ge'emperd door eeu verkwikkende
zon.
Ia Loadea heeft zich een comité
gevormd voor het inzamelen van geld
voir de Russische staker», op grond, dat
thans alleen ia de staking voor het R s-
sieche volk het middel ligt om econo
mische en politieke hervormingen al te
dwingen. In bedoeld coni'é heböen o.a
zitting dr. John C 1 i f f o r 1, de beken
de predikant, George Meredith,
de verdieDsteljjke novellist en mr. Gar
diner, de hoofdredacteur van «Daily
N 1W8»
Te Milaan hebben gemeenteraadsver-
kif-z ng-n plaats geba 1. Gikozen werden
52 gematigden en katholieken en 28 de
mocraten. De beer B a r i n e t ti, burge
meester van Milaan gelurende de staking
van S ptember en de heer Turati, so-
cia istisch afgevaardigde, werdm niet
gekozen.
schappjj had uitgeoefend. Leeg enverl&t-n la
gen zjj voor hem, een beeld der verlatenheid,
des doods. Het huis Ferekrans was verdwe
nen, ten einde er bleven over een graf in
het Oude Land en een grijsaard, die over
zich zeiven den toorn van den Frauschen ge
weldenaar aftrok.
Als een boveraardsohe 'ersohijning rees een
rozig kinde gelaat, dat de trekken zyna zoons
droeg, voor zjjn geest opals smeekten zjj om
hulp, werden hem t«ee armpjes toegestoken
Neen I
De boekhouder sidderde bjj het hooren «an
dit «Neen waarmede mjjuheor Thomas over
zyn eige zwakheid zegep aaide. Als met een
gtmengd gevoel van afgrjj en en bewondering
keek hij zijn chef na, toan dete de gang in
trad, welke naar zijn privaat-kantoor leidde.
De dood vau Frans moet voor het per
soneel nog verborg n blijven, tot gjj uwe
opdracht vervuld en ik alle aangelegenheden
geregeld heb. lot op dat oogenblik mag
ni- mand mij, o der welke voorwaarde ook,
-toren Vaarwel, Karker; gg diendet het
Huis Eerekrans zoo trouw mogeljjk. Het gaat
te gronde zonder beproefde trou vte be'oonen
Daar binnen zal ik u gedenken. Zorg, dat dit
ong' stoord kan gesohieden en luister naar
mjjn geroep.
Wordt vervolgd