No. 5917
Maandag 6 Februari 1905
29ste Jaargang.
HbagBlaó VOOT eSfCooró- en SBuió-Jiollanó.
Van scharrelen gesproken.
Het huis Eerekrans.
BUlTEjNLA.iN U.
BUREAU St, Janastr&at Haarlem,
t 1,20
1,50
s 2,90
0,03
j N Rusland.
Italië-
Werkstakingen
Le Oorlog in het Oosten.
Oproer in Rusland.
IJKSill Cl)
AB0N MBM38NT8PBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Toor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.,
Hoofd re dacten r-D irecteur W. KÜPPERS.
FBIJS DEB ADVEBTBNTIEH
Van 16 regels 50 Cent#
Elke regel meer 77, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
INXIENDRj??
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, Etrangèn
T& MA NON AGITATE. G.L. DAVBE Sf Co JOHN., F. JONES SuccParis ZlbisFaubour Montmartre
Wanueer men nu nog eeas nadenkt
over httgeen inl88? gebeurd is met de
Katholieke ou Anti-Revolut'onnaire poli
tieke partjjen ia ons laud, t>en men van
beide zjjdea trachtte een gemeenschappe
lijk program van actie samen to stellen
voor de verkiezinge i, daa et a1 men wel
eenigtzins verwonderd, hoe ruannea van
erkende bekwaamheid en politi. k inzicht
zoo veel tjjd en moeite besteed hebben
om iets te zoeken, wat niet te vinden
wa\ Het is waar, men heeft in die da
gen een gemeenschappelijk program voor
de verkieziogenjopgesteld en behalve de
voorbereidende werkzaamhedec, zjjn er
twee vergaderingen gehouden. De eerste,
door de voornaamste ldders der Katho
lieke paiffjj in het geh?ele land, welke
vergadering duurde van 6 uur tot laat
in deu nacht, de tweede door de hoof
den der Aoti-Revolutionnaire partjj met
de presidenten en secretarissen der Bon
den van Katholieke kiestereenigingeD,
welke vergad ring nog langer duurieen
waarin het program tot stand kwam.
Zjj.die het hadden opge.teld, namen de
oveituiging mede naar hu s, dat over geen
enkel der vjjf punten men het eene was
indien men consequent ieder zija eigen
meening wilde doorvoereD. Mtn had g -
wikt en gewogen, geschrapt en gesnoeid,
in ésn woord, men had gescharreld op
allerlei manieren en aea was t-indeljjk
klaargekomen, omdat men a, tout pr x
klaar komen wilde. Van de eeue zjjde
werd echter dit program begroet met den
naam van water en mel/c en van de an
dere zjjde voegde men er dadelyk ver
schillende artikelen bjj. Nog vó r de
verkiezingen er wa>ea, was in het pré-
gram van beide zgden getornd en t^h gi> g
men samen naar dt stembu', tóen werd
in Maart '88 eene bes'issendo overwin
ning behaald en kon bet minister e-Mic-
kay optreden dat ons de verander de On-
derwjjs-wet brocat. Want daarom was het
gegaan bjj deze snmenwerkinr, al het
andere was bpzaak. Meu zou en moest
de vrpheid erlangen de kinderen te onder-
wjjzen en op te voeden op dec grondslag
der Christelpke beginselenmen zou en
moest in de wetgeving erkend zien, dat
de Staat wel degelijk verplicht is bjj te
dragen in de kosten der Bjjz. Sch. e en-
goed als in die der Openbare men zou
en moe t de eerste schrede zetten op den
weg, die langzamerhand voeren zoude t t
volkomen gelpkstelling voor de Wet van
beide takk.n van ouderwps. Het aod«-
FED ILL E ION
re was nevenzaak. En daarom leed
ook de sammwerki ig gem schipbreuk
op het geschatr l met eei onmoge'ijk
eensluidend program van actie samen te
steUeu.
Thans zjjn de verschillende groepen
der linkerzjjde met eenzelfde gescharrel
bazig om een program van actie 3amen
te steile!. De couriut'n zjja er van vol,
de ooren tuiten van de redevoeringen en
debaiten, de motief, de voorstellen op
kissvereenigingen en algemeene vergade
ringen. Twee groepen: Liberalen en
Vrpzionig-democraten zjjn reeds zoover
gekomen, dat zij met een te.sluidend
program klaar zjjo.
Maar hoe de oud-li reralen eu hos de
soc-i disten nog onder dienz elfden hoed te
bre tgen Hoe zal me daarvoor oog
moeten scharrelen? Want men mod ze
allen bjj elkander brengen, wil men eeui-
ge kans hebben om bjj de ve-kiezingen
50 X 1 zetels iu de Kamer ta veroveren.
Dat men dan toch niet zal kannen rc-
geeren, d»t men nog jaren opgescheept
zal zitten met eene vooreeis", niet om te
zetten E rste Kamer, daaraan de' kt men
liefst maar niet. Wat doet het er ook toe
H t doel is dan tcch niet bereikt. Het mi
nisterie-K u y p e r moet vallen. Men
moet en zal een einde maken aan de
christt-lyke regeeriog, die hat land
pardon, dis bet liberalisme tot onmacht
voert. Want i at is het eenige, ware d >el
der coalitie, al het andere is bijzaak, Ge-
ljjk in '88 de ch isielpke partpen alKen
j het oog gericht hielden op de «herziening
d-i Onderwjjswét» en verder over alles
1 henen stapteu, zoo houdt thans de oppo-
tïfcie alleen en uitsluitend den blik gt-
vesligd op den val vat het ministerie-
K u y p e r. Al het gescharrel om een ge
en een-ch ppeljjk program is larie, dient
i .-lecbts om zich een fatsoenljjk voorko-
l men Ie geven, om het kiezersvolk zand
ia de oogen te strooien, en het te doen
voorkomen, alsof de iinkeizyde toch niet
zoo wanhopig verdeeld if, sis sommigen
wel nieenen en zeggeD.
Maar of dit gemeenschapp ljjkptogram
tot btind komt of niet, of men er waar
de aan zal hechteu of er biunenkam-rs o u
lachen zal, dat do-t wtinig ter zake.
Aan de stembus, bjj de heistemmingen
voo-al," zallen alle mannen der linke -
zjjde van den meest verstokten oud-iib -
raai lot dea meest geavsneeereu socialist
b uederlpk naast elkander staar, tot be
reiking van het doel, dat hen allen v r-
eenigtden val van het miDÜtsrie-
K u y p e r.
Hun jjveieu, bui werken om dat doel
te Kreik n zd buitengewoon krachtig
zijn. Wij vermoeden en met recht, dat er
zelden bjj de stembus een hardnekkiger
strjjd z »l gestreden zpn, dan dien wjj nu
in het verschiet hebben.
Lat n do chrLteljjke partijen daarop
b -dacht zjjn en geen vertio iwen scheuken
aan die hallbakken leiders staande met
den eenen voet in het kamp der libera
len en met den anderen voet in dat der
christelpke pat tg. Bjj d.zulken schuilt
het groots e gevaar,waarvan ons dejwg-
sfe veikicz ngen de treurigste ervaringen
hebben geschonken.
Laten de Chris'elpke par ij»n voorzor
gen nemen, ercslig en vastberaden.
Laten de kiezeis zich er van door-
diingoD, dat er veel, zéér veel op het spel
slaat, dal er moet gewerkt worden van
den morgen tot den avond, opda1 men,
j als hev groote ge echt op het politieke
terrein een aanvang neemt, in al e op-
zicht»n gereed is.
89.)
Vervolg.)
De koopman greep zijn hoed en trok iju
bruine reisjas aan, die hem bij zijn toebt naar
het .Oude Land van dienst was gew.est. Lk
ben gereed, zeide hr. Ik weusch slechts zoo
veel tjjd van de gerechtigheid van het Fran-
sche gouvernement, dat ik mijn lestament
maken en eene eeroschuld van het huis Ere
krans met een officie die in d enet van
Frankrijk staat, vereffenen kan. Is dit in orde
gebracht, dan mag Frankrijk gelijke justttie
uitoefenen over den vader als over den zoon
Naar Parijs Ik veronderstel waarom.
Ook Hamburger koopmacsbloed heelt zijne
waarde en de loopgraven van Vinctnnes zijn
reeds droog van het bloed van den vermoor
den prins Eoghien.
Mijnheer 1 ocdeibrak hem de commissaris
met donderende stem. Gjj speelt als een blin
de vink met uw hoofd.
Om Godsw 1, hij is zwaar ziek 1 fluis
terde mjjnheer Helling den ambtenaar t e.
Genade 1 Ve giffenis
De heer Thomas Eerekra-s liep op deu
uitgang toe. Het personeel vormde bleek en
sidderend een haag, ten einde htm te laten
passeeren. Aan zijne zijde liep de commissaris,
de politiebeambten volgden, Aldus betrad oe
kleine stoet het kantoor, aldus het reusachti
ge voorhuis; buiten wachtte deu gevangene
een gesloten rijtuig.
Niet eenmaal wendde de chtl het hiofd naar
zijne eigendommen om. Als door een mecha
nisme in beweging gebracht, was zijn gang ei
verhief zich nu zijn voet, o a de trede van
deD gevangen wagen te bestijgen. Zoo ver bracht
hij h t nie», een korie gil, ten grijpen
naar het hoofd en door eene beroerte ge
troffen, zakte Thomas Eerekrans ineen en
stortte bewusteloos in de armen van den Fran
sehen commissaris.
IX
Meer dan twee maanden waren vers'rtken,
sinds 't verthad van Oud-Maryke schipper
Frans en zjjue gezellen in de macht der
Franschen had overgeleverd. l'e kleine sard-
hoop achter den tuin van de predikan swo-
ning, «aaronder cie doo'gtschoten sluii erde,
droeg de eerste sneeuw. Hem dekte geen krans,
hem sierde noch kruis noch steen. Luitenant
Maubourg had reeds zjn tweeden opvolger
in zijn ambt ontvangen. Ook den ij er van
De la Croix hadden zijne stperieurea op eene
andere plaats dan Scharnr.de beter kunnen
gebruiken. Tegenwoordig komtnandende een
brutaal rneusch zonder beschaving, hoogmoe
dig op zjj.,e waardigheid elk verzoek van
het Huis Eerekrans om het graf van eene
onderscheiding te mogen voorzien, wee3
Eenparig zpn de bevo'gde machten te
St. Petersburg overtuigd, dit de bloedi-
I ge gebeurtenissen door het optreden der
i oproerlingen u et kondei belet worden.
Zonder een geweldig optreden kon de or
de niet gehandhaafd worden en zou het
1 Winterpaleis zjjn bestormd net de gevol-
gen.
Toen generaal W asiltschikofop
'de opgehitste menigt'liet vuren, bracht
een adjudant van den Grootvo s' ben
I dit bericht. De Grootvorst gaf torn o i-
middellgk bevel vredelievende maatrege
len t8 t-efLm. Dj oudste offlti r ver-
kla rle echte', dat zonder gew-li n':<rt
ioges aan km wo-deu voor d-t veiligheid
vau het p «1 i», waarop de Grootvorst
zwichtie.
Naar offioieel bekend gemaakt is, be
krachtigde de Cznr den 30 ten Jaoua i
het be.luit van het minister-comité om
deo m nistar van justitie ie telasten met
de voorbereidif g van etn wetsontwerp
betr ffende» ci«i»le eu str..f ecbteljjke ver
antwoordelijkheid der imhieiareo volgens
de do r bet mini tor-conti va-t^estelie
pcnteD, eo het ontwerp vervolgens dun
Rö 'ssraad tot nader onderzoek vo r te
leggen.
Frankiijk.
De Fransche minister van Maiine
T h o m s o d, is van plan le door zpn
vo irgangtrPe 11 et a n afgeschafte vloot-
i manoeuvres in den loop van dit jaar weer
plaats te doen hebber.
Het wetsontwerp voo scheiding van
hj barsch van de hand. In hoogere instanti-.
h*d meu niet gewaagd te appelleeren, voordat
het .onnis over den chef van het huis zeiveD,
eeu doodeljjk zieke, die onder bewaking in
zijn huis lag, uit lLrijs was aingckomeD.
Het was omstreeks Kerstmis, toeu voor het
kleine, door Anna Werner bewoonde huis ten
gesloten rijtuig stilhield. Em ineeugegroeii
oad man steeg eerst uit en was een tweede i
heer behulpzaam, die zich van een krukatok
bediende, om de weinige sehr den tot den
dompel van h t huis afteleggen
Wii hal in deze, in een d kksn mantel
gewikkelde, voorocer gebogen gestalte den
sttoeven onbuigzamen koopmm, 't hoofd van
het huis Eerekrans herkend Eu toch, h j
zelf was het, steunend op dei schouder van
zjjn trouwen boekhouder Karker, die it den j
wagen gestegen was en nu de doök r gekleede,
goidig uitziende vrouw van mi Idelbtren leet
tijd, dij snel raar de deur kwam toeloopeu,
de ha d reikte-
- Zgt gy' de zuster van dominee Holm
uii Hollerlo? vraag le hij, de trouwe verzorg-1
ster van een ougelukkige Zijt gij niet her
haalde malen uit Soharnrode in mjjn huis
g komeu, helaas tevergeels 1
Ik ben Agatha Holm ei als u mynheer
['homis E;rekrans is, treedt dan binnen. Wij
zyn ongestoord de arme Anna Werner is in
de achterkamer De meid is bj hiar; my kan
zy ontberen
Zy opeude de voorkamer; 't wa3 Anna's
woonvertrek. Eenvoud, maar zin voor behaag
lijkheid en ruat, alstnide groote soberheid
Ketk en Staat zal binnen een week br
de Kamer wordtn iugediend.
Te Morseile zjjn twoe Italianen ge
arresteerd bjj wio de bewjjzen werden
gevonden voor het bestaan vaD een com
plot tegen het Kven van pre ident Lon
be I es den Rus»bch;'n gezant te Parij».
In de Italiaanscbe Kamer is men druk
bezig geweest met de Russiocbe gebeur
tenissen.
Da socialist Bissolati ging hevig
ta keer en riep ren minister T i t t o n i
toe: het volk gruwt van de Russische
moorden en is zeer begaan met de slacht
offers.
Ti t toni zei: «Dat is niet waar. üv
betoogingen hebboi nieti te maken met
he. volksgevoel (Gotoep van links van
«Leig.ecaar», «Kotak», «Wrd diger van
deu Czaur.»)
Tit toni: «Uwe brlee ligingen loten
my koud. Ik zal geen attwoo d geven
aan onopgevoede menscheD. Schaamt u.
Gij zjjfcbondgenooteu van de moordenaars»
Hi s sol at i «Een goede opvoeding
kunt gij van ons Keren.» (Groot ra-
moei).
Daarmee was dit incident afgeloopen.
U t Esse i (Ruhrgebied) wordt gemeld
dat de directie der Actieugoschel! chaft
«Pheen x» te Ruhrort, al haar werklie
den naar aanleiding -ai gepleegd verzet
en ru noedge beweging hsef't ontslagen.
Op een vergadering van mjjnwerkers
werd dit besluit, waardoor 3800 arbei
ders geen toegang meer tot de tnjjneo
hadden, veroordeeld. Zij spr ik haar over
tuiging uit, d»t bet o mondig ware ge-
wee.-1, het we k stop te zetter, wanneer
de rechtmatige en bsllyke eischen der
nojjuwerkers van de schacht «Weslende»
Waren ingewilligd.
Maar juist in dat niet willen of kin-
te r toegeven der werkgevers en de ge
pleegde contraeibr mk der werklieden, ui»
de knetp.
Dj ve.-gadering dir mjjnwerkers ging
nog verder, zij verklaarde, dat ook in de
jjz ;r- en staaliodust is de toestand der
arbe ders bijzondere verbetering noodig
heef', vco al wut de looneo betreft e
de regeling eu verkorting van dsn av-
beidstyd. D3 vergadsrlug erkeut, dat d'
veïbeteriug alleen dan kan plaats heb
ben, wanneer de metaal- en hoogovens-
arb id rs meer dan lot nog toe het ge
val is, tot de organisatie toetreden. Zy
r >ept alle arbeiders van de hoogovet.s op,
zich 011 middel'ijk bjj de organi atie aan
te s'uiten.
De berichten nit Mantsjoerjjs luiden
steeds ougunftig voor de Russen. Dd
vyfdaag che slag opden R issischeu rech-
tsrileugtl heett geen resultaat opgele
verd.
De stryd was buitengewoou zwaar; met
gewone kauonnen was n:eti te bereiken,
slechts melinietbommen korden deu be
vroren grond doen springen. Het was
vreeseljjk koud. De doktoren konden de
gewonden niet verbinden, daar hunne
vingem bevroren. De gewonden, die niet
onmiidelljjk konden opgmomen worden,
vond men na een of twee uie.j bevroren.
Het bloed dat uit hun wonden vloeide, be
vroor onmiddel jjk. Hierdoor zyn de ver-
'iezen zoo root.
De «Echo de Paris»-correspondent te
Peter borg seint aan zyn blad een bericht,
waaruit m n zou kunnen afleiden, dat de
Russische nedetlaag op den westeiyken
vleugel le wjjten z;u zija aau generaal
G r i p p e u b e r g, bevelhcbbjr van het
tweede Russische leger in Mantsjoerjje.
Deze generaal zou naar Petersburg terug
ontboden zyn, n^datde opperbevelhebber
Koeropatkin hem beschuldigd had,
troepen aan te vallen, dia sterker wareu
d m de zjjse en dat hjj ci;t hal willen te
rugtrekken, zoodat by noodtlooa 10,000
m »n had opgeofferd.
De fa') ikanten te S:. Petersburg zjjn
tot de overtuiging gekomen, dat hun
wer lieden, door niet economische oor
zaken getrokken zjjn in d) ïevoiutionnai-
re bewegi ?g en misleid zjjn door volks-
men. er?, die de R-geering wi'dsn om
verwerpen en de Czaa- met zyn familie
overweldigen.
De fabrikanten dientengevolge besloten;
niet ioo te passen strafbej alin«en be
treffende den vtrzuimd n weiktyd, geen
maatregelen ta treffen om t; ondei zoe
ken, wie de schuld dragen van de staking
en niet te verhinderen, dat inzamelingen
gedaan worden ter ond. roteuning van
de gfziuueu na den 22jn Januati be-
bo f.ig geworden, geen onderscheid te
makfn tusschen hen, die vrywillig staak
ten en hen, die gedwongen den arbeid
neerlegden.
De verre .igiug besloot ve.der geen
loon te betalen aan de arbeiders voor
het verzuimde in den stakingstyd, doch
wel den behoef igen oudersteuaiug te
verleenen.
De gemeenteraad lauLemberg iuGu-
licië heeft bd acclamatie e n motie aan
genomen om zyn verontwaardiging uit
te spreken over het blo edvergiet ;n iu
Risla d eo zyn bewondefing voor het
strjjdende RutsLche volk.
Verder n;emt da agita'ie in Russi-ch-
Polm een ernstig ka akter aan. Niets
wordt door de revolutionnairen verznimi
om de ontevredenheid té doen toenemen.
In de distric'eu var Sosnowice en
Dombrowa op de Silezische grens is, uaar
uit Kattowitz gemeld wo df, werkstaking
uitgebroken ia alle fabrieken. De win
kels wotden gesloten, maar de rust is
nog niet verstoord. Op den spoorweg
naar Kaliej moet een btug in de lncbt
geaprorge 1 en h t virkeer dm geslaakt
zyn.
gebitterde en liebtta overal in^dj kleine ruim
te. In deu kachelovet brandde een vuur, dat
de kamer met aangename warmte doorstroom
de.
M.nheer Thomas ontdeed zich met behulp
vau den biekhouder van zijn mantel. Niet
zonder meielij len beschouwde de oude juf
frouw de nietige gis'alte, welke zich uit het
zwa e omhulsel ontpopte.
Dat gij komt, zeide zij, zelf kom',
mijnheer Eerek-a rs, is een goed teeken voor
mij en voor haar. Want, niet waar,
mijnheer Karker heetr u voorbereid waarom
ik zoo dikwDs te Hamburg kwam? Als u hal
kind, bet wettige kind van uw zoon hic
meent te vinden; lie; kin l dat zij ia ouder
aaa mijne zorgen toevertrouwden,
Een zware zucht 0 tvlo d aan de borst
van den ouden heer. Ik weet alles, zeide hy.
Drie dagen g-deden deelde Karke% die jvii t
zyne gevangenis als onschuldig had Verlaten,
my alles mede. Dezen morgen kwam het von-
m des keizers uit P..rys aan. Men wil in
mijn persoon der Hamburgsrh'. ban lelswereld
een bewijs van meegaandh id geven er laat
zich met ééa offer tevreden stellen. Het huis
Eerekrans be'aalt het verlies van zijn zoon en
er'genaam met dertigduizend gulden en het
proces wordt, te niet gedaan; Een uur geleden
werd het bedrag betaald, de wacht verwijderd
en ik ben hier.
God zogene u voor dezen tocht, zeide
juffrouw Holm weenend gij komt in vrede.
In vred», zelfs zonder vrede, sinds mijn
trots, mjjn ge'oof. doch daarvotr kom
I ik niet. Vertel mij ets naders over de mis-
daat, welke een ellendige tegen ons allen
pleegde en daarna daarna wilde ik haar
zien.
De juffrouw droogde hare tranen. Zij deel
de mede, hoe in dien noodlottigen nacht de
haar welbekende Oud-Maryke aan haar deur
geklopt en haar verlauga had te spreken.
Voorgevend, dat zy door Je ouders van 't haar
toevertrouwd kind gezonden was ouder voo;-
1 wendsei da', de grootvader den knaap onrnid-
delyk wilde zien; onder mede.'eeliig van
feiten, welke haar tot medeweetster au het
in het geheim gesloten huwelij c maakten en
hare zending het stempel vau ech heid gaven,
wist z j de goedige dame over te halen, huar
I ken knaap eu de g zsmenlyke, op zyne afsoimt
bitrekkiug hebbende papieren toe veit'juweu.
De oude nam het warm ingebakerde kiad me
de tn vettrok. Maar een zeker wantro iwen
was bjj de jufrouw bljjven bestaanslapeloos
ging voor haar de nacht, onrustig de morgen
voorby. 's Middags begaf zy zich na r Scharn-
rode. Zij vend Anna ernstig ziek de eerste
vraag gold het kind vraeg en antwoord
Waren volloende, om de overtuiging te ves
tigen, dat hier eene misdaad begaan Was,
dat Oad-Maryke het kind gerooid en zich
vervolge s uit de landstreek verwijderd had.
j Wordt vervolgd.)
