5937
Woensd
Maart 1905.
2lagêlaè voor
29ste Jaargang;.
en Suió-eXollanó.
Hel Zondagsblad
adverïsktibn,
De Vrije Kerk
in den vrijen Staat,
Dagblad voor Koord- en
Zuid-Holland,
Het huis Eerekrans.
BUITEKLAN
t 1,2G
1,50
2,90
0,03
Elke regel meer
7V.
De Nieuwe ïïaarlemsche Courant
treedt haar 30sten levensjaar in en strijdt
met onbezweken volharding tegen der
warsenden vloed van het ongeloof, eo
steeds door nieuwe krachten gesteand
zal het dien strijd blgven voortzetten.
Daarbjj zal het den Lezer op de hoogte
honden van de staatkundige, maatschap
pelijke en godsdienstige beweging, die
niet alleen in ors land, maar ook in
Europa en in de Nieuwe Wereld wordt
waarg» nomen.
Rusland.
Frankrijk.
Belgie.
Amerika.
Zwitserland.
De toestand in Rusland.
ABONRRMIOIfTBFRlJBi
Per 3 maanden yoor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post -
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur- Directeur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Janastr&at Haarlem
MMÜ TIENPKi
PRIJS ORB ADVRETEWTIBK.
Van 16 regels 50 Cents
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale[ Publicité, Etrangèrs
73S. NOR agitate. GL. DADBE Sr Co JOHN., f. JONES Succ. Paris 31 bisFaubourg Montmartre
Uitgave van de Naaml. Venn
«NIEUWE HAARL. COURANT.»
Abonnementsprijs per kwartaal voor
HAARLEM f 1.20, franco per post 11.50
De NIEUWE HAARLEMSCHE COU
RANT beveelt zich ook aan voor bet
plaatsen van
wat vooral in een Dagblad onmisken
bare voordeelen aanbiedt.
De prijs der Advertent ëi is zeer laag
gesteld, namelijk 71/2 cents per regel,
en plaatsing 3/2 maal. Bjj abonne
ment bela grjjke reductie.
Onderhoudende lectaur voor de
Huiskamer.
PRIJS PER 3 MAANDEN
voor de geabonneerden op de «Nieuwe
Haarlemscbe Courant» 25 cent, franco
per po.t 35 cent. Voor niet geabonneer
den 35 cent, franco per post 45 cent.
Deze woorden hebben geen ander doel
dan de Kerk te berooven van haar in
komen.
Deze woorden gebrniken de vijanden
der Kerk om hun helsche plannen te be
dekken, zjj zingen het oude lied waar
het bjj elke kerkvervolging, bjj slo' van
rekening op neerkomt.
Dat liedje zingt in de Fransche Re
publiek de renegaat Combes in dienst
der Vrgmetselarg.
Zij wil de Katholieke Kerk financieel
en materieel alle kinderen ontnemen, om
c Eu ILL ETON
50.)
Vervolg.)
Hij vertrouwle het geld zijn secretaris, een
D litsch ir, toe, die hem en den knaap naar
Zwitserland vergezelde. Het jonge mensch was
arm maar eergierg de verzoeking zocht hem
op, de glans van het goud verblindde zjjn
oog hij misbruikte het ongeluk en het
vertrouwen van zijn heer Hij vluchtte met
het grootste deel van het geredde geld eene
vervolging vliedend, die hem nimmer zocht,
dwaalde hij een jaar lang zonder vaste woon
plaats. Daar a ging hij naar Hamburg en
stichtte het huis Eerekrans Het geluk be
gunstigde de vrucht der misdaad. Eerekrans
verwierf rijkdommen. Toen hij vergoeden en
d n man opzoeken wilde, wiens vert ouwen
hij eens had misbruikt hem terug' etalen
wilde met driedub'elen interest van interest,
was de ridder reeds lm? in ellende gestor'en
en de knaap, door medelijdende zielenmede
genomen, naar den vreemde getrokken, om
een verscholen, eenzaam graf te ontgaan. Met
dit bewustzjjn voedde mij mijn vader op
met dit bewustzjjn leerde bjj mjj de eer van
het huis als het hoogste te betrachten met
dit bewustzjjn legde hjj zich te sterven, mjj
haar tot oamacht <e doemen en van de
airde ti do n veidvijnen.
Wat een dwaasheid! De geschi denis j
van negentien eeuwen heelt immers het
bewijs geleverd, dat geweld, vervolging
ea berooviog de rots, waarop de Kerk
gebouwd is, nitt eens aan het wankelen j
heeft kunnen brergeD.
De goddelooze Penden, die de oudste
dochter der Kerk in haar boeien heelt
geslager, zal verdwjjoen, terwjjl het Ka
tholieke Fraukrjjk zal bljjven voortleveü.
Het wetsontwerp vau Combes hesit
tot leuze«De vrije kerk in den vrijen
staat.» Mi ar in dat wetsontwerp komt
de haat tegen de Kerk daghelder aan
het licht.
Het eerste artikel van het ontwerp
luidt«Te beginnen met 1 Januari na
de afkondiging dezer wet zgn en blijven
opgeheven: alle openbare uitgaven voor
de uitoefeLi ig en het onderhoud vao el-
ken godslieost; alle jaarweddei, vergoe
dingen, subsidiën, ondersteuningea tfon-
derstandsgelden, toegestaan aan de be
dienaren van eenen godid.enst uit de
fondsen van den Scaat, van de Departe
menten, van da gemeenten of van pu
blieke hospita JinstelliogeD.»
Dus, noch aan de bisschoppen, noch
aan da pastoors, noch aan de aalmoeze
nier van lyceums, hospitalen of gevan
genissen zal, als dit outwecp wet woidt,
zooals tot hiertoe htt geval was, eene
bezoldig ng van het Rijk, de provincie
of de gemeeute worden verstrekt.
Gaf men nu aan de Kerk van Frauk-
rijk terug, wat men haar een eeuw gele
den heeft ontroofd, dan zon de Kerk in de
Republiek geen toelage van den Staat
noodig hebben, dan ziu zg vrij zijn.
Maar daar denken de vg «dan van den
godsdienst niet aan.
Voorde grooti revolutie kou de Kerk
uit eigen mildelen in al de behoeften
der gessteljjken voorzien.
De Nationale Verga ieriog van 1789
bracht daarin verandering. Zjj maakte
zich meester van het etfdeel der Kerk
in F.ankrgk, van al de kerktlgke goe-J
deren ten vocrleele van dea S aat, of
van de natie zooals men destjjds zeide,
maar voegde er aan toe «lat op bil
ly ke wjjze zon voorzieD worden in het
onderhoud der bsdienaten vau den gods
dienst en tot steun van de armen.»
Uitdrukkelijk weid door de Nationale
Vergadering bepaald Op de begrooting
van ieder jaar zal eene «voldoende» som
worden ni'getrokken, om te voorzien in
achterlatende als erfgenaam zijner scüu (i de
schuld die eerst, ca jaren zjjn handschrift mij
onthullen zou, daar bij het met woorden niet
kon doen.
O, de smarten van dat o ogenblik.
Déplacet heette mjjns vaders offer i éplacet
heette de overle 'en echtgenoot mijner zustsr,
dien ik van den drempel mjjns hu'zes geweien
had Déplacet de jongeling, die den lastigen
dwang zijner jeugd moede, het stol van dezen
drempel van zijne voeten had afgeschud. Ik
snelde van papier tot papier als in vlam
mend schrift schitteide het mij in alle helder
heid tegen. Henri l'éplacet genaamd Maubourg,
mijn neef, is de kleinzoon en erfgenaam van
ridder fierirmd de Déplacet; aan hem had
'lhomas Eerekrans zjjns vaders schuld te
vergoeden aan hem, aan wiens voeten hjj
lag, vergeefs smeekend om genade voor zijn
zoon.
Tot krankzinnigheid kon deze gedachtr,
deze vreeselijke dubbelzinnigheid drijven.
maar de eer van het huis! Ik nam een be
sluit. Met het goud van Déplacet was het
zaad gestrooid, een Déplacet moest de vruch
ten oogsten. Van dat oogenblik at was
Thomas Eerekrans arm en Henri f éplacet,
genaamd Maubourg, bezitter der //twee millioen
van zjju huis.
Twee m'llioen, herhaalde Perronet en
zjjne oogen schoten vlammen, //twee mil
lioen
Maande verstreken, voordat ik zelf
mjj van het feit kon overtuigen, hetwelk men
mjj na moeitevolle navorscbingen berichtte,
de uitgaven voor den Roomsch Katholie
ken, Apostolischen godsdienst, iu het on
derhoud der bedienaren der altaren en
in de pensioenen van de seculiere en re
guliere grestelgkpD,
Combes en zjjn binds halen Joor
dat alle3 een streep.
In 1791 werd nogmaals door ds grond
wet vastgesteld: «Da fonds in, noodig
tot a'betalirg der nationale schuld en
dr civiele lijft mog'n niet geweigerd of
uitgeste'd worden. De jaarwedden der
bedienaren van dea godsdienst, die in
betrekking of gepensioneerd zgn, maken
deel uit vau de nationale schuld.»
De Staat heeft zich das tegenover de
Kerk even goed verbonden als hjj zich
verbindt tegenover de fondsenhouders,
als hij een leening uitschrgfu Als bij
dus een bedrag voor den katholieken
eered'enst op de begrooting brengt, en
de gelden aan de rechthebbenden uit-
kee/1, voldoet hg enkel aan eene aan
gegane verplichting, hg betaalt eenvou
dig wat hg schuldig ie.
Wanneer de Staat eene leuning heeft
aangegaan, is hg verplicht de rente, de
coupons te betalen of het kapitaal terug
te geven.
De v'janden der Kerk vau onzen tjjd
zgn minder kieskeurig. Ia de twintigste
eeuw gebruikt men brutaler en gewe-
tenloozer mildelen dan aan h t einde
der achttiende eeuw. Toen was ruw ge
weld aan het woord, nu geslepen lyran-
ntn, die met een vernisje van humtni-
teit hun vuile lading meenen te kunnen
bedekken. De Jacobijoen der 18r eeuw
hadden een afschuw van het bankroet,
de vrgmetselarjj deinst voor geen laag
heid terug. Zij hre't een eervergeten
pers tot hare beschikking, die mst schgn-
schoone woordjes zA billijken watthans
in de Fransche Republiek p'aats heeft.
Tegenover de Katholieke Kerk worden
de groote onrechtvaardigheden vargoe-
Igkt of gerechtvaardigd
Omtrent den moo daanslag op groot
vorst Sorgius gepleegd, wordt gemeld
dat d8 moordenaw een werktuig is
geweest van de «Boyevaia-Orgauitzis»
en door het lot was aangewezen om den
Grootvorst te dooden. Het lot heeft mij
aangewezen, heefc de moordenaar gezegd,
ik heb het vonnis moeten uitroe en; iot
z~n dood werd besloten na de geweld
dadige maatregelen, die te Moskou zijn
genomen. Het uitvoerend conai heeft
ging dekoopman voort. Want door een beroerte
g. troffen, storlte ik op dien morgen op bet
zelfde oogenblik neer, waaTop men mjj dwong
het rjjtuig te bes'jjgen, dat mjj in Frasche
o-evangensch'-p voeren zou. Aan verschillende
stichtingen moest ik de millioenen van het
hu's E rekrans na mjjn dood nalaten, wait
H nri Ma bourg stond als doode aangeteekend
in het register der bij Valencia gesneuvelden
het huis Déplacet was verdwenen. Heden
echter, op den dag des geluks, waarop ver
dorde takken op :ieuw groen worden, treed
ik u tegemo t, Henn Deplacetik steek u
in mijns vadersnaam mijne hand toe en zeg:
Neem, kleinzoon van den bedrogene, wat het
uwe is. en vergeet 1
Valt mjj de rijkdom ten deel P Maubourg
riep het op bijna verschrikten toon uit. En
Henri, uw kleinzoon?
Ook Henri zal vermogend zijn. In zijn
belang werd het huis Eerekrans na de katas-
trophe onder den ouden naam opnieuw ge
sticht. Het otde geluk bleet trouw. Aan den
oorsprong van zjjn vermogen kleeft geen
vlek.
Thomas Eerekranj, plechtig en diep
bewogen klonk de stem van den overste
moge de gees t van den doode, wien naam
wjj aanroepen, zegenend over ons zweven. In
den naam van Bertrand de Deplacet, mjjn
grootvader, neem ik de genoegdoening aan
het huis Eerekrans is van zijn schuld ont
heven. Ik echter schenk Henri Eerekrans,
mjjn vriend, mjjn bloedverwant, de millioenen.
Wat zal ik, arme, verlaten man, er mede
mjj de noodige onderrichtingen gegeve
om den Grootvorst te dooden.
De Russische regeering stalt alle
krachten in het werk om de oorlogsvloot
te versterken.
Een aantal stoomschep tn van de Hol-
land-Amerika Ijjn moeten «nominaal»
aan Rusland verkocht zgn. Zij zuliea
met een Daitsche bemanning uitvaren
de Russische regeering draagt slechts de
risico van aaahculing der schepen. De
«Frankfurter Ztg» noemt de «Val-ia»,
«Phoenicia», «Palatia», «Assyria», «Bel-
gravia», «Canadia», «Castilia», «Grana-
da»«Heraicia» en «Numidia».
Tal van St. Petersburgsche fabrikanten
hebben aan de Regeering laten weten,
dat zij de inmenging der overheid inde
indcstrieele zaken noodlottig vinden,
en waaruit de ernstigste gevolgen zullen
ontstaan.
De H. Sto 1 heelt goedgevonden dat
Z. D. H. Mgr. L e Nordez, hoewel
niet meer in functie in het bisdom Dy-
od, een nieuwen vicaris-generaal heeft
benoemd, terwijl de Fransche regeering
die nog altjjd Mgr. Le Nordez, als
bisschop van Dyon erkei t, die benoeming
heeft goedgekeurd.
De werkstakers in de mgodistricten
bljjven nog steeds met revolverschoten
en ontploffiagsmiddelen den schrik dei-
bevolking en lastige sujstteD voor de
gosdgfzinde mijnwerkers, die hun plicht
vervullen en geregeld hap werk verrich
ten.
la de Borioage zorgen de socialisten
er roor dat de werklied in rumoerig bljj
ven ea het getal stakers zich weder uit- 1
breidt. Het zgn vooral de vrouwen, die
na het bjjwonen der opruiende vergade
ringen, tot razernjj overslaan.
Uit de streek van de Nedsr Samber
wordtgsmelj, dat hst getal werkstakers
vergroot. Gendarmen zija er heen ge
zonden om de orde te handhaven.
Een der voornaamste slachtoffers van
den anarchistischen aanslag te Luik ge
pleegd, pastoor L e m m e n s, heoft de
zer dagen de belrgven daarvan in de
cellulaire gevangenis te Leuven bezicht.
Hij deelt daarover het volgende me
de
Lambi n heeft verklaard niet te ge-
looven, maar dat hg gaarne den gods
dienst besluieeren wilde en dat, als hg
ir de waarheii in vond, die ook zeker
zou omhelzen.
Gudofin, is ht slachtofl ir eener
slechte opvoeding,hg is in da straten
van Parjjs opgegroeid, bestudeert met
rijjt de catechismus en hoopt weldra zjjne
eerste H Communie te doen.
De derde, Bootet genaamd, verklaart
zjjn geloof verloren te hebben door het
bjjwonen van een conferentie van dm
afvalligen priester Charbo nne 1. Zon
der twjjfel keert ook hg op den goeden
weg terug.
Alle drie betreuren ten zeerste hunne
misdaad.Hun gedrag is thans onberispeljjk
en zjj hebben den priester harteljjk be
dankt dat hjj zoo goed was hun persoon-
lgk zjjne vergiffenis te komen mededeelen.
Te Hot-Spring in de Vereenigde Sta
ten heeft een vreeselgke brand gewoed.
Vjjf-en-zeventig huizen werden een
prooi der vlammen. De schade wordt op
U/2 millioen dollars geschat. Tienduizend
personen zgn zonder dak. De brand, die
8 uur lang aanhield, werd door een he-
vigen wind aangewakkerddaarenboven
heerschce er gebrek aan water.
De brand had plaats in het armste
gedeelte der stad, en besloeg ongeveer
1115 gedeelte van de geheele plaats. Dj
grootste gebouwen bieren gespaard.
Wjj schreven reeds over een paar on
gelukken die plaats hadden bg het tot
stand komen van den Simplon-tunnel.
O/er de twee slachtoffers, de ingenieurs
G r a 8 a i en Bianco, wordt nader ge
mold: Zg gingen met eenige vrienden
een kjjkje nemen in den tunnel, vau de
zuidzijde. Plotseling werd het gezelschap
onwel. De ingenieurs Grassi en Bian
co werden naar het hospiUal getrans
porteerd. Toen de eerste binnen gebracht
werd, was hjj reeds overleden. De toe
stand van den hear Bianco is zeer
ernstig.
Waarscbjjnljjk moet dit ongeval ge
weten worden aan het toestroomen van
vergiftige gassen en de ongewoon hooge
temje atuur.
Te Bakoe is de toestand zeer zorg
wekkend. Daar verkeert de geheele be
volking ia een gedmkte stemming.
Aan de beurs staan de zaken stil.
Vertegenwoordigers van de beurs, de
banken en da ondernemingen van ng ver
heid hebben tot den president van het mi
nistercomité een telegram gezonden,
waarin zij verklaren, dat de Czaar met
het oog op den dreigenden ondergang
van handel en njjverheid, noodzakfigk
maatregelen treffen moet om laven en
eigendom te beveiligen. Ook re Batoem
is het minder plais. De gehaela arbei
derswijk ia door troepen afgezet. De
stakers eiscben afschaffing der bilasting
Zjj vielen een onderoffliier en een sol
daat aan en mishand dden beiden, Vele
vreemdelingen verlaten, bsvreesd voor de
oproerlingen, de stad.
Orer het algemeen kan echter gecon-
Vateerd worden, dat de overheden lang
zaam aaa de oproerlingen onder hun
macht krjjgei. De opstandelingen be
schuldigen de overheden, die streng op-
t eden, dat het volk tot opwinding en
voortzette.
Graaf Perronet weidde zieh tof de drie
I bloed ve-wan ten. In dit oogenblik schoot hem
een laaie gloed door het hoofd brandende
smart vertrok zijn voorhoofd slechts een
oogenbl k daarna was het voorbjj.
Rast, rust, Perroaet. De lippen van
den grjjzen edelman bewogen zich als in
zelfgesprek. Stormend bloed, denk aan het
verouderend omhuLel
Daarna luide en opzettelijk langzaam ieder
begin< en Moge voor hem het reinste geluk
daaruit ontspruiten en.
Tromgeroffel en de marschtred van aan
rukkende militairen onderbraken de woorden j
van den overste. Het detachimeot koniuklij-
ke soldaten, dat, zooals de markies De Cour- j
tenay zijn vriend had medegedeeld, ter be-
schikking vaa den graaf zou süaan, rukte
Perronet binnen. Het trok langs het huis der
//wijze vrouw,/ voorbg.
De graat snelde naa- het venster en stiet
den vleugel open eene wildheid, een triomf woord over zjjne lippen latende gljden, opdat
lag op z ju gelaat uitgedrukt, die bjj een man j het als een bliksemstraal de hoofden der
van zjjn ouderdom onnatuurljjk, bjjDa vers- door hem meesf gehate personeD treffen zou,
schrikkend werkte. i sprak hij verder.
Luitenant Brillon I Eene beschikking Go Is noemdet gjj dit
Halt! uur. Gij kunt geljjk hibbsn. Het rochtvaar-
L!e kleine tr .ep stond als vastgeworteld dige noodlot wil niet, dat de ondeugd
salueeerend legde de bevelvoerende luitenant triomfeert en de rechtvaardige lijdt, in den
de hand aan zijn képi. i tegenwoordigen t'jd is rjjkdom eene macht.
-- Kent gjj mjj en mjjn ambt? j Ik leg beslag op de millioenen, die den
Opnieuw salueerde de jonge man. Mjjn-
heer de graaf De Perronet, antwoordde hjj,
commissaris-generaal van Zjjne Majesteit,
wiens bevelen ik blindelings te volgen heb.
Goed. Zend Z's man in dit huis. Op
den drempel zullen zjj post vatten niemand
passeert zonder verlof. Met de rest van het
detachement begeeft gjj n raar het slot. Ik
volg u spiedig.
'i Is wel, mjjnheer de graaf. De luite
nant commandeerde.
De zes mannen traden uit hat gelid ea
begaven zich in het huis, tervjjl het detache
ment met den luitenant aan de spits zjjn weg
j overste Maubourg toevallen.
Ds koopman lachte. Eepioef het, mjjnheer
de graaf. De koopman van Hamburg, de vrjje
Hanzestad, staat in deze zaak tegenover den
commissaris-generaal van Z. M. den koning
Lodewjjk. Slechts aan d n d roeten erfgenaam
van Bertrand de Déplacet overhandigt 't huis
Eerekrans 't bedrag der schuld van zijn
j stichter, niemand anders
tfordt vervolgd.)