5939
Vrijdag 3 Maart 1905
29ste Jaargang,
.1
1
voor *3%ooró" en
Een politieke knol.
Een miskende vrouw.
UÜITIit L A jN U.
lO1
BUREAU St, Janaatraat Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Italië.
Frankrijk.
Rusland.
Engeland.
Do Oorlog in het Oogten.
ABONNEMENT-SBHUS,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteur-Directenr W. KÜPPERS.
PBIJS DEB ADVEBTKNTIBN.
Van 16 regels 50 Cent»
Elke regel meer 71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Con tant.
AAINXLBNDSÏrr
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale', PublicilèEtrangèro
'agïTE MA NON AGITATE. Q.L. DAl)BE$CoJOHN.% f. JONES Stier. Paris SlbisFaubourg Hontmartre
Al langer dan een week hebben we
enorm pleizier. Er is een politieke kcoi
op de markt gebracht, die men beschouwd
wil hebben als een dito citroen
U moet weten, dat de oud-liberalen
van geen blanco-aitikel-moosterverbond
willenle weten, heel parmantig ia iso-
lemer t hun kracht zoeken en deitijjljjk,
geljjk waardige mannen betaamt, een
a ivies de wereld hebben ingezonden,
waarin zjj «in 't kort de beginselen om
schrijven, aan Welke naar hun opvat
ting de liberale staatkunde behoort vast
te houden bp haar streven naar oplos
sing der staatkundige en maatschappe
lijke vraagstukken, die door de tijdsom
standigheden en de geleidelijke ontwik
keling van nieuwe denkbeelden san de
orde van behandeling worden gebracht
Let wel «in 'c kort.» Ei dan komt
er een ljj»t van staatkundige wenscben,
op all rlei gebied: orde ea gevag moe
ten gehandhaafd; h«-t onderwjjs mo t s.
v. p. v jj blij ren van leerstelligheid de
sociale wetgeving tUcht u t wei ling en
herziening, maar liefst z<.0 goedkoop mo
gi-ljjkbilistingverhooging dient bij
vourkeur gezocht in de successie der zjj-
Ijjuen en de voo w rpen van weelde; eti-
ren naar een volksleger; ni< uwe regeling
van het kiesrecht niet gewemcht. Een
en ander wordt gewichtig geformuleerd,
waarra de mededesling volgt, dat zich
een «commissie van advies» heeft ge
vormd, die ten doel heeft «het locaal
initiatief van kiesvereenigtagon of comi-
té's ad hoe te steunen en behulpzaam te
zjjn in den aanstaanden verkiezingsstipd,
tevens om ook daarna voor de gelijkge
zinden in het land een vereenigingspuct
te vormen en de liberale beginselen door
onderlinge steun en waardeering te be
vorderen.»
Die commissie bestaat uit de heeren
mr. M. T y d e m a n (Breda), A.'P late
(Rotterdam) Jhr. Mr. H. Smissae rt
(Den Haag), Jhr. mr. F. W. vanStfy-
r n m (Haarlem), mr. A. C. V i s s e r
van IJ zendoorn (Leideren mr, W.
v. d. V I u g t (Leiden) terwpl 69 an
dere ood liberalen, waaronder mr. S. van
Bonten het manifest met hun haod-
teekening versierden.
Dit alles zoa na nog zoo kwaad niet
wezeD, indien aan de politieke verlang
lijst niet een overweging voorafging, die
pas recht de deftige citroen tot een
vooze knol stempelt. Daar staat tocb, ca
FEUILLETON
l.)
EERSTE HOOFDSTUK.
De Poolsche adel, in Lithimen woonachtig,
hail besloten den langdurigen rouw te ver
breken, waarin bij, na dtn laatsten opstand
en diens ontzettende gevolgen, gedompeld was
gebleven.
Wel beweende men nog steeds de martela
ren, voor eeloof en vaderland gestorven wel
leef ie de ongelukkigen, die onafgebroken
vooitzwo.-g 'en in de galeien van Si erië,
onvergetei in de h«rten der achtergeblevenen
voortmaar bet leven heeft zijn eischen de
kinderen uit die roodlottige dagen waren tot
menschen opgegroeid, en de ouders begrepen
dat men hen niet van alle vreugde moebt
berooven. Onderling was men duj overeenge
komen een winterfeest te geven
Bjj dit woor.l zullen onze lezers waarschijn
lijk denken aan een bal of een grootmaal
het grottsche winter'eest gelijkt daarop echter
in het minst niet en draagt een zeer eigen
aardig karakterhet zal ODnoodig wezen
te zeggen, dat elke (am lie in die koude
streken, waar sneeuw en ijs gedurende zoo
vele miantan van het jaar als meesters beer-
schen, verscheidene lraaiere of eenvoudiger
eer hoofdschudden! geweeklaag over de
tegenwoordige Regeering en haar coa
litie, seccur te lezen, dat naar bet oordeel
der 75 liberale wjjzen «'s lands belaüg»
niet gedoogt «bestendiging van ds tegen
woordige regeeringameerderheid. De be
zorgde heeren achten zich verpl cht
nu bomt het moois «achten zich ver
plicht tegenover baar front te maken zoc-
wrl zelfstandig als met handhaving
van eigen standpunt d or het verlee-
n m van steun aan vrijzinnige candidaten
der iinkerzpde, die niet tot hun naaste
geestverwanten beaooren.»
Is dat nu knolachtig of ciet? Eenerzpds
«handhaving van eigen standpunt,» ander-
zjjds: maar we zullen auti-Knyperiaoen
dolgraag steunenHoe komen de heeren er
bp, deze twee denkbeelden op éér stak ps-
pier te laten drukken. Ze bt hooren toch
nog wel tot het «-denkend deel der natL»?
Zoo ja, dan raakt dat heel aardig in de
versukkeling. «Seniele aftakeling,» zou dr.
Kuyper zeggen.
Nu, de 75 wijzen hebben tot dasverre
nog wei-jig pl iz er van hun isolement.
Ze worden zoowaf door ieder in 't oolje
genomen. Om te bagiunen nataurlpk door
de clericale pers, die al dadelijk zag,
wat daar als 't hinkende paard achter
aan kwam. Maar ook geestverwante bla
den hadden scbik in het geval. Zoo neemt
de «N. Ainb. CL» de heeren in 't co'j
om hun«geleideijjkheil»,waarmede «de li-
fa rale partjj geen schitterende overwin
ningen behalen» zal. De oude«Ara hem-
scbe» concludeerde
«Da vroegere liberale partp he ft,
dunkt on*, waar ijk genoeg leergeld be
taald, om htt nu nog maar wrer eens
met een heterog een allegaartje te pro-
beeren».
De «Middelbarg8che» is er over ver
baasd, dan naam van mr. VanHouten
onder de ondertaekenasrs aan te tnffen
Hier Ijjkt haar een mystificatie in bet-
spel, ea is naar h sar oordeel «grond voor
de baweriDg, dat onzuiver spel wordt ge
speeld.»
De «Nieuwe Oou'ant», die eigenlijk in
haar schik moest zjjn, durft zich waf
erkiezings succes» aangaat, aan geen
voorspelling wagen, terwpl «Land en
Volk» roemt wat de 75 manifesla ten
niet bedoelden. Dezen zochfeu i-olement,
terwpl de Haagsche Benjamin van hun
stuk juist verite king der liberale eonc*n-
tiatre verwacht. Het meest in zpn schik
is bet «Utr. Dbld.» dat juicht over het
samen'rekken der oud-lioeralen en dan
volgen laat.
«Maar naa- mate in de versc'tiillen-
d i districten des lands de eene of de
andere partp de meerderheid onder de
kiezers der Iinkerzpde vertegenwoor
digt, zal men zoo mcgelpk in eerljjk,
gemeenschappelijk overleg de te vol-
jn moeten bepalen.»
•Tuist, jaisf, «U. D.» Maar waarom
dan zoo'n knoiliga citroen, als het toch
rnsar om samengaan te doen is. De
partp der 75 mag wel oppassen. Ze zal
tusschen de stembussen zelf worden uit
geknepen als een citroen en daarna
zal niemtud mier naar haar omzien.
En onzar Belgische collega's die zich
met zjju vrienden ts Rome bevindt schrjjft
over de bevolking, dat zij over het al
gemeen zeer godsdienstig is. Ia weerwil
van da droevige omstandigheden, wa»r
het land in verkeert, doordat de vrijmet
selarij niets ande s dan lengen, laster en
verdachtmakingen over den Roomschen
godsdienst verspreidt, vervullen de amb
tenaren, ifflcieren en soldaten hunne
christelijke plichten, men ziet tal van of
ficieren en soldatea niet alleen des Zoa-
dags de H. Mis bpwonen, maar ook in
den loop der week ter kerke gaan, zon-
dtr vrees voor menschelpk opzicht.
Het Romeinscha volk, schrpft bp, is
goed Katholiek, maar door de Logeman
nen verdiukt.
Het obstruction isme, dat wil zeggen
overal in dwarsdrpven op da Italiaansche
spoorwegen, dunrt voort.
Deze schande ijke manier van hande
len door het personeel heelt reeds een
ongeluk veroorzaakt. Maandag is de ex-
presstrein CannegWeenen op een trein
van Piazecza gereden. De locomotief viel
omver en drie waggons zjjn vtrbiand.
Hit getal slachtoffers is nog niet beüeod.
De treinen loopen pat .urlijk ongerege d.
Geen wonder dan ook, dat op tal van
plaatsen het spoo wegpsrsoneel door het
veioatwaardigd publiek mishandeld wordt.
De vereenigiug vau industrieeleu te
Rome heeft in een scherp schrpven aan
den n initter-president op krachtige
maatregelen van de regeenng aangedron
gen.
Em laffe maa r gel heeft de R rad der
gemeente Gnerigiy, een dorp in het De
partement der N'èvre, genomen, n.l. dat
de pastoor zjjn p iesDrkleed mag dragen,
terwpl vpu kapelaans niet anders dan in
burgerkleeding z ch in het openbaar mo
gen vertoouen. De soCiak'sieu en gods-
dienstloozeu juichen dit kleingeestig ge
nomen beslnit toe.
lu tal van garnizoensplaatsen hebben
officieren, die als vei ki kkers dienst htb-
ben gedaan, hun onts'ag moeten nemen
omdat zij dood verklaard] door hunne
wapenmakkers en met afschnw bejegend
weiden.
Omtrent prinses Louise van CVburg
die sedert acht maanden zich te Parjjs
bevindt onder toezicht van gmeesheeren
on haar verstandelijke vermogens te on-
derzoekeo, vernemen wp, dat deze genees
kundigen hebben verklaard dat de Prin
ses volstrekt niet krankzinnig iv, maar
dat zjj is eene wispelturige en verkwis
tende vrouw.
De Fransche Kamer vanAfgevaar-
digden heelt een crediet toegestaan voor
de Luiksehe Tentoonstelling ten bedrage
van 346.000 francs.
De schrpver Maxim Gorki, in
hechtenis genomen wegens oproerige han
delingen, is sedert Maandag in vrjjheid ge
steld.
Hp is 's avonds nit St. Petersburg naar
R'ga veitrokken.
Te Omsk hadden zes Russische solda
ten die naar het oorlogstooneel in Mants-
joerjje moest=n vertrekken, een winkel ge
plunderd en den eigenaar met een bpl ge
slagen. Twee "er van zjjn opgehangen, de
vier anderen zpn tot 20 jaar dwangarbtid
veroordeeld.
Lord Landsdowneen de Russi
sche gezant te Londeu,hebben van gedach
ten gewisseld over het bedrag der schade
vergoeding, welke de Russische Regearing
voor het geval op de No udzee zal heb
ben te betalen.
Vermoedelijk zal dat bedrag tnsschen
de 75 000 en 100.000 pond sterling
wezen.
Belgie.
De werkstakers te Fo chies hebben
weer een ellendig werk verricht. Zjj heb
ben in het gehucht Belle-Vue doo middel
van een dyuamiet-pa'roon scbade toege
bracht aan de woningen van den ploeg
baas L a r o t en den tupnwe-kerL e c o m-
t e, die niet met de stakers wilden mee
doen. A'le ruiten zijn in de beide huizen
verbrjjzeld.
Te Gi'ly werd voor de woning van
den mjjnwerker C u b y, die weigerde
den arbeid neder te leggen, eeee kruik
vol buskruit gevonden. Gelukkig kon ze
intijds zonder ontploffing verwijderd wor
den.
Op tal van plaatven in de nabjjheid
van rnjjnen joegen chargeerende gacdir-
men samenscholiogen van luiaards uiteen,
te*wjjl Fransche steenkolen met volle
treinen naar de fabrieken m de Borina-
ge worden gezotden.
Inmiddels heersebt groote armoede in
de gezinnen der werkstakers, vrouwen en
kinderen loopen v an dear tot deur te
bedelen.
sleden bi zit. Ook aan paarden ontbreekt het
oen landeigenaars niet
Zij heb.en er meestal een honderdtal, die
des zomers als een kudde vee de weide in
gedreven worden en waarin zjj druk handel
voeren. Is er nu een winterfeest op handen,
dan worden er zooveel sleden ingespannen/
als nood'g zijn tot het vervoer der daaraan
deelnemen e laotilideden en hunne koffers
met toiletten daarop verlaat het ters'e gezin,
meestal dat wt lkn kasteel het verst van de
anderen verwjjderd ligt zjn haardstede en
b geeft zich op weg naBr het eerstvolgende
s ot, waar den gasten een gul.e ontvangst
bmeid isnen haast zieb van klee ing te
verwisselen, de paarden worden gestald, de
sled n onder dak gibrachi en men brengt
een «11 rgezelligsten dagdtor. Meestal, reeds
den volgenden morgen, laren-op hunne beurt
de gastheer en de vrouw des huizes inspan-
neu en vertrektmen gezamenlijk naar een derde
kasteel. Waar men i en eersten d»g nog slechts
talrjjk genoeg was tot het geven van een
klein diner, gevolgd door allerlei gezelscbaps-
8p len, daar is men thans reeds in staat, mee
ts dansen en nergens in Europa wordt die
knoet bevalliger uitgeoefend dan in Polen,
waar de man s'ank en sierlik gebouwd en de
vrouwen rijzig zijn als een riethalm. Weder
om trekken alle van daer naar een vierde
landgoed, en zoo steeds verder, totdat men
bjj aankomst op het achttienda of twintigste
slot de schitterendste partijen kan hebben.
Iwan Karoskine bewoonde op het tjjdstip
van dit eerste feest het kasteel van Sterna.
Zijn ouders, die geen anderen zoon hadden alshij
en slechts al te duideljjk gelezen hadden in het j
vurig gemoed >an hun zoon hadden er veel toe I
bijgedragen alles daartoe in orde te brengen i
want zjj hoopten daarin een heilzame afleiding
te vinden voor de altjjd sombere gedachten
van den jongeling, d;e gansche dagen achter- j
een verdiept kon bljjven in het herlezen der i
rampen, welke zjjn ongelukkig vaderland
geteisterd hadden. Indien hjj niet aan die
onafgebroken overpeinzingen ontrukt werd,
achtten zij hem terecht in staaf een nieuwen
opstand in het leven te roepen en de onder
vinding had hun geleerd, hoe vruchteloos
elke poging daartoe moest zijn, hoe ongeljik 1
de kamp was tassch n de edele woudduif en
den bloeddoretigen gier.
Zjj koesterden geea vuriger wensch dan
dat de jongeling mocht trouwen en aldus
door nieuwe belangen aan de hem steeds
vervolgende spookbeelden mocht worden ont- j
rukt. Eeist dan zouden zq hem als gered
beschouwen.
Hij zelf had zich laten meesleepen door de j
groote toebereidselen tot het feest en voor het j
oogenblik zjjn boeken vergeten, om slechts
mee te helpen de outerljjke woning een luis
terrijk aanschijn te geven en de sleden zoo
sierljjk mogeljjk op te tooien.
Evenals zijn vader, die eertijds een der
schoonste mannen van het rijk was geweest. 1
was bij van hooge gestalte, maar zijn hoofd j
bezat heel het schilderachtige, het ietwat
dweepende van het gelaat zijner moederde
oogen waren donker en droefgeestighet
hooge voorhoofd was omlijst* met golvend
bruin haar, en reeds droegen zjjn lippen den
weemoedigen trok, welke der prinses eigen
was g-bleven na den aanblik der jammeren
waarvan zjj in haar jeugd getuige was ge
weest,
Tbans echter scheeD hjj een en al levens
lust en Sterna bevatte in zjjn.oog geen schat
ten genoeg om het den verwachten gasten
zoo aangenaam te maken als hjj het slechts
wenschte. Zjn ouders waren opgetogen van
'oljjdschap over het welslagen hunner pogin
gen, en ook Iwan's zuster deelden hunne
v.eugde.
Ten laatste was de groote dag aangebro
ken reeds twee gezinnen vormden den stoet,
die steeds zou aangroeien en den volgenden
morgen door de Karoskiucs met twee sleden
zou worden vermeerderd Alles op bet kasteel
was in rep en roer. Omstreeks drie uur in
den namiddag kondigde het hoorngeschal
der op post staande boschwachters aan, dat
de vrienden naderden tn in een oigwenk
was het gansche gezin gereed hen welkom
te hecten. De jonge meisjes en haar moeder
traden de goed verwarmde en met groene
sierplann n getto'de vestibule in.
De beide heeren stelden zich daarmede
niet te reden, maar daalden de hooge stoep
af en wachtten aldus de vrooljjke reizigers
op.
Zoodra de eerste slede voor het slot stil
hield, naderden zjj haar en bogen zjj zich
tot de dames over om haar den gebruikeljjken
De laatste berichten o?er de staking
laiien
Het besluit van het congres te Char
leroi heeft geen den minsten invloed
geoefend in de Borinage. Heden ochtend
beliep het getal stakenden er tot 32.700.
De nacht is kalm voorbijgegaan, doch
voor onlusten wordt gevreesd op de vas-
tenavonddageo.
Verschillende gemeentebestaren zjjn
dan ook voornemens d t jaar de carna
valviering te verbieden en geen maske
rade toe te Lten.
Voorzien wordt dat de staking nog
wel vjjftien dagen kan duren. Van nei
ging tot toegeven is echtsr bjj de pa
troons nog geen sprake.
De strjjd tusschen de reusachtige Rus
sische ea Japanschelegers heefteen aan
vang genomen en bjj het eerste treffen van
eenige befeekenis werd den Russen weer
een nederlaag toegebracht.
Niet alleen te Tting-ho-sjeng schgnt
de groote strjjd begonnen te zjjn, ook op
de verbindingslijn van Moekden naar
Wladivastcck schjjat gestreden te worden.
Uit de telegrammen bljjkt dat de Japan
ners van het eene succes in het andere
vallen. Hebben zjj gisteren den Russen
weer geslagen, thans vallen zjj Tieling
aan.
Het doel der Japanners is dnideljjk
Zjj trachten door een dubbele omtrek
kende beweging de Russen tot den te
rugtocht te dwingen, en de groote vraag
is thans, of Koeropatkinein staat
zal zijn deze bewegingen tot staan te
brengen door een krachtige offensieve
beweging van zpn centrum. Gelukt hem
dit, dan loopen de Japansche vleugels
gevaar afgesneden te worden en zallen
zich bjj het hoofdleger van O y a m a
hebben aan te sluiten.
De versterkirg van WJadiwostok, zoo
meldt men uit Tokio is tbaus voltooid.
Het garnizoen is 40,000 man sterk, De
nog in de stad gebleven non .combat
tanten zpn in de binnenstad in veilig
heid gebracht. De prjjzen der levens
middelen zjjn alreeds gestegen.
De kruiser «Rossia» verlaat meerma
len de haven doch de «Gromoboi» en de
«Bogatyr» zpn nog niet afdoende her
steld, en liggen hevig slagzjj. Van de
zeven te Wladiwostok aanwezige torpe
dobooten zitten er drie in het jjs vast
doch er wordt hard met twse jjsbrekers
gewerkt.
Acht koopvaardijschepen liggen in de
haven.
Japan's houding tegenover de vredes-
geruchten.
Het is de moeite waard kennis te ne
men vau het standpunt, dat de Japan
ners innemen tegenover de talrjjke ge
ruchten vau vrede. De Japansche di
plomatie in Parjjs plaatst zich op het
standpunt, dat zoo Rusland wellicht ge
neigd zou zjjn over viede te onderhande
handkus te geven, terwjjl dezen hun groet
beantwoordden door vluchtig hun hoofd met
de lippen aan te rakea.
Een oogenblik later geleidden zjj de gasten
naar binnen.
Het gezelschap bestond uit de gezinnen
van graaf Podnawski en prins Zuckow en
telde ji ongeveer tien leden, waaronder zeer
lieftallige jonge meisjes, die aanstonds de
reeds vluchtig aangeznoepte kennismaking
met Iwan's zusters hernieuwden. Geen harer
trok de aandacht als Alma Fodnawska, een
slanke, h oude verschoning met raadselachtige,
zeegroene oogen, een tjjngebogen neus en iets
hooghartigs in het uiterlijk, dat verklaarde
dat zjj meer bewondernars dan aanbidders
vond.
Ik weet niet wat het is, zeide prins
Üuckow lachend tot zij u gastheer, wiens blit
juist op haar rustte, maar al» ik een jong-
mensch ware, zou ik het niet licht wagen
haar aan mjn lot te verbindenzjj heeft
somtjjds een onheilspellende flikkering in de
oogen, die mjj zou doen wenscben, dat zjj
een Rus tot echtgenoot kreegik geloof, dat
zg hem duur voor zjjn keuze zou laten boe
ten.
(IPordt vervolgd.)