No- 5942
Dinsdau 7 Maart
aargans:,
ïïaqèlaó voor <3loorè- on SCuió-diollanó.
Lager Onderwijs.
Een miskende vrouw.
B U 1 T Mi K h A. JM i).
BUREAU St, Jansstraat: Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
TFoilleion
Rusland.
Frankrijk.
Zweden en Noorwegen.
Italië.
De toestand in Rusland-
put.tr nm AnvtrRTlfflTTIBH.
ABONNEM BN TSPHIJ S.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschgnt dageiijktbehalve Zon- en Feestdagen»
Hoofd re dacteur-Directeur W. KÜPPERS.
PBIJ8 DEB ADVEBTEKTIBlf,
Ven 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
'hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale\ Publicité, Etratigèrs
^Axfrrja MA NON AGITATE. G.L. JDAUBE <$r Co JOHN., f. JONES SuccParit SlbieFaubourg Montmartre
Hat zal waarlijk aan de Regeering niet
liggen, indiende welbekende ondeiwgs-
novelle dit zittingsjaar niet afgedaan
Wordt. Dit ontwerp toch werd in Juni
1904 ingediend, eu spoedig in de afdee-
lirgm behandel5: Het Vootloopig Verslag
verscheen echter pas in Februari j.l., wat
onverklaarbaar traag is. De Regeering
heeft dit slechte voorbeeld schitterend
beschaamd door de Memorie van Ant
woord na reeds in te dienen.
De eerste klacht, welke de MinVer te
beantwoorden vond, betrof de zoogenaam
de ongrondwettigheid van het voorstel,
d t /.ou indruischea tegen het Grondwets
artikel, waarbg aan de overheid wordt op
gedragen de zorg voor het openbaar ot>
derwgs. Dr. K u y p e r doet eerstens op
merken, dat de nieuwe wet geheel in de
ljjn ligt vaD de in 1889 en 1901gsral-
len beslissingen, welke beide verband hiel
den met de toekenning van subsidie aan
de bgzondere school. Voorts is Z. Exc.
zoo gelukkig, te kannen wgzen op den
vermaarden Grondwetuitlegger, prof.
Buys, die heeft gezegd, dat niet de wet
gever, maar de vrge maatschappij beslist,
of bjjzonder dan wel openbaar onderwijs
hoofdzaak zal zjjn en dat dit laatste
slechts aanvullend kan zgn, n.l. dienend
voor diegenen, welke de bjjzondere school
niet willen gebruiken en dat het stelsel
van hen, die aan de grondwettigheid
twjjfelen, neer zou komen op vrjjheid
van onderwjjs alleen voor den rjjke.
No, men weet hetprofessor Buys
is den libsrale specialiteit, zoodat wij be
nieuwd zjjn naar de argumenten, waar
mede zjjn geestverwanten zullen gaan
probeerea, hem te weerleggen. Want dat
grondwettig bezwaar houden ze natuurlijk
vol't Is te mooi
Van de overzjjde wordt ook uit den
treure beweerd, dat de «nderwgsnovelle
in strjjd is met de «pacificatie» van '89,
welke de schoolquaestie zou beslist heb
ben. Dit is geenszins aldus, antwoordt
minister Kuyper, wjjl de «pacificatie»
immers Diets anders beoogde,dan de rechts
krenking te doen óphoude», die gelegen
was in de verkeerde interpretatie van ar
tikel 192 der Grondwet; een «afkoop»
was ze in geeuen di ele. Alleen de groo
te kosten hielden ervan terug het begin
sel der rechtsgelijkheid verder te laten
doorwerken. En nu nog wordt hiermede
slechts zooverre voortgegaan als 's lands
draagkracht toe]ast.
4.)
Vervolg.)
Neen, gaf zjj ten antwoord, ik rilde, da4,
is waar, doch enkel bij de gedachte aan een
dier a-me, hongerige roofdieren waarvan gij
spreekt, en die hier verlaten rondzwerven.
Wat al lijden is er ook onder de beesten.
Het is beter niet bjj dat denkbeeld
stil te staan, zeide hji op gesmoorden, toon
Indien men in dit land zijn hart niet sloot
voor al wat medeleden heet, hoe zou men
dan nog eea uur geluk kennen Men behoeft
zich slechts te herinneren hoe schier aan eiken
haard een led ge plaats is hoe hij, die haar
eens bekleedde, daar nooit weder zal keereD,
omdat hjj wel doodgemarteld werd, of wel
wegkwijnt in de mjjnen van Nertchinsk, in
de kazematten van Akatonis, in het korps van
discipline *an Orenburg.
Gjj zegt dat op een toon, als slaagdet
gij zelf er niet in dat spooksel uit uw geest
te verjagen 1 sprak zjj, de lichtkleurige oogen
naar hem opslaande.
Dat gelukt mij ook zelden. Op een dag
scoals giBteren moge ik het moegepjjnigde
vaderland uit het oog verliezen, spoedig
Een derde linker-srg imeat is, dat de
bjjzondera school veideeldbeid zou kwee-
ken. Terecht noemt de Memorie dit «een
wedercp'evering van een vero' derde ge
dachte,» deze n.l. dat de neutrale schiol
eenheid zou kweeken. Nu, hiervan is t
verre af. Op politiek gebied bestaat geen
grooter verdeeldheid dan .juist tufsehen
de voorstanders en leerlingen der «neu
trale» scholen, terwjjl de bevorderaars
van bet meerdere richtingen vertegen
woordigend bijzonder onderwgs eensge
zind optrekken. Bover.dien wordt door
het ontwerp geen verdeeldheid gezaaid,
maar eikent het eenvoudig de sinds eeu
wen bestaande geschillen en houdt het
rekening met 't onloochenbaar feit, dat een
belangrjjk deel der natie ni' ts weten wil
van de openbare schop, die dus geen
onverwacht nadeel te duchten heeft.
Bljjft de Regeering dus principirël op
haar stuk staan, in de details bljjkt zjj
terecht tot toenaderingen overleg bereid.
Zoo heeft zij tegen het stellen van be
tere waarborgen voor de deugdelijkheid
van het bgzonder onderwjjs geen bezwaar,
mits lo worde aaugetoond, dat zulk een
waarborg doel kaï treilen, en 2o dat
zulk een waarborg het eigenaardig ka
rakter van het bjjmnder onderwjjs in zjja
verschillende formatiën niet aantaste.
Onder dit dubbel voorbehoud is be
reids een poging gedaan om aan de ge
stelde eischea te voldoen.
Men herinnert zich, dat meerdere oppo
sitie-leden groots beduchtheid toonden
voor de religieueen (zusters en broeders)
die immers in gemeenschap leven en dus
best missen kunnen da salaris-verhooging,
die toch maar aan het o zoo Sfaats-ge-
vaarljjke kloosterleven zal ten goede
komen. D8 Regeering staat beslist te
genover deze vriendeljjke denkbeelden.
MoeiJjjk valt in te zien, zegt do Mi
nister, welke rechtsgrond zou zjju aan
te wjjzea voor opneming in de wet van
het denkbeeld dat bjj eene toekenning
van een 'Rjjksbjjdrage ten behoeve van
hst ouderwijzend personeel, onderzocht
zou moeten worden wat de aldas gesa-
larieerden met hun salaris doen, of ook
dat te rekenen zou zjja met factoren,
die huu hot uitkomen met een lager
salaris mogelijk zouden maken.
Zeer juistOok de religieus is vrjj zjjn
welverdiend loon te besteden zooals bij
of zjj wil. Het sehgnt «vrjjzinnig» te
wezen, daar andn over te ooideelen.
Dit lijkt echter eer stompzinnig.
Ziehier een mededeeiing uit de Memorie
daarna rijst het met dubbele kracht weer voor
mjj op, en vroeg of laat zal ik waarschijnlijk
bezwijken voor de verzoeking zijn ketenen te
helpen afschudden.
Zeg liever .- een vooraf verijdelde poging
wagen, die het nog zwaarder verdrukking
zal kosten en u zelf het lot der broeders zat
doen deelen.
Alleen de gedachte aan mjjn moeder
'hcudt m(j voorloopig daarvan terug.
Laat ons dan hopen dst zij nog lang
voor u gespaard bljjve, lang genoeg om u ook
andere banden te hebben doen tanknoopen,
die u op hunne beurt zullen beletten een edel
moedige dwaasheid te begaan.
Gij predikt wat men beweert dat gjj
zelve niet licht zult nakomen.
Het huwelijk sprak zjj lachend. Zegt
iren waarljjk, dat ik daartegen ben
Voor u zelve, ja. Heelt men daarom
trent cngelgk
1 Niet geheel en ai. Ik zal er niet spoedig
toe overgaan. Het is een zaak, even ernstig
1 als de dood. Men kan zgn hart slechts een-
maal wegschenken, en daarom ook zou ik
veeleischend zijn, te veel vragen misschien.
Gjj zgt zeer oprecht; na u dat te
hebben hooren zeggen, zal iemand het niet
spoedig wagen zich zelf de noodige hoeda-
mg heden toe te kennen om uw liefde te
winnen.
I: -Ik zal het niet betreuren. Niets is zoo
pijnlijk als een afwijzend antwoord te moeten
geven. Geloof echter niet, dat ik, die zelve
geen heilige ben, alleen een volmaakt wezen
welke aantoont, hoezeer de Regeeiing
verstandige financieele politiek voert
Dat ook na het tot standkoman der
voorgedragen wet het bjjz. onderwijs bjj
het openbaar zal achterstaan, o. a. voor
zooveel betreft het niet van Rgkswege
vergoede belrag der jaarwedden van de
surnumeraire onderwijzers, moet worden
beaamd, zoo lezen we, maar hooger
geitelde ei chen zouden spoedig al te
zwaar bljjken voor de schatkist.»
Eu zie vervolgens de meening van
den weisontwerper in zake de welden
kende wachtgeldqusettie
«Indien er metterdaad gegronde vrees
i bestaat, dat de invoering der wet een
aanzienlgk aantal openbare ouderwjjzers
ep het verlies van hunne betrekking zal
te staan komen, wordt gaaine de bilijjk-
beid eikend van eene nadere regeling
dtr wachtgelden. De Reg. koestert ech
ter die vrees niet.»
De openbare onderwijzers kunnen dus
getust zjjn. Zjj zullen niet vergeefs om
steun aankloppen als de wet hun be
staan mocht bedreigen.
De gansche Memorie wjjst o. i. op
vruchtbare Kamerdebatten. Wanneer zul
len deze echter gehouden worden over dit
gewichtig ontwtrp? Vóór of na de
stembus? Wij hopen 't eerste. Gaat dit
niet, dan hard gewerkt opdat uitstel geen
ai stel worde.
Uit Petersburg wordt aan de «Daily
Telegraph» gemeld dat aldaar een bui
tengewone kijjgtraad is samengeroepen.
De generaals Sakh ar of f,G rippen-
berg, Yilin8ky en Dragomi-
rotf zulleno.a. daaraan deelnemen: laatst
genoemde, een populaire vettriaan, is daar
toe expres uit Kielf opgecommandeerd en
zal waargebjjnlgk ondervoorzitter van den
krijgsraad zgo. Als zoodanig wordt ook
grootvorst W 1 a d i m i r geaoemd. De
Czatr zeif presideert den krggsraad die
wa .rscbjjulgk Koeropatkine's veld
heel bekwaamheden aan scherpe kritiek zal
onderwerpen. Of men in dit stadium van
den strijd nog een anderen generalissimo
benoemen zal, wordt ickter betwjjfeld.
De Sjah van Perz zal waarschgnigk
in Juli a. s. Pargs -bezoekeu en er eeni-
ge dagen verblijf houden.
tiet bez'ek zal een half-partic Jier
karakter dragen, aangezi-n di vooira m-
s e beweegreden van den Sjah is, een
kaur te doen te CoDtrexéville.
Gem rial P ere in, de handlanger
van den gewezen Minister van Oorlog
bij den verklikkingsdiensr, zal duellesren
met den Senator LeProvostdeLau-
nay, omdat deze een interpellatie heeft
aangekondigd over het verradelgke spel
door P e r c i n gespeeld.
Te Parjjs is eeu aanslag gepleegd op
een der poLtie-agenten, die toezicht
hielden bjj een fabriek waar gestaakt
werd. De stakers der fabriek schoolden
samen en toen de agenten hen uiteen
dreven, loste een der arbeiders oen re-
vol verschot op een agent. Deze werd in
de maag getroffen en zal waarschgnlgk
tezwgken.
De arbeider is in hechtenis genomen.
Konifg O s e a r schijnt genoeg te heb
ban van zjja koningschap. Z. M. moet
vast besloten zjjn den scepter over zjjn
rijk aan zjja opvo'gar te willen overge
ven om zgn verdere levensdagen rustig
te slgten in een villa bjj Rome, waar
hg zich Dezig zal houden met oudheid
kundige studiën.
Belgie.
Gunstige berichten komen uit Char
leroi en Bergen. Er heerscht een sterke
beweging onder de werkstakers om den
arbeid in de steenkolenmijnen te hervat
ten.
Tegen den mgnwerker Jozef D e-
w e z te Lambrusart, die weigerde zich
bjj de stakers aan te sluiten, is een aan
slag gepiesgd. Esn doos inhoudeods bus
kruit en kogels, is voor zjja woning ont
ploft.
Er werd slechts stoffelijke schade aan
gebracht. Eveneens had eeae ontploffing
plaats voor de deur vaa den mgnwerker
AntFauche te Pont-de-Loap. Het
paneel vau de deur werd verbrijzeld en
eenige stoelen omver geworpeD.
De «Ylaamsche Gazat» sehrjjft over da
staking
De toestand verbetert in den Borina-
g0 en het werk werd ernstig door velen
hernomen, vooral te Wasmes, Cusines
en in de Doorstreek. Vooral teekent de
werkkernetning zich af in de koolpatten
van dsn grand Bouillon en der Cheva-
lières.
Engeland.
De Britsche Regeering heeft den eiseh
van schadeloosstelling van de slachtof
fers van het Noordzee-incident aan de
Russische Regeering aangeboden. Het be
drag van de gevraagde schadeloosstel
ling is vijf-en-zestig-daizend pond ster
ling.
De dwarsdrjjrerjj vaD het Italiaansche
Spoorwegpersoneel neemt steeds af. De
meeste treinen vertrekken nu ongeveer
op tjjd.
De Gi ooi hertog van Tosbane, de va-
zaa vragen neen, maar ik zou ailts willes
zgn in het leven dat mij dierbaar was zelis
het vaderland zou slechts een tweede plaats
in zijn ziel mogen innemen, ik zou het hem
niet vergeven ons bsider geluk op te offeren
aan het nastreven van een harsenschim,
^elgk het weder-opheffen van Polen is.
Op dat oogenhlik werd bun g sprek afge
broken, doordien men sfilhieD, alvorens het
woud binnen te gaan, dat zich onmetelijk
ver aan weerszijden van den weg uitstrekte.
De duisternis zou hier spoedig invallen en
men wilde vooraf de fakkels opsteken.
Hu eerst wordt het fantastisch, riep
léontine uit, zich dichter in baar pelsen
wikkelende. Ik zal nog bang wor'en in dat
spookai htige bosch; prins Iwan, gij moogt
wel oppassen, fat de paarden geen zijsproug
maken, of ik val fl»u«' van angst.
Lachend antwoordde de jonge man haar
maar vergaf het baar slechts met moeite dat
zij hem aldus dwong zich met haar bezi^' te
houden, terwijl hg zoo gaarne zijn gesprek
met Alma had voortgezethet duurde echter
niet lang, of beide vrouwen werden stil en
gaven zich geheel en al over aan het groot-
sche schouwspel, dat zich aan haar oogen
ontrolde da eeuwenoude pijaboomen zouden
hun takken naar omhoog om een sombere
schaduw toewerpen op de met sneeuw bedekte
varens en struiken. Het was als éen heerlijk
droomgezichtde vlammen der toortsen
verspreidden een rossm gloed op het witte
vloertapijt en Iwan kon niet nalaten aan
Alma's oor te fluisteren
der van gravia Louise van Montigno-
so heeft, verontwaardigd over de han
delwijze van dr. Körner, aan den
Koning van Saksen een schrgven gericht
waarin hg verklaart niet langer te zul
len dulden, dat de Gravin zoo onwaardig
behandeld wordt. Da Koning moet ge
antwoord hebban, dat hjj bereid is tot
een schikking in der minne. Gravin Mon-
tignoso zal in April naar Borschach te-
rugseeren.
De Italiaansche provincie Ravenna
is door zware overstroomingen geteisterd.
Met den dag wordt da toestand in het
Czarenrjjk treuriger.
Het revolutionnaire monster Bteekt
overal het hoofd op.
Tot tijdeljjk gouverneur-generaal van
de stad en het gouvernement Bakoe,
dat ia staat van beleg verkeert, is be
noemd de adjudant-generaal vorst Ami-
1 a e h v a r t.
Uit St.P«tersbarg wordt geseiad
De overwegende meerderheid van de
werklieden uit de meeste groepen wei
gert tot het kiezea van arbüders-verte
genwoordigers in de eommis ie van Sjid-
lofski over te gaan, bjj gebreke aan ze-
kerhsid voor den persoon van den ver
tegenwoordiger. Zjj willen algemeene
werkstaking.
De autoriteiten te Petersburg hebben,
naar de particuliere correspondent van
de «Matin» meldt, krachtige maatrege
len genomen om ongeregeldheden, die
men vreest, te bestrjjden. Men verwacht
arbeidersbetoogingen te Petersburg en te
Moskou.
De vrees voor onlusten die Zaterdag
en gisteren zouden plaats vinden is ge
lukkig voorbarig gebleken, wel neemt de
werkstaking in omvang toe, in het ge
heel staan te St. Petersburg 83 fabrieken
stil en staken 510604 werklieden.
Da militaire gouverneur heeft de werk
lieden van de Bnitofabrieken verzocht de
arbeid te hervatten onder bedreiging dat
de fabrieken anders voor goed gesloten
zouden worden.
Te Loegansk keert de rast langzamer
hand terug. Men hoopt dat in alle fa
brieken Maandag het werk zal worden
hervat.
Over de onlusten in de fabrieken van
Posnansly te Lodz worden de vol
gende bijzonderheden gemeld
De aroeiders, die voor de kozakken op
de vlucht gingen, stortten in een vjjver,
waarbjj 24 vrouwen verdronken vier ar
beiders werden gedood, 's Middags ont-
plotte in het bjj het fabriekskantour ge
legen bierhuis een dynamietbom. De eige
naar van het bierhuis werd gedood, het
locaal verwoest. Drie detectives werden
vermoord.
Tegen Maandag wordt de algemeene
werkstaking verwacht.
Zoo zou ik altjjd willen door zwer
ven.
Zjj zag hem lachend aan en zeide met
zachten spot
Vergeet niet, dat het geen geschikte
manier tot samenzwerven zou zjjn-
Eeu donkere wolk verduisterde zjjn ge-
laaf, te wijl hij bjjna fluisterend ten antwoord
gat
Gjj hebt geljjk er mij aan te herinneren,
dat mjjn liefde alleen het vaderland toebe
hoort.
Het gesprek liep verdir over gewone zaken.
Iwan meende in haar woorden den wenk te
hebben ontvangen, nimmer op eenige teeder-
heid van haar zjjde te hopen en dien avond,
vroeg hjj haar slechts eenmaal ten dans,
zichzelve daarbjj trachtende te overtuigen,
dat hij zulks alleenljjk deed om niet opval
lend onbeleefd te wezen. Maar dat onafgebro
ken samenzjjn gedurende zoo vele achtereen
volgende da en hechtte hem nog slechts
meer en meer aan haar en eiken morgen,
als zij de een of andere oritbjjt'aal binnentrad,
moost hjj zich geweld aandoen om niet op
haar toe te snellen en haar te vragen, of zjj
goed gerust had en dit leven op den duur
niet te vermoeiend voor haar bleek.
Hjj had echter geen recht zich aan haar op
te dringen en moest toezien hoe de andere
heeren beurtelings het genoegen smaakten
aan haar zjjde den tocht te vervolgen, gedu-
i rende welken hjj haar zoo gaarne geen oog
wenk verlaten had.
Reeds hadden zjj hun tiende feest bjjge-
woond toen den daarop volgenden morgen
een van Iwan's zusters tot hem zeide
Het spjjt mjj zeer, maar Alma Pod-
nawska zal ons niet verder kunnen vergezel
len.
De jonge man zag schieljjk op.
Moedat Zij is toeh niet ziek gewor
den
Neen, maar haar vader is door een
zijner oude aanvallen van podagra aangetast
en wil volstrekt huiswaarts keeren. Het spjjt
mij des te meer voor haar, omdat het een
lange, moeieljjke weg is met een zieke en
dat haar broeders er niet van hooren willen
mede terug te gaan, ik moet dan ook beken
nen, dat de heer Podnawska zeer goed gehoor
zou kunnen geven aan het dringend verzoek
onzer gastvrouw, om zoolang in deze woning
te vertoeven, zoo hjj weer geheel eu al her
steld was. Hjj zou er zoo goed als bij zich-
zelven thuis zjjn, daar wjg toch allen vanmidj
dag vertrekken en alteen de dienstboden
achterbljjven maar hij is niet te bepraten.
Iwan dacht een oogenblik ,na, en Jaar
op begzf hjj zich rechtstreeks naar de kamer
van den zieke, die hjj luid hoorde kermeu
van pgn,
Op zijn herhaald getik opende Alma de
de ir. Haar gelaat droeg de sporen eener
groote afmatting en hjj begon dan ook met
haar te vragen, of zjj zich ziek gevoelde.
Wordt vervolgd
