No* 5952
Zaterdag 18 Maart 1905
29ste Jaargang.
HbagBlaó
[II
eSfSooró
II
en 3/uió-éCollanó.
Uit het Socialisten kamp,
Een miskende vrouw.
BUI T~i JS L lï JV i).
BUREAU St, Janestraat Haarlem
Frankrijk.
Amerika.
Rusland
Ned. Koloniën.
ABONNEMENTSPRIJS,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poat
7oor het buitenland 4
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
PRIJS DBB ADVEBTENTIHN,
Van 1—6 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/,
Groote letters worden berekend naar plaateruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
«Hsiui'auaiir*
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie GéneraleI, Puhlicité, Etrangèn
"aöïTE MA NON AGITATE. G.L. AUBE ty Co JOHN., F. JONES Succ. Paris 31hieFaubourg Montmartre
Het kan er al zeer zonderling aan toe
gaan onder de socialisten; over hun blad
Het Volk zjju ze niet tevreden.
De Nieuwe Courant schreef er dezer
dagen het navolgend over
Het is in de sociaal-democratie voor
een dagbladredacteur al niet gemikkelf-
ker aan de eischen van zjjn lezers te vol
doen dan onder de «bourgeoisie». Dat
bljjkt uit een «voorstel» door de afi.
Amsterdam VI der S. D. A. P. aanhan
gig gemaakt voor het aanstaande sociaal
democratische Congres.
Volgens die motie wordt Het Volk niet
principieel genoeg geredigeerd en voldoet
het niet aan de eischen «die aan ons or
gaan uit een propagandistisch oogpunt
moeten worden gesteld» Het congres
meet dus aan de redactie «opdragen» het
blad «in bovenomschreven geest teredi-
geeren.»
Reeds op het vorige Congres was ge
zegd, dat het blad veel te fatsoenlijk ge
redigeerd werd om aan de proletarische
eischen te voldoen. De hoofdredacteur,
de heer Tak, beloofde toen «beterschap»
maar eenige uitzonderingen daargelaten,
begrgpen wg toch dat het hem ni t ge
lukt is aan zjjn belofte te voldoen. En
nu wacht hem een nieuwe motie van af
keuring over zjjn ergerljjke goede ma
nieren jegens de «burgerlijke» pers.
Men wil de redactie dus dringender
eischen stellen «de rust, de kalme net
heid eruit, de propaganda erin, dan kun
nen we, zoo noodig wat begi - ssl mis
sen,» zegt de Nieuwe Crt.
Hoe overigens de toon van Het Volk
reeds is, kan o.a. bljjken uit de volgen
de kantteekening bp een stukje van de
Standaard
Wat moet dat nu met zoo'n walgelij
ke insinuatie? Wat bedoelt de rent?
Wg kunnen het zelfs niet gissen. Maar
als hjj niet als een smerige lasteraar te
boek wil staan, zal hjj ar toch wel meer
van moeten zeggen. Allo, over de brug 1
Deze kantteekening had tot opschrift
«Vuile schrijvers» en richtte zich tegen
een Baagsche correspondentie in het an-
ti-rev. orgaan, waarin het «opmerkeljjk»
werd genoemd, dat de heer Troels tra
thans in het buitenland verkeerde
Over het te fatsoenljjk zjjn van Het
Volk, vraagt de Limb. Koerier
Is 't niet om te schateren
Het Socialistisch hoofdorgaan Het Volk
FEUILLETON
14.)
Vervolg.)
Wij zullen haar op een andere wijze
doen medewerken aan de verzachting van zfjn
lot, zoo hij althans eenmaal nog aan zjjn boei
en mocht ontkomen.
Op welke wjjze dan
Luister: Ik had in vroegere jaren mjjn
zoon boven onze dochters bevoordeeld. Hij
had den geslachtsnaam op te houden en daar
bij z< u hij heer van Sterna worden. Thans
weaschte ik, dat al wat zjjn deel ware geweest,
op Olga zou komen. Wjj zullen baar dat
vooraf mededeelen en van haar de belofte
v:ageD, zoo ooit Iwan wederkeert, dat alles
aan hem af te geven.
Ja, dat is de eenige manier. Ik ben
gelukkig, dat gjj er aan gedacht hebt,
Den volgenden dag kwamen de zaakgelas
tigden van den priDs op Sterna aan, en na
dat Olga vol vreugde beloofd, had den wensch
harer ouders te zullen eerbiedigen, werd alles
op die wjjze ge ereld.
De slotheer bleef nog enkele maanden
voortkwjjnen en in het najaar stierf hjj met
de laatste zomerbladeren.
Wat de prinses betreft, zij leefde nog lang
is te fatsoenljjk
Wie heeft hetooit op de viool hooran spelen?
Maar de socialisten zeggen 't zeiven,
dus 't moet wel waar zijn.
Aan het congres is n.l. door de afJee-
ling der S. D. A. P. in Amsterdam VI
in overweging gegeven een motie van af
keuring op de redactie van Het Volk.
De toelichting van die motie is de
moeite van de kennismaking overwaard,
reden waarom we ze strak weergeven.
Op het vorige Congres was gezegd,
dat hit blad veel te fatsoenljjk geredi
geerd werd om aan de «proletarische
eischen» te voldoen. De hoofdredacteur,
de heer Tak beloofde toen «beterschap»
volgens de Amsterdammers is daar wei
nig van te bespeuren en daarom wacht
hem nu een nieuwe motie ven afkeuring
over zjja goede manieren jegens de bour-
geoispers.
In de polemieken zoo leest men
in de toelichting tot de motie wotdt
het beginsel niet gloedvol en duidtljjk op
den voorgrond gestel I.
«In een land als het onze, waar de
massa van ,dit proletariaat ons nog
ver staat, is het onze allereerste, onze
meest naastbjjliggende plicht dit pro
letariaat dageljjks het «ontwaakt!» toe
te roepen. Doch de polemieken in ogs
hoofdorgaan hebben veelal meer van
lustige polemiek dan van den strijd
kreet, noodig om de onbewusten uit
hun doodslaap op te schrikken en te
wekken tot een nieuw leven.
«En dan de geheele toon der krant
1 Gemoedeljjke netheid, bedaard fatsoen,
dat is de strjjdwjjze van onze tegen-
wooidige aitihelen. Proletarische geest,
diïft. warmte, gloed en hartstocht, we
missen ze ten eenenmale in stede van
heftige verontwaardiging over het bui-
ch-Tachtige, kapitalistische gedoe onzer
burgerlijke tegenstanders, lezen we
veelal
«Zon de «Nederlander» hhr niat
eens over nadenken? Zou het «Cen-
trum» dit ook met ocs eens kunnen
zjjn Alsof het ons daarom te doen
ware! «Arbeiders ortwaakt!»dat moet
het begin zjjn en het tiade van wat
we den heeren te zeggen hebben.
«We zouden willen zien zien dat
iedere gelegenheid werd aangegrepen
om de krant gloed en warmte, om de
krant propagandistische waarde tege-
ven.
«En in werkelijkheid
«Waar was de juichkreet na het uit-
genoeg om haar dochters, een voor een te
zien trouwen, ea als had zij Hechts gewacht
om bet lot dierjgeliefde wezens bezorgd te zien,
bezwe»k zjj plotseling, twee dagen na het
vertrek der jongste.
Van haar zoon was haar in dien tusschen-
tjjd geen enkel bericht toegekomen. Al wat
zij, en dat nog dank zg allerlei hoogeinvloe-
dei), vernomen had was, dat hjj in leven
was en in de mijnen van Nertchinsk arbeid
de.
Alma Polnawska had haar in de laatste
jareo meermaleu bezocht ea haar steeds met
bewjjzen van liefde overstelpt, doch het ge
heim harer verloving in dien eenen romberen
naeht was haar nooit over de lippen gekomen
Zjj had terecht gedacht, dat de diepbedroefde
oniers slechts te tro. steloozer zouden geweest
zijn, indien zij geweten hadden, hoe Iwan
juist op het toppunt van geluk getroffen was
geworden hoe hartverscheurend het voor
hem had moeten zjjn ook zjjn liefde prijs te
moeten gevenmeermalsn had de prinses
zich afgevraagd of bare groote vriendelgkheid
jegens haar niet toe te schrjjven viel aan een
gevoel van wroeging, dat zjj door haar tee-
derheid den jongeling niet van den noodlot-
tigen stap had weerhoudeD, die alleen hem
in het verderf had gestort. Die vergadering
welke hjj toch niet had behoeven bjj te wo
nen, was zoo kort gevolgd op zjjn terugtocht
met graaf Podnawska en zjjne dochter. Had
Iwan '.zich niet wellicht ovarhaaet het jonge
meisje ten huwelijk te vragen en, door haar
weigering tot vertwijfeling gebracht, die ramp-
breken dei Russische re/olutie? Pole
mieken met «Centrum», «Standaard»,
«Lsnd en Volk» en «Handelebl.,» dat
waren iu de eerste vierdagen der-re
volutie onze hoofdartikelen.
«Waar we dus allereerst g. noemd
hebben de eisch van zuiver propagan
distische hoofdartikelen voor de massa
van het proletariaat rocgan we niet
over het hoofd zien, dat naast deze on-
bewusten velen zjja die, in anarchis
tisch of christelijk van-water verzeild,
orze beweging vgaüdig gezind zijn.
«Op hen slaat de eisch van «aiti-
kelen die piiaeipisel zoowel tegen de
anti-politielre als christelijke richting
de soeiaol-democratie verdedigen».
«Het zal velen opgevallen zgn, dat
bjj uitsluiting in onze hoofdartikelen
(polomieken), d9 christeljjke tegenstan
ders werden onder handen genomen;
vaneen taaien en volhardenden strjjd
tegen het anarchisme was geen spra
ke; slechts bjj groote uitzondering werd
de gelegenheid aangegrepen om het
verderfeljjke der anti-politieke richting
aan te toonen.
«Dez9 verwaarloozing achten wjj
verkeerd temeer waar bjj verstandig
ea beleidvol optreden op de anti-poli
tiekers heel wat meer terrein te win
nen zou zgn, dan voorloopig ouder de
christeljjke arbeiders helaas nog het
geval is.
«In het belang dus der gansche par-
tjj aan het werk en de redactie van
het hoofdorgaan de dringen Ie eisch
gesteld: de rust, de kalme netheid er
uit, de propagandajer in, dan kunnen
we zoo noodig wat knipsel missen en
in de rubriek buitenland watoveitol-
ligheden doen plaats maken voor leer-
zaxe belichten.»
Zeiden we te veel
Is 't niet schitterend?
T a k is den heeren veel te zacht ia
den mond.
Neen, daa liever T r o e 1 s t r a, d ie er
flink gepeperde scheldwoorden tusschen
kan gooien en naar der heeren zin beter
proletariërs-politiek kon voeren.
Of T a k na weer beterschap zal belo
ven en zich zal gaan trainen in het
schelden
We zijn benieuwd.
Te Auba^sou iu de Fransche Republiek
zalige daad begaan
Haar engelachtige goedheid spoo-de haar
aau in sl haar smart toegevend voor Alma
te blijve-, doch Lvan's zusters oordeelden er
aniers over zij noemden het jonge meisje
eenvoudig een z;ellooze coquetle, die met het
hart haars .broeders gespeeld en hetzelfde ge
broken had,'en toen de prinses gestorven was,
braken zij op honende wjjze elke betrekking
tot haar af,
Zwjjgend onderwierp Alma Podnawska zich
aan dat blijk van minachting, dat haar slechts
te dieper trof, omdat het van zgn btosdver
wanten kwam. Had zjj niet reeds het boven-
mecschelijke geleden, zonder dat een enkele
klacht haar lippen was ontvloden Ook dit
zou zjj weten te dragen j het was zoo weini°-
in vergelijking met de altijd voortknagende
folteringen hem onder de aarde te weten en
toch niet dood, levend b graven en steeds
door arbeidende, de voeten beladen met kete
nen. Somtijds wierp zij zich in vertwjjfeling
op haar bidstoel neer en smeekte God, dat
hij toch sterven mocht. De Eeuwigheid moest
duizendwerf genadiger voor hem wezen dan
de galeien.
Eu zoo kropen de jaren voor'ojj. Zjj was
thans in den vollen bloei harer schoonheid
haar rouw was sedert lang verstreken en zjj
kon geen verontschuldiging hoegenaamd aan
voeren om zich vrjj te maken van de feesten
der wereld maar meer dan ooit verweet men
haar een koelheid van hart, die niets aan
het wankelen vermocht te brengen; men
schreef het toe aan coquetterie, dat zij zoo
bebbeuzich de kerk vervolgers weer schan-
deljjk misdragen.
Zjj hebben er eea kapel, waarin ssdert
drie honderd jaar de kerkeljjke diensten
wordm verricht, niet alleen doen sluiten
maar daarna afgebroken en het terrein
tot speelplaats voor een meisjesschool in
gericht, niettegenstaande de kapel en het
terrein het eigendom der parochie is.
De werkstakingen te Brest duren
voort. De pogingen door den Prefect
aangewend cm tot eene minnelijke schik
king te komeo, zijn opnieuw mislukt.
Generaal Tournier, die door
den minister van oorlog A n d r werd
ontheven Tan zgn commando, is door den
nieuwen minister van oorlog 8 e r t e-
a u x, ia eere hersteld en tot bevelheb
ber van het 12e legerkorps benoemd.
Toen generaal Tournier Dinsdag te
Limoges zjjn intrede deed, werd hg dooi
de radicalen en socialisten uitgejouwd,
cflicieren van zgn stat werden beleedigd
en een hunner mishandeld de decoraties
werden dezen officier van zgn borst ge
rokt en onder de voeten vertrapt.
De orde kon slechts met groote moai-
tè\herste!d worden.
Op de Bretonsthe kust heeft Dins
dag een vreeseljjke storm grooie scha
de aangericht. Op tal rau plaatsen sloeg
de bliksem in, aan den kerktoren van
Guijeny werd belangrjjke schade toege
bracht en van de basiliek O. L. V. van
Folgoe1, werden kostbare ramen door het
hemelvvur verbrgzeld.
Uit Denver wordt bericht dat aldaar
een burentwist tot een verschrikkelgk
einde is gebracht.
Een thee-koopman, die twaalf jaar
lang met zgn rgken buurman gekrakeeld
had om een maar, die hnn eigendommen
sceihdt, schoot, plotseling krankzinnig ge
worden, zgn buurman en diens vrouw
dood en stak daarop het huis in braud.
Een kind, dat zich in huis bevond, ver
brandde levend. De krankzinnige vuurde
op de politie, die hem arresteeren wilde
en verwondde twee" hunner.
Na zich drie uren lang te hebben
staande gehoudeD, werd hij door de po
litie, die het onmogeljjk vond hem te ar
resteeren, dood geschoten.
Door den krjjgsraad te Wolkowysk
zgn eenige reserDsten veroordeeld wegens
samenzwering onder de troepen met het
doel, niet naar het oorlogsterrein in Alant-
ejoerge gezonden te wordeD. Vier hunner
zgn tot levenslangen dwangarbeidfen acht
tot 20 jaar veroordeeld.
De inhechtenisneming, dezer dagen,
van een der keizerljjke pages te Tsars-
koje Selo wordt in weerwil van al'e amb-
teljjke tegenspraak in verband gebracht
met een revolutionaire samenzwering.
Grootvorst Konstantjjn leidt, als
hoofd van de instelling der keizerljjke
veler hulde ontving, zonder dat die liefde
gedeeld werd.
Zij was thans zeer rijk en dat drong er
menigeen toe nog een uiterste poging aan ie weu-
deu, maar op aller aanzoek antwoordde zjj
met een raudselachtigen glimlach, dat zjj vrjj
wenschte te bljjven.
Haar broeders Waren getrouwd, zoodat eij
het kasteel had verlaten en zelt de hoofdstad
was gaan bewonen, teneinde hen onverdeeld het
genot over de tamiliegoedercD te laten. Een
oude huishoudster was haar eenig gezelschap-
Vtiendiunen had zjj niet. En ieder haar ver
trouwen weigerende, bleet zij ook voor allen
een gesloten boek, was het niet mogeljjk, dat
men zou raden welke schatten van adeldom
der ziel en fjjn gevoel er op den bodem van
haar gemoed sluimerden.
En zoo verliep haar leven, zouder vreugde
voor anderen en slechts ellende voor haar
zelve. Aan de armen deed zjj veel goed
dat was het eenige waarin zjj nog belang
stelde.
Op een avond, dat zjj een groot jjsfeest bjj-
woonde, zeide haar cavalier tot haar
Hebt gjj het groote nieuws gehoord
Jaroslaw Texakoff' heelt alles verloren,
Nooit nog had de spreker zich z o verbaasd
gtvoeld, als au hjj den indruk zag door
zjn woorden op het jonge meisje teweegge
bracht. Zjj was zeer bleek geworden haar
groote oogen blikten hem met koortsachtige
flikkering aan,
Texakoff P herhaalde zjj. Hoe is dat ge
komen
pages, persoonlgk het onderzoek om de
zeer hooggeplaatste ouders van den jon
gen men te ontzien wordt deze echter
voor niet wel bjj 't hoofd uitgegeven.
Juist omdat deze pages tot de aanzien
lijkste geslachten behooren, die de dy
nastie trouw aanhangen, wordt hnn se
dert lang de bewaking van de vertrekken
dtr keizerljjke familie opgedragen, en des
te meer opzien wekt9 de ontdekking det
zslfa onder deze jongelui zich een revo
lutionair bevond. Nu wordt het ook be
grijpelijk hoe dreigbrieven van de om-
wentelingsgezinden zich zelfs op de schrijf
tafel van den Czaar kannen bevinden.
Belgie.
De Tentoonstelling te Laik belooft
zeer prachtig te zullen worden. Men is
reeds besig met versieringen aan te bren
gen. In de machine-zaal vooral wordt
druk gewerkttal vaa groote binnen en
buitenlandsche firma's zullen er op waar
dige wjjze vertegenwoordigd zgn.
Zooals in alle andere tentoonstellingen
zullen 's avonds de hallen voor hit pu
bliek gesloten worden, doch de tuinen
en andere aantrekkelijkheden zallen open
bljjven tot 11 ure 's avonds en op de
feestdagen nog later. De tainen zullen
verlicht zgn met ontelbare electtische
booglampen, en de gevels der gebouwen
bjj middel van lichtstralen. In den Die
rentuin zal het gaslicht gebruikt worden
en men zal er de beste en nieuwste stel
sels kunnen bewonderen.
In de mjjndistricten wordt het rus
tiger. De werklieden zien tbaas in, dat
huu verzet niet het minste voordeel heeft
gebracht en op hen is neergekomen het
spreekwoord: die nie^werkt zal niet eten.
De ellende is dan ook in vele gezinnen
der werkstakers ten top gestegen.
De eenige verandering, die de werk
staking heelt gebracht, is, dat de mijn
werkers wat armer zgn geworden en na
wat meer,onder den duim der socialistische
leiders liggen, want zeer weinigen hebben
de courage, het dwangbuis den misleiders
voor de voeten te werpen.
Worden tal van werkstakers na wegens
gepleegde baldadigheden voor een paar
maanden of minder in de doos gezet, dan
valt df ar bjj zeker te betreuren dat de
ware daders buiten schot bljjven.
Er zgn voor de stakers tweemillioen
francs aan arbeidsloonen verloren gegaan
waardoor ook aan de kleine neringdoen
den een zwaren slag is toegebracht.
De correspondent van het «Handels
blad» te Batavia seinde
«De verwikkelingen te Badoeng krjj-
gen e n dreigend aanzien. De resident
heeft wapens gevraagd voor de goedge
zinde bevolking
(De bewoners van het landschap Ba
doeng, het zaideljjkste van het eiland
Bali weinig gezien bjj de overige Ba-
iineezen maakten zich in de laatste
Hjj was altjjd een liefhebber van het
spel, maar scheen dien hartstocht afgezworen
te hebben, toen hjj Olga Karoskine Itefkreeg.
Emige maanden lang na zgn huweljjk bleef
hjj tronw bij zjjn voornemen, maar daar
op werden hier groote harddraverijen gehou
den en haalde men hem tot wedder schappen
over. De oude waaghalzerij kwam w< der bo
ven, en zoo hjj in zooverre woord hield, dat
hjj geen kaart meer aanraakte, zjjn geld ging
op die wijze nog veel eerder verloren. Eer
gisteren moet zjjn vrouw hem gevonden heb
ben op het oogenblik, dat hjj gereed stond
een einde aan zjjn leven te maken.
Dus is zjjn fortiun geheel en al weg f
Geheel en al.
En dat van Olga?
Verdwenen als de rest. Hjj had er on
gelukkig de beschikking over en het schjjnt,
dat zjj niets ïan zijn verliezen afwist. Men
zegt, dat er kolossale sommen mede heen
gingen Olga Aaroskine waz zeer bevoordeeld
geworden boven haar zusters.
Ja, dat wist ook Almade prinses had
haar eertjjds toevertrouwd op welke wjjze zjj
de toekom't van hun zoon verzekerd hadden,
voor het geval, dat hij ooit wederlreereu
mocht; zij wachtte er zich wel voor dit te
zeggen en bleef in gedachien verdiept.
Wordt vervolgd.)
