No- 5954
Dinsdag 21 Maart 1905
29ste Jaargang.
V
en 3/uió-óKtollanó.
Stembus-klanken.
Een miskende vrouw.
üülÏJÏAILAtfD.
BUREAU St, Jansstr&at. Haarlem
i 1,20
1,50
2,90
0,03
Godsdiensthaat.
Frankrijk.
Engeland.
Spanje.
Rusland.
Amerika.
wagBlaè
ABOWKEMBBTSPBUSi
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschgnt dageiijkbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dactenr-Directeur W. KÜPPER8.
PRIJS DB» AJDVEKTBRTIEir,
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/,
Groefce letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
1W
E" B oof dag enten voor het Buitenland: Compagnie Génerale\ Publicité, Etrangèn
^ACMTE MA WOW AQITATB. G.L. I)ACBE Co JOHN., h. JOA'ES Suec. Paris 3lbis Faubourg Montmarire
ukessdjui
►Gedurende deze maand, worden
van dit blad een zéér groot getal
in exploitatie gezonden.
Hearen Adverteerders worleu opmerk
zaam gemaakt op deze gelegenheid tot
enorme publiciteit.
Aan ieder, die het verlangen daarvan
te kennen gieft, zal de «NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT» geduren
de veertien dagen KOSTELOOö ter ken
nismaking worden toegezonden.
Allen, die zich tegen 1 APRIL abon-
netreu, ontvangen de tot dien dag te ver
schenen nummers KOSTELOOS.
Af en toe moeten we tech eens luis
teren 1
Voor 't oogeublik geven 't mooiste ge
luid de viijzinnig-demoeraten, die een le
ven maken ahof ze honderd duizend man
sterk zgo.
Naar men weet, hebben de oud-libera
len, de mannen dus van het manifest der
75 Tydemanuianen, de stoutigheid gthid,
te Deventer tegenover den aftredenden
vijjzinnig-democraat, mr. Marchant,
een hunner geestverwanten te stellen, mr.
M alder. Begrijpelijkerwijze is het or
gaan van den «Vrgr.-dem. Bond» (redac
tie mr. Marchant en dr. van Em-
den) hierover slecht te spreken. Het
noemt die Deventer koek «de eerste klap»,
verzekert dat die «door klappen van de
andere zjjde gevolgd zal wordeD» en gaat
dan voort
«Wat ons betreftwaar ons streven
steeds is geweest, den politieken damp
kring te zuiveren, kan tegen de voort
zetting van dit proces geen bezwaar
bastaau. Wg hebbea nog tegen ande
ren strgd te voeren dan tegen de cle-
ricaleD.»
Dat 's mannentaal, bè Het «Vader
land» is er dan ook door overstuur ge
raakt en jammert over het betoog van
den Vrijzinnig- Democraatdatj er dis
tricten zgo, waar het z-lfs ontactisch wa
re, zoo men niet door het stellen van
meer dan n vrijzinnige caudidaat reeds
bg eerste stemming alle man van links
naar de stembus dreef. Het is mogelijk,
dat er dergelgke districten zijn,zucht het
Haagsch9 blal; maar het is moeiljjk dit
waar te makeD voor eenig bepaald dis
trict. De nieawe kiezers immers kent men
nietdie vormen in de st8mbusbereLenin-
gen van den komenden zomer bet onze
kere element.» Er mott dan ook wat aan
gedaan worden, zegt het «Vad.,» en geeft
dan den Inmineusen raad «tjjdig ov. rleg»
te plegen tusschen de verschillende libe
rals fracties. Nu, dat wist des heeren
March ant's orgaan ook wel, want
ia 't boven aangehaald eerste-klap-stuk-
je stond al te lezen«Xutusschen big ven
wg van oordeel, dat plaatselijk overleg
voor de overwinning van deü gerneen-
schappelijken vgand van belang kan zjjn.»
't ZA dus zoo'n vaart wei nitt loepen
met d e klappen-uitdeelerg. Zoodra 't em
klap in het eigen gezicht kan werden,
komt men met den «gemeencehappelgken
vgand» op da proppen en uit is het ge-
dreigAlleen daar, waar veilig om ze
teltjes kan geki >beld worden, alleen daar
zal men Vtrschillende liberale candidaten
stellen.
Een hartverheffend schouwspel is dit
intusschea nitt, zoodat wij met genoegen
ervaren, dat de Cnrittalijks partgen
overeenkomstig ouzeu meermalen ge uiten
wensch nut zoj'n pol tiek gehaspel
te zien geven. Hier en daar worden er
wel stem en venomen, die spreken van
«onvervreembare rechten» of zoo iets e.>
op dien grond een tegencandidaat wen-
schen naast een altredend anti-liberaal,
maav 't big ft bg praten. Over 't alge
meen ziet men onder ons gelukkig in,
dat htt zaak is de algemeene belangen
in 'toog te bonden en daarvoor distiicts-
voorkenr op te offeien.
Voor wis onztr vrienden dit niet dai-
deljjk genoeg mocht wezen, zjj hier ge
wezen op de opinie van den libtralen
«Vaderlander», die zegt«zouden de vrij
zinnige groepen elkanders candidaten
gaan bestrgden, men zou daardoor on
vermijdelijk kwaad bleed zetten, zoodat
de samenweikng ook in andere distiic-
ten er schale bjj zou ljjden.» Ten volle
is dit ook op onze coalitie toepasstlgk
en daarommen late die eigeu-candi-
daat-aanprgzers ruslig voor doovemans-
deur {riten tct tgd en wijle er eens een
vacature komt. Dan kuncen we vetcLr
zien.
Een eigenaaidig stembus-geluid komt
nit de Residentie tot ons. Daar heeft
zich een danes-coaiié gevormd, Jat de
znsteren aarspoort, persoonlijk: deel te
nemen aan het verkieÜDgswerk door
huisbezoek, kiezers opsporen en wat dies
meer zg. Wg zonden dit flaagsche voor
beeld niet gaarne gevolgd zien de vrouw
hE 1 L h E T O N
16.)
Vervolg.)
Neen, ik kan uw aanbot niet aannemen,
luidde het bijna ruw.
Omdat gjj mij baat?
Omdat ik u steeds als een vreemde be
handelde.
Uw ouders zijn goed voor mij geweest.
Ik herinner mjj nog slechts dat. tn naam
uwer lieve moeder, Olga, bszWce: ik u, breek
met uw trotsch.
Ik kan het niet. Tot dusverre zgt gij
ongehuwd ge' leven, maar tegen den herfst des
levens schrikt de eenzaamheid af gij kunt
spoedig trouwen.
Zel's mijn echtgenoot zou niets van mijn
handeling vernemen. Doch ik zal nooit een
man naar het altaar vol.en.
Breng mij niet langer in verzoeking,
smeekte de ongelukkige. Gij weet niet wat
het is moeder te zjjn en nog alleen gebrek
voor zijn kinderen te moeten vreezen maar
ik kan uw hulp niet aannemen, Alma, ik
was minder dan een vreemde voor u, ik be
oordeelde u zoo streng, dat ik menigeen tot
mijn meeniDg overhaalde. Vergeef mjj dat
hesft waarlgk in otz8 maatschappij wel
wat anderste doen. Maar wel is het streven
der Residentie -kiezers een aansporing
voor alle vrouwen, om de mannen niet
terag te houden van het vervullen hun
ner staatsplichten Indien onze huismoe
ders ieder in haar woning den kiezers
bewerkeD, met wien zg d;ar dagelgks
omgaan, waarlgk, dan zal er een groote
en gepaste kracht -an hen uitgaan.
Een stembnsklank is ook de woede
der liberalen over het feit, dat de Ka
mer besloot de Onderwgs-novelle voor
bet Arbeiiaconlract te behandelen. Hoor
hce de «N. R. Ct.» deze beslissing toe
licht.
«Het politiek gedrgf der Kamermeer
derheid heeft dan het wetsontwerp be-
trekkelgk het arbeid'contract naar den
achtergrond geteiioven, iohetschemer
donker der onzekerheid van behande
ling. Vóór alles moet nog ia de volle
middagzon da oogst der Lager-onder-
wgs-novelle worden binnengehaald en
voorloopig in de voor jaren lang vei
lige scbure der Eerste Kamer gebor
gen.»
Men mag waarlgk vragen: watendan
de liberalen van plan, de behandeling
van bet Arbeidscontract zoo lang te
rekken, dat da onder wijswet «in het
schemerdonker der onzekerheid van be-,
kandeling» kwam? Bg de Regeering zon
dit niet in goede aarde zgn gevallen,
want niet voor niets werd de Memorie
van ALtwoord in zake de ondirwgs-no-
vs 11e zoo spoedig ingedi-nd. En dat de
meerderheid dit ontwerp allerminst wilde
afstellen, bewijst bovenbedoeld besluit.
Maar wat steekt or dan voor kwaads
in, dat de volgorde wordt omgekeerd
De liberalen beweren, dat de zoo
spoedige behandeling der onderwgs-to-
ve'le niet voldoende is voorbertii.
't Is on te lachen. Sinds maanden
loopen hun propagandisten het land
af, om de kiezers over die novelle voor
te lichten. Tot die propagandisten be
hoorde b.v, het kamerlid Harmen
S m e e n g e, die dus het ontwerp wel
kennen zal. Welnu, dan behooren ook
zgo collega's het te kennen, want de
Memorie van T c'i. i g bracht er geen
ingrgpende vt rauderug in.
De oorzauk vao dar liberal on wrevel
is echter duideigk. Eer.-tecs verliezen zg
ru een stembus, rgument, naar wg in
een vorig artikel rteds betoogdea. Twee-
dens is nn voor het gansche land duide
lijk, dat de christeljjke coalitie geenszins
heden gij hebt u niet edeler kennen wreken
voortaan zal ik u zegenen voor betgeen gij
hebt willen doen, niemand als gjj zal met een
dergeljjk too stel tot mjj kon en.
Niemand ook bezat daartoe zoozeer het
recht, en zoo gjj dan volstrekt wilt weigeren,
zal ik u iets toevertrouwen, dat u zal dwin-
gea aan mijn bede gehoor te geven. Weet gij
waarom ik niet getrouwd ben?
Olga blikte hear vol verwondering aan en
maakte een ontkennend gebaar.
Een ieder heeft mjj daarom veroordeeld
hervatte haar bezoekster, ik weet het en
trachtte niet de wereld tot andere gedachten
te brengen. De aanren, wie ik rnjjn hand
weigerde, wreekten de gekrenkte j-delheid,
door mjj van coquetterie te beschuldigen
Ook hen liet ik begaan, z j wisten slechts al
te goed, dat ik hen s'eeds met de grootste
koelheid had bjegend, hen door geen eikel
wcord het recht gevende zich bemind te wo
nen. Maar ik ook, ik heb eenmaal van een
huireljjken haard gedroomd, naar liefde ge
dorst en mijn liefde weggeschonken ik ook,
ik ken eens verloofd geweest.
Gij riep Olga ongeloovig uit, dat hu-
weljjk werd dus verbroken?
Ja.
Door den dood P
Neen, door het loven, en dat is wree-
der,
En gij bleef toch dien man getrouw
Zjjn herinnering heeft mjj overigens get oost,
mij onverschillig voor ies'er ander gemaakt
ik weet niet, of dat is wat gjj trouw blijven
noemt, maar wel gevoel ik, dat zijn beeld
nog altjjd met mjj voortleeft alsof hij mjj pas
gisteren had verlaten.
Diep ontroerd klemde de jonge vrouw haar
beide handen vast.
Wat heb ik u miskend, (lui terde zij,
terwijl twee tranen haar laiigs de wangen
daalden. -
Wilt gij thans toestemmen in hetgeen
ik u vroeg klonk het haastig.
Doch 01<a schudde zachtkens het hoofd.
G jj bedoelt,dat ik niettemin een vreemde
voor u blijf,nietwaar Zil ik dan gedwongen
zjjn u rnjjn die baar geheim geheel en al te
onthullen Gjj weet niet wat het mij kost te
spreken, na al die jaren gezwegen te hebben.
Het is mjj, als werd rnjjn liefde ia het diepst
van mjjn ziel bedolven en als moest ik haar
opgraven om u zjjn naam te noemen, maar
gU wilt niets anders, welnu 1 Gjj kunt mijn
g'ft voor uw kinderen aannamen, ik bezit
dezelfde rechten als Helcia en als Paula om
u ter zjjda te staan ik ook, ik ben uw zus
ter, want ik was Iwan's bru'd en nog altjjd
acht ik mjj aan hem gebonden.
Een luide kre t beantwoordde dezen laat-
sten volzin,
Iwan, de balling, de galeislaaf, de mijnwer
ker, de levend begraveneI j hem
liefgehad, zjj, de vrouw, wier zielloosheid
spreekwoordelijk bekend was geraakt en zjj
beminde hem nog genoeg om in dagen van
ellende haar familierechten op te eischen, ook
daar, waar men haar slechts gepjjnigd had
en miskend
bern8t op het streven naar meerdere
echoolsubsidie. Wg dutven gerust nn
al dezen troef uitspelen zonder viees
voor mindere hechtheid der samenwerking
rechts, welke op vaste grondslager be
rust.
Het wetsontwerp betrekkeljjk de schei
ding van Kerk en Staat in de Fransche
Republiek is nu geheel gereed. De Ka
merleden ontvingen reeds e3ti afdruk er
van ea men wil nu zoo spoedig mogelijk
de zaak afhtrd-len.
Volgers dit wetsontwerp zullen geen
officieels inrichtingen van goDdienst mo
gen bestaan, vrij moeten dergelgke in
richtingen zgn binnen de palen der
openbare orde. En wg weten wat dat
zeggen wil in de Fransche republiek.
Die mooie woorden beschouwen wg
een eenvoudige eerlooze bedriegerg, eeoe
scbandeljjke verdrukking, want de nieuwe
wet schaft immers de vrgheid van den
KathoLeken godsdienst af. Wat meer
zeggen wil: de Fraische vrgmetselaars-
regeering doet evenals ten tjjde van het
Schrikbewind op het eiode der XVIIIe
eeuw, zjj rooft de kerkeljjke goederen.
Da kerkgebouwen, de pastorieën, bis
dommen en seminaries, kloosters en ka
pellen worden door den Staat verbeurd
verklaard en ingepalmd.
Uit groote toegeve jdheid laat ment je
de beitaande kerken en kapellen te ver
haren aan de nieawe godsdienstige ver-
eenigiageu, welke zullen ingerient wor
den, doch na tien jaar znllen de gemeenten
met die gebouwen mogen doen wat zg
willen, en er, als 't hun belieft, schouw-
bnrgeD, danszalen of erger nog mogen
van maken.
En dit hateljjk hemeltergend wetsont
werp wordt nog toegejuicht door men-
schen die zich katholiek durven noemen!
Hoe jammerlijk ook voor Fiai-kigk, Dat
het voor ons een les zijn.
De werkstikers der fabriek van de
«Chambre Syndicale des Carossiers» zgn
met ban staken van den wal in de sloot
geraakt, nu dtze inrichting en de voor
naamste rijtuigfabrikanten te Parjjs en
oms'reken, hebbea besloten, de deuren
der fabriek gesloten te horden, zoolang
niet een voldoend aantal werklieden ge
negen zgu, den ai beid te hervatten.
De stakirg onder de bouwvakwerklie-
den, rjjtuig- en meubelmakers is zoo goed
als geëindigd. De werklieden hebben de
voorwaarden der patroons geaccepteerd.
Een vreeselgke gasontploffing heeft
in een plaatsje dicht bg Toulon plaa's
gehad door hst springen vaneen acety-
ieengas-apparaat in een herberg.
De herbergier en zgn vrouw werden
gedood, tien gasten zwaar gewond. De
Olga wilde zich voor haar op de knieën
laten neerzinken, maar Alma tuk haar met
zacbt geweld naar zich toe en fluisterde
Niet waar, gjj weigert mjj thans die
gunst niet meer Het zal het eenige geluk
wezen, dat ik ooit van deze liefde denken
mag.
En, neen, de jonge mseder bezit geen kracht
meer haar te weigeren want zij vroeg: de
toekomst harer kinderen ie mogen redden.
Haar vertrouwen in de menschbeid, dat zoo
zeer do r haar echtgenoot geschokt was ge
worden, herleefde krachtiger dan ooit, en
terwjjl zjj aan Alma's zjjde plaats nam en
naar het verhaal vtn haar korte lijdensge
schiedenis luisterde, werd beider har^vervuld,
ontstond er tusschen haar een gehechtheid
die niets meer in staat zon zjjn te verwoes
ten.
Alma Podnawska bepaalde zich niet tot het
geschenk, dat reeds zulk een groote weldaad
wasdoor haar zorgen ontvingen de kinderen
steeds alles wat hen slechts eenigermate nat
tig kon zjjn of genoegen kon geven, zjj raad
de hun wfnschen en ook de onuitgesproken
zorgen hunner moeder, en de wereld ontdekte
dit, dank zjj haar groole kieschheid, zoo
weinig, dat men voortging haar van gevoel
loosheid te beschuldigen-
Maar zjj komt toch zoo veel aan huis
b'j de Texakoffs, sedert zjj alles verloren heb
ben, wierp op zekeren dag een goedhartige
ziel in het midden.
Dat is om des te sterker de tegenstel
ling met haar rijkdom te voelen uitkomen,
herberg en twee aangrenzende gebouwen
zgn geheel vernield.
Te Britsch-Iadie heerscht de pest met
onvergeljjkeljjke woede. De voorzorgs
maatregelen door de regeering genomen
hebben niet het minste succes, wekelijks
sterven omstreeks 35,000 personen aan
de vreeselgke ziekte.
De werkstaking van het personeel «on-
dergronnd» schijnt door gemeenschappe
lijk overleg te zgn afgewend.
De onlangs gestorven professor
B 1 a c k i s, van de Universiteit le Edin-
bnrg, behoorde tot de meest opvallende
menschen van de stad. Hg was een eer-
wairdige, onde heer met een gladgescho
ren gezicht en lang haar, dat in lokken
op zijn schouders neerviel.
Eens vroeg hem op straat een vuil,
klem schoenpoetsersjongetje of bg zgn
schoenen poetsen mocht.
«Neen jongeD, dat hoeft niet», zei de
professor, «maar als je aan die pomp
daar je gezicht wascht, krgg je een six
pence van me.»
«Goed», zei de jongen, wasebte zgo
gezicht en kwam terug.
«Het geld», zei hg toen tot den pro
fessor, «hoef ik niet te hebbeo. Hou het
zelf en laat daarvoor uw haarknippen».
In Andalnsië heerscht onder de boe
renbevolking groote ellende en armoede.
Reeds meermalen ontstonden er onge
regeldheden en men vreest, dat in som
mige gedeelten algemeene onlusten zullen
uitbreken.
Er zal eene ontmoeting plaatshebben
te Vigo tusschen koning Alfonso en
den Duitachen Keizer.
Over den binnenlandschen toestand van
bet Czaranrgk wordt de laatste paar da
gen weiuig vernomeu.
Htt is er echter zeer woelig; voortdurend
worden politiemannen vermoord.
Onder de Boeren gist bet geweldig en
een öOOOtaiJsraëlieten hebben een manifest
opgesteld waarin zg dezelfde rechten
vragen als aan andera Russische burgers
zgn toegekend. Het scbgnt dat de Israë-
lie'ea steaa vinden bg fe vooruitstreveu-
den die z ch tegen de huidige regeering
gekant hebben.
De bekende John Jacob Astor,
bezitter van heel wat millio8ueo, die in
't voorjaar te New-York 't St. Regis ho
tel oprichtte, 't tehuis voor milliouairs
waar eea kamer minstens 10 dollar kost,
en in den herfst het Aitor-hotel, zal er
nn weer een beginnen. In de nabgheid
van het Times Square, waar lut Astor-
hotel is, het ft hij een blok huizen ge
kocht en zal dit in een reusachtig ea
prachtig hotel laten verbouwen.
luidde het antwoord. Het eenige wat waarde
in haar oogen heeft, is het gouden kalf.
Zjj echter bekommerde zich niet meer om
het gefluister der menigte. Had zjj niet een
levensdoel gevonden
VIJFDE HOOFDSTUK.
Toen het complot te Warschau ontdekt was
had de czaar gezworen een voorbeeldige straf
aan de oproerlingen op te leggen, het was
reeds veel te lang, dat zjjn geduld op de
proef werd gesteld door dat Polen, dat hjj
had kunnen onderwerpen, vernietigen en plun
deren en dat telkens weder uit het graf op
stond om hem te bewjjzen, dat zjjn zonen in
staat bleven tot hetgeen door de vaderen
was verricht.
In plaats dus van de gevangenen per slede
(kibitkas) te laten vervoeren, gelijk dat dik
wijle geschiedt met balliDgen, die zich slechts
aan betrekkeljjk kleine vergrjjpen hebben
schuldig gemaakt, geljjk hier het geval was
geweest, want de muitelingen, het was bswezen
geworden, hadden geen bloedvergieten op het
oog gehad, maar alleen de stem voor het
verdrukte vaderland willea verheffen, moes
ten da ongelukkigen te voet den langen weg
afleggen, die hen van Nertchinek scheidde.
Wordt vervolgd
