No. 5957
Vrijdag 24 Maart 1905.
29ste Jaargang.
t
Qagèlaó voor tSïooró- on 3*uió-<Xollanó.
Onderwijzers pensionneering.
Een miskende vrouw.
M aria-Boodschap,
H. H. Adverteerders
li c i T 2 .1 Li A M O.
BUREAU St, JanflBtraat. Haarlem
feuilleton
Frankrijk.
Amerika.
Rnsland.
De toestand in Rusland.
ABOWETEMEWTSPBIJS,
Per 3 maanden yoor Haarlem1,2G
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijkbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
NTIEND
PBIJS DBB ADVBBTBimBH.
Van 16 regels 50 Cent»
Elke regel meer 7l/t t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGITE MA KfOIÏ AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Qénerale\ PuhlidtéEtrangèrt
Q.L. DA DBE fy Co JOHN., b. JOAES SuecPari» ZXbisFaubourg Montmarlre
UggT Wegens den feestdag van
op a.s. ZATERDAG, te vieren als ZON
DAG, zal op dien dag geen nummer
van ons blad verschenen.
worJen hier wel opmerkzaam op gemaakt,
daar de door ben voor het Zondag-
schenummer gewoonlijk inte
zenden advertenties thans
reeds Donderdag-middagiu ons
bezit moeten zjjn voor de plaatsing in
het nammer van Vrijdag-morgen, dat dan
tevens als het nummer van dm Zoi.d>g
is te beschouwen.
Bgna drie weken heeft de Tweede Ka
mer beraadslaagd over het wetsontwerp
om, terwgl tot dusverre alleen de open
bare ODder wjj seis rjjkspensioen genoten,
ook den bijzondeien onder «ijzers dit voor
recht tegen betaliug eener premie na
tuurlijk te schenken en voorts de we
duwen en weezen van beide c&tegoriën te
pensionneeren.
Van dit al heeft de pensionneering der
bijzondere onderwijzers den mee6ten tjjd
gekost op den laatsten dag pas Vrjj-
deg j.l. kwam ook de rest aan de
orde en wss spoedig betaudeld. Voordo
bjjzondere ondeiwjjzers werd echter eeist
breedvoerig nagegaan, of er wel een rechts
grond was voor hun pensiouutering. Tut
overeenstemming kwam men niet, wat
ols igenljjk verbaast. Een feit is het
tocb, dat de bijzondere school den Staat
van vele lasten onthelt, zoodat de bijzon
dere onderwijzers wel degelijk kunnen
geacht worden ten dienste van den Staat
werkzaam te zjju. Waren er geen bijzon
dere scholen, de Staat zou hen allen toch
behoeven voor zjjn dan nog vetl talrij
kere openbare inrichtingen.De band tus-
schen de bjjzondere ooderwgzars en den
Staat aldus duidelijk zjjude, kan geens
zins worden volgehcudeo, dat de pension
neering op geen rechtsgrond berust.
Nogmaals tot overeenstemming kwam
men niet, wat echter geen bel- tsel was
vooc de behandeling der artikelen. Daar
bij deed zich weer een nieuwe boginsel-
quaestie voor. De heer van Idsinga
vond n.l., dat het niet aangaat, den by-
zonderen onder wijzers den plicht tot tot -
treding bjj het burgerlijk pensioenfonds
op te leggen hjj wilde en belichaam
de dit denkbeeld in een amendement
de bjjzondere schoolbesturen in ruil voor
de subsidie verplichten, voor de pension
neering van hun personeel te zorgen.
De Minister wilde van dit amendement
echter niets weten, o.a. omdat het te na
kwam aan da vrjjl eid der schoolbesturen,
die immers zouden worden gesteld voor
de keuzepensiouneering of gten subsi
die. Ook zouden bjj invoering van hbt
denkbeeld van Idsinga de bijzondere
ondei wyzers te veel onder den plak ko
men vao de testuren, van wie het im-
m»rs zou afhangen ot zg en hun gezin
al dan niet worden gepemionueerd. De
Minister noemde dan ook het amende
ment onaannemelijk werd bet aaogeno-
meu, dan z>u hjj de wet intrekken.
Zoovar kwam h t echter by lange niet
Na twee dagen debatteerens werd het
amendement van Idsinga verworpen
met 64 tegen 21 stemmen een mooie
meerderheid dus voor de Regeeiing.
't Was by deze stemming, dat de heer
Borgesius weer eens een zonderlin
ge houding aannam. Hoewel voorstander
van den pension neeringsplicht eu dus h,t
bezwaar van den heer Van Idsinga
geenszins deelende, stemde hjj toch voor,
onder aanvoering, dat het slechts.een
kleine correctie gold. N. B.de invoe
ring van een gansch nieuwen grondslag
een kleine correctie. De houding van de i
heer Borgesius, die uitsluitend ge
dreven werd door zjjr> K u y p e r-haat,
vond dan ook bjj vele zjjoer vrienden al-
ies behalve instemming, getuige de groo
te meerderheid waarmeue hit amendement
viel.
Was alzoo in beginsel uitgemaakt, dat
de bjjzondere ondsrwjjzera aan gesubsi
dieerde (en cok aau niet-g sufs dieeide)
scholen, en het burgeiljjk pensioenfonds
zullen worden opgenomen, een nieuwe
quaestie deed zich nu voor. Hrt recht op
pensioen gaat o.m. verloren bjj ontslag
wegens wangedrag, ouzedelykbeid, verre-
gaande achteloosheid of pl chtsverzuim.
Ditzelfde ge.'dt voor de openbare onder
wijzers, dia echter alleen kunr.en ontsla
gen worden docr den Raad, waariaozjj
dan nog in hooger beroep kauuen gaan,
terwgl de bjjzondere school lesturen ge
heel vrjj zjjn in het geven van ontslag.
Zij kunnen dit b.v. verleanen als een
onderwijzer'twas de Minister de het
vo otslel ncemde n et ter kerke gaat,
wat een reden ie. die het verloren gaan
van fiaancie le aanspraken niet rechtvaar-
digt.
Daarom wilde de Regeering bepaler),
dat aan een ontslagene, indien zulk» bil-
Ijjk is, door de kroon een toelage kan
worden verleend hoogstens ter groote van
hetpensioen. E so amende nenl - V e r h e y
wilde hg ontslag ds pensioenaanspraken
doen behouden, terizjj de kroon anders
beslist', welk amendement echter dooi
de Regeering werd afgewezen als maken
de inbreuk op de vrjjheid der schoolbe
sturen. Hst weid dan ook verworpen met
38 tegen 28 stemmeu (rechts tegen links
met uitzond'ring van den heer Cremer)
eu de oorspronkelijke lezing behouden.
De overige amendementen laten we
als rakende gten beginselquaeetie rus
ten, alleen nog ver nel tand: 1( dat re
ligieuze onderwijzers en ouderwjjzeressen
verplicht noch bs/osgd tot pmsionesring
zjjn, omdat zg hua loon en dit iseen
algemeene tegel anders dan in geld
ontvangen; 2s dat niet gepeasioaneerd
worden de hoofden van niet gesubsideer-
de scholen wel daarentegen het onder
wijzend personeel aangemeentelijke
üoogere burgerscholen, onverplichte ge
meentelijke hoogere burgerscholea, en
gymnasia, gemeentelijke middeloare scho
len voor meisj is en gemeentelijke^ Kwetk-
scbolen
Yan de pensioanearing bljjvendas voor-
loopig buitengesloten de leeraren der bjj
zondere school.
We zou Jen hier gevoegelijk dit be
knopt kameroverzicht kun ea eiudigen,
indien we niet nog melling moesten ma
ken van een goed bsdoeld maar niet in
het kader der wet passend amendement
Treub bjj afwezigheid van den voor-
steiler overgenomen doar mr. D r u e-
ker om binnen 3jarea ook de ge
meente-ambtenaren in het burgerlijk pen
sioenfonds op te nemen. Da heer Kolk
man gaf in overweging, dit onaanneem
baar amendement om te zeitan in een
motie, waar aan bjj dan gaarae zjjn stem
zou verleenen. Aldus geschied ie d. w. z.
de omwerking, want de behaudelmg d ir
motie komt later.. waarschjjuljjk na
de verkiezingen.
De behandeling dar veelbestcedea maar
ook veel verded gde ouderw^sno'/tTl heeft
een aai va-g genomen, 't Zal daarbjj
spannen in de Ksmer
19.)
Vervolg.)
Van «Ben dug ai sleepte hij zich DOg slecht
als vernietigd voort, een onheilspellend koorts
vuur gloeide in rijn oogen en zijn handen
beefden zoodanig, dat de bewakers lachen
onder elkander zei en
l at is er weer een voor de wolven.
Hnzelt gevoelde, hoe zijn krachten hem
begaven, maar waa toe zou hij zich verdedigd
htbaen tegen den naderenden dood? iioe eer
deze kwam hoe welkomer hij door hem begroet
zou wordeD. Gelukkigen alleen kunnen hem
duchten. Voor hem, wien niets neer hierop
aarde overblijft, zelfs geen uitzicht op eenigen
Interen zonneschijn meer, is hij de bevrijding.
Twee weken later zakte Karoskine ineen,
op het oogenblik, dat men hem een heyigen
slag toebracht, om hem voor zjjn lviheid te
straffen. Dien ganschen morden had hjj slechts
nog met automatische beweging de spade ge
hanteerd.
Een Lreede bloedstroom ontvlood aan zijn
lippen zjjn gelaat was ljjk kleurig, maar of
schoon hij daar machteloos uitgestrekt lag,
had hg het bewustzijn en gloeiden de donke
re oogen in hunne weggezonken kassen voort'
Smjjt hem de mjjn uit, gebood de hoofd-
hjj leeft nog, wierp eei waker
Te Parijs is min in voorname krin
gen zeer geneigd R. aland op allenoge-
wachten op het loshaehten zjjner aardsche
boeien, zonder dat ooit een vriendelrk woord
zijn cor bereikte ot iemand ook maar het
opzichter.
Maar
te I cor uoici».uC ui icuannu maai i
Dan naar de infermerie er mede klonk geiingste medeli.ilen voor hem blijken liet.
het weer op ruweu toon. j Op een nacht, dat hjj ia half wakenden,
Maakt ing in eens af, smeekte Iwan half droomenden toestand lag verzonken,
met zwakke stem tot de mannen, die hem schrikte hij plotseling op.
wegdroegen. De dood zal voor mg ee» uit- j Hg had dji d.lgk zijn naam hooren mtspre-
kom3t zjjn en aan mjjn persoon is toch nuts ken. Niemand echter stond aan zjjn zjjde en
verloren. i de bewakers waren aan het andere uiteinde
je redeneert er gemakkelijk over, spotte i der ziekenzaal op hun stoel ingedommeld.
een dier lieden. Als wjj al degenen dooddeD, Het kon niet auders, of lijj was de speelbal
die das maar4 verlangden, zou er geen werk- eener zinsbegoocheling ea hij wilde zicb
volk meer in deze mjjuen overblijven. Jelui
bent allau, zonder onderschei aartduiaards
en vraagt niet beter dan van alle verdere
moeite ai te ziju maar zoolang je leeft, be
hoort je bestaan aan onzen Allergenadigsten
Czaar toe en behoort men je beter te maken
om hem wederom te kunnen dieneD. E i nu,
geen woord meer, ik ben al veel te goed ge
weest, om een hond van een verrader zulk
een uitlegging te gevei).
Iwan begreep, dat niets zou baten en liet
zich verder stilzwijgend naar de naakte, ellen-
d'ge hospitaal-kamer overbrengen, waar nog
twee andera gevangenen aan zijn zjjde deu
dood verbeidden. Hg voelde zich zoo uitge
put en ziek, dat hjj er niet aan twjjfelde, of
bet einde was nabij.
Ook de dokter scheen die oveituiging toe
gedaan te zijn en schreef hem uisluitend
versterkend voedsel en opwekkende dranken
voor. Van geneesmiddelen was niet eens spra
ke meer. Zoo lag hij dagen achtereen te
COUOl
opnieuw nederleggen toen zgn oor door de
zelfde ft ióterende roej stem getroffen werd.
Diimaal was hjj zeker zich niet vergist te
hebban en nogmaals rondziende, bespeurde
hjj, hoe de zieke, die aan ziju linkerzijde
rustte, de oogea wjjdgeopend en strak op hem
gevestigd hield, terw,l hij den vinger op de
lippen bracht, als om hem het stilzwijgen op
te leggen.
Hij wis het dus, die tot hem gesproken
had, en bij die zekerheid maakte zich eei
groote vreugde van den jougen man meester.
Iu dit verbljjf van smarten bevond zich dus
iemand, die hem kende, ieapand, die zich
zjjner genoegzaam aantrok om hem eenig
levensteeken te geven
Iwan Karoskine, verstaat gij mij P werd
er wederom gefluisterd:
Jj, antwoordde hjj bjjna onhoorbaar.
l.'an is het goed, wij kunnen niet luider
spreken en mogen zelfs geen beweging maken,
willen wjj onze cipiers niet wekken. Gjj
ljjke wjjze ta dwingen mat Jaoaa vrede
te sluiten, door leeningen tegeu te wer
ken. De Sf. Peterbui-gscha «Slowo» zegt
Jat de Parjjsche hiute finance op een
zeer onbehouwen manier die opzet heeft
laten bljjken en besluit met eenige steke
ligheden, waatiu zij heriodart aan de
les die Du tsehland in 1871 am Frank-
ijjk heeft gegeven.
Het artikel trekt vooral de aandaoht
om^at de «Slowo» tot de vrjjzinaige
bladen gerekend wordt.
In de nabghe d van Nizsa doet
zich een eigenairdig natuurverschijnsel
voor. Een 500M, hooge en 300 meter bree-
den b rg, bj L isagnes, is in beweging
gekomen. Binnen kirten tjjd zal hjj het
geheele dorp als 't ware verstikt hebben.
De bewoners hebben in groote waohoop
hunne huizen verlaten.
De «Figaro» vertelt, dat in Marok
ko een Fransche colonne is ontiekt,
waarvan nooit op offi/Dele wjjze is mel
ding gemaakt. Zg he t de mobiele co
lonne van de Shott en Rhab:, is simen-
gesteld uit 200 Zouaven, 250 maa van
het vreemdenlegioen, 100 Spabis eu 1200
Khoumirs, en is gelsgerd op het gebied
van Beni-M itter, op 100 K. M. van de
Alge-goeche grens.
In eene schoenen ftbrbkte Brockton
in Maseachnaets is de stoomketel uit el
kander g sprongen met vreeselijke ge
volgen. kr ontstond braad, waardoor het
personeel zich niet kon redden, een groot
aantal hunner werd bovendien onder de
puiaen bedolven.
De brand breidde zicb snel uitacht
huizen zgn een prooi der vlammen ge
worden. Óp de 400 bedieaden der fabriek
ontbreken er nog 150. De ketel isdwars
door de werkzaal g* vlogen en heeft 100
voet van dar-, een huis vernield. Yan
de 200 werkhsden die zich in het ge
bouw bevonden op het oogenblik der
ontploffing, heeft meD, in de meeste ge
valled, uog slechts de beenderen terug
gevonden. De ramp is toe te schrjjven aau
de omstandigheid dat mej den nieu
wen ketel, d e moist hersteld worden
door een ouden ketel vervangen had.
Yolg-ins een telegram uit Willemstad,
zgn da ir belichten u t Caracas aangeko
men, iair lu;d waarvan Bowen een
nota bij deVtnezolaaosche regearing heett
iogedieud, antwoord verzoekende of Ve
nezuela er in toestemd de hangende ge
schillen scheid, rechtelijk te lateo uitma
ken eu z ggende, dat, indien Venezuela
dat weigert, de Vereejigde Staten zich
girechtigd achten de noodige stappen te
nemen om recht t9 verkrijgen.
VerJer heet 't, dat de Nederlandsche
zaakgelastigde de Venezolamsche regie
ring kermis heeft gegevm, dat Neder
land dwangmaatregelen zal nemen,nu het
niet de loslating van vijf Nederlandsche
matrozen, die al zeveu maanden onwet
tig gevangen worden gehouden, verkrggt
vraagt u at wie ik beu, zekerljjk want me a
wordt hier onherkenbaar; ik zelf heb dagen
achtereen ia o zekerheid verkeerd, of gjj wel
prins Karoskine van Sterna waart.
Het is zoo, vergeef rnjj, maar ik herin
ner mjj niet u ooit gezien te hebben, sprak
Iwan, die zich op de zjjde had gewen'eld en j
bjj het zwakke lamplicht zjjn buurman aan
dachtig beschouwde.
Gjj hebt rcjj vroeger gezien als een blo
zend, krachtig, baardeloos jongeling. Er bljjft
niets van den man van toen over in de gale -
boef van nu. Maar u en de uwen kan ik nooits
vergeten. Alles wat ik eenmaal geweest ben-
heb ik te danken gehad aan de goedheid uwer
ouders. Van den pastoor vernemende, dat er
een buitengewone atnleg in mjj schuilde, lie
ten zg mg op huune kosten studeera n, lk
beD, of liever ik was, advocaat Nesdorff.
I'aul Nesdorffprevelde Karoskine, ten
prooi aan een hevige outroetiug. Gjj ook al
bier, mjjne arme vrien
Ik had het vaderland ta lief, even goed
als gjj en duizenden andereD. Twee maande x
geleden kwam ik hier aan j ik lig hier thans
drie weken.
Nooit had ik durven hopen pp het ge
luk irjjn laatste levensdagen nog verhelderd
te zien door de nabjjheid van een vriend,
mompelde Iwan, wiens hart luider begon te
kloppen, dank ijj deze zoo on verwachtte
vreugde.
Gjj moet niet van sterven spreken, her
nam Nesdoiff, nog altjjd roerloos tusschen
zjjn harde kussens bljjvende liggen, lk ont-
De Birahewya WjeJomoati jNovoje-
Wremj» meldt ten opzichte der voarge-
nomen vjjf pereents bin aenlandsche lee
ning, dat deze koers van 90 procent ge-
emitteerd zal worden. Zonder de vraag
aan te roerea, of de leening al of niet
geemitoeerd zal woiden, e3ne vraag, die
nog onbeslist is, verklaart het Peters-
burgscbe Telegraafagenfschap gemach
tigd te zgn, de geruchten omtrent een
logeren kosrs der emiisie als geheel on
juist tegen te spreken.
Belgie.
Een held op zijn sterjbed. Evn ieder
heeft geboord van den B Jgischen mis
sionaris, pater Damien, die zich wjjd-
de aan de verpleging der melaatsehen en
zelf in 1889 aau deze ziekte stierf. Co n-
stantiu Meunier heeft ia een stand
beeld in 1894 te Leuven onthuld, dieus
heldenmoedige daad vereeuwigd.
Een aadere Belgische missionaris is
pater Damien op Molakaï, het eiland
der Melaatschen, opgevolgd als verzor
ger en vriend der ongelukkige zieken,
Even heldhaftig als zjju voorganger heeft
pater S e r a p i o n zgn leven gewaagd.
Ook hjj is doar de verschrikkelijke ziek
te aangetast en ligt in hetzelfde hospi
taal waarin pater Damien stierf.
Zoolang mogeijjk ging hg voort de
zieken te troosten en te verzorgen, tot
ten slotte zgn toestand dermate verer
gerde, dat hij zgn edel liefdewerk moest
opgeven. Ook hjj zal naar alle waar-
schgnlgkh.id spoedig vallen als hetslscht-
offsc vau zgn bjjna bovenmeuschelgke
zelfopoffering.
Omtrent Finland schjjnt de Czaar wat
toeschietelijker worden. Naar de Petera-
burgsche correspondent van de «Echo
/de Paris» althans meldt is besloten, aan
Finland eenige bjjzondere rechten toe te
staan, welke het reeds genoot onder het
bestuur van Alexander 1, en die se-
dsit den dood van A lex an de ril, suc
ces ieveljjk werden atge-chaft.
Drie eskaJ ons huza.en zjjn naar Ba-
resiDa en Kaidooowo, in het district
Minksk vertrokken.
Beweerd wordt, dat de Joodsche be-
volkiog te Bsreslna in opstani is ge-
konen en al Jaar het hoofd der politie
en eenige politie beatnb eu vermoord heeft
Da ooizaak van deze oultuten moet ge
zocht worden in den moord van een
Joodsche familie te Noeshin, die op een
afschuweljjke wjjze om het leven werd ge
bracht. Vier artilleristen van het garni
zoen worden va a deze lage misdaad vdr-
dacht.
Dinsdag-avond wierpen onbekende per
sonen te Warschau een bom tns-
schen een patroaille. Vier soldaten, twee
agenten en éen geudarm werden zwaar
gewond. Een gen farm en e'en postbeamb
te, die toevallig voorbijkwamen, kregen
lich e wo. der.
moette er hier, die reeds twintig jaren dit
afgrijselijke leven hebben volg-.houdtn en
toch nimmer uw vroegere lichaamskracht heb
ben bezeten.
God geve, dat dit het einde moge
zijn Aldus voort te bestaan is erger dan de
dood.
Zeg dat niet. Er :s nog altjjd de mo
gelijkheid behouden op loe/rjjding.
Wanneer gij ev-mals ik reeds jaren in
Siberië zult beb en doorgebracht, zultgjjvan
geen hoop meer spreken ea evenzeer naar uw
einde hunkeren.
Nooit 1 antwoordde de andere vol
geestkracht, nooit I Waut zoolang ik leef zal
ik alles aanwenden om te vluchten.
Arme vriend 1 Gjj kent onzen toestand
hier dus nog niet?
- Twee maanden lang heb ik niets anders
gedaan als hem te bes'udeeren en ik heb zoo
lang gezocht, tot ik een middel meen te
hebben gevonden. Ik wacht slechts op mjjn
herstel om te beproeven, of ik mjj niet ver-
gis.
Het zal u slechts verzwaring van straf
op den hals halen. Nu nog z'jt gij slechts
een mjjnwerker, dat wil zeggen, dat gjj ondanks
onzen afmartele. deu arbeid, ons gebrek, onze
ellende, to h nog des avonds naar uw hut
kunt wedvrkeereu en daar iets als eenige uren
van vrjjheid genieteu.
Wordt vervolgd.)
