No. 5966
Woensdag 5 April 1905
30sie Jaargang.
Ibagêlaó voor cffooró- en S/uió-éiollanó.
Het Feminisme.
Een miskende vrouw.
BUITENLAND.
BüBSAU St, Jansstraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,80
0,03
Hot toevluchtsoord vau
Zuster üOBhlia.
Engeland.
Rusland.
Frankrijk.
De Luiksche Tentoonstelling.
PBTTQ nnp intrppiPinirfpTilll.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet
Voor het buitenland c
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dactenr-Directeur W. KÜPPERS.
PRIJS DEB ADVERTENTIE».
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer 7l/j
Groote letters worden berekend naar plaatsraimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
A0ITE MA NOB AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Qènerale\ PublieitéElrangère
Q.L. DA O BE ty Co JOHNf. J ONES Suee. Paris 31bisFaubourg Montmartre
De artikelen over Roomseh-KatholiekB
leekenverpleagsterp, dÏ9 dezer degen in
onze pers de rondte deden, hebban op
nieuw de aandacht gevestigd op «de vrou
wenkwestie».
Er zij11 zeker weinig «kwei'ies», die
zoovele pennen in beweging hebben ge
bracht, zoovele hoifdeo hebben veihit als
juist deze. Gassche rjjen van boeken zjjn
volgeschreven over de emancipatie der
vrouw, tallooze bijeenkomsten zjjn gehou
den, vele congressen belegd, om de «rech
ten» der vouw te verdedigen, ooi de
vrouw, tot nog toe de mindere, te maken
tot de gelijke van den man.
De aanhangers en begunstigt rs an het
feminisme, bedoeld iu dezen zin, wjj<en
met geestdrift op de reeds verkregen re.
sulfaten. Ea inderdaad, immer grooter
wordt het aantal vrouwelijke telegrafis
ten. handelsbedienden, reporters, apothe
kers, kassiers, dokters en advocaten. En
hiermede is het nog niet afgeloopen, want
behalve de vrouwelijke generaals, adju
danten en lniterants, waarmede het Le
ger des Heils ons heeft beg.higd komen
er ook al vrouwelijke predikanten, indien
ten minste de desbetreffende berichten
uit Amen'ks, het land der verrassingen,
geloof verdienen.
Van dit alles heeft de humorislische
pers gretig gebruik gemaakt, om in woord
en breid het benijdenswaardig f?) geluk
te schetsen van den man, dien het lot
eeue geëmancipeerde of, beter gezegd,
eeae zich emaccipeerende vrouw tot le
vensgezellin schonk, tot niet gering ver
maak der lezers en tot ergeinis van alle
naar emancipatie hakende lezeressen.
Met dat al bljjft voor odb de vraag
Hoe rco:»t het feminisme van Katholiek
standpunt beoordeeld worden?» Met an
dere woorden, «welke is de conditio der
vrouw in de samsnleving volgens Gods
wil en verorder iog
rn i „j. toewijding mee iu dit leven, k. rfcom, al
«Tempora mutantur et nos matainur t a
j m:: die gaven van hait en geest, die zu aoo-
cum ilbs.» «De tuden veranderen en wg Jl° Ba,° b a
«„ode,» met hep,. >.gt e.» oud,preek- j M< tot o,d,..t.,.pg eu .era.uge-
„oord en het nlt piet te leoehenen, det j namlIiB h„,iel»ken k.ieg of tot
u i v. - leriisrina van de nooaen en ellenden der
in onze moderne maatschappij met hare es
Irjlende menfchbeid. Zeg «man» en gg
zegt «kracht,» «forschheid»;/eg «vrouw»
en g{j zegt «zachtheid», «litftalligheid».
D t zij» waarheder, zoo oud als de we
reld, zoo ooomstootbaar als een rots, ja,
j zij worden zelfs niet tennt gedaen door
het feit, dat er vele mar nen zjjn, als ge-
die in de verschillende b trekkingen, wel
ke gewcouljjk door het mannelijk d° el
des menschdoms plegen t' worden waar-
geromen, haie plich'en met vcotbselli-
gen gier, met warme toewijding vervol
len en door haar nutiigenwe k»aim le
ven op aller eerbit d en ordemlieiding
aar spraak maken
Maar principitel het vraagstuk onder
de oogen ziende en ons af /ragende «mag
als regel worde» aangenomen, da? de vrouw
gelijke aanspraak het ft op de ambten en
bedieningen van het openbaar leven, als
de man,» moet het antwoord ontkennend
luider.
Zjj, die deze vraag levesligeud beant
woorden, gaan bij hunne beschouwing
nit van de minderwaardigheid der vrouw
en hunne geheele redeneering, uit dit
valsche beginsel opgebouwd gaat zoodoen
de mank aan waarheidszin. Want, de
vrouw is niet miner dan de man maar
anders dan de mar. Ziedaar, een groot
onöersche d, waarin per slot van rekening
geheel de oplossing der vrouwenkwestie
gelegen is.
Door te willen, dat de vrouw in alles
de geljjke moet zjjn van den man, ple
gen de aanhangers van het feminisme
met alleen f ene schromelijke overdrijving,
maar verminken het werk des Scheppers
en verzetten zich tegen de bedot lingt-n
der Voorzienigheid.
God heeft aan de «rouw eene geheel
aparte zending opgedragen, geëvenredigd
aan en berekend voor bare natuuilgke
vermogens en haar bijzonder temperament.
Terwjjl de men duor den E uwigen
Maker met phy#ieke kracht, dmpte van
verstand, rijpheid van ooideel en eeue
groote mate van wilskracht werd toe-
gtrust, om zich een weg door het F ven
te banen, hetzjj als gi bieder over volke
ren, hetzjj als legerhoofd op het oorlogs
veld, hetzjj als ttaafsman, het ij als kun
stenaar ol ambachtsman, hetzij eindeljjk
als beoefenaar der wetenschapper», ont
ving de vrouw bevalligheid, Tederheid,
nieuwe eischen en behoeften de vrouw
soa s genoodzaakt is een levensbaan te
betreden, die in vroeger tjjden of voor
haar ontoegukelgk was, öf voor haar
onraadzaam en overbodig werd geacht.
Daarom, verre van ons, een steen te we. -
pen op zoovele flinke, energieke vrouwen,
F EO1LLETOE
29.)
Vervolg.)
Z-lfg zjjn heengaan zon enkel droefheid
wezen na ballingschap en foltering was bij
enkel op vrijen grond aangeland om er nieu
we smarten, nieuws vertredingen, niéuwe
verlatenheid te vinden.
Zij bedekte zich het gelaat met de beide
hrnden en door hvar vingeren druppelden de
tranen, die zwaar als lood op hsar gelaat
nedervieleD.
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Nesdorff had niet overdreven, toen bij
Iwan's gezondheid als zeer geschokt afschil
derde. De afmattende reis had zjjn kranten
nog slechts doen afnemen, en zoo bjj thans
uit kon rusten van al da vermoeienissen der
laatste jaren, sedert Paul naar het vaderland
vertrokken was, werd hij sis verteerd door
brandenden doft hem weder te zien om van
hem den uitslag van zijn bezoek aan Alma
te vernemen. De dagen schenen hem toe geen
einde te nemen, en zel's de boeiendste lectuur
kon geen afleiding schenken aan zijn gedach
ten. Hjj wilde weten op welke wijze zjj zijn
bevel had opgenomen, o; zjj, de zoj trolsch
was, hem gehoorzamen zou. Daarna .eerst zou
hjj vrede wedervinden, weende bij, en door
gejaagdheid nam de koorts steeds meer en
meer de overhand op hem en voelde hij zjjn
zWakhe d met de minuut toenemen.
Reeds had, vJgens zijn berekening, Paul
terug kunnen zgn en nog altijd ^een ta 1 of
teeken van hem. Hjj kon zich dit stilzwjjgen
slechts al te goed vetklaren een br ef uit
Polen te verzenden, waie al te gevaarljjk spel
geweestmaar met het uur nam zjjn moede
loosheid daardoor toe, kwamen or dreigen Ier
sehrikbee den voor z;n geest. Wiezeidehem,
dat zijn vriend niet aangehouden w:s en zich
wellicht niet eens tot Sterna hal kumen lie
geven
Voor het venster zjjeer kamer, op een
rustbank uitgestrekt, volgde hjj met sombere
bbkkeu de dwarrelende bliiteren, die langzaam
van de boionen vielen, liet daglicht was reeds
aan het dalen, in het weste gittg de zo i
bloedrood onder, en bij dat schouwspel werd
het hem plotseling »e mofde, alsof ook zjjn
leven spo.dig vi.orbjj zou wezen en hjj de
takken niet weder met nieuw groea zou zien
tooien.
Het bestaan zelf betreurde h, nietal wat
daaraan gloed verleenre, was voor hem ver
dwenen, en toch rees er een brandend ver
langen naar nog een weinigje geluk in hem
op.
Hij zou alles gegeven hebben nog eenmaal,
al ware het ook ale: hts voor een uu», iets
vit het verleden voor zich op te zien dagen.
dweeë schapen onder de pantfffel van
moeder de vrouw, en vele leden der
«zwakke-s» sekse geen katjesom zonder
handschoenen aan te pakken.
Het Boek der Boeken, steeds de sleu
tel voor de oplossing aller geheimen om-
treut 's menschen oorsprong en bestem
ming, noemt de vrouw de geljjke van den
man en het is een d9r meest onloochen-
ba e weldaden des Christendoms, dat het
de vtouw h'eft opgeheven u t de ont-
teerde verlaging, waartoe zg iu den kop
der tijden verzonken was.
Maar die gelgkheid als mentch sluit
daarom nog niet in zich gelijkheid van
bedieningen en maatschappelijke tunc-
tiën.
Weip de vrouw in dea maalstroom der
openbare aangelegenheden, doe htar
daare.aa deeloemeu in dmdfde mate a!s
de man en gg doet haar natuur geweld
aan, gg kwetst baar schaamte, gg ont
neemt aan het huisgezin zgn s'eiaud en
steun.
Geen maarschalkstaf, geen mioistets-
porlefeuille, geen doktershoed of reebter-
ijjka toga zjj het ideaal der vrouw Haar
plaats is bjj de wieg van haar kind, aan
den huiseljjken haard, ia keakea en kel
der, als meesteres van haar huis, als moe
der van haar kroost. Zjj zoeke de zijde
van haar echtgenoot, dceleud in zgn zor
gen eh vermoeienissen, maar ook deelend
in zijn eer, zijn roem, zgn waardigheid.
J8 haar daarotn intellectueel genit ont
zegd Volstrekt niet. Niet genoeg kan
het worden toegejuicht, zoo de vrouw er
prijs op stelt hae.r g-est te beschaven
door gezonde lectuur, haar verstand te
ontwikkelen door het aanleeren veler kun-
digbeder, haar smaik te veredeieu door
de beoefening der kunst-
Maar hetzij als echtgenoote en moeder,
h/t'jj als klooitervrouwe, hetzij als engel
van lie f ie inde gasthuizen en tazarettsn,
hetzjj als een andere Aotigone, de steun en
kracht van grjjze ouders, steeds blgvezij
vrouw, rjjk in sehatreu vau liefde en
teerderheid, maar bescheiden en schuch
ter zich gevend met al de volheid harer
gaven g*ljjk het bo chviooltje dat bloei
end op ten ve,borgen plik, ver in het
tood de luiht met zijne geuren balsemt.
Zoo begrepen, zo opgevat, is de vrou
wen-kwestie geen kwertto meer. E i waar
de drarg der omstandigheden, de eisch
der tijdeu de vrouwnoodza*kt e«n nieuw
veld te zoeken voor hare ac ivitht, daar
ga ze onbeschroomd haar gang. Doch
eeue uitzoi deiiug, door de noodzakelgk-
Zooaeer was hg in zjjn gedack en verdiept,
dat hjj niets vernam vsn een herhaald tikken
op tie tfeur zijner kamer en opschrikte door
het knersen van het roestige sl t. Maar reeds
tn het volgende oogen blik was hjj overeind
geeprot gen. Hij had de binnentredende her
kend e. riep op wocstsn toon:
Gij bisr Gij hebt het gewaagd tot mij
te komen P
Meer koa hij niet zeggen eene zware hoest
bui b a's. rijn woorden af.
Alma PoduÊWska beschouwde hem stihwjj*
gend. Welk een verwoesting had bet lijden
bij hem aangerichtHjj scheen nog langer
dan te voren zjjn kleederen hingen als over
een geraamte de volle baard dien hij droeg,
was ni t bjj machte te ve bergen, hoe inge
zonken zijn wangen waren eu hel koortsvuur
vau zjjn blik verschiikte haar, doch hij werd
haar slechts te dierbaarder om het lijden, dat
zij in zjn geheele w.zen las, en zij sprak met
zachte stem
Zoo gjj nij zoo straks nog wilt verja
gen, zal ik gaan, nuar luister eerst raar het
geen ik u te zeggen heb. Zelts schuldigen
haort men aan, als zij iets tot hunne verdedi
ging hebben a»n te voeren.
Is Nesdorff dan niet bij u geweest
Ja, bjj kwam tot rnjj.
En hg heef. u niet verhinderd hierheen
te komen riep hjj vol bitterheid. O 1 ik be
grijp het reedsPaul bezit ten grenzenlooze
toewjjding, een ongeloofelijk»n moed, doch
hjj is niet bestand geweest tegen de heillooze
betoovering, die van u uitgaat, bjj heeft, tn
heid geboren, wierp nimmer den regel
omver. Zoo ook hier. Een madame d e
S t a 1, een madime de Sévigné,
mogen met eere genoemd wordeD, wij
hopeu voor het geluk der menschheid,
dat geleerde en vooral geëmancipeerde
vrouwen steeds een uitzondering blgveu.
(K. O.) W. Y.
Zonderlinge vertootingen ziet men in
Frankrgk. Terwijl men er de geesteljjke
zusters verdrgft, beeft voor twee weken
de inwijding plaats gehad van het «Asile
de Soeor Rosalie» en nog wel onder
het voorzitterschap va t mevrouw L o u-
b e t, de echtgenoote van den president
der republiek.
Eu wie was Zuster R o s a 1 i e, tot wier
gedachtenis, dit a'ile in de rue de 1'Ej.ée
de-Bois werd opgericht? Eene leligieoss
van den H. Vinceutias a Paulo.
Zg was de meest populahe zuster onder
de werkende klasse, die zich meer dan eeo
hfclve eeuw hetft gewijd aau den dienst
der armen eu der bedrukten.
In de wereld heette zjj Jeanne-
Marie Rendu.
Zij had het meest bedrjjvige leven
zjj wjjdde hare krachten aan bet onder-
wjjs, zjj verzorgde de weezen en ouden
van dagen. Tjjdens den opstand vond
men baar op de barricaden, waar zjj de
g wonden verbond. Iu hare woning ver
borg zjj de priesters, die vervolgd weideu.
Iu de Junidagen wordt e n officier der
nationale garde door eene woedeode ben
de achletvülgd. De vluchtende komt bjj
Zuitar Rosalie achter e-ns barricade
eene schuilplaats zoeken. Men verlangt
van haar, dat ze hem juist langer met
baar lichaam zal beschutten. Men kan baar
bsschirmelitg niet treffan, zouderjbaer te
kwetsen. Eindeljjk roept zg den aanvallers
toe
«Vjjftig jaar heb ik mjjn leven aan n
gewjji voor al het goed, dat ik aan u,
aan uwe vrouwen en kiudereu geduren
de vjjhig jaren heb gedaan, vraag ik het
ieven van dezen man.» Én onder het
sliken van kreten van bewondering en
dankbaarheid trekt ds bende verder.
Uit het oude gasthuis heelt men de
zusters verdrevcD, het kruis heelt men
eruit ver.wjjderd, het gedeelte, bewoond
geweest door Zuster Rosalie, die het
kruis vau het iegioeu vau eer droeg,
heeft men echter uit piëteit voor haar
laten bestaan, en haar beeltenis vereeu
wigt er hi ar aandenken. De heer A m-
b r o i s e Rendu, raadslid te Parijs,
noch eenige andere familieleden hebben
bjj de plechtigheden willen tegenwoor
dig zgn, omdat het kruis, dat R o s a 1 ie
in haren cel hid opgebaagan, eruit ver-
wjjderd is. V. N.
weerwil van al w»t hjjwist, een engel geloofd
en u niet verboden tot mjj te gann. Hjj ook,
hij ral door u ten verderve worden gesleept
gvljjk het geval was met allen, die u liefiiad-
den.
Alma scheen zijn wcoïden nauweljjks ver
staan te hebben, Haar blik ruttte met einde-
looze teederheid op die verwelkte trekken,
die ineengedoken gestalte, sleihtseen bouwval
van het verleden, en zjj mompelde, terwijl de
tranen haar onverhinderd langs het gelaat
stroomden
Gij zjjt das toch wedorgekeerd
Ja, k ben wtdergek men! sprak hjj
someer. En weet gij wat alleen bij machte
«as mjj over te halen tot een poging, oie
hopeloos scheen, waarbij ik wisi, dat mjjn
la t te levenskrachten verspeeld zouden wor
den f Het was het verlangen paal en perk te
stellrn aan uw onbeschaamdheid ea te ver-
hiuderen nog langer mjjn ouderlijk huis te
outbeiligeu.
Ditmaal had zgn onrechtvaardigheid haar
doelwit bereikt, uoodsbleek met flikkerende
oogen gaf de jonge vrouw ten antwoord
Paul Nesdorff weet niets van mjj a
komst tot u af. fk besloot daartoe eerst nadat
hij mij verlaten had. Maar ztlls u verbitd^ik
mjj langer te beleedigen.Gjj hebt het goedge
vonden mij uw vriend toe te zenden om mjj
te komen hoonea aan mjjn eigen haard, ik
heb daarna het recht u ts herinneren, dat
alles zjjn grenzen heeft.
Halt overwonnen door den kalmen trots
die uit haar gansche houding sprak, hernam
Keizer W i 1 h e 1 m heeft een feest
maal bg veldmaarschalk Sir George
White, bevelhebber van Gibraltar, bjj-
gewoond.
Er was illaminatie, ook van de vloot,
en alles giug feettelgk toe. De Keizer,
die zeer opgewekt was, bleef tot 's nacuts
een uur. Zaterdagochtend bracht de Kei
zer een bezoek aau het militaire hospi
taal en daarna maakte bjj een rjjtoer.
De vestingwerken heeft de Keizer niet
bezocht.
Te Dombrowa, Russisch Polen, zgn
eenige leiders der werkstaking in de
steeukoleumjjnen 's nachts uit hun bed
opgetild en gevangen genomen. Men hoopt
de stakers, nu de opruiërs achter slot
zjjn gezet, weer aan 't werk te krggen.
Aan eeu der kolenmijnen zjja alle arbei
ders octslagen.
Het «Telegraaf Agentschap» deelt
mede, dat du nieuwe vjjt procents bin-
neulandsche Russische leening aanmerke-
ljjk overteekend is, zoodat uit ongeveer
'/j van de uit de hoofddistricten gedane
ie schrjjvingen niet meer daa 40 procent
aan de inschrijvers vaa het door hun ge-
teekende bsdrag kan worden toegedeeld.
Zoadag-avond te halfzeven kwatn
het te Warschau tot een botsing tusschen
een stoet van ongeveer daizend Israëlie
ten, welke zich voor de begrafenis van
een socialist naar het kerkhof begaf, en
de pclilie en de troepen.
De gebeala menigte stortts zich onder
hoerageroep op de troepen onder het
lussen van revolverschoten.
De troepen antwoordden met salvo's.
E^n Issaëliet is gedood.
In bi-t geheele district Warschau is
de verkoop van revolvers, pistolen en pa
tronen verboden.
Te Marseille zgn twee werklieden ver
ongelukt ia een tunnel voor het trans
port van steenkolen. Bjj den uitgang, toen
zjj van hun werk Daar huis wilden keu
ren, bad er boven hun hoofd een instor
ting plaats en werden zjj begraven on
der een lawine van steenen en zand. Een
hunner was onmiddnlljjk dood, de anders
werd stervende naar het hospitaal ver
voerd.
De Frausche bankier M a r y R a y-
n a n d, door de justitie van zgn vader
land gezocht wegens bedriegljjke bank-
breok, is te Londen opgespoord en ge
vangen genomen. Hjj zetde het slachtof
fer te zgn van valsche verklaringen,zgn
paesiet bedraagt even tien millioen gul
den'
Rjjk voorzien is het programma der te
gevin feesten, optochten en wedstrijden,
Iwan met een spotlach
Ik zie u liever aldus, wanneer gij, zoo
als daareven, een gevo.l wilt huieheleD, dat
tedert lang tusschen ons gestorven is. Nu ten
minste werpt gij het masker af.
Op datzelfde oogeDblik werd de deur van
het vertrek opengeworpen en snelde Nesdorff
op Karoskine toe,
Alma ziende, bleef hjj echter staan en
mompelde, haar vol eerbied de hand kussen
de:
Gij hier? Ea dat nog voor mjj? Dat
is goed, dat is groot va t u.
Ziet gjj wel, dat ik geljjk had P riep
Iwan schamper lachend uit, mjjn vriend heeft
zich door mijn vroegere bruid lalen betoove-
ren en gelooft haar ook al het ideaal van
alle menscheljke volmaaktheden.
Als door een adder gebeten, hief Paal zich
overeind en wierp den jongen man oen ver
pletterenden blik toe.
Ja, verklaarde hjj met kracht, ik draag
g-avin Fodnawska de grootste bewondering
toe, die een sterveling voor een ander kan
koesterennooit zal ik het mjj zelf vergeven
er toe bij gedragen te hebben uw twjjfel in
haar te versterken'
Wordt ver solgit)
