N
Zaterdag 8 April 1905.
30ste Jaargang.
TbagBlaè voor <&!ooró- en SLuió-éKollanè.
Firma Kuyper-Borgesius.
Een miskende vrouw.
b u i t jg a l a jy i).
O,
BUREAU St, Jansstraat Haarlem
1,20
1,50
2,90
0,03
i'rankrijk.
China.
Hfi is geboren te Montpellier en 48
j <rea oud. De Fransche Regeering be
noemde h n in der tgd, geijjkertjjd met
Mgr. Fa vier, voor zgn deelneming
aan de verdediging van Pei-Tang, de
Engeland-
Ouitsohland en Marokko.
De Oorlog in het Oosten.
AROBRBMEHTBTBIJfe
Per 3 maanden voor Haarlem
y0or de oyerigo plaatsen in Nederland franoo per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteur-Directeur W. KÜPPER8.
aXUENIÜU
PRIJS DHR ADVTBRTKHTIBir.
Van 1—6 regels50 Cents
Elke regel meer 71/* - 1
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
isac»- Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Qénerale\ Publicité, Etrangère
AöITB MA NON AGITATE, H.L. DADBE Co JOHN., b. J OMES Succ. Paris 31 bit Faubourg Montmartre
Dit opschrift is een uitvinding van tnr.
Samuel van Houten. Hoe komt de
goede man diatbjj Ja, dat zit zoo. Iu
zjjn j mgsten «Smatkund'geu Brief»
no. 16 al, ma3r men krjjgt ternauwer
nood 4 bladqjden voor zjja go ide geld
in zjja jongste epistel dan moppr.t de
oude heer over de sociale wetgeving, wat
eigenlijk wel een beetje raar is, want hg
heeft zelf met zjjn «Kinderwet» de eerste
schrede op dat ge'oied in ons land gedaan,
waarvoor wjj hem nog"gaarne huldigen.
Nu gaat het hein echter te ver en hg
zucht:
«Kon men ots volk (och maar be-
vrjjden van de suggestie, dat èe ver
vaardigers van onderzoekende, plagen
de, dwiugende watten met haar heir-
leger ambtenaren, baar bergen schip-
verg, haar tallooze vervolg ngen en
strafftp, weldosmrs ,'iju van den arme!
Ja zelfs de weldoeners bjj uitnemend
heid.»
Leerplichtwet en Woningwet b v twee
producten van zjjn vriend Borgesius,
vindeu bjj mr. Samuel geen gratie.
Volgens hem moet men het anders aan
pakken om de kleine luyden te helper,
want «onze schaudeljjke huwelijkswetge
ving zegt Bchr. is een hoofdbron
van de sociale ellende, «die men door
leerplicht en drankwet nog drukkend'r
maakt.» In de gauwigheid bepleit mr. v.
H. da r.vergemakkelijking van de
echtscheiding en beperking van de rech
ten van den vader op de verdiensten van
vrouw en kinderen.
Op dezs beloften der aloude firma Sa
muel van Houten volgt dan den
klaclit over de sociale wetgeving, die «ul-
tjjd m ar verplichtingen oplegt aan den
werkgever,» alsof niet, zegt de B iet en
op dit punt gaan we een heel eiud met
den schrjjver made
«Alsof niet de lust en veerkracht
der ondernemers de bron waren van
opgewekte vraag naar arbeid en alsof
niet een arbeidsmarkt met verminder
den kooplust de ergste vloek waredts
arbeiders
Er is op dit gebied nog beel wat
moois in aantocht als men K nyper-
Borgesius baas laat.»
Daar is de nieuwe firma! Natuurljjk
ver ledigt mr. VanHouten deze naam-
koppeling en wel met een ver wjjziog noar
FEUILLETON
32.)
Vervolg.)
Daarbij wil ik persoonlek de tijding aan
nw zus'er overbrengen en haar de brieven
overhandigen, die gij mjj zeker ;voor haar
mede te geven zult hebbeD, Maar wees gerust,
ik zal geen uur langer wegbljjven dan dringend
noodzak lijk is, en daarna kom ik voor altijd
weder.
Hebt gjj reeds hedacht, waar gij gedu
rende uw bruidsdagen blijven zult, li-fate
vroeg de jonge man bezorgd. Gij zoudt u zoo
eenza' m gevoelen in deza groote stad en al
leen in ren vreemd hotel.
Gij zult toch zeker Paul Nesdorff tot
uw getuige kiezen welnu, dan zal ik vragrn
zoolang bij zjjn vrouw te mogen blijven. Zij
zullen dit niet weigeren.
Er is niets, ol gjj weet er raad op.
Welnu dan, ik zal in alles uw wil opvolgen,
u blindelings gehoorzamen alleen maar blijf
niet lang weg.
O 1 Daarvcor bestaat geen vrees. Maar
nu, Iwao, moet gjj °°k bedenken, hoe kortaf
gjj den man hebt weggezonden, aan wien wjj
al dit geluk verschuldigd zjjn. Het wordt tjjd
hem terug te roepeu, niet waar
«het bemoeizieke bureaucratische ele
ment», watrvan genoemde firma het mo
nopolie heet te hebben. Mr. Samuel
verkoopt beel andere waar. Ziehier zgn
prgscouratt
«Voor mg gaat da strjjd om gers-
telgke en sociale vrjjheid beide; nut
enkel om da geestelijke vrgheid, die
pig van de.-e wetgeving nog meer lasten
dan lusten heeft, krjjgt onier dit Minis
terie ook eiudelijk een bemt.Of hebbenwe
niet da offieieele middenstands-commissie,
wier ledeu ons er fcorg voer zgn, dat de
sociale wetgeving ook eens tot de pa-
toiQs zal worden uitgestrekt. Dit ligt
trouwens in den aid dr zatk. Socikle
wetgeving moet niet dienen ten voor-
door Kuyper, vooral op het gebied vao „je k|asge der maat8chap?ij)
van h.t onderwjjs, bedieigd wordt, ook
om de sociale vrijheid die ik door Je
arbeidswetgeving bedreigd ze, en nog
wel onder het, voor velen, die bjj de-
ze soort we'g vng geldeljjk belang
hebben, hypccrit sche masker van zorg
voor armen en zwakken.
De bron der sociale vrgheid voor de
arbeidende klasse ligt niet in zooge
naamde beschermende wetten, maar
eenvoudig in een voor haar gunstigen
stand der arbeidsmarkt in overvloe
dige vraag naar haoder. Deee vraag
vermindert, naarma'e men den onder
nemer meer knevelt en plaagt, en dus
afschrikt.»
Over dat knevelen,^plagen en afschrikken
lieten wjj boven onze m°eniog raeds door
schemeren ook wjj zjjn van o irdeel, dit
men den patroois, inzonderheid de klei-
nire otder hen, wel eens het v 1 var.de
oor n dreigt te halen. Maar wat die «over
vloedige vraag naar haaden» betreft, zie
hier juist het artikel, waarover K n y-
peren Borgesius twisten, zeodat
hun firma niet bigster sterk ftaat, Het
tegenwoordig Ministerie toih wil door
ta'ief verho oging grootendeels d.or
het baitenlaod te betalen, anders zmden
we hier over bn.teulan fscbe tarieven n et
zoo'n bange drukte maken de con
currentie van over degrenzen verkleinen,
zoodat er hier meer vraag naar hand ju
komt, terwjjl Borgesius c. s. daar
niets van willen weten.'Zg willen de di
recte belastingen benevens de succierech-
ten nog wat veihoogeu, dus zwaarder
lasten leggen op de schoulers, die na
toch reeds de zwaarste schatkist-lasten
tonen.
Op het gebied der «geert-lgke vrjjheid»
zou ra6n eer mogen spreken van een fir
ma Borgesius- v. Houten, want
di ze firmanten hebban omtrent die oiger-
aardige vrgheid ongeveer g-ljjkedenk
beelden, terwjjl ds «sociale vrgheid» er
nog nooit zoo goed voor gestaaa heeft
als thans.Worlt eenerzjjds door de soci
ale wetgeving de werkman beschermd,
de middenstand, welke althans voorloo-
Ja, ik bad dit iD de overmaat mijuer
vreugde vergeten doch wij zullen i eter dom,
dan hem terug tj roepen, laat oa tot h m
gaan.
Weet gij dan wsar bij isP
Waarschynljjk in de kamer, die hjj ook
tijdens zijn afwezigheid aanhield. Ko a slechts
mede.
Op dat oogenblik overviel hem een nieiwe
hoestbui en moest hjj zich aan den deurp st
vast klemmen. Alma rildezjj had den dood
vergeten, die haar zoo duur verworven geluk
bedreigde. Zou heel haar liefde d«n niet bij
machte wezen disn vjjand van het dierbare
hoofd af te weren P
ZachtkeEs o sitrengelle zjj Ivran's hals met
de armen en fluisterde zij
Ik zal u genezen, ik wil u behouden
heel mijn leven lang.
Hij glimlachte haar droevig toe
Wensch dat niet, gal bjj ten'antwoord,
want dan zou dat bestaan al heel kort moe
ten zijn. Maar treur niet over mijn lot Alma,
het is zonniger dan dat van welkea sterve
ling dan ook, en hoe spoedig ik ook moge
sterven, ik zal aJtjjd nog oneindig gelukkig zijn
g< weest.
Een oogwenk later klopten zjj aan Nesdorff's
kamer aan.
Toen zjjn stem hen uitnoodigde binnen te
treden en zij de deur openden, trof hun een
schouwspel, dat hun de tranen in de oogen
died opwellen.
De bailing was aan een tafel gezeten, waar
op tal van voorwerpen lagen verspreid, en
maar ten nutte van heel de samenleving.
Keulen en Ak'n'tchter zgn niet op ééu
dag gebouwd.
't Meet intusschau voor de liberalen
wel een nacbtmerie zjjr, Y a n Hou
ten zoo te zien stoksbrandec. Terwjjl
Uaie-inanneaeii vrjjzinnig-democatea nog
al gd hopeloos overhoop liggen, zoodat
de groep T r e u b reeds overwegen gaat,
of het jongste Unie-advies, om n. I. de
altredende oud-li'oeralen te steunen te
genover Yrjjzinoig-democraten, wel in
overeenstemming is met de beroemde
«concentratie» van 21 Januariterwjjl
dus do vrjjziunigbeid haar zinueu dreigt
kwjjt te raken, komt me daar mr. Sa
muel zjjn vriend Borgesius vei-
eenigen met dr. Kuyper en roept hjj
uit
«Niet enkel «K a y p e r moet weg»
zjj de leus bjj de aanstaande verkie
zingen, maar ieder liberaal doe zgn
best den geest onzec wetgeving weder
vrijheidlievend te doen worden, èn op
geejtelgk èn op stcffsljjk gebied. Niet
enkel tegen de machten, die ons gees
telijk laven weder in een dogmatisch
keursljjf willen perser, worde strgö ge*
voird, maar ook op stoflrljjk gebied
tegen ds centruli-atie, de bureaucratie,
de onnoodige uitbreiding van politie
toezicht en vrjjbeidsberooving.»
't Is wasrachlig om de kluts kwijt te
raken. Eerzame liberalen, die dachten
dat alles wel in orde zou komen als
Kuyper maar weg wa», weten nu ni6t
waaraan zich te houden,wa t bet slot van
bovnvtaand citi at rammel met geen
kleinigheden Wat moeten ze doen, om
van die na igheden verlost te worden
Goede raad is duur. Maar wjj willen
er hun gr tie een gaven. Goeie vrienden,
stemt op het rechter lil der «fir a
Kuyper- Borgesius, net t ls wij,
au ge zult zien, boe .prachtig de zaken
marcheeren. Bij ons is vaitheid van be
ginselen, vas.h id van stuur, ttrvjjl lieks
alleen de negatie triomfen viert.
beschentn door het lamplicht, (tond een jonge
schooue v oiiw can ïija zijde, den arm ein
zijn hals geslagen, in uitdagende houdi g,
als verwachtie zij de speurhonden der politie
en wilde zij hen tarten den dierbaren hei wor-
ven schat aan haar omhelzi tg te ontrukken.
Bjj hun binnentreden liet zjj den arm zin
ken en stamelde enkel Gjddank 1
Ja, Goddank 1 en vrees niets, wjj kwa
men alleen om uw geluk te deele-', zei Ka-
roskine. Wjj hopen van ganscher harte me
vrouw, dat wij van nu at aan altjid trouwe
vrieidin zullen zjjn, en gij Paul, ik durf u
zelf mijn ve giffen s niet at te vragen: heel
het schandeljjke van mjjn handelwijze staat
mjj te zeer voor den geest, maar hier is
iemand, die onze haaden weer in elkande
wil leggen. Zult gjj mjjn bruid weigeren onze
verzoeniog te bewerken P
Uw bruid P riep de jonge man getroffeu
uit. Had ik gelijk ot niet, haar van gan
scher ziel te b iwonderen en m haar te geloo -
ven
Stil dat alles is slechts een booze droom
geweest ea het ontwaken was er slechts des
te zoeter om, sprak Alma zachtkens, ea op
mevrouw Nesdorff toetredende, greep zjj haar
beide handen en mompelde
Wat moet gjj gelukkig zijn, na zoo veel
leed en angsten.
De jonge vrouw was terstond voor baar
gewonnen. Zjj vertelde haar nu van haar
bezorgdheid voor Paul's behouden overtocht
en hoe goed alles was gegaan, hoe tpoedig
zij elkander hadden wedergevonden.
Ta Ksrloum, eeae voor lame gemeen
te van hat kan'on Lesueven, ie eeu gru
welijke heiligschenois grpleegd, welke de
vrome Bretoascbe bsvolk;ig iu opachud-
din heeft gebracht. De gemeenteschool
he ft d<ie klassen, ouder leiding vau den
heer Nédelee en zjjne medehelpers
Simon en Lebousse. In dan na
middag van Zondag, den 19 Maarr, kwa
men de klerk vau den notaris der ge
meente en genoemde Simon en L e-
b o u s s e in het schoollokaal samen. Da »r
rukten zg het kruisbeeld van den mu r,
wierpen hst tegea den grond aan rtuk-
ken en vertrapten het. Toen de heer N e-
d e 1 e e toesnelde en den booawichfcen
hun echaudelgk gedrag ver weet, gal L e-
bousse hem een slag in het gelaat.
Den volgenden dag vernamen de kin
deren de toedracht van het geb urde,
teen zij ter school kwamen en keerden
daarop allen naar hui) terug, -waar zjj
hunne ouders hst gebeurde meded eldsu.
Dezen be estigden een kruis op da borst
hunner kleinen en gingen g3zam?nigk
voor het huis der heiligschenners pro
testeeren.
Den volgenden Zondag namen, op uit-
noodigiug van den Bisschop vaa Q am
per, meer dan duizend persooen deel aan
een processie van eerherstel.
Door vier voorname personen uit die
streek werien de overblijfselen vau het
geschonden Christusbeeld op een kussen
ged agen. De heer S o u b i g o n sprak in
het Bretonsch een rede uit, luide prot s-
teerend tegen het schaudelgk gedrag van
lieden, die de jeugd moeten onderwgzeo.
De icbool bigfs ledig; het volk ebeht
de wegzending der heilig chenne s, die
zich niet in het openbaar vertaonen kun
nen, oi de gekrenkte bevolking geeft
uiting aan zjjne verontwaardiging.
Tnsschen de Frazsche en Ecgelsche
regeeriugen is eeae innige toenadering
tot stand gekomen, nadat in Frankrjjk
de Russische leening niet werdaaogeio-
men. Te St. Petersburg moet men hier
over zeer ontstemd zgn.
De parlementaire socialistengroep in
de Framche Kamer zal de regeering in-
terpelle ren over den toestand in Marok
ko en over de betrekkingen tasicbea
Uaokrjjk en Engeland.
AD opvolger van den overledsn Bis
schop van Peking, wijlen Z. D. H. Mgr.
Farier, ia benoemd Mgr. J a r 1 i r.
Sedsttl3 jearis de nieuw benoemde
bisschop de medearb eider van den over
leden Prins der Kerk.
Fransche concessie te Peking, in de or
de van het Legioen vau Eer.
Keizer W i 1 h e lm heeft de groote
giufen medaille voor wetenschappen en
kunsten verleend aan dei Duitichen je
zuïet, Pater Poch, bestuurder van hst
ob ervatorium van Zikawei, nabij Shang
hai, die bgzoudere studies gediaa hjeffc
over de verschrikkelijke waterhoozen wel
ke de zeeën van het Verre Oosten
gevaarlijk maken.
zoo
Alles werd nog dien avond tot het buwe"
ljjk vastgesteld: geljjk Alasa het voorspeld
had, zou zjj, na haar tirngkeer onder «je hoe
de hunner vrienden bljjven tot den dag der
plechtigheid, die in alle stilte plaat» zon
hebben.
Ea daarna, besloot zjj, gaan wjj den
wiater ia een zonniger klimaat doorbrengen.
Iwan m et herleven in h t Zuiden, op een
plek, wa»r geen koude heerscht; ik wil, dap
hij tot leven zal wedeikeeren.
En ziende, dat hij ougeloovig het lioo'd
schudds, ging zjj voort
Liefde vermag zooveel, zij maakt den
mensck schrander. La-'t aw verpleging aan mjj
over, rn als gjj genezen rijt breng ik u tot
onze vrienden weder om hen te laten oor-
deelen over mjjn werk.
En haar stem klonk zoo opgeruimd, haar
oog glimlachte zoo hoopval, dat er alleen in
haar eigen arm hart nog twjjlel overbleef, of
zjj de kamp zou winnen.
NEGENDE HOOFDSTUK.
Alma had zich naar Wa'achau terugbegeven
en daar alles geregel l wathasr zaken b itrof;
zij had Olga Texakoff de belofte afgedwongen
eiken romer met haar gezin eenige weken of
msanden, al naar zjj zelve verko :s, op Steroa
door te gaan brengen en te waken, dat er
geen veranderingen in het oude huis werden
aangebracht. Daarvoor bestond echter niet veel
vreeseen iedor in Iwan's familie Leschouw-
de haar thans als het volmaaktste wezen, dat
Te Chatham zgn niet minier dau der
tig oude oorlogsschepen verkocht waar
onder slagschepen, kruisers en torpedo
booten. Zjj wardea als oud roest van de
hand gedaan en brachten 138.000 pond
starling op.
De koopers moastea zich bg contract
verbinden oogen'ohïkelgk tot siooping der
vaartuigen over te gaan. Da machinerie
was van alle sehepen bjj voorbaat ver
nield.
Uit verschillende u tiugeni idj pers van
deu Djitscben rgkskaaselier graaf Biilow
bljjkf,dat Dnitschland's politiek t9u aan
zien van Marokko geen bgzoadere on
derhandelingen met Fraukrgk beoogt, om
zoodoende Öuitschlaad een bevoorrechte
positie ten koite vau anderen i.i Marok
ko te bezorgeu, maar dat Duitschland
streelt naar, wat de «Norddeutsche All-
gemeine» gisteren noemde,«de oeconomi-
sche gelgkstelliug van alie in Marokko
vertegenwoordigde landen, in den gesst
van de in 1880 te Madrid gesloten in
ternationale overeenkomst.»
Bg die overeenkomst zjja, behalve alle
Europeesche staten langs de Middelland-
sche Zee, ook Nederland, B «lgië, Dene
marken, Zweden en Noord-Ameriba aan
gesloten. Alle contracteerende Mogend
heden hebben zich toeutertgi voor Ma
rokko o. a. verzekert van behandeling
als meest bsgunstigdi natie voor alie
komende tjjien.
De «Noiddeu'sche» neemt verder zon
der tegen-praak eer de opmerking van
de«Köln. Ztg.,»da Duitschland ook ge
noegen zou nemen «met een (uieawe)
kternatiouale legeiing van dj Marok-
kaauscue kwestie aD Marokko daartoe
het initiatief zou nemen.»
In een andere officieuze uiting wordt
een vergelijking vau Üarokko met Egyp
te ais volgt gewraakt«Engeland beeft
voor Egypte goed en bloed gecffjrd en
h eft daar zjjn tegenwoordige positie ver
diend en verkregen door eerbied afdwin
gend beschavingswerk, zmder afsluitiugs-
politiek. Wat ii echter Frankrjjk's be-
schavi gsarheid voor Marokko geweest?»
De regeering te Betijju rekent er bljjb-
baar stellig op datNoord-Ainenka ia Ma
rokko eveneens voor de politiek van de
open deur znl opkomen.
De Russen hebben weer getoond nog
op airde kon leven en zelfs de verstokte
speler bad, toen hjj haar geJrag tegenover
z\[n schoonbroeder vernam, baar uit eigen be
weging en diep getroffen beloofd, voortaan
een beter leven te zullen leiden en geen hoo-
ger wentch te kennen, dan haar nog eenmaal
te vergalden, wat zij voor de zijnen had ge
daan.
Zoo dra alles gereed was en tjj weder over
eenigen vrjjen tijd kon beschikken, begaf zjj
zich uaar een otuien dokter.in wiens wetenschap
en ondervinding baar vader steeds groot ver
trouwen had gesteld. Toen hjj haar zag bin
nentreden, ging hjj haar glimlachend te gemoet.
Ondanks zgn ruwe vormen en zonderling
karakter, was hjj oprecht aan haar gehecht en
altjjd blij haar te ontmoeten.
Hoe nu, vroeg hjj, gjj komt mjj raad
plegen en ziet er uit z io gezond als een roos?
Zoudt gjj voor het eerst in uw leven voor
ziek gaan spelen, zoonD honderd anderen
mijner vrouweljjke patient n, die niet tevreden
zgn, of ik moet haar wat suikerwater voor-
schrgvm
Neen, neen, stel u gerust, dokter, ant
woordde zij lachend, ik heb geen tjjd mjj met
d. rgelij e dwaasheden op te houden. Ik kom
u, helaasvoor een ernstige zieke spreken en
tevens afscheid van u nemen.
{Wordt vervolgd)