No. 5977 Dinsdag 48 April 1905. 30ste Jaargang, Ïï>ag6laó voor cföooró' en SCuió-dto/lanó. Het Socialisme. Een miskende vrouw. BUITENLAND. Per S maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Hoofdredacteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS. BUREAU St, Jftnutraat. Haarlem f 1,20 1,50 2,90 0,03 Van 1—6 regels50 Cents Elke regel meer 7l/t r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale', PuhlicitéEtrangèrt G.L. DAXJBE 4r Co JOHN., F. JOAES Suee. Paris 31 bieFaubourg Montmartre Het is ons plan niet eene weteuechappa ljjke verhandeling te schrjjvenover hetSo- cialisme of met geleerde woorden tebewij zen hoe valsch de leer der socialisten is, en hoe gevaarlijk, voorsl voor den Chris ten-werkman de theorieën di r socialisten zjjn. Over dat alles toch zgn al boeken geschreven geworden en nog dagelijks vermeerdtrt zich die baekenreeks Wjj Wecsehen alleen ter waarschuwing het vervelend chapiter der socialistische leer weder te bespraken. Wjj willen weer eens nagaan, welke de oorzaken zjjn van net Socialisme, om te doen zien, wat de aan hangers dezer leer eigeolgk willen, of deze leer verwezenlijkt kan wórden, wat de Staat en Kerk voor of tegen dit sys teem doen kannen, o-e? de loocqaaestie, het feminisme enz. enz. Wjj aohten het hoogst noodig bjj her haling te hameren op het socialistisch aanbeeld om dnideljjk te maken, dat de "Christeljjke werklieden zieh te wachten hebben voor het goddeloos bedrjjf der lei ders, die, o zoo gaarne de misdeelden in de samenleving scharen onder ds roode vaan, het symbool van oproer, plunderen en brandstichten. En toch De leer van hst Socialisme is eene leer van onzea tjjd. Kan men zjjn geweten in elaap wiegen, God en gods dienst verzaken, dan is voor menige slim merik fortuin te maken met de leer der socialisten aan te hangen, omdat de min der ontwikkelde meosch lichtgeloovig en gemakkeljjk te misleiden is. Men ecbjjnt eenige sporen van socia lisme te vinden in de oudheid, zooals in Sparta, waar alles en allen geljjk wa ren voor de, wet, waar de kinderen, zoo dra zg de moederzorg bonden ontberen, aan den Staat moesten worden afgestaan die dan verder voor hnnne opvoeding zorg dioeg. Doch in S,arta heerschte tevens de afsohaweljjkste slavernjj. En dan drnischt, zooala de socialisten bewe ren, de slaverng geheel in tegen den geest van hun leer. De socialisten beroepen zich op de eert te Christenen, alsof die Christenen een socialistischen staat vormden. Zjj verdraa;en de feiten. Wel was onder de eerste Christenen alles gemem en brach ten de rjjken hnnne schatten ten offer voor de ondersteuning der armen, maar dit afstaan der rjjkdommen geschiedde vrijwillig sb den Christenen was het geenszins verboden persoonlek eigendom te bezitten. De socialisten van onze da gen zetten echter voorop, dot alle goe deren moeten gebracht worden onder het beheer van den Staat, die alleen heer en bezitter en uitdeeler zjjn kan, per soonlijk eigendom mag niet bes'aan, om dat pirsoooljjk eigendom bjj hen dief stal heet. Z H. Leo XIII, do Paus der werk- lhden, heeft zeer juist gewezen op het ontstaan der socialis'ische leer en er zeer ernstig voor gewaarschuwd, la zjjne beroemde Encycliek «ïLrum Novarum» lezen wij: «De toeneming der rjjkdommen in enkele handen, de armoede bjj de me nigte; zoowel het grootere vertrouwen der werklieden in eigen krachten als han- ne grootere behoefte; bovendien de be dorvenheid der zedeD, leiden er io?, dat de strjjd uitbreken zon.» Deze woorden behoeven eene naders verklaring. £m niet te loochenen feit is het, dat de rgkdrmmen meer en meer op een gestapeld worden in de brandkasten van enkele personen. Van waar komt dil? De ooizaik hiervan is ia hoofdzaak ge legen in de uitvindingen van den laat- eten tjjd. Er z|jn immers machines die in éeu dag meer werk afdoen dan hon derd arbeiders, en zjj, die de macht be zitten om met zulke werktuigen arbeid re laten verrichten, profiteeren niet weinig van hnn kapitaal. Veronderstel, er wordt een weef machi ne uitgevonden. Mjjne financiën veroor loven mp zu'k een werktuig aan te schaf fen, kan ik dan niet tal van werklieden missen? De machine neemt den arbeider het werk nit de handen. Zjjn nn deze overcompleet geraakte werklieden ontwikkeld bjj ééa vak, dan zal het zeer mosiljjk zijn voor hen om werkte vinden wjjl de werkgivers men sehen genoeg hebben. Het getal der armen en werkloozen neemt toe en tal van werklieden, die gaarne werken w.lleu, zjja gebracht in een hoogst moeilgke positie. Met mjjn machine kan ik rchter nu coECurreeren met allen, die ook wevergen hebben, Wjjl ik minder werkloon uitbe taal, win ik dageljjks meer eu kan daar om mjjne prjjzen v< minderen ver bcne- dea den prjj* mjjner concurrenten. Op den duur kannen deze bet niet volhou den en gr>aa te niet. Eenigen tjjd later koop ik meerdere machines, mjjo fabriek breidt zich nit, al mjjn concurrenten kan ik het hoofd bieden, en ik ben een groot invloedrjjk industrieel in den om1 rek ge worden. Vervolg.) -» Mag ik ten minste weten waarvan men mjj beschuldigt? Het is schier overbodig deze vraag te beantwoordengjj zelf kast beter nog dan wij uw misdrjjf, Gij wordt aangeklaagd bet hoofd te zjjn ecner bende anarchi» en, die reeds heel wat onheil onder uw leiding sticht- ten. En mag ik vernemen waarheen gjj mjj voerea wilt Allereerst nsarhet commissariaat van politie. En dagrna? Daarna ik weet het niet, maar waarschjjnljjk naar de gevangenis tc Clairvaux. Thans echter moeten wjj begionen met huis zoeking te doen; wil ons voorgaan door de versobillende vertrekken. ftwjjgezd gehoorzaamde Iwan bun. Terwjjl men hem geen seconde nit het oog verloor, werden zjjn geschriften in beslag genomen en alle hoeken en gaten aandachtig doorsnuf feld. Zocdra dit afgeloopen was en ten der agenten de papieren in een pak bjjeen gebon den had en hatzelte bjj zich stak, hernam de commissaris Wil ons thans volgen aan de deur wacht een rjjtuig. Een oogwenk nog I riep Karoskine met trillende lippen. Laat mjj ten minste afscheid nemen van mjjn vrouw. Spoedig dan, want wjj hebben geen oogenblik te verliezen; de rechter vai in structie wacht. Prins Karotkine beefde over al zjjn leden ;niet dat hjj bevreesd Was voor de gevolgen zjjner dadenbjj ook had geweten, dat dit het einde er van kon zjjn. Maar Alaaf Hoe zou hjj haar ouder Ce cogen komen, nadat haar voorspelling zich zoo onverbiddelijk bewaar heid had P Nu zij door hem veroordeeld zou worden tot verlatenheid, tot de duldelooze angsten, waarvoor zjj hem zoo var<g gesmeekt had haar te sparen? Hjj had uit welvoegeljjk- heid gevraagd nog en maal in hair bjjzjjn toegelaten te worden, doch bjjua gehoopt, dat de mannen der pol.tie hem die jongste gunst zouden weigeren. Wat moest hjj haar zegden? j Was zijn schuld tegenover haar niet duizend- 1 maal grooter dan die, welke hjj bedreven had jege'e de naatsihappjj, die zich thans j wreekte f En bij zou tegenover haar nimmer weder boete kunnen doeB, niets vergoeden 1 Doch de tjjd drong en met koortsachtigen tred ging hjj de kamer binnen, waar zjj nog altjd overeind rtond aan de zyde der wieg. I Elke droppel bloed had haar gelaat ontvloden; zejfs haar lippen zagen wit, haar oogleden waren neergeslagen elke trek gaf een onnoe- Zoo is het gegaan met degroote nieu we w t-che uitvindingen en zoo gaat het nog dageljjk?. De kleinhaalel wordt op zij gediongeuer komen meer armen, bedelaars en afhankelijke arbeidets, en de patroons, die alleen meester zjjn, stel len dezen arbeiders de wit. Eu toch moe ten de arbeiders leven en willende leven moeten zij werkeD. En dat moeten werkea is een stok paardje voor de leide s der socialisten. Hieruit wordt munt geslagen. Men jaagt den werkman op t°gea zjjn patroon, van daar ontevredenheid, vand-ar opstand en socialisme. Slot volgt.) Dultsohland. De Sultan van Ma-okko heeft den Duitschen Keizer bjj gelegenheid van zjjn bezoek als geschenk aangeboden, eene dia deem van diamanten en een halsketting van paar'ea ter wsa-de van meer dan t 320.000. Voor den aankoop vau tien oud# ge bouwen tnssohen Berljjn en Charlotten- burg, om er een groot Waarenbais te bouwen, ia zes mdlioen mark betaald. Een der koopers krjjgt voor zgn huis 300,000 mark meer dan hg er zes jaar geilden voor gegeven heeft. Een ander had zgn stuk grond pas ruim een maand in eigendom en heeft er'in dien korten tjjd 100.000 mark op gewonneD. De ove rigen hebben er allen tonschen de zestig en honderdduizend mark aan verdiend. De bewoners, wier huur nog niet af geloopen was, hebben er ook aardig bjj geprofiteerd: zoo kreeg een winkelier een som van 75,000 mark als schadeloosstel- lieg. Frankrijk- Te Parijs heeft er een groote juwee lendiefstal plaats gehad. Bjj een overtocht met een bootje over de Seinp, werd den h; er HubibSalo- m o n I s a a k, een brilja nten collier ont stolen ter waarde van 550,000 francs. De ooilier, in Oosterechen stjjl bewerkt, bestond uit 16 gouden plaatjes, rjjk ver sierd met tdels'eenen. Eik plaatje bevat te in het midden een (teen vau 14 tot 17 karaat gewicht. Het middenstuk van de collier bevatte een diamant van 56 kara at Graaf De la Vaulx heeft met zgn luchtballon eeu re e gemaakt vau duizeul kilometer, Te St. Cloud opgestegen, daa1- de hg neder tusschen Berlgn eu Leipzig, Hij heeft dea groeten afstand per lucht ballon afgelegd. Engeland. Een vr .eselgke misdaad is in Schotland ontdekt. Bjj een gracer te Kensal Rize werden in een in zgn bergplaat* stamden koffer de Ijjken gevonden van een vrouw en twee kindereD, tweelingen van vjjt- tien maanden, wier dood blgkbaar door vergif was bewerkt. De koffer was vjjf weken geleden in bewaring gegevendoor zekeren Devere jx, een apotheker, die sedert te Coventry als provisor werkt. Met lakens, bordpapier en ljjm had hg de Ijjken bedekt en bet geheel was in den koffer binnen een blikken doos ge sloten. Devereux is gevangen genomenen ongetwijfeld wicht hem na zgn vree- selgke misdaad de strop. Amerika. De President der Vereenigde Staten, de heer Roosevelt, heeft op weg naar de berenjacht reads achttien wolven ge schoten, waarvan de huiden naar Was- hingion gezonden zgn als jachttropheeëa. M issAnnaM i 11 e r, ouderwgze- res te Philadelphia, werd voor twee ja ren (volgens hare meening) lasteilgken onrechtvaardig ontslagen. Zjj kon geen advocaat vinden om hare zaak te verde digen en begon toen zelve in de rechten te stndeeren. Dezer dagen gepiomoveerd zgnde, was haar eerste «zaak» natuur- lgk haar eigene, van twee jaren geleden, die zij voor de rechtbaafc bracht en schitterend wou. Haar gedrag en karak ter werden volkomen gerehabiliteerd en haar werd f3500 schadevergoeding uit betaald. Italië. De Koning en Koningin van Engeland verlustigen zich in de omstrekeu van Pal- ma met uitstapjes in een automobiel. Era zonderlinge veroordeeling heeft te Milaan plaats gehad. Daar is een man tot 12 jaar gevangenis veroordeeld wegens jogingtot moord, die, gedurende een jaar in voorarrest, hard nekkig geweigerd heeft zgn naam te zeg gen. Hjj heeft aan alle bedreigingen, strik vragen en streken van den rechter weer stand gebodeD, als reden opgevende, dat hg vrouw en kindeten had en die voor de schande zjj oer veroordeeling wenschte te vtgwareü. De man is gestraft, on Ier den naam van «onbekend». Rusland. De Petersburgrche Telegraaf-agentuur verneemt: Op het verzoek van de H. Sy node, om een Concilie bjjeeu te roepen voor de verkiezing van een Patriarch en hét aanbrengen van heivormingen in het keikeljjk bestuur, het ft de Czaar eigen handig deze opmerking geplaatst «Ik acht bet onmogeljjk om in den tegenwoordigen, onrastigen tijd zulk een groote ziak te ondernemen, die rust, kalm te en overleg eischt. Ik behoud mij voor als het daarvoor geschikte oogenblik ge komen is, naar het oude voorbeeld der rechtgeloovige keizers, die groote zaak aan de orde te stellen en geen Concilie der Oud-Russische Kerk bjjeen te roepen, ter kanoDnieke bespreking van geloofs- quaesties en van het kerkeljjk bestuur. Troebelen in Rusland. Te Odessa heeft een jongmeusch een revolverschot gelost op den commissaris van politie Olfcsjetski. Hg werd in de borst getroffen. De dader is in hech tenis genomen, maar wil zgn naam niet noemen. De Peleisburgsche correspondent vaa de «Echo de Paris» meldt, dat de politie onder de Blauwe brug, bjj het paleis van de keizerin-wednwe, waar zich ook de kanselarg van het keizerlgk kabinet bevindt en waar het minister-comité vergadert, een kist met dynamiet gevon den heeft. Er is nog niemand in ver band met deze zaak gearresteerd. De havenwerkers te St. Petersburg hebben den arbeid ges'aakt. Zg laden het op de schepen liggende graan Dist over. De toestand der giaankoopers is zeer moei* lijk. De Oorlog in het Oosten. Uit Honkong wordt geseind, dat de Oostzeevloot zich verdeeld heeft in twee divisies, waarvan het eene naar de Aoam- bas-eilauden stoomde, het andere naar Java. Het stoomschip «Marmora» van de Peninsular and Oriental-lgn passeerde vjjf -Russische slagschepen op 3 April, stoo- mende in de richting van Straat Soenda, ongeveer 8 gr. zuiderbreedte, 92 gr. oosterlengte. Talrgke kolenschepen zgn uit Durban en Cardiff te Hongkong aangekomen. Zg wachten klaarblgkelgk op bevelen. Generaal Linjewitsj zond op 12 April het volgende telegram aan den Czaar Op den llen dezer, 's namiddags te twealf uur, opende een onzer detachemen ten het vuur op het dorp Mansansjentsi, dat door Japanners was bezet. Nadat het bombardement een uur had gedunrd, werd het dorp haastig door den vjjand ontruimd en b:zet door ons detachement. Inmiddels treden de Vredfsgeruchteu weer op den voorgrond. Het «Berl. Tageblatt» ontving uit Tokio een particulier telegram waarin gemeld wordt, dat alle telegrammen uit bniten- landsche couranten, die melding maken van de in omloop zgnde vredesgeruchten worden achtergehouden, waaruit m en meent te mogen opmaken dat trots alle ontken ningen, vredesonderhandelingen op til zjjn. Op 1 April had een conferentie plaats tos chen Katsoera, Komoera en alle ministers en generaals. Over R o z j e s t w e n s k i's niet wach ten op Njebogato f's-eskader wordt gemtld De bemanning van Rozj estwens- k i's schepen was zoo uitgeput door het melijke pjn te kennen ma»r «ij weende met, zjj uitte geen enkele klneht Het was in het eind tot ha»r gekomen, het afgrjjseljjke spook, w.artegen jij zoo machteloos gestreden had en dat thans allee mede zoj si uren wat nog overbleef van h»ar geluk. Waarover zou zjj zich beklagen P Iwan had h*ar slechts ten halve lie'gehad* en haar opgeofferd aan zjjn denkbeelden, geljjk Paul Nesdoriï zjjn vrouw gedood had door zjjn handel ngeu waarom er zich zelf» over te verwonderen Telde voor de mannen iets z o kinderachtigs, zoo zin neloos als een groote teederheid ooit mede P En hadden zjj eigenljjk geen geljjk er mede te npeleu P Was het geen waanzin, aldoor liet te hebben? Was een menscheljjk wezen het waard. Waren zjj niet te klein, niet te zwak, om het gewioht te torsohen van dien grooten schat die niet tweemaal in het leven wegge schonken wordt P En toch, ondanks al haar bitterheid, treurde haar ziel om hem, om h»ar vernielden arbeid dacht zjj aan z ;n lot, daarginds tusschen de kille, grauwe kerker muren, zag zjj hem in haar verbeelding reeds wegkwjjnen, langzaam, maar zek-r, bjj gebrek I aan zorgen, aan gezelschap, aan open lucht, aan vrjjbeid, geljjk eeu plant wegsterft uit honger naar wat zonneschjjn. Zjj had de deur weder hooreH ontsluiten, zjj bemerkte, dat mea op haar toetrad en nog altijd altjjd sloeg zjj de oogen niet op. j Wat kon er nog tot haar komen als alleen groote ellende? Op eens gevoelde zjj, hoe i haar vingeren omklemd werden door een gloeiende hand en vernam zjj het enkele woord Vergiftenis 1 Aan haar voeten lag Iwan Karoskine neer geknield. Zjj zag op hem neder, zonder dat een woord aan haar toegeschroefde keel ontsnapte. Vergiffenis I herhaalde hjj op een toon vol zielsangst. Gij hadt geljjk ik was misdadig tegenover u. Ik smeedde met eigen handen voor u de smartelijkste, wreedste toekomat, daar, waar gij recht hadt op het meest volkomen geluk. En tocb, laat mjj niet heengaan zonder een woord van verzoening! Nog altijd zonder een woord te kunnen uiten, boog zjj zich tet hem over en met een oneindig medeljjden drukte zjj de lippen op zjjn neergebogen hoofd. Deze eenvoudige daad, waaruit enkel zacht heid en liefde sprak, daar, waar zjj het recht gehad had, hem met verwjjten te overstelpen, voerde zjjn vertwjjfeling ten top. Alma I riep hjj uit, wat moet er van u worden zoo gjj alleen bljjft Met toonlooze stem ea terwjjl haar hand als tot een zegening op zjjn lokken rustte, gaf zjj ten ante oord; Ik zal leven voor Stanislas, ons kind. De eommissaris raakte thans den schouder van den gevangene aan. Kom mede, prins, zeide hjj kortaf. Het is meer dan tjjd ons op weg te begeven. Karoskine gehoorzaamde, maar hjj blikte Alma smeekend aan zij verstond den wensch, dien hjj niet uit durfde sproken, en voor het eerst weder na vele maanden, sloeg zjj de armen om zjjn hals en rustte zjj een oog in blik aan zjjn hart. Het was Iwan, die zich het eerst uit die omhelzing losmaakte en op gezmoorden toon zeide Ik ben gereed, heeren. Vergeeft mjj, dat ik u wachten liet. Een minuut later was de jonge vrouw al leen- Lang stond zjj daar, roerloos en als geheel verkleurd. De slagen der penduleweklen haar uit haar verdooving en zjj knielde neer naast het wiegje van haar pleegkind eu bad voor hem, die haar ontnomen was. Sedert dien volgde zjj schrede voor schrede het lange en ingewikkelde proces. Niet dat zjj zich eenige illusie maakte omtrent den uitslag, maar zjj vond er een soort vreemd genoegen in na te gaan in hoeverre hjj schul dig was geweest tegen' haar, door op steeds onherroepelyke wjjze zjjn eigen val en haar ellende voor te bereiden, Elke dag bracht haar nieuwe bewjjzen, hoe roekeloos hij zjjn vrjjheid verspeeld badhij had daartoe niet meer kunnen verriebten dan geschied was, en niet alleen Rusland, maar ook Erankrjjk, met elk zjjner woorden, met minste daden beleedigd. Wordt vervolgd) II Itltll ABONNEMENTSPRIJS, AGITB MA NON AGITATE. PRIJS DER AD VERTENTIEN. FEUILLETON 41)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1905 | | pagina 1