No. 5978
Woensdag J9 April 1905.
30sle Jaargang
ïïagBlaó voor ciïooró- on Swió-éLollanè.
Het Socialisme,
Een miskende vrouw.
BUITENLAND,
BINNENLAND.
ABOSfWBMEWTSPBIJS,
Per 3 maanden voor Uaarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteur-Directeur W. KÜPPER8.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
PHIJS DUB AJDVBBTBUïTEBr.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer 71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale', Publicitè, Etrangèrt
Q.L. DA UBE fy Co JOHN,, F, JONES Suce- Pari» HlbisFaubourg Montmartre
(Slot
De hoofdoorzaak vau het ontstaan der
socialistische leer en het groote vertrou
wen, dat de werklieden stellen op eigen
kracht, m.a.w. de geest van vrjjbeid en
geljjkheid, is gelegen in de weelde die
heersoht in onzen tjjd, naast bittere ar
moede.
Vrjjheid, geljjkheid en broederschap,
de leuze dar Fransche revolutie, de leu
ze met bloed geschreven op de vanen der
waanzinnigen, die opgehitst door de wer
ken van menscheiihaUrs als Voltaire,
Rousssau en anderen, doen de begee-
rige oogtn der misdeelden oj slaan naar de
kasteelen der rjjken ei naar da wonin
gen der burgers. Vrjjheid en geljjkheid!
Geen woader, dat deze woorden die als
li iljjke muziek klinken in de ooren van
hen, die meenen onderdrukt te zjjo, zich
ovtr E ropa verspreiden, ja over g heel
de wereld. In al e landen weerklinken
de kreten, door heethoofden, die et hun
voordeel mee doen, aangeheven en her
haald door duizenden Proletar ëra ver-
eenigt aEigendom is diefstal. Alle
menschen vjjn van nature geljjk. Vrjj
heid dus voor den werkman die arbeid
moet verrichten om zoo roepen de op
ruiers de kapitalisten te dienen, ge
ljjkheid voor den werkman die altjjd wer
ken moet en nooit kan genieten. Alsof
ia werkmanskringen geen genot gesmaakt
wordt.
De kreet der revolutionnaire fortuin
zoekers, die door de werklieden in den
zadul klimmen is in onze dageD Weg
met den adel 1 Weg met de rjjken
Hunne schatten zjjn de onzewjj ver
dienen die. Wjj willen gaan genieten en
de arietocra'en en welgestelden zullen op
hunne benrt werken.
Werklieden, arme onderdrukte slaven,
komt, verzamelt en vereeaigt uwerpt
nw knellend jnk afweg met de onder
drukkers.
Het uur der groote vrjjheid is gesla
gen* En de volksmisleiders schreeuwen
het uit: weg met het kapitaal, geniet
van de lusten des lerens. En de broe
derschap wordt gedronken met het bloed
van honderden onechuldigen.
Uit de vslsche ideiëa van vrjjheid en
geljjkheid is een ander kwaad ontstaan
de vrjje concurrentie, en door deze begon
de slrjjd om het leven tasscken de groo-
teren en kleineren; 1» isbraik van maohtma-
ken is Mn de orde van den dag; lengen,
FEUILLETON
42.)
Vervolg.)
De uitspraak, die volgde op het rechtsge
ding, verwonderde haar dan ook geenszins.
Hjj werd veroordeeld tot twintigjarige op
sluiting in de staatsgevangenis van (Jlairvaux,
Twintig jarenEen wanhopige spotlach
krulde haar lippen, toen zjj het vonnis ver
nam. Zjjn reeds gesloopte krachten zonden
slechts evenzoo vele maanden weerstand bieden,
als zjj hat volhielden tot dan.
Weken achtereen was zjj aan een verslagen
heid ten prooi, die haar alle vroegere geest
kracht benam. Alleen de kleine Stanislas,
wiens vader thans ter dood was gebracht,
ontving nog steeds haar liefderijke zorgei. Zij
alletn wilde hem van den ochtend tot dsn avond
helpen en bjj zich hebben, en des nachts,
wanneer Zjj om hem weder in slaap te maken,
sotntjjds uren achtereen met den knaap in
de armen op en neder liep, dacht zjj aanjjn
arme moeder en mompelde zjj
Ik breng u groot ter wille van haar,
van haar alleen, want het ware gelukkiger,
zoo ik u liet sterven. Als gij eenmaal groot
geworden zjjt, zult ook gij meedoogenloos over
laster en bedrog vieren hun triomfen.
Er wordt een strjjd gestreden om het
bestaan, waarbjj noch aan God, noch aan
gebod, gedacht wordt. Het gebod gjj
zult den eigendom en verkregen rechten
vao anderen eerbiedigen, wordt maar al
te .vaak door heD,die het recht moeten
ha ndhaven, met voeten vertreden.
Is het een wonder, dat de godsdienst
bjj velen te loer gaat, en dat de gele
deren dar socialisten worden versterkt
waar machthebbers misbruik maken van
hun gezag. Waar eeilj'kheid en gosde
trouw worden verdrukt, daar tiert welig
h9t zaad der sociaal-democratie. Daar
gaat de eerbied voor het gezag verloren
en regeeren de satanskinderen van on
zen tjjd.
Nog een andere oorzaak, en niet de
mi: ste van alle, n. 1. de 01 zedeljjkheid
onder de minders klassen, gevoed door
drankgebruik, versterkt de gelederen der
socialisten.De geest,die algemeen heericht,
is ni=t meer voor God en de zeden zjjn
niet mear godsdienstig.
De godidisnet is heengegaan ait het
gres der arbeiders en met bem alle ge
voelens voor een hooger en edeler leven
hiernamaals. Alleen voor het aaidsche
wordt nog geleefd en met hartstocht
worden ijjkdom en genot nagejaagd.
Dat zjjn de vruchten die zich ontpopt
hebben in het schandeljjke bedijjf van
rechtsverkrachting, waaraan onze tjjd
mank gaat, dat zjjn de vruchten van
eenen beschaving»- en humaniteitsgods-
dienst die ia wetenschap en leven, zoo
wel in het openbare als in het huiseljjke,
zich stellen wil in plaats van dm ge-
openbaarden godsdienst.
De socialiaten willen een godsdienat-
loczen Staat. loplaats van eena christsljjke
opvoeding der kinderen, de godsdienst-
looze school, in plaats van christe'jjke
tucht, teugellooze 1 «handigheid, welke
inplaats van de cbristeljjke wereldbescha
ving de heidensche invoert en in verwil
dering, slavernjj en ba rbaarschheid eindi
gen zal.
De beringen van naturalismns, libe-
ralismns ot matsralismus, zijn in de
harten der menschen doergedrongen. En
wee hem,die in het openbaar daartegen
in verzet komt. Hjj wordt bestookt, bem
wordt het leren moeiljjk gfmiakt. Men
stoort zich niet meer aan de wetten der
gerechtigheid en naastenli fde, de werk
lieden beminnen hunne patr ons niet
meer: benjjden en haten hen en spannen
samen om hen te benadeelen of ten val
te brengen, terwijl de patroons hunne
de harten heentreden, die u liefhebben, en ze
verbrjjzelen.
Maar haar natuur was te veerkr chig, om
zich langen tjjd door het ongeluk te laten
verlammen, en zij richtte een sohiijven tot
den president der republiek, waarin zjj hem
mededeelde, hoezeer zij tot dusverre gekampt
had met de ziekte van haar echtgenoot en
hem sxeekte, zijn leven althans te mogen
rekken, door zorg te dragen, dat hem verster
kend voedsel werd tosgediend.
Er was iets zoo treffends iu den trotschen
eenvoud van dien brief, dat Jules Gréfy niet
na kon laten, er zich door aangegrepen te
gevoelen en aanstonds de verlangde toestem
ming verleende. Overgelukkig met die eerste
zegepraal, begaf Alma zich te stond naar den
directeur der gevangenis, een vriendeljjk,
menschlievend man, en d oeg hem op, er
zorg voor te dragen, dat Iwan dagelijks de-
zeltde voeding ontving, waaraan hij thuis
gewoon was geweest. Zij betaalde hiervoor
zoo ruim, dat er geen enkele tegenwerpiog
werd gemaakt.
In zooverre gerustgesteld, hervatte zij met
vernieuwde woede haar studies. Zjj wilde
thans de lessen der academie volgen en legde
spoedig een sch'tterend toelatingsexamen af.
Bij den knaap plaatste zij een vertrouwde
vrouw, die hem gedurende de oohiend- en
middaguren moest verzorgen des avonds
hervatte zjjzelve haar taak als pleegmoeder
hjj bleef in haar eigen vertrek slapen en niets,
dat hem betrof, was haar onverschillig.
I - Gjj doodt uzelve, zeide een harer vrien-
werklieden beschouwen als redelooze werk
tuigen, uit welke zjj zooveel mogelijk
winst en voordeel moeten trekken.
Uit feze oorzaken en neg tal van an
dere blijkt dus duideljjk, dat het socia
lisme een leer ie, die gevoed wordt door
'e werelds ongerechtigheden, dat hit so
cialisme niet alleen ingrjjpt in het po
litieke leven, maar tevens in het gods
dienstige.
Wat de Kerk en Staat te doen hebben
voor de oplossing dtr sociale-qnaestie, dit
zeer belangrjjk vraagstuk van onzen tjjd,
zullen wjj nog wel eens naderbjj be
schouwen.
Velen zjjn verdwaald geraakt in het
socialisten kamp, omdat zij niet bestand
zyn gebleken tegen lage intriges van hen,
die zich onschendbaar wanen bjj het ple
gen van ongerechtigheden. Niet aan de
onderste lagen der maatschappij maar
uit de bovenste ontleenen de goddeloozsD
hun kracht.
frankrijk.
De werkstakingen te Limoges nemen
in omvang toe Zaterdag zjjn erge balda
digheden gepleegd.
Een bende stakers trok naar de woning
van generaal Fournierom hem uit te
jouwen en te beleedigen.
De stakers dr.ig9n de kerken te zul
len plunderen.
De Fransche Regeering heeft het kruis
van het Esirelegioen verleerd aan de
welbekende tooneelrangetes, mad. Ade-
1 i n a P a 11 i.
Dultschland.
Te Straatsburg, waar dit jaar ran 20
24 Aug. de 52e Katholiekendag zal
vetgaderen en waar men een grooten
toeloop uit het Rjjksland, Luxemburg,
Zw tserland en Zuid-Daitrchland verwacht,
is in de laatste weken op het exercitie
veld, daartoe gratis door de stad afge
staan, reeds bet feestgebouw verrezen,
dat minstens 6000 zitplaatsen heeft en
tal vau raime bjjgebouwen voor gesloten
vergaderingen, commissiearbeid, post en
telegraphic. De werkzaamheden avancee-
reo snel, en de geestdrift stjjgt met
den dag.
Ita'ië.
In do Ilaliaansche Kamer van Afge-
vasrd gden her ft de Minister-pnsident
F 0 r t i s over de werkstaking der spocr-
wegbfambteu gezegd, dat hjj hoopte,
dat deze staking zich ni t zal uitbreiden
want het spoorwegpersoneel zal wel in
zien dat de weikriaking niet het middel
is oa zjjn rechten ts doen gelden. Nie
mand toch heeft het recht zjjn belan
gen te stellen boven die van het land.
Mocht in deze opvatting niet algemeen
worden gedeeld, dan zou de Regeering
haar plicht weten fe doeo.
De Regeering is overtuigd dat zjj,
met den steun der openbare meeoing,
de orde kan handhaven en zorg kan
dragen dat de dienst zoo weinig moge
lijk vertraging ondervindt.
Rusland.
De Czaar heeft bevel gegeven dat de
nieuwe oorlogsschepen die op ba'tenland-
sche werven in aanbouw zjjo, de namen
zullen gegeven worden Emir Bocharski,
Finn, Stavropolsbi, Troechmenets, Kassa-
nets, Woiskowcj en Oakraima.
Beide laatstgenoemde hadden eigenljjk
reeds met de eerste af jeeling van het
derde eskader motten uitstoomen, maar
de werkstakingen en onlusten der laatste
maanden hebben dit verjjdeld. Dezen
z'mer hoopt men ze echter alle zeil
klaar te hebben.
Voor deze oorlogsichepen heeft de Enrr
van Bochara een millicen roebels
geschonken; de Finsche Senaat 400.000
roebel. Van tfficieren en onderofficieren
van het leger kreeg men ook omstreeks
400.000 roebel. Het grootste bedrag is
echter bjj-eDgebracht nit alle deelen des
rjjks door alle klassen der bevolkirg
Eenige nog te bonwen oorlogschepen
znllen de namen dragen van de grootste
schenkers.
Bulgarije.
Prins Ferdinand van Bulgarije
heeft Berljjn, Londen, Pa'jjs en Rome be
zocht en zal van uit deze laatste stad
over Weenen naar Sofia terugkeeren. Hjj
tracht de Europeesche Hoven gunstig te
stemmen om bet vorsteadom Bulgarjje
tot een koninkrjjk te vorheffeu, hoewel
mee in Int land zelf er niet om geeft.
Prins Ferdinand wordt dan ook be
schuldigd meer zjjn persoonljjke heersch-
zucht dan zjjn laad te dienen.
Iudien Balgarjje van vorstendom tot
kon nkrijk verheven wordt, zullen zich
groote bezwaren voordoen.De Bulgaarsche
exark, die nu te Konstantinopel verblijft,
zon zjjnen zstel naar Sotia moeten over
brengen en de betrekkiagen met de Bul
garen in Turkjje zonden feiteljjk afge
broken zjjn. Er zullen nieuwe handels
verdragen moeten gesloten worden.
De civiele Jjjri van den Vorst zou als
Koning moeten verhoogd wordeD.
D;S' zi°n de Bulgaren tegenop en zjj
vreezen ook, dat iudien de Mogendheden
er in tuestemmen dat Bulgarije een ko
ninkrijk wordt, zjj verplicht zullen zjjo
voor goed van Macedonië afstand te
mceten doen.
De Corlog in het Oosten.
Wat wjj ovsr de vjjandeljjke oorlogs
vloten in het Oustea vernemen, zjjo slechts
geruchten.. Een telegram, dat de Rus
sische bevelhebber aan den Czaar heeft
gezonden, luidde:
«Ik zal niet meer seinen, voordat de
zeeslag heeft plaats gehad, word ik ver
slagen dan zal Togo het wel vertellen.
Sla ik hem, dan sein ik.»
«Central News» vernam uit Amoy,
dat Zaterdag nog niets bekend was waar
de Russische vloot zich bevond.
Deskundigen meenen, dat de Russische
admiraal zjjn best zal doen om de Pes
cadores te bereikenomdat, als 't hem
gelukt, hjj daar een goede basis voor
zjjn vloot kan vinden om op zjjn gemak
als dit woord gebrnikt mag worden
voor de laatste maal kolen in te ne
men.
Men zegt ook, dat de Japanners niet
ongenegen zouden zjjn daar een elagaan
te nemen. Bride partgen zouden dan een
steunpunt hebben.
«Central News» meldt verder uit Odes-
sa, dat het Zwarte Zee-eskader in ge
reedheid wordt gebracht om naar het
Oost an te vertrekken. Rusland schjjnt
vest besloten ds Dardanellen-quaestie te
forceeren en wordt hiertoe bewogen dcor
de overweging, dat de vloot vao Togo,
mocht deze al zegevieren, toch wel zulke
verliezen zou Ijjden dat zjj een botsing
met een tweede sterke Russische vloot
niet zou kunnen weerstaan en dus door
het Zwa-te Zee-eskader de Russische
overmacht in de Chineesche wateren her
steld zoo k innbn worden.
De «Daily Mail» verneemt nit Hong
kong dat een klein gerecht tusschen
Rassen en Japanners wordt gemeld, dat
echter niet bevestigd wordt.
Het stoomschip «Lmcolshire» meldt,
dat de Russische torpedoboot 35 voor de
haven van Hongkong patroni lieert, wach
tende op vier kolenschepen nit Cardiff,
die Zaterdag aankwamen. De bemanning
weigert verier te gaan. Naar gemeld
wordt zij a verschillende Chineesche le
veranciers op weg gegaan om het Oost-
zee-sskader te ontmoeten.
De «Daily Mail» verneemt uit Singa
pore, dat het gedeelte der Oostzee-vloot
dat gazien werd in de nabjjheid van de
Camranh-bïai (Indo-China) bestond uit
vjjf slagschepen en ses kruisers.
dinnen tot haar op zekeren Zondagmiddag,
dat zij de prinses bezocht en bemerkte, hoe
zwak en vermoeid zjj er uitzag.
Wat zal ik u antwoorden, Nadiige P
sprak zij met een vreugdsloos glimlachje. Mjjn j
leven is »jj ontnomen ik besta rog enkel
voor de vervulling mijner plichten.
Maar gij zjjt zoo rjjk, dat ge toch waar j
ljjk die zware studies niet b.-hoeft voort te j
ze ten.
Gij wilt daarmede te kennen geven dat
hjj, tot wieus behoud zjj moeten dienen, niet j
meer onder het bereik mjjner zorgen is, niet
waar
Welnu, ja, gjj raadt de gedachte, die
ik niet durfde uitspreken. Uw streven was
voorheen zoo grootsch, zoo edel, dat zelfs uw
trouwste vrienden zich daartegen niet zouden
hebben verzet, cok al WBart gjj van uitpui-
ting weggekwjjnd, maar thans I
Gjj zult mij kra&kzinnig achten, dat
weet ik, antwoordde zjj langzaam- Hoop schjjnt j
in mjjn geval onzinnig, en toch, ja, toch is
weer een llauwe lichtstraal daarvan in mjjn
hart begonnen en te flikkeren. Als Iwan het
eens uithield, zou hjj bij het einde van zijn
straftjjd meer dan ooit mijn hulp behoeven.
Over negentien en een halfjaar P
Al ware het over een eeuw.
En gij zondt hem, in weelwil van zjjn
handelwjjze, na verloop van zulk een eeuwig
heid nog lief genoeg hebben om nw taak van
voorheen bjj bem te hervatten
Mjjn hart behoort hem zoo volkomen
toedat zelfs hjj het mjj niet kan wederge
ven.
Tegen een dergeljjke taal viel niet te iele-
neeren. Alma's vriendin beproefde hst dan
ook niet langer.
En winter en lente verstreken onder een
voor.durenden arbeid, die den grootiten eer
bied afdwong aan een ieder, die de jonge,
schoone vrouw met het droefgeestig gelaat
onveranderlijk aan het werk zag, zonder ooit
een blik te gunnen asn dat, wat buiten haar
moeitevollen werkkring lag.
Van baar echtgenoot vernam zjj alleen
door den gevangenis-directeur, dien zjj eiken
eersten Zondag der maand bezocht en steeds
smeekte, haar onverbloemd de waarheid mede
te deelen omtrent iwan's gezindheid, waar
over hjj zelf zich meer en meer bezorgd maakte.
Het gevangenisleven had slechts alts zeer zjjn
invloed doen geldende sluipkoortsen waren
wedergekeerd hjj hoestte bjjna voortdurend
en zag er slecht en vervallen uit.
Tegen de maand Juni vooral scheen bjj
zoozeer te verzwakken, d t hjj telkens gedwon
gen was, eca dag te bed te bljjven.
Ik vrees voor het ergste, voornamelijk
met het oog op de naderende zomerhitte, die
zoo afmattend is voor onze gevangenen,verklaar
de de directeur, tonder moed te vinden, haar
daarbjj aan te zien. Dat bij ook zoo onver
geeflijk schuldig moest wezen I Ware hjj slechts
een der leden van zjjn psrtjj geweest; maar
hun aanvoerder
Gelooft gjj, dat er anders nog eenige
hoop op uitkomst ware geweest P vroeg 23.
Katholiek Vereenigings leven. Iu zjjne
voor de R. K. Kiesvereeoiging te Am-
sterJam gehouden rede over «Ouze
strjjd» zeide o.m. het Kamerlid B. R.
F. van Vlginen:
De Katholieke Kerk is alweder het
geweest die geljjk in de middeleeuwen
ook in de 19e eeuw zich heeft bejjverd
om den werkman op te heffen.
Spreker herinnerde aan ieSt.Jose/ege-
zellenver. met vader KolpingeuVsn
Nispen tot Sevenaar, wees er op, dat
de Katholieke minister RuyschdeBee-
renbronck in 't ministerie-Mackay
de eerste is geweest, die heeft voorge
steld het gezin van den werkman ts
snel het hoofd opheffende.
Hum I Ik weet het nietmaar men had
het ten minste kunnen beproeven.
Hoedat P
Met het oog op zjjn gezondheidstoe
stand. Geen enkele dokter zou geaarzeld heb
ben, hem verloren te verklaren, indien hjj nog
lang zijn straf onderging.
Maar de rechtbank ware toch liet op
haar uitspraak teruggekomen.
Dat niet doch de president van de
republiek oefent immers, even goed als vroe
ger onze vorsten, het recht van genade uit.
Hier echter valt aan een dergeljjken maatregel
van barmhartigheid niet te denken. Ik her
haal het u prins Karoskine was al Ie schuldig;
zjj a invrijheidstelling zou een maatschappelijk
gevaar wezen.
Alma keerde huiswaarts, iu zoo diep gepeins
verzonken, dat zjj zich nog slechts als slaap
wandelaarster voortbewoog
Telkens herinnerde zij zich de woorden
van den gfjjs&ard en moest zjj erkennen dat
er op geen ontferming voor haar echtgenoot
te hopen viel, en toch. toch keerde de
begoocheling voortdurend tot haar weder. O
Zoo zjj dat vermocht te bereiken 1 Zou het
haar niet alles waa'd zijn, haar eigen leven,
haar rust, haar rjjk d om
Wordt vervolgd)
e
AGITE MA NON AGITATE
