No. 5988
Woensdag 26 April 1905.
30ste Jaargang,
HbagBlaó voor <&Tooró- en SCuió-dlolland.
Encycliek over den
Catechismus,
Een miskende vrouw.
Wereldtentoonstelling
te Luik.
Buitenland,
Ptr 3 maanden Toor Haarlem 1>20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijktbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
BUREAU St, Janastraat. Haarlem
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Gétierale' Publieité, Etrangèn
G.L. DA IJ BE Co J OEN., B. JONES SueeParia SlbisFaubourg Montmarlre
Da jongste Encycliek, beginnend met
de woorden acerbo nimie ac dtfficM tem
port, waarin Z. H. Paus PiusXhooid"
zakeljjk den vinger legt op de religieuse
onkunde, dit gmota teil van onzen tgd
geeft de volgende voorschriften
Onzen hoogen Apostolischen plicht zoo
krachtig mogeljjk uitvoerend geven Wjj
de volgende voorschriften, welke in alle
diocesen stipt dienen te worden opge
volgd
I. Alle Z. E. Heeren Pastoors en allen,
die belast zjjn met het zielenheil dtr
geloovigen, moeten op alle Zondagen en
ieestdagen van 't jaar, zonder één enke
le aitzondering, gedurende «en geheel
anr aan de kinderen der beide sexen,
les geven in de Catechismus, vooral be
trekkelijk de kwesties, die een ieder
kennen moet, om zich te redden.
II. Zjj moeten tevens door een eenige
dagen durende retraite op bepaalde tjj-
den in elk jaar hen vooibereiden op 't
ontvangen der Sacramenten, van Biecht
en Vormsel.
III. lederen dag van den Vastentgd
en zoo noodig ook na de Vasten
moeten zjj met een zeer groote zorg de
jongelin gen en jónge dochters voorbe
reiden tot de Eerste Heilige Communie
IV. In alle plaatsen moet ingesteld
worden een kanonnieke vereeniging van
den Christelgken leer, waar de Z. E
Heeren Pastoors vooral daar waar 't
aantal geesteljjkeu ge.ing is Ueken-
hulp zeilen vinden bjj personen, die zich
zuilen willen wjjden aan dezen christen-
dienst, zoowel uit jjver voor de glorie
Gods als )sm de aflaten te verdienen
deor den Hoogen Piiester aan deze Gode
welgevallige daad verbonden.
V. Iq de groote steden, vooroameljjk
in die wear universiteiten, lycea of eol-
leges gevestigd zjjn, moeten Godsdierst-
cnrsussen geopend worden om de dog
mata te euderwjjzen der Cnristeljjke mo
raal aan die kinderen, welke de openba
re school bezoeken waar geen godsdienst
onderwijs wordt gegeveD.
VI. Daar echter, vooral in deze tjj-
den. de ijjpere leeftjjd niet minder chris
telijk onderricht noodig heeft dan de
kinderjaren, moeten alle Z. E. Heeren
Pastoors en allen die belast zjjn met
't zieleheil der geloovigeo, behalve den
gewonen uitleg van 't Evangelie die op
alle ieestdagen moet gegeven worden in
feuilleton
47.)
Vervolg.)
Zjj werd verjaagd, door hem, die haar alles
dankts, verjaagd uit de woning, die de hare
was, weggezonden in den nacht, geljjk een
dier gewetenlooze wezens, die slechts schande
aan de haarstede van haar echtgenoot weten
te brengen/ Zjjn daad was zoo laaghartig,
dat zjj niet aens om genade wilde smeeken.
Ofschoon zoo bleek, dat het scheen, alsof
zjj levenlaos aan zjjn voeten neer moest
storten, hield zjj zioh staande, kaarsrecht het
fraaie hoofd vol trots achterovergeworpen.
Iwan Keroskine, sprak zjj met een stem,
waarin de klank van een edel metaal scheen
te weerschallen. Wat gij thans doet, is eer
loos, gjj zult dat eenmaal zelf erkennen,
want hoe diep men ook vallen mag, wan
neer men eenmaal een ridderljjke natuur
bezat, k ert er nog somtjjds een h rinnering
van vroegere beginselen in den mensch we
der maar dan zal het te laat zjjn, hetgeen
than* tusschen ons voorviel kan heel een
toekomst niet uitwisschen. Lang heb ik geduld
met uw «wakheden gehad, lang de zorgen en
pijnen gedragen, die uw hand mg oplegde
ditmaal hebt bjj bet onherstelbare tusschsd
ons gabracht. Alma Podcawska is voortaan
jle Parochiekerk, op een voor 't volk 't
meest geschikte uur natuurlijk niet
tegeljjkertjjd met de Catechismus voor
de kinderen in bevattelijke taal, de
Catechismus onderwijzen aan de geloo
vigen.
Zjj moeten daarbjj gebruik maken van
de Catechismus, vastgesteld bjj 't Con
cilie van Trente en deze nagaande in
een termjjo van vier of vjjf jaar, met de
geloovigen behandelen de Geloofsbelij
denis, de Heilige Sacramenten, de Tien
geboden Gods, het Gebed en de Gebo
den dar Heilige Kerk.
Het bericht, dat de wereldtentoonstel
ling te Luik op Donderdag 27 April
aanet. door Piins en Prinses Albert van
België in naam des Koniugs plechtig ge
opend zal worden, heeft reeds de ronde
door de pers gedaan. Of alies dan ge
reed zal zjjn is sterk aan twijfel onder
hevig, doch met zekerheid kan worden
verklaard, dat de Nederlandsche afdee-
liug dien dag, 's namiddags om 2 uur
of dadeljjk na het vorsteljjk bezoek, als
dit op dien dag zal plaats vinden, voor
het publiek toegankelijk zal zjjn. De
president-commissaris-genei-sal voor Ne
derland, de heer J. E. Schoften, zal de
Nedeilandsehe afdeeling alsdan officieel
openen.
Al is otz# afdeeling klein een goed
fig* ar zal zjj zeker maken, dank zjj de
medewerking van vele expesauten «u de
energitke leiding van den heer J. E.
Scholten en diens arbeidzamen secretaris
den heer G. P. Bakker, Belgisch consul
te Groningen, die wat het technisch ge
deelte betrof, onvermoeid werden bjjge-
staan door den kundigen Nederlandschen
bouwmeester W. Kromhout Czr. uit
Amsterdam. De heer Kromhout is de z;tl
van de drukke werkzaamheden, die op
dit oogenblik in de Nederlandsche af
deeling plaats hebben. Hg is ontwerper
van de sierlgke aankleeiing onzer af
deeling, met hare monumentale entrees
en smaakvolle garneericgbij zorgde
voor een goede indeeliog, waardoor al
het geëxposeerde tot zjjn recht zal ko
men hg was de vraagbaak van allen
Eigenaardig is het zeker, dat men op
het laatste oogenblik nog zoovele aan
vragen om plaatsruimte ontving, dat er
ruimte tekort schoot en verschillende
liefhebbers moesten worden a'gewezea.
dood voor u. En nu, ga, het zal zjjn zooals
gjj beveelt, over een paar uren zal ik voor
altijd dit huis verlaten hebben. Zoo gjj Sta
nislas nog wenscht te zien kunt gij thans
afscheid van hem nemen.
Stanislas, mompelde hij plotseling ont
nuchterd door den geeselslag harer woorden.
Hjj bljjlt immers bjj mjj f
In de oogen der prinses flikkerde voor een
seconde de uitdrukking eener leeuwin, aan wie
men haar welp zoekt te ontrooven.
Zij stiet een luiden spotlach uit, die akelig
door de nachteljjke stilte weergalmde.
Ja, gjj zoudt wenschen, mjj ook nog
mjjn kind ie ontstelen, niet waar? Dat komt
overeen met al uw overige daden maar ik
tart u daartoe. Ga den knaap aan elke recht
bank ter wereld opeischen, geeD, die u niet
zeggen zal, dat bjj bjj zjjn m eder behoort.
Pas op, Alma, bromde bij, drjjf mij niet
tot het uiterstehet kind is mjj lief, ik wil
niet van hem scheiden. Bet kost mjj slechts
een handgebaar, om hem in mjjn armen te
nemen en hem over te brengen naar lieden,
die hem voor mjj verzorgen zullen.
Iwan had gemeend, dat zijn woorden haar
in het stof zouden dwingen. Zjj riepen s'echts
nog somberder uitdrukking op baar ge'aat te
voorschijn.
Het is wel, sprak zjj schjjnbaar bedaard.
Ga tot hem en beproef het, gjj zult slechts
een ljjkje in de armen houdenwant liever
dan Stanislas achter te laten aan den man,
die hem zou leeren, een ellendeling te wor
den zooals hjj, zal ik mjj van dit pistool be.
Wjj laten hieronder de lgst volgen
dè? Nederlansehe exposanten, waaruit
blgkt, dat de Nedülandsche industrie op
menig gebied vertegenwoordigd is en ook
de kunstnijverheid al bad deze beter
voor den dag kunnen komen tcch
niet is ach'ergeblaven.
Carl Stein, Amsterdam, Prinsengracht
866Hulstkamp Zn. Moljjc, Rot-
sterdam, Distil'ateursDuyvis Zn.
Utrecht, Rgststgfselfabriekanten Char
les Coopmaos, Eysden, Leerlooier Bec
ker's Sons, Rotterdim, BalaES3n etc.J.
Lips Bin., Dordrecht, Brandkasten, klui
zen etc.; P. Molenaar Co., Westzaan,
KindermeelAmand, 's Gravenhage,Cron-
jéstraat 14, Reclameschilder; EiveH.de
Jong, Wormerveer, CacaoCurnelis lui
mig Zo., Rotterdam, Boek- en steen-
drukke.^ Tob. Groen Co., Amster
dam, Poppen L. A. J. Kauser, 's Gra-
veuhage, Tabak en Sigaren Wessanen
Laan, Wormerveer; Plateelbakkeiij «de
DiBtela, Amsterdam, N. Lgobaaogr.Jan
Volkar Tjjszn; Dordrecht, Baggermachi
nes G. Schoorl, Amsterdam, Zilverwer
ken Hustinx Roberti, Maastricht, Kof
fie Emanuel Smeets, WeertJ. P. Nord
Thomson, AmsterdamW. Kromhout
Czn., Amsterdam, Prinsengracht 810, Ar
chitect Friesche Coöper. Zaivel-Export-
verosniging, Leeuwarden, Boter en Kaas
A. v. Hattem IJzu., Rotterdam, Cakes-
fabriek «De Korenaar»; Friesche Kunst
nijverheid, Leeuwarden, p.a. jhr. mr. W.
C. G. van Eysinga Koppen Fringe,
Maastricht, Meules artificiallesW. C.
Onland, Utrecht, Instrumenten M. J. H-
Kessels, T lburg, Muziekinstrumenten
Bongsrst Oosterbaan, Drachten, Leder-
fabriek F. Onlaud van de Kasteele,
Utrecht, Instrumenten L. Smit Zn.,
Kinderdjjk, ScheepsbouwFraucken
Co., Koog a. d. Zaan, Cacaofabr. «Mexi
co» Bosch Co., Amsterdam, Bronwa
teren Gebrs. D. M- Grootes, Wtsczaan,
Cacao; Société Céramique, Maastricht
Wjjnand Fockiuk, Amsterdam, fgne li
keuren Diepenbeek Reigers, Ulft,
IJzergiete>g en Emailinrichting; Con
stant Marris, Haast, icht, Distillateur
Rgkscormaalschool voor,Teekenonderwg-
zeis, Amsterdam, Teeksningen en Studies
C. J. Boele, Kampen, Sigaren Naam).
Yen. Kaas-en Eloombolerlabriek, Sloten
Fr. Jul. von Kolkow, Groningen, Foto
graaf; F. Hauman Co., Rizendaal,
S1gf1elfabr.eka.1ten; C. Gips Zoneu,
Dordrecht, 2 modellen der eerste Japan-
sche oc r'ogsschepeu J. J. Uof mao, 's Gra-
venhage, Apotheker; J. Feikema, Wor-
kum, Cuöperat, Stoom-Zuivelfabriek Ge
broeders M. E. Rutten, Maastiicht, Bou
levard 2, Bierbrouw. «Het Witte Haan
tje» B. v. Geenen, Neer. Bierbr. «de
Lindeboom», N. V. Zuivel-Maatschappjj
«de Kroon», Zaandjjk A. H. J. Peek
Jzn., Middelburg, Koperwerk; Naaml.
Venn, fabriek van Stoom- en andere
Werktuigen, Hk. JoDker Zoon, Am
sterdam, Bickerstraat, MachinesG. B.
Sanders, Enschedé, SmidW. Timmer
mans, Waalwpk, Leerfabrikanten Fr. v.
d. Loo, Dieren, Steenfabriek Fr. v. d.
Assum, Dongen, Leerlooierg Alfred Rus-
sel, Tegelen, Steenfabriek; Firma H. M.
Smitt, ÜWecht, Instrumenten J. S. Veec-
stra, Groningen, Boter en KaasFirma
W. A. Scholten, Groningen; Zuid-Holl.
Loodwitfabriek, Rotterdam, LoodwitJ.
van Roosmalen Zu., Utrecht, Ooster
kade 21, Koperwerk en Sieiaden P, C.
Paerels, Amsterdam, Rokin, Stoffeerder,
v. Baeten, Lalieu Cie., Maastricht;
Stoom-Steenfabriek «Belvédère» Bakker
Stuivinga, Groningen, Granen Anton
Ju8tmao, Batavia, Sigaren Werf Conrad,
Haarlem, Scheepsbouw; A. Jager, Hil
versum, Geschilderde tegelsHarmeger,
's Gravenbage, Likeurstokerij «La Fian
ce» Gebr. Sanders, te Amsterdam, Stoom-
Tabakskerverjj «de Eland» Van Hasselt
Co.. 's Gravenbage, Tsrra-Cotta's W.
Kolkman van Gonderak, Dordrecht, een
zilveren locomotiefCoöperatieve Sloom-
Zuiselfabriek «Wehl ;Taleus& Co., Apel
doorn, fabriek van fgne Verven Joosten
Classen, Echt, Kralingen Gel r. de Bea-
kelaar, Oisendrecht, CichoreiFabrique
de Faïence, Delft a Hilversum, (A. W.
G. Briegleb, Amsterdam)J. L. Schou
ten, Delft, Glas Willner Co., Metaal
waren, Amsterdam.
Door het comité is een vertrouwd per
soon aangeèt-ld, wien de zorg voor de
bewaking van de Nederl. afdeeling is
opgedragen en tot wi6n men zioh om
inlichtingen kan wenden.
De speciale Nederlandsche cataloges,
uitgave van de firma Eiven B. van den
Kamp te Groningen, zal tgdig verkrijg
baar zjjn. Deze catalogns is de eenige
gids, waarvoor de officieele gegeven ver
strekt zjjn.
frankrijk.
Over het besluit, dat in de Fransche
Kamer van afgevaardigden genomen is,
dat het gebruik der berkeljjke goederen
alleen mag verleend worden aau de
godsdienstige genootschappen, die in
dieoen, om hem voor sltjjd tegen u te be-
veiligeD.
L'e rebel had die taal niet verwaeat van
de andeis zoo onderwepen, zachtaardige
vrouw. Ofschoon tot raernjj gedreven door
haar verzet, kon hij niet nalaten haar vol
bewondering aan te starea. Hoezeer geleek zjj
op dat oogenblik niet op haar moegefolterd
vaderland, dat eveneens bet edele hoofd bleef
opheffen onder eiken smaand en grooter was
dan de machtige verdrukker Maar wederom
zegepraalde de slechtere mensch in hem en
riep hjj uit
—Stanislas behoort u niet toe. Hjj is Nes-
dorff's kind.
Ja, maar hjj is ook bet mjjne. Ik werd
zjjn moeder, want ik heb hem opgebracht ten
koste van mjjn zorgen. De knaap heeft een
moeder, ma»r geen vader meer. En nu, ga
hem vaarwel zeggen, ik volg u. Herinxer u
w«t ik u zeide. Alleen aan mijn btrat zal
hjj levend den drempel dezer woning over-
schrjj'en.
Voor het eerst in zijn leven volkomen
overwonnen, gehoorzaamde de balling haar
aan haar, die hjj van zjja haard verjaagd
had 1
Zjj trad hem achtirna en tegen den post
der deur geleun 1, de revolver krampaoh ig in
haar hand geklemd, zag 'ij hem voer het
1 bedje nederknielen en in krampachtig snikken
losbarsten. Hjj durfde het kind niet wekken,
maar kus'e in wanhoop de mollige handjes,
clie op het dek rustten.
Er verliep een kwartier, zonder dat hjj
kracht gevoelde, zich van zijn zjjde weg te
rukken. Eindelijk keorde da herinnering aan
sija bedre gde eedgenooten in hem weer en
hief hjj zich pjjaljjfc overeind. Een oogwenk
nog aarzelde hjj zou hjj zich nederwerpen
aan de voeten zijner vrouw ea haar nog een
maal om genade smeeken
Alma, begon hjj, er is nog eea laatste
zaak tusschen ons ts regslen het geld.
ünnoodig, antwoordde zjj hooghartig.
Wig hebbea nog ongeveer dertig duizend gul
den jaarlijks over. Gjj zult er mij maandeljjks
duizend van doen toekomen door middel van
uw bankier, aan wien ik mjjn toekomstig
adres zal opgeven.
Ze fs in ha r vernedering kon bjj haar tot
geen enkele laagheid dwingen, schonk zjj hem
meer, dan zjj voor zichzelve en het kind be
hield.
Hebt gij voor het oogenblik genoeg?
klonk het op gebroken toon.
Volkomen genoeg.
Vaarwel dan, Alma. hij durfde de
oogen niet meer tot haar opslaan.
Vaarwel, prias Karoskine,
Zoo gjj m:sschien tot den vo'geeden
ochtend zoudt widen wachten.
Neen als gjj huiswaarts ksert, zult gjj
ons niet meer vinden. Ik neem uw vonuts
naar de latter op. Gij «elf hebt het gewild.
Indien ik u niet zoo grenzenloos minachtte,
zou ik u zelfs in deze ure nog beklagen,
want uw leven uw behoud, uw naam, al wat
u dierbaar was berustte bjj mij. V»n het
oogenblik af, waarop ik van uw zjjde ver-
overeeustemming handelen met hunnen
Bisschop zga de uiterste linkerzgde en
de vrgmetselaren zeer verontwaardigd.
Het voorstel van den oud-minister
L e y g e u s, om het wetsontwerp «Schei
ding van Kerk en Staat» te wgzigau,
bepalende, dat de kerken voor de godde
lijke diensten bestemd moeten bljjven ten
ware het bewezeD, dat er sedert een j aar geen
dienst meer in gecelebreerd werd. Hevig
kwam de socialist Jaures hiertegen
in verzet zoodat hg ongesteld werd en
buiten de Kamer moest gebracht worden,
De werkstaking te Limoges heeft tot
gevolg,'dat de porceleinfabrikanten be
sloten hebben hunne inrichtingen niet te
heropenen voordat de werklieden eene
verbintenis aangaan, binnen zes maanden
geen nieuwe eischen te stellen.
In de omstreken van Nantes hebben
de werkstakers twee bakkergen aange
vallen en verwoest. Brood wordt gezon-
'den uit Angers en St. Nazaire.
Rusland.
Van 1821 April is te St. Peteraburg
in alle stilte een congres gehouden van
vertegenwoordigers van de liberale pers.
Er warea 140 afgevaardigeu aanwezig,
die 120 dagbladen en tgdschriften ver
tegenwoordigden. De voorname gebeur
tenis van het coDgres bestaat in da
stichting van een Politieke Persvereeni-
ging, waarbjj zich 74 persorganen aan
sloten.
Onlusten in Rusland.
De politie te St. Petersburg heeft ont
dekt, dat meer dan de helft der werk
lieden voorzien zjjn van wapens waarvan
zg bg de eerste gelegenheid gebruik zul
len maken. Alle dagen worden er ma
nifesten verspreid, waarin het gepeupel
wordt opgehitst, ambtenaren, gendarmen
en politie-agenten te vermoorden.
De Minister van Marine heeft een ver
bod uitgevaardigd, waarbjj aau matrozen
ten strengste verboden wordt op de
straat of in de huizen manifesten aan
te. nemen en revolutionnaire geschriften
te lezen.
De werkstakingen aan den Transkan-
kasiichen spoorweg duren vooruTroepen
zjjn er been gezonden om den arbeid te
beschermen eo de oproerlingen in be
dwang te houden.
Oe Oorlog in het Oosten.
Het Japansche Departement van Ma
rine te Tokio deelt mede, dat twee rjjan-
deljjke kruisers gezien zjjn Duiten de ha
ven van Kamranh.
Twee koopvaardijschepen waten gean
kerd buiten den noordeljjken ingangvijf
schepen, op slagschepen geljj kende, wa
ren geankerd in de haven twee sche
pen met admiraalsvlaggen, lagen binnen
en zes oorlogsschepen buiten den zuide-
Ijjken iugaDg. Zware rookwolken weiden
in de haven gezien.
jaagd ben, zjjt gjj verloren. Ga thans, uw ben
den hebben u noodig.
Zonder haar maar een blik toe te werpen
snelde hjj van daar.Zjj had geljjk zgn broeders
behoefden zgn steun zjj alleen, die troUche
vrouw, had hem niet meer noodig I
Verloren 1 dat woord bleef hem achter
volgen als een vonnis in bet Laatste Oordeel
terwjjl hjj zich voortspoedde door Dublin's
donkere straten. Verloren? Hjj trachtte er
mede te spotten en tot zichzelf te
r.eggen, dat zjj elecbts een nieuwe Castandra
was, dat da voorspelling dier-hooghartige
rouwprofetes leugen sou bljjken. Zoo cok had
men gemeend in de dagen van Priames, en
tooh was het machtige Troye gevallen 1
Maar zjj zou zich bedenken, ea niet heen
gaan hjjzelf zou spoed m»ken met zjjn zen
ding, desnools de helft der taak aan den
ondervoorzitter opgedragenzoodoende sou
hjj tjjdig genoeg wederkeeren, om haar ver
trek te beletten. t Hjj zou zich veroot
moedigen voor haar, alle ware het dan ook
slechts ter wille van het kind, dat hem zoo
dierbaar was 1 En steids haartiger snelde hjj
voort.
Reeds anderhalf uur later bereikte hjj, ge
heel verhit en uitgeput zjjn woning.
Het was no; nacht, maar toch was alles
verlicht en vond hg de dienstboden reeds op.
Wordt vervolgd)
ABONNEMBNTSPBIJ8
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVKBTENTIHN.
