No. 5990 Donderdag 4 Mei 1905. 39ste Jaargang, 1 Zondagrust en Meifeest. Een gevaarlijke bende. Landqenooten Büitenlanü, Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Hoofd re daoten r-D i r e ct e n r W. KÖPPERS. BUREAU St, Jansitrut. Haarlem. f 1,20 1,50 2,90 0,03 PHXJ8 DBB ADVBBTitMTIHW. Van 1—6 regels50 Cents Elke regel meer 7t/f r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etrangèrt Q.L. DAÜBE 8f Co JOHN., F. JONES Suee- Parit 31 bisFaubourg Montmarire Het wakkere Brasaelsche dagblad Nieuws van den Dag, schrjjtt ia een hoofdartikel over de «Meimaand» o.m. het volgende: De Socialisten bewereo, dat zjj hau eerst e-M e i f e e s t ingesteld heb ban om «den arbeid ti varheerljjkeu» en zjj verwjjten zelfs aan de Katho lieken, dat dezen aan die verheerlij king gèèi deel willen nemen met ook den eersten Mei tot rustdag te kiezm. Maar verheerlijken wjj, Katholieken, den arbeid niet iedere week, door den Rustdag te onderhouden dien God ons voorgeschreven heeft De ZondagsrnBt is de ware ver heerlijking van den arbeid, en van hare instelling af heeft de H. Kerk altjji ge ijverd om, zooveel maar mogeljjk was, de Zondagsrust te doen eerbiedigen. 't Is enkel tengevolga van de verzwak king der godsdienstige gevoelens, dat bet Zondagswerk weder in de gewoonten ge drongen is, en allèèo de herstelling van de Zondagsrust zal de terugkeer zjjn tot het oaderhouden van het derde van Gods Geboden«Viert de heilige dageu al te gader De socialisten zeggen nói, dat zjj hun zoogenaamd arbeidsfeest hebben willen stellen op bet tgdstip van de herleving der natuur, en zjj denken door dit min of meer dichterlijke voorwendsel dö ge moederen te treff-m en tot beu over te halen. Maar vallen ook zjj niet samen met de herlering van de natuur, die zoo heerljjke Paaschdagen, welke gansch de Christenheid aan den jubel der Kerk doen deelnemen eu overal het bigde alleluia verkondigen De natuur herleeftbosschen, weiden en velden staan met hun jengdig groen getooid, de bloemen ontluiken, en gansch de schepping, uit den doodslaap van den winter verrezen, schjjut te juichen en met vernieuwde krachten den Schepper lof en dank toe te stieren. Maar niet alleea de natuur herleeft, de ziel ook. De Paasohplicht heelt den mensch met God verzoend, en alles, hart en geest, schjjnt ook een nieuw leven in te treden En zie, om dat levea aan te wakkeren en te onderhonden, heeft de godsvrucht onzer voorvaderen een dichterlijk middel uitgevonden, een «Meifeest bjj uitnemend heid.» Na de verrijzenis des Heeren gevierd te hebben, heeft zg ook de verdiensten ea de verheerlijking Zjjuer Moeder wil len vieren, en zg heeft gansch de Mei maand, de maand van de volle herleving der natnnr, de maand der bloemen, aan de H. M.agd toegewjjd, aan God's Moe der, die de Zaligmaker vanaf Zjjn kruis ook aan ons tot Moeder gegeven heeft. Op verzoek vau het Hoofd-Bestnnr der Vereeuiging«Volksbaarweerheid»te 'sGra- venhage verleenen wjj ran onderstaand gaarne plaatsruimte Onder onB verdeeld volk wordt de par- tjjstrjjd steeds heviger. Daa-door dreigt het gevaar, dat op den achtergrond ge raken belangen, waarover schier allen het eens zjja, met name dit groote volksbe lang het behoud onzer nationale onat- FEO1LLETON 7.) Vervolg.) Het jonge meisje was reel met hate ge dachten alleen, die thans echter een andere richting volgden en zich uitsluitend met den vreemdeling bezig hielden. Een zekere belangstelling had zjj reeds bjj de rerste ontmoeting voor hem gevoeld. Zijn mannelijke schoonheid, zijn beschaving, vooral ook, dat hjj reeds 'ojj de eerste samen komst getoond had welken indruk hare ver schijning op hem maakte, dit alles te zemen had wel invloed op haar moeten uitoefenen, of ejj zoi getn vrouw moeten geweest zjjn. Daarbij kwam echter nu nog een reden tot belangstelling den vreemdeling omgaf een geheim. Waartoe dit g-heim l'roeg hij mis schien kennis van do zaken hasrs vaders. Was hjj sr mogelijk in betrokken Waarom had dan deze gedachte iets zoo pjjnljjks voor haar gevoel De vreemdeling was ongelukkig. Baruch had hem in de eenzaamheid de handen zien wringen en tranen zien storten. Het vrouwelijk medelijden werd in Esther wakker en hiermede kwam de vreemdeling haar in zekeren zin nader. Was hjj misschien Gelooft niet, wat lafberekenende flauw hartigheid U influistert«de een zal ons den ander niet ga nuen.» Ziet naar Fmlaud herinnert U den oorlog in Zuid- Afrika, hoe pjjnljjk de herinnering zjj. Zegt niet: wij loopen geen gevaar. De dag des gevaars kan komen als een diet in den nacht. Die dag zal ons volk vin den onvoorbereid om zjjn zelfstandig be staan te handhaven. Zsker, Je Maiut'endrai is een fier woord: ons leger zal zjjn plicht doen wjj ge- looveo, dat ook hier B 0 t h a's en De W e t'e, De La Rey's enThéron's zullen opstaan. Doch wat zal die alles baten, zoolang het grootste deel onzer mannelijke be volking, ongeoefend, buiten slaat is deel te nemen aan de verdediging onzer on afhankelijkheid 1 Misschien niet eens ge noeg om met eere te bezwjjkea. Waakt dan, terwjjl het nog tjjd is- Een volk met een roemvol velleden, een taaie, zjj 't ook soms sluimerende, kracht en na tuurlijke hulpmiddelen als bet onze, kan niet bljjvend onderworpen worden, in dien dat volk het niet wil. Laat ons, hoe verdeeld ook, vóór alles zorgen baas te bljjven in eigen hnis. Maar dat kamen wjj slechts, indien wjj onze kleinmoedigheid en onverschil ligheid in dtzen afleggen eo eendrachtig samenwerken om alles te doen wat in de toekomst ons onafhaubeljjk volksbe staan kan verzekeren. Eerst wanneer allen in staat zjjn in tjjd van nood voor het vaderland te strjjden, zullen wjj gerust kannen zjjn op de onoverwinnelijke kracht, die uit gaat van een vastberaden, slagvaardig, goed georganiseerd vilk. Slechts wettf- ljjke regel ng zal ons in dien toestand kunnen brenger. De eisch van zulk een regeling mag op geen eakel pditiek program ontbrekenvan ondergeschikt belang te achten zjjn alle andere onder werpen van wetgeving, vergeleken bg het zjjn of niet-zjjn, dat voor alle Ne derlanders hierbjj op het spel staat. Het Nederlandsche volk heeft het recht te verwachten dat een dusdanige regeling binnen den kortst mogeljjken tjjd tot stand komt. S:dert vjjf jaren is de Vereeniging Volksweerbaarheid, waarin met uitzon dering der sociaal-democraten alle par- tjjen zjjn vertegenwoordigd, bezig met woord en daad deze beginselen ender ons volk te verbreiden. Ondanks de onverschilligheid van velen en de tegenwerking van sommigen, heb- wfl gesteund door de regeeringen door trouwe medestanders reeds vrjj wat kunnen doen tot het voorbereiden van betere toestanden in dit opzicht. Ook ons hoofdstreven, het zedsljjk en lichameljjk weerbaar maken van ons volk vindt meer en mesr ingang en waardee ring. Voorloopig is thans ons doel, een wet in het Staatsblad te krjjgen, die onze lsos «allen weerbaar» tot werkelijkheid maakt. Daartoe zal de wetgevende macht van het noodzakeljjke eener weiteljjke re geling doordrongen moeten worden. En dit zal etrat dan kannen gelukken, in dien het Nederlandsche volk eenstemmig •n ernstig den wil te kennen getfr, dat ieder Nederlander bjj de wet verplicht wordt aan de landsverdediging mede (e werken. LandgenootenO.thoudfc ons daarom Cwe medewerking ea Uwen steun niet. Sluit U ean bg onze Vereeniging en laat in de a.s. verkiezingsdagen bij elke ver gadering, èn aan de caudidaten èn aan de kiezers de vraag worden voorgelegd Zjjt gjj bereid de onafbankeijjkheid van ons Vaderland dengdeljjk te verzekeren door mede te werken oor te verkrjjgen hetzjj algemcenen disnstplictt, hetzjj wet- teljjk geregeldon oafenplicht voor allen die baiten de miiitir bljjven; daarenbo ven verplichte lichaamsoefeningen op alle scholen. TusBchen den sch rolplicktigea en den militieplichtigen le.ftjjd eveneens lichaamsoefeningen gepsard aan verplichte schietoefeningen voor en na de vervulling van den wetteljjkrn-dienst of oefenplicbt. Landgenooten, stennt en helpt ons hierin; het geldt Uwe hoogste belangen. Het Hoofdbestuur van Volksweerbaarheid DR. G. KALFF, Voorzitter Leiden, Pieterskerkhof 36. J. C. FABIUS Ondervoorzitter 's Gra- venhage. T. OLV, Z tandjjk. Mr. H. VERKOUTEREN, Amster dam. Prof. M. NOORDTZIJ, Kampen. Dr. B. C. GOUDSMIT, Zutpben. Mr. A. D. H. FOCKEMA ANDREAE, Leeuwarden. Mr. A. W. F. H. SANGER, Gronin gen. G. C. LUNSINGH MEIJER, Assen. P. J. GEILL, Delft. J. T. T. VAN DAM VAN ISSELT, Utrecht. R. P. VERSPIJCK, Utrecht. A. L. W. SEIFFART, Secretaris, 's- Graveahage, Bezuidenhout 213. Mr. C. J. PEKELHARING, Penning meester, Amsterdam, Nreuwendjjk 121. even ongelukkig als zjj P Drukte hem niet blijkbaar een harteleed, even zwaar als het hare Peiser had zijn gast slechts op sommige avonden, en dan nog maar voor enktle minu tes, bezocht, om te vragen, oi hij niets ver langde. Von Walewski had alleen wat lectuur ver zocht, Poolsche of Fran soke werken en Esther had hem op verlangen haars vaders u:t hare kleine bibl otheek van klassieke boeken eenige deeltjes door Baruch boven laten brengen, waarbij deze in de duisternis op de trap de boeken eerbiedig had gekus*, wijl ze van Es ther kwamen en tegen de deur van den gast zjjn vnist gebald, omdat hjj de aanmatiging bezat, deze te durven leien. Op dezen avond intusschen kwam Peiser vroeger dan gewoonljjk thuis en begal zich onmidde'ljjk naar de kamer van Walewski. Hjj begroette zijn gast eerbiedig en zette zich niet neer, voor deze hem herhaaldelijk tot zitten bad uitgenoodigd. mjjnheer tiet door mijne tegen woordigheid lastig vallen, verklaarde hjj. Waarop echter zjjn gast snel antwoordde: Gjj valt mjj in het geheel niet lastig. Integendeel verheug ik er mjj in, als ik eens met iemand spreken kan Gjj kunt niet ge- looven, hoe pjjn'jjk deze algeheele afzondering is. Ik zou mjjnheer gaarne meer gezelschap houden, wanneer hjj zoo vriendeijjk is, zich met dat van een armen handelaar tevreden te stellen, maar mjj a zaken laten het niet toe Ik moet hard werken, om geld te verdienen en kan mjj daarbjj geen rust guunen. Ik ben een arm man, en moet mjjo tjjd goed beste den. Ik geloof dit, en te meer ben ik u daar om lot dmk verplicht, dat gjj mjjn bevrjjding hebt gewaagd, ofschoon gij mjj toch persoon lijk niet kendit. Dat was ook niet noodigIk kende toch vroeger den heer graaf zaliger, uw vader en ook de ger.adige gravin. Ik ban u t Gali- oië geboortig als jongeling ben ik over de grenzen gekomen, en heb mjj in het Pruisi sche gevestigd. Maar toen ik van de genadige vrouw het bericht ontving, dat ik haar eeni- gen zoon moest redden, heb ik geen oogenblik geaarzeld. Ik weet niet eens, waarom de graaf moest vluchten en ik hem over de grenzen moest helpen. Gjj zult van een Wa'ewski wel niet denkeu, dat hjj iets gedaan heelt, waarover bij zich zou behoeven te schamen. Ik kan u openhartig zeggen, wat mjjn ODgeluk geweest is. Ik werd op de militiire academie te War schau opgevoed, en later in eender St.Petersburg- sche garderegimenten geplaatst. Hier werd ik op zekeren dag aangehouden en terechtge steld, wjjl eenige mjjner vroegere academie vrienden aan een samenzwering tot bevrjjding van Polen van het Russische juk hadden deelgenomen. Bjj twee van hen vond men brieven, die van mjj afkomstig waren, par ticuliere brieven van volkomen onschuldigen inhoud, maar men meende daaraan een andere beteekenia te moeien hechten. Men beechul- Rusland. De Czaar heeft maatregelen genomen, waardoor de godsdienstvrijheid ten deele wordt iogevoeid. Voortaan zullen personen, die van deD Russisch-schiimatieken godsdienst tot eene andere christclgke beljjdenis overgaan, niet meer gerechteljjk vervolgd en hnnne goederen niet meer verbeurd verklaard worden. De Christenen van alle gezindten zul len vondelingen mogen doopen volgens eigen gebruik, De «rassolniks» of scheurmakers wor den in drie groepen verdeeldde oud- geloovigen, de sectarissen en de ket ters deze laatsten alleen zjja nog straf baar. Om de bedehuizen te openen zal voort aan alleen de goedkeuring der bevoeg de geesteljjke overheid noodig zjjn. Het verbod om Roomsch-Katholieke kloosters in Polen te openen, wordt in getrokken. Het godsdienstig onderwjjs zal in alle scholen io de moedertaal mo gen gegeven worden. Aan de muzel mannen wordt n mede zekere vrjjheden ver leend. Bjj het Russische legerbestuur most. volg ns een kolonel der kozakken een groot wanbeheer bestaan. Ds Kolonel zegt De kaarten waarmee het Russische leger moet werken, zgn ongelooflijk slecht. «Wjj bedekken de oningevulde plaatsen op de kaarten met ons b'oed», zeide hij. De kozakken van den kolonel hadden baast geen schoeisel meer aan de voeten. Op zekeren dag vroeg b|i, voor hg een verkenning in de richting van Jingkoa ondernam, 1500 paar laarzen voor zgn regiment. Zg wa- digde mjj van deelname aan het complot en ik werd, zonder verder onderzoek, van mjjn officii rtrang ontzet,tot simpel soldaat gedegra deerd en naar een strafcompagnie gezonden. Door tusschenkomst mjjner moeder werden mijn bewakers omgekocht, zoodat zjj mjj de g tegenheid tot vluchten verstrekten. Gjj hebt mjj over de grenzen gebracht. Dat is alles. Maar gjj weet ook wel, dat ik thans zelfs hier in Pru'sen niet als een politiek misda- d ger, maar als eea gewoon deserteur zal, worden aangezien en dat men mij op verlan- gen van Ruilaud onmiddellijk uitleveren moet. En geheel op dezelfde wjjze moet Oostenrjjk handeleD. Word ik ontdekt, dan word ik tot tweehonderd kaoetslagen veroordeeld, of wat hetzelfde is tot een pijnljjken en smarte- lijken dosd. Nu, met dat ontdekken zal het wel zoo'n vaart niet loopenantwoordde Peiser, maar mjjnheer de graaf moet zich voorzich tigheidshalve hier eenige weken schuil houden, tot de eerste nasporingen hebben opgehouden. Nu zou het nog een onmogeljjkheid zijn naar de Fransche grenzen te ontkomen, of een haven voor den overtocht naar Engeland te bereiken thans wordt bepaald nog overal naar mijnheer gezocht, vooral door de grens wachters, Wachten, altjjd wachten I Gjj kunt niet gelooven, wat ik reeds in deze kamer alleen, zonder met iemand te kunnen spreken, doch bezig gehouden door de smarteljjkste gedach- tm, geleden heb. En in 't bjjzonder mjjne moeder, mjjne moeder, mjjne arme moeder, ren er echter niet. Maar eecigen tjjd la ter, bjj de ontruiming van Liao-jang moesten er meer dan 1 millioen laarzen verbrand worden, Er werden 500 man achtergelaten en opgeofferd om dit kar wei te verrichten. «Dezen stierven ten minste in nienw schoeisel.» Da Russi sche troepen kregen soms in 48 uren geen eten over hun lippen. En daarna kwamen er twee bisten beschuit voor een heel regiment, beschuit die zoo hard waB dat de soldaten ze moesten weeken in mod derpoelen langs den weg. De woede van de troepen tegen de overheid is onbe- schrjjfeljjk. Welk lot onze wapenen ook moge wachten, aldm besloot de kolonel, het is goed, dat de oorlog voortgezet wordt. Geloof mg, het is beter dat die mannen in Mantsjoerge zgn dan te St. Petersburg. Belgie. Wjj geven hier een paar cijfers, die aantoonen, dat de «clericale» bewinds mannen in België volstrekt niet opzien tegen eene verhooging van subsidiëa nit de openbare kas, indien het volksonder wijs daardoor wordt gebaat. Terwjjl in 1885 tosn de Katholieken in België aan het bewind kwamen, het Rjjksbndget voor Lager Onderwjjs nog geen dertig miüioen francs bedroeg, is dit in de laatste jaren tot ver over veer tig millioen gestegen. Alleen in de jaren 18961902 werd van gauvernementswege rnim zeventien millioen uitgegeten voor den bouw van 476 nieuwe scholen en 234 onderwijzers- woningen. Ons dankt, dat deze cjjfers de vrienden van het onderwjjs moeten stemmen tot gerustheid, ook wat betreft de bedoelin gen der Chri8teljjken in Nederland. Boozer dan de Christeljjken in België zallen zjj ongetwgfeld Dier, zgn. Ea waar het onomstooteijjk vaststaat dat de laatsten gedurende de rnim twin tig jaren van hun bewind niet alleen de materiëele welvaart van hun land tot een te voren ongekend peil hebben op gevoerd, maar ook voor de intellectueels onfwikkeliug van alle klassen der be volking op krachtdadige wjjze hebben zorg gedragen, daar late men zich met, het praatje, dat de Katholieken hier te landen de beschaving zullen terugdrin gen en het grootste gedeelte van de kindere des volks aan onwetendheid zullen prijs geven, niet langer vrees aan jagen. In het Staatsblad is afgekondigd de Wet op het zingen of spreken van on tuchtige woorden of liederen. Het zingen van oneerbare liedeieo, het voeren van ontachtige tasl, het lezen van zedenkwetsende stakken op openbare bij eenkomsten wordt gestraft overeenkom stig art. 383 van het strafwetboek. Dubbel zwaar worden de gestelde straf fen, wanneer de overtreding geschiedt in ik vrees maar ai te zeer, dat de Russen haar mjjn vlucht zullen doen ontgelden. 4 Maar waarom zou mjjnheer zich nu onnoodige zorgen maken De genadige vrouw gravin is te Warschau en op vrjje voeten. Ja, mijne lieve moeder is te Warschau, en zooals men het noemt, op vrjje voeten, maar in werkelijkheid een gevangene. Zjj mag reeds sinds jaren Warschau niet verlaten, om fat zjj politiek verdacht is. Geen brief ontvangt zjj, die niet eerst in het zwarte kabinet van de post is opengebroken en weer gesloten. Zells hee t ejj geen vrjje beschikking over baar fortuin, of, Reiser, zjjt gjj dan reeds beloond geworden voor den dienst dien gjj mjj bewezen he it De uitgaven waren niet zoo groot, ant woordde Peiser ontwjjkena, en ik heb die gaarne gedaan uit oude vriendschap en ook uit medeljjden met mijnheer den graaf, die als simpel soldaat in een strafafdeeling moest verbljjfhouden Peiser gaf het gesprek met opzet een andere wending om niet te moeten zeggen, dat hem reeds lang, in opdracht der gravin von Wa lewski, door een Poolschen bankier eene aanzienljjke som was uilbe'aald voor den be wezen dienst. Walewski verviel dan ook door de laatste woorden in een droef gepeins. Zjjn han len balden zich tot vuisten en zjjn gelaat vertrok smarteljjk. Wordt vervolgd) lit Ut It coiiaiiT. kfragêlaó voor eSTooró- on ABOWWBMBWTBPBIJB AGITE MA WON AGIT ATB.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1905 | | pagina 1