No. 5991
Vrijdag 5 Mei 1905
39ste Jaari' ang,
1
ti)ag6laó voor ciïooró- on
In de Kamer.
Een gevaarlijke bende.
Buitenland
Per 3 maanden tooi Uaarlem
Voor de overige plaateen in Nederland franco per post
Toor het buitenland
Afaonderlgke
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacten r-D irectenr W. KÜPPERS.
BUREAU St, Janestraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
0 PBIJS DKB AJDVBBTBHWBJr.
Van 1—6 regels n
Elke regel meer 75.0. CenU
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant.
Bet schiet met de behandeling der On
der wjjs-noveile slecht op. De drie zit*
tiogdagen der vorige week brschteu ons
ternauwernood een artikel verder. De
oorzaak biervan is, dat er zooveel amen
dementen woiden ingediend, die natuur
lijk moeten worden toegelicht, afgewon
of gewijzigd, verdedigd of overgenomen,
aangenomen ol verwerden. En dit al
vraagt tjjd, inzonderheid, als men doe*"
gelijk mr. Troela tra, die tfdens
de algemeene beraadslagingen voor her
stel van gezondheid in Zwitserland
thai.s zjjo schade tracht in te halen, wat
natuurlijk it'ibbeling geelt met den voor
zitter.
Na zal men misschien zeggen't Is
toch te prjjzen, dat men door amende
menten tracht het wetsontwerp öf te ver
beteren, of zich meer naar den zin te
maken, zcodat men er kan voor stemmen,
't Zoo inderdaad te pi ijzen zjjn, indien
alle amendementen met die zuivere bedoe
ling werden ingediend. Dit is echter vol
strekt niet het geval, ten minste wat de
vale amendementen van links betreft. Oi
deze worden aangenomen of niet, het li
berale bloc zal bjj de eindstemming eens
gezind bljjken in zgn halstarrigheid. Hier
komt nog bjj, dat vele van die amende
menten ieiteljjk buiten het aanhangig ont
werp staan en louter ten doel hebben,
der Regeering en het bjjzonder onderwjjs
moeiljjkheden in den weg te leggen.
Zoo b.v. de kwestie der waarborgen.
Borg e si us vroeg, toen by in 1901
het subsidie verhoogde, vols.rekt niet om
verscherping der waarborgen voor goed
onderwjjs, zoo afdoende waren zjj al. En
hoewel thane de Regeering toch meerde-
ra waarborgen stelt, was msn links niet
tevreden en vroeg nog meer. Indien nu
met het geven dezer waarborgen wat vjj_
andeu der wet tot vrienden konden wor-
d-.n gemaakt, zon men van rechts allicht
toeschietelijk zgn, want het bij tonder
onderwijs behoeit geen toezicht te schro
men. Van znlk een bekeering is echter
geen sprake, zoodat men onzsrzjjds af
wijst wat men niet noodig acht.
Nog een staaltje van linker gedoe. De
regeering had reeds overgenomen een
amendement van Wjjnbergen om de
vergoeding voor huishnnr ook toe te ken
nen aan ondtrwjjzei s-weduwnaars, die
minderjarige kinderen in hnis hebben. Dit
was den heer 8 m e n g e niet genoeg.
Hjj wilde die tegemoetkoming uitbreiden
tot alle onderwjjzers-weduwnaars, ook al
hebben zjj geen kinderen, zoodat een der
gelijke celibatair toch huurgeld zon trek
ken al ging hij op een kamer wonen en
had de heer 8 m e e n g e ten minste zgn
denkbeeld goed belichaamd, maar hg ver
bond zgn gulheid aan het vage begrip
«huishouding», wat inderdaad al een ge-
makkeljjke marjier van wetsformuleering
ie.
Onder deze omstandigheden had de
Minister groot geljjk boos te worden en
te zeggen
vaardt. Dit viel de oppositiepers bljjkbaar
tegen, wjjl tegemoetkoming aan hun wen-
schen bjj de linkerhaeren ondergeschikt
aan hun zacht naar bljjvende agitatie
tegen het wetsontwerp* Zjj kunnen in-
tnssehen de meegaandheid vau rechts niet
eotkenaen en trachten daarom de betee-
kenis ervan te verkleiaeu. Hoor b.v. het
beminneijjke «Land en Volk»
Hoofdagenten voor het
Buitenland
Compagnie Génerale, Publicity Etrangère
9.L. DA ÜBE Co JOHN., F. JONES Succ. Pari» SlbisFaubourg Montmarire
«Op die wjjze komen wjj niet ver
der. Er zgn nu 't was Woensdag
toen Z. Exc. aldus sprak al 27
amendementen ingediend laat ons aan
nemen, dat voor elk amendement twee
nar noodig is, dan hebben wjj dus
FEUILLETON
Vervolg.)
Peiser zag dit met geheim welgevallen.
Mochten zjj allen ten onder gaan, die
Russische honden, mompelde hjj. TJw vader
hebben rjj het hart gebroken. Ik heb den ge-
nadigen heer nog gekend als overste bjj het
Poolsche Ulanenregiment, dat hjj bjj de revo
lutie in 1880 had opgericht. Gjj waa>t toea
nog niet geboren. Hjj wérd gevangen genomen,
nadat twee zijner zones, uw broeders, in zjjn
eigen regiment gevallen waren De genadige
heer werd tot levenslange verbanning naar
Siberih en dwangarbeid in de bergwerken
veroordee'd. De gravin uw moeder echter deed
een voetval voor generaal Paskewitsch, den
nienwen stadhouder, en liet zich met den
half begenadigden echtgenoot in Radow ge
vangen zetten. Hier werdt gjj geboren, heer
graai, maar uw vader overleefde den smaad,
het vaderland aangedaan, niet lang; hjj stieif,
toen gij nauwelijks vijf jaar oud waart. Jam-
mpr van den edelen heer 1
Peiser beschouwde den jongeling met loe
rende blikken, terwijl bjj bezig was zulke
droeve herinner'ngen bij hem te verlevendigen,
en vervolgde dan
voor de amendementen noodig 54 nar,
nog buiten beschouwing gelaten art.
4 (de uitkeeriDg aan de gemeenten be-
treffend) dat ook nog wel tjt eenige
discussie aanleiding zal geven. Wan
nier wjj nu ruim rekenen, dat wjj bier
per dag vergaderen 5 nur, dan behoeft
men niet te vragen, wanneer wjj hier
met de geheele wet gereed zullen bo
men. Daarom geloof ik, dat de r gee-
ricg volkomen het recht heeft, om,
waar dit ontwerp slechts een scherp
afgebakende strekking heelt, zich van
al de amendementen, die ik niet an
ders dan hors-d'oeuvre kon noemen,
kort af te maken.»
De rechterzjjde kan tegenover de «fat
soenlijke obstructie» om met de «Te
legraaf» te sprekende linkerzjjde niets
anders doen dan lermjjden de debatten
cog meer te rekbeu. Heel de vorige week
spraken dau ook, behalve minister K uy-
per, van rechts alleen de heeren Tal-
ma, die wel moet praten als voorzitter
der eommissiè van rapporteurs, en B ij-
leveld, die .eenige amendementen had
ingejdiend, waarvan er een de rechtspo
sitie der onderwijzers betreffend, ten deele
door den n inister werd overgenomen, de
overige door den voorsteller werden ts-
ruggetrokken. Uit deze houding der recht-
sche leden distilleerde de vrijzinnige j er«
al, dat de Regeeringspar jj tan geen
overleg w 11e wet9n en maar trouw alle
linker amendementen verwierp. De libe
rie heersn maalden zich daar vrooljjk
om tot Vrjjdag Toen toch bleek,
dat reehts wel degeljjk met billjjkheii
en gezond oordeel wordt gehandeld dat
men rechts geenszins maar klakkeloos stemt
doch werkeljjke verbeterirg gaarne aan-
-—Maar eens zal de dag der wraakjvoor do
Russen komen. Er zal eene afrekening met
hen gehouden worden
Walewski zag verrast op, toen hjj de laatste
op driftigen toon door Peiser uitgesproken
woorden vernam en deze scheen in het spelen
van de rol eens geestdriftigen patriots een
zeker genoegen te vinden, want de rechterhand
als tot het afleggen van een eed opheffend,
sprak hjj plechtig
Ik ben slechts een armen man, doch
bemin mjjn arm Poelsch vaderland even innig,
als maar eenig edelman het doen kan. De
graaf bevindt zich in het huis van een patriot
Ook ik ben "bereid' wraak op Rusland te ne
men, ook ik wil met alle krachten bjjrlragen
tot den ondergang van den gruwzamenonder
drukker, en misschien zgn al mjjn krachten
met zoo zwak als men wellicht gelooft
W alewski was bjj het vernemen dezer woor
den opgestaan en met verbazing op zjjn gast
heer toegetreden.
Hjj reikte hem de hand.
Peiser, gjj kunt nut ge'ooven, hoe goed
het mg doet in dezen tjjd van kommer en
angst een Poolsoh patriot te ontmoeten. Geel
mq uw hand.
Peiser maakte eene Hnkscbe buiging.
Het zou niet passen, zeide hjj, indien
de arme man met den hooggeboren heer als
vriend en broeder zou w llen verkeeren.
Spreek zoo niet 1 antwoordde Walewski
met stralende oogen. Vaderlandsliefde kent
geen verschil van stand. Alle patriotten zjjn
vrienden en broeders.
«Twee dikke strepen aan de balk
Wat thans in de Tweede Kamer is
gebeurd, grenst aan het ongelooflijke.
De commi sie van rapporteurs over
de onderwjjsaovelle en de Minister
vau binnenlandsche zaken hebben op
twee punten de heeren Ter L a a n c.
s. en de heeren Ketelaar en con
sorten de hand gereikt ter verbetering
van de bijdrsge-iegeling in art. 54
bis.
Nu ja 't betrof geen levenskwes
ties, maar toch zaken van eenige be-
tiekenis de waarborgen voorde iechte-
positie van tjjdelijk aangestelde ondtr-
wijzers bjj 'i bjjzonder onderwjjs en
een verbod van nering- of ambtsuit-
oefeuing, behalve in 't onderwjjs en
behoudens dispensaties door Ged. Sta
ten te verleecea, voor bjjzondere even
goed als voor openbare onderwjjzere.
Het had wel heel wat voeten in de
aarde en in de lange pauze scheen er
tas8chen den Minister en drn heer
Tal ma zeer ernstig beraad over te
hebben plaats gehad maar 't slot wa»
dan toch een miêgaandhtid vaa hun
zjj le mit de voorstanders van het
openbaar onderwjjs en van de bevor
dering van het vdksonderwgs in 't
algemeen, waaraan men totaal is gaan
wanhopen in de laatste weken.
Dat de Minister en de Commissie de
eischen van 't aanstellings - contract
voor de bjjzondere onderwjjzers inden
geest van den heer B jj 1 e v e 1 d wat
uitbreidden alléén niet zoover, als
de heer Helsdingen c.s. 't wensch-
ten lag in de richting van de
geheele behandeling dezer wet. Maar
de mi ê^aandheid met de socialistische
en vrjjzinnig - democratisch-libersle
amendementen deed ons versteld staan.»
Uit dit alles spreekt wretel, Diet waar
Wrevel over hef feit, dat de rechterzjjde
niet rjjp en groen afstemt, maar ter de-
ge weet te waardeeren wat h. i. goed en
nuttig is. De houding der oppositie,
dD, zoo gaarne met on verzoen Ijjke te
genstacdérs zou te doen hebben, wordt
daardoor niet versterkt wat ons
gioot genoegen doet en de linksche hee
ren zich maar moeten laten getroosten.
Italië.
In het Vaticaan heeft men een niea-
we electriscbe lift gebouwd, teu gebrui-
ke vaa den Paus en koninkljjke bezos-
kers.
Het appartement des Pansen bevindt
zich op de derde verdieping.
De H. Vader heeft dezer dagen Mgr.
Cerébotaui in audiëntie ontvangen,
wiens naam in Italië haast even beroemd
is als die van Marconi.
Mgr. Cerebotani heelt reeds tal
van uitvindingen gedaan op het gebied
der elect'iciteit.
De ltaliaansche regeering heeft hem
ontboden om proeven te leveren van zjj-
ne uitvinding om automatisch het voor
komen van spoorwegbotsingen te experi
menteeren.
Hg heeft te Rome reeds eenige con
ferentie! gegeveu op het ministerie van
marine en voor de journalisten-vereeni-
gicg.
Ziehier enkele van zjjne jongsts uit
vindingen «de Teletopome'er», een in-
strnmant om zonder berekeDiogen afstan
den te metrn; «du Selector», welk instru
ment dient om langs een draad velschil
lende electrische stroomen te leiden«de
teleautograaf» waardoor men langs te-
legreflschen weg handschriften en teeke-
ningen kan overbrengen.
Er zgn thans twee groote bede
vaarten in de Eeuw. Stad, bjj gelegenheid
der Paeschfeestea een uit Oostenrgksch
PoleD, ruim 500 pelgrims tellende, waa--
onder 250 studenten een uit Hongarjje,
die 500 personen telt.
De toeloop van vreemdelingen is dit
jaar buitengewoun druk, al heeft een
groot aantal uit betuchtheid voor de
spoorwegstaking, inden loop der vorige
week de stad verlaten.
-Alleen de Hollanders, die nu te Rome
vertoeven, kan mea wel ielleD bjj dozjj-
nen, meest andersdenkenden.
la «Hotel de Russie» zgn er bjjna 25
gelogeerd.
Amerika.
De telegraafegentschappen verspreiden
in alle richtingen de tgding, dat de pre-
sideLt van de Republiek Guatemala een
slachtiffer van booswichten geworden is,
Volgens de «Morning Post, die uit
Wa-hiogton desaangaande nadere in-
üchtiogen heeft ingewonnen, is de tgding
ran den moord op president G a b r e r a
(zoo heet het slachtoffer) aldaar nog niet
bevestigd.
Hg greep Pe ser's hand en schudde die
harteljjk.
Bet vaderland kan dus op den graaf
ten allen tjjde rekenen vroeg Peiser loerend.
len allen tjjde I Kunt gg daaraan twü«
leien
NeeD, ik twjjfol nie'. Maar misschien
herinner ik den genadigen heer binnen kort
aan deze woorden.
Gjj zult mjj steeds bereid vinden. Hoe
eerder, hoe liever. Maar laat ons hu nog eens
over mjjn moeder spreken, die eveneens niets
vuriger wenscht dan de bevrjjding des vader
lands. Hebt gij haar bericht doen toekomen
betre ffunde mjjne redding t
Dat zou zeer oavoorzichtig van mjj geweest
zijn en had de genadige vrouw in groote
moeieljjkheden kunnen brengen I
Langs den gewonen weg zeker, maar
zouden haar door een tusschenpereoon niet
eenige regelen kunnen toegezonden worden P
Hoe zal zjj zich thans over mg beangstigen,
terwjjl eenige woorden voldoende zouden zgn'
o a haar gerust te stellen I
De geaadige vrouw, merkte Peiser op,
moet wel bericht ontvangen hebben, dat haar
zoon ontvlucht is, en dit is voorloopig genoeg,
want de hoofdzaak is toch maar, dat bjj over
de grenzsn gebracht is. Nu zullen juist we
gens uw vlucht, de Russen uwe moeder ten
scherpste doen bewaken, en indien iels ontdekt
werd, dat uwe tegenwoordige verblijfplaats
gissen deel, zou dit niet alleen u zeiven maar
ook uw moeder in gevaar brengen. Reeds het
•ohrift ie gevaarlijk, al» het herkend wordt.
Frankrijk.
De republikeinsche meerderheid van
den Conseil geréral van Quimper heelt
eenebjjeenkomst gehouden om van gedach
ten te wisselen over ds scheiding van
Kerk en Staat.
Vóór deu aanvang daarvan werd aan
den voorzitter een adres overhandigd,
I waarin wordt aangedrongen, dat aan de
voorgenomen scheiding geen kracht van
j wet gegeven worde.
Mede werden er adressen gericht tot
de voorzitters van Senaat en Kamer.
Adressanten drukken hun leedwezen
uit, dat de departementale raden, soomede
die der gemeenten, niet geraadpleegd zgn,
alhoewel de provinciën en de gemeenten bg
h Vb00'8000™600 scheidiD8 8root belang
Moge dit voorbeeld van het trouwe
Bretagne over g.heel Frankrnk navol
ging vinden
Het bestuur van de vredes-bonden in
r rankrjjk heelt aan de voorzitters van de
algemeene raden een Adres gezonden,
waai in verzocht wordt pogingen te mogen
aanwenden em tot beëindiging van het
bloedvergieten in het verre Oosten te ge
raken.
Men wil alzoo in Frankrjjk dat van
daar uit interventie worde aangeboden.
Frankegk is dus bepaald tot de over
tuiging gekomen, dat het met zgn vriend
en bondgenoot «vadertje Nioolaas» al-
lerhacheljjkst begint uit te zien.
De miaisterraad is onder voorzitterschap
van president L o n b e t iu het Elygée
bijeengekomen,om het definitieve program
ma vast te stillen voor de ofliciëele ent
vangst van koning Alfonso van Spanje.
Belgie.
Uit Berljja is te Brussel vernomen,
dat de Duitsche kroonprins, onmiddellgk
na zg'ue echtverbiotenis eene huwelijks
reis gaat ondernemen, die eenige weken
duren zal.
De kroonprins zal met zjjne bruid ook
een bezoek aan België en Fraukrgk bren
gen.
Rusland.
Deelderi wjj gisteren de verbindende
maatregelen ten gunste van de vrnheid
van godsdienst mede, thans' kuuneo wij
daaraan nog toevoegen, dat luidens draad-
berichten uit het Cza ren rijk, deze maat
regelen over geheel Rusland eeu kalmee
renden en verblijdenden indruk gemaakt
hebbeD.
Mitschien zou iemand anders voor mjj
kunnen schrjjven.
Wie zou het moeten doen? Een ander
in het geheim betrekken, alleen om eenige
regels te schrgven, dat zon toch onverstandig
zjju 1
Walewski aarzelde een oogeablik, daarna
vroeg hjj
Zou het niet mogelijk zjjn, dat uwe
dochter die weinige regels voor mjj schreef
Gij kunt niet begrijpen, hoeveel rustiger ik
zou zgn, indien ik wist. dat mjjn moeder be
richt omtrent mij had 1
Mijn dochter P zeide Peiser. Hm 1 Ja 1
Die kan alles schrgven: Poolsch, Fransch,
Duitsch. Zjj heeft zeer veel geleerd. Ik zal
e ns over de zaak nadenken. Maar nu, goeden
nacht
Peiser vertrok zonder antwoord af te wach
ten en begaf z'ch naar beneden, naar zjjn
werkkamer, waar hg nog lang ingedachten
verzonken aan de schrijftafel zat, ten slotte in
zichzelven mompelde.
Hjj zal het doen! Ik geloof het zeker^Hjj
is jong, vurig en vol haat jegens de Russen.
Hjj zal ieder middel tot wraak aangrijpen*
Aan zijn verlargen Ut het schrgven van dien
br'ef zal ik voldoen I
HOOFDSTUK IV.
De volgende dag was een Vrjjdag.
Peiser bleel thuis en werkte in zjjn kamer,
's Namiddags liet hjj zjjne dochter roepen en
eeide alleen:
Onlusten in Rusland.
Over het bloedbad, dat den eersten
Meidag ia de straten van Warschau is
aangericht, worden de navolgende bijzon
derheden medegedeeld. Tot 12 uur des
middags was alles rustig. In de Wolga-
wjjk riep toen een student «Nieuws van
thet oo'logsterreinen daarbjj gaf hjj
e-n omstandig verhaal van de Russische
rampen.
Toen men hem wilde arrestreren, schoot
Dezen avond tal on*e gavt met ons aan
tafel komen; wil daarop dns bjj het bereidtn
van den maal tjjd rekenen.
Vervolgens hield hjj zich met een zeer ge-
heimzinnigen arbeid bezig, waartoe hu zich
naar den kelder b gaf, die tot distilleering der
geestrgke dranken diende.
Deze bereiding geichi dde anders op nog
zeer eenvoudige wgze en bestond hoofdzakelijk
hierin, dit Peiler.een mengsel van spiritus
en water door een met houtskool gevuld vat
filtreerde, waardoor de drank verkregen werd'
dien zjjn klanten iederen marktdag in groo-
tere of kleinere flesschen mee naar huis na
men.
Peaer hield zich echter thans niet met deze
drankbereiding bozigin dit geval toch zou
het niet nooiig geweest zjjn, de kelderdeur
zoo zorgvuldig te sluiten en er van binnen
de grendels voor te schuiven, en nog voor
het kleine vuile ondoorzichtige kelderven
ster oude zakken te hangen.
Na dns de meest mogeljjke voorzichtigheid
te hebben in a"ht genomes, rolde hjj uit eeu
hoek een groot vat naar vorer, waarvan hjj
voorzichtig het deksel afnnm en dat bleek met
kalk gevuld te zgn.
Peiser logde in een kleinen haard een vuur
aan, haalde eenige stukken sterk bandjjzer te
voorschjjn, welrje hjj verwarmde en waarmee
hjj beurtelings in het midden der harde kalk-
massa een rond gat uitbo'de, dat telkens.die-
per werd.
{Wordt vervolgd)
ABOBTNE ME WTSPBIJ 8.
••e.7'/f,r
AGXTE MA WOW AGITATE.
8.)
