6002
Donderdag 18 Mei 905
3öste Jaargang,
Hbagêlaó voor iSïooró
131 II1)
enSuió'éiollanó.
De moderne Oorlogsvloot.
Een gevaarlijke bende.
Buitenlan
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overig*, plaatsen in Nederland franco per poet -
Toor het buitenland
Afzonderlijke nnmmera
Dit blad verschijnt dagelijkt, behalve Zon- en Feestdagen.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Hoofd re dacten r-D irectenr
BUREAU St, Janastrmat. -
W. KÜPPEKS.
- Haarlem.
Van 1—6 regels50 Gents
Elke regel meer 7</,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Con t a t
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicityEtrangère
Q.L. DADBE fy Co JOHN., f. J OA/ES Suec. Parte 31bisFaubourg ifontmartre
Het geweldigste drama ter zee, dat de
nieuwste krggshistorie te boet n heeft,
zal binnenkort in het verre Oosten tus-
schen de Rossen en Japanners worden
afgespeeld. Wat de eind-oitkomst van
deze ontzaglijke worsteling ook wezen
moge, vast staat wel, dat ze aan de in
zenuwachtige spanning toeschouwende
Mogendheden weer kostbare lessen ge
ven zal.
Dat gaat zoo met eiken modernen
krjjg; doch bet geldt vooral van den
strgjd ter zee, die thans, wie weet, de
besüssiog in laatste instantie brengen zal.
Reeds na den voor de Russen zoo on-
galnkkigen afloop van het zeegevecht in
Augustus kwam men tot de conclusie,
dat de zwaar bewapende slagschepsn
den doorslag gaven zelfs de gepantserde
kruisers een ondergeschikte rel vervulden
en de licht-beschermende bodems, enkel
met kanonnen van middelbaar kaliber
voorzien, in den slag nauwelijks meer
meetelden.
Op eeu afstand van zevenduizend meters
wordt tegenwoordig het vuur al geopend.
Dan kunnen alleen maar da grootste
stukken vaa 28 of 30,5 c.M. met hun
projectielen van 270 tot 400 K.G. ge
wicht, uitwerking hebben op een ge
pantserd boord. En daarom was er al
sprake van, dat in de bouwplannen der
toekomst slagschepen met niet dan het
allerzwaarste geschut zouden opgenomen
worden. Dh lichtere kanonnen moeten
dan enkel dienen voor het afweren van
torpedobooten.
Wat hieruit wordt, zal na den huidi-
gen zeeslag wel bljjken. Maar ia de hier
aangeduide richting staren de groote mo
gendheden al sinds eenige jaren.
Tot dusver hadden de linieschepen
gemeenlgk maar vier van de zwaarste
kanonnen aan boord, in barbettes vóór
en achter; de nieuw aangebouwde sche
pen voor Engeland en Japan hebben er
nog vier zwBre stukken bggekregen, zoo
dat het cgfer der groote snel vuurmonden
na op acht komt en dan zgn andere
mogendheden er weer op bedecht om het
kaliber van hun zoogenaamd middelbaar
geschut op te voeren.
De snelvuurkanonnen van 15 c.M.
(negentigponder-) vormden lang de grens,
maar voldcen voor een gevecht op groo-
ten afstand thans niet meer. Duit-ch-
land heeft daarom voor de schepen der
«Brunswjjk»klasse het kaliber op 17
FKV1LLETON
Vervolg.)
Aan hare voeten lag Baruch, die huilend
en jammerend den zoom van haar kleed
kus'e naast hém stond Walewski, naar het
scheen doodeljjk ontsteld, maar vol hartelijke
bezorgdheid.
Hoe kwtm hjj hier? Waarom lag Baruch
wor haar op de knieën? Wat was er toch
gebeurd Zjj moest zich bezinnen, langzaam
bezinnerr, toen eensklaps het ontzettend be
wustzijn van de werkelijkheid haar overviel,
en zij plotseling wist, wat de oorzaak harer
onmacht geweest was.
tiet bewustzijn had haar verlaten in het
oogenblik, waarin het haar duidelijk werd,
dat baar vader het hoofd eenor valsche mun
tersbende was, toen de geheimen, die haar
sinds maanden omgeven hadden, eindelijk wa
ren opgelost door de onvrjjwilige bekenteais
van Baruih.
Maar wat deed de vreemdeling nevens
haar, wat dejd Walewski hier Hoe kwam hjj
hier
En dat hij nu juist moest komen in dit
vreeseljjkste oogenblik haars levens. Zjj hief
met moeite het hoofd op en vestigde met
c M. gebrachten Amerika beeft
eenige bodems op stapel of in dienst,
waarop stukken van 21 c.M. met pro
jectielen van 200 pond als middelbaar
geschut zgn opgesteld.
Al geweldiger dus
Ja! de nieuwste pantserkrïisers over
treffen na reeds in kracht en macht de
linieschepen, die vóór tien jaar onweer
staanbaar heetten Het ideaal der vloot-
bouwe s is nu het slagschip dat enkel
kanonnen van 28 of 30,5 c.M. voert, 10
of 12 in getaldat een vaart van
20 mjjlen behoudt en zelfs zóó sterk
gepantserd is, dat de zwaarste projectie
len er als hagelkorrels op afstuiten.
Dat is dan het linieschip der toekomst,
zooals Japan er al ééo ontworpen moet
hebben. Een bodem, die 19.000 a 20.000
ton zal meten, maar dan ook over de
twintig millioen kosten zal. Heel wat
meer dus dan geheel ons marine-bndget
per jaar eischt
De kleinere Staten hebben daar na-
taurlgk het nakijkei van. Alleen de
grootere en grootste mogendheden kua-
nen zich zulke dure gevechtsschepen aan
schaffen.
Dan, wat man ook bouwe aan gewel
dige linieschepen of reusachtige pantser
kruisers en welke lessen men ooktr.kke
uit deu nu op banden zjjnden zeeslag,
het nog aldoor nitdjjen der marine-bud
getten bjj de grootste magen dheden staat
ontwijfelbaar vast.
In de tjjdruimte van 1895—1905 zgn
de uitgaven voor de vloot bjj de groot
ste mogendheden (Japan niet meegere
kend) met 35 percent geklommen. Duiiscb-
laud, Oostenrijk, Frankrijk, Engeland,
Italië, Rusland en Amerika, hun bud-
1 get klom van 950 millioen gulden in
1898 tot 1300 miliioen in het vorige
jaar.
Eu dat zal wel zoo doorgaan, al zou
den enkele verschijnselen uit den laatsten
tjjd schijnbaar op stilstand wjjzen.
De vraag, waar we op deze manier
heengaan, klemt alzoo meer dan ooit.
Men Bpreekt van het «Mariuisme» ter
aanduiding van den koortsauhtigen ijver,
waarmede de groote mogendheden thans
op de uitbreiding hunner vloten bedacht
zgn. Al kolossaler en kostbaarder sche
pen, al booger budgetten voor de ma
rine.
In vroeger eeuw warende groote oor
logen tameljjk wel tot Eeropa be
perkt. Het gold daaibjj meest de be
scherming of uitbieding der landgrer.s,
en de vloot vervulde voor de vastelands-
vragenden blik hare oogen op hem met zulk
j eene uitdtukking van atmatting en zielesmart,
dat Walewski zich tot haar voorover boog en
j met onzekere stem innig vroeg
I Gevoelt gij u beter Ik vreesde, dat gij
opnieuw in onmacht zo uit vallen.
ik dank u, zeide Esther mat, en strek
te hare linkerhand als ai werend Walewski
tegen.
Deze echter greep die hand en omsloot
haar met de zjjne, Hij boog zich naar voren
en drukte eeu kus op Estner's hand, onder
welken hare vingers krampaohtig te zamen
trokken.
Met een ruk trachtte zjj hire bind aan Wa
lewski te onttrekken, maar deae hield haar
m. t zacht geweld vast.
Ik werd, zeide Walewski, door Baruch
geroepen, die bij mjj binnen vloog, om mjj
mee te deelen, dat gij dood waart. Vol schrik
en angst jjlde in naar beneden, en zag toen
toen tot mjjn onuitsprekelijke vreugde, dat
dat s'echt» een onmacht uwe zinnen geboeid
hield.
Hare vingers beefden in zjjn handeu. Hjj
had dus om haar gebeefd, in angst en schrik
verkeerd, om haarZjj hoorde het heden
aan den klank zjjner stem, zjj zag het bjj
den enkelen, vluchtigen blik, dien zij op zjjn
gelaat w'erp, aan het trekken zjjner mond*
hoeken, aan den eigenaardigen glms van
zjjn oogen.
Esther sloot de oogen en legde haar hoofd
tegen de leuning van den stoel.
Zjj hoorde weer zijn stem en bjj dien klank
mogendheden een ondergeschikte rol.
Thans strekt het veld van actie zich
over de halve wereld oit eu is hecjuist
de marine, die de «leveusbelangen» der
groote mogendheden buiten eigen terri
toir verdedigen moet.
De bofsirgen der toekomst tusschen
de Si aten der oude wereld zullen ook
niet meer alleen in 't Kanaal, in Mid-
dellaudsche- of Oostzee plaats hebben,
maar. Indische Oceaan en Stille Zee vor
men almeer het terrein, waarop deslrjjd
om de macht woidt gevoerd. De legers
kunnen slechts elag leveren aan de kus
ten der oceanen de groote, beslissende
worsteling wordt op deze oceanen zeiven
ten einde gebracht.
En als we er dan aan denken, hoe het
Japansthe imperialisme zich straks tot
nieuwe exploiten tal wapenen; hoe het
Britsche en Amerikaansche imperialisme
ieder voor zich naar wereldmacht streeft
en in de vloot zgn grootste sterkte zoekl;
hoe Rusland als duurbetaalde les van
dezen oorlog, zich Btraks weer m t koorts
achtige drift op de vernieuwing en uit
breiding zjjner marine zal werpen hoe
Duitechland's keizer in Oost en West de
grootheid en kracht van zgn rjjk poogt
te vermeerderen dan mag de vraag her
haald, waar het eind zal zgn van dit
«Marioisme» onzer dagen.
We staanhier voor onbegrensde moge
lijkheden. Niemand vermag achter den
sluier te zien, die de toekomst voor ons
verborgen houdt.
Maar nèl moet de gedachte, dat het
eens, bg een algemeeue gisting, tot een
reuzenworsleliug, tot eeu strjjd om de
oppermacht tnsschen deze geweld:ge vlo
ten komen kan, ons om het onzagljjke
van dien strgd, met bange ontzetting ver-
vu'leo.
Want, dat zal de strgd der groote
wateren zgn, waaibjj de zee-oorh g tus-
schen Rusland en Japan nog maar kia-
derspel is.
Frankrijk.
«De tjjden veranderen, en wij ver
anderen in dezelve», heeft een der La-
tgnsche dicht rs gezegd, en iedereu dag
worden deze woorden bewaarheid.
Wie had na 1870 kunnen denken, dat
het tusschen Frankrijk en Dmtichland
ooit tot beleefdheids wisselingen en boffj-
ljjkheden zonde komen
En toch, de geschiedenis van de laatste
tjjden wjjst op eene langzame verbroede
ring tusschen Frankrjjk en Duitscbland.
speelde om baar lippen eeD gelukkig lachje.
Zij boorde hem zeggen
Ik vend u onmachtig op den grond uit-
gestrekt en hief u op. Hebt gjj de zwakte
tlrans overwonnen P
Esther dankte hem door een lichte hoofd-
buigi-g.
Heeft iets of iemand u verschrikt
vroe* Walewski deelnemend. Of is er iets ge
beurd, dat u in zulk een toestand van rpwin-
ding bracht, dat dit u het bewustzjjn deed
ve liezen?
Waarom stelde hjj deze vraag \Vsarom
werd Esther in dit oogenblik van zalighai l
en droomen met zulke ruwe handen opge
schrikt, om in de verschrikkelijke werkeljjk-
heid te worden teruggestooten
Met een ruk onttrok zjj Walewski hare
hand en richtte zjj zich met moeite van hare
zitplaats op.
Ik dank u, zeide zij haastig en met
neergeslagen oogen. Ik gevoel mjj beter, het
was slechts een voorbijgaande aanval van
zwakte. Ik dank u voor uwe hulpik dank
u oprecht! Maar ik behoef d e thans niet
meer, ik denk dat thans rust mjj liet meest
zal helpen.
Zjj zag vluchtig naar hem op, eu bemerkte
dat zjjne oogen met onderzoekende blik op
haar gericht waren. Hare hand omklemde de
leuning van den stoel vaster, want zg gevoelde
dat dezen blik niet zou kunnen doorstaan, dat
de kleur der schaamte over haar leugen, haai
naar het gezioht vloog,
Het verheugt mij, dat het beter met u
Een nieuw staaltje daarvan levert
wederom hst volgende
De Fransche ministerraad, in het
Elys éi vergaderd onder presidium van
president Loubet, heelt besloten tot het
zenden van een bjjzonder gezantschap
naar het Hof van Wilhelm II, teneinde
de Frarsche Republiek ter gelegenheid
van het huwelgk vaa den kroonprins te
vertegenwoordigen.
De Regeering heeft echter nog niet
beslist, ol dit gezantschap uitfluitend uit
militairen zal worden samengesteld, dan
wel uit militaire en civiele autoriteiten.
In de Fransche Republiek is Zaterdag
Z. D. H. Mgr. Bal ai n bisschop van
Anch overleden. Er zgn nu tien bisschops
zetels in Frankrjjk en twee in de Kolo
niën onbezet, nl. te Ajaccio, Bayonne,
Chartrss, Dyon, Laval, Nevers, St. Jean-
de-Manrienne,Vannes, Versailles, Reims,
Agen en Aucb.
Belgie.
Zondagavond is er brand uitgebroken
in de machine-galerjj ter Luiksche we-
reldtentoonstelliog.
De vlammen deelden zich in eene span
ne tijd aan de feestzaal mede, waar ko-
nng L e o p o 1 d bij zgn bezoek ontvan
gt n werd.
De brandweer, geholpen door het per
soneel van het restaurant Emtnel, was
spoedig het vuur meester.
Voor d8 dameswereld bieden de tijken
paviljoenen van het Brnsselsche handels
huis Vaxelaire-Claes Co. ter wereld
tentoonstelling eeue groote aantrekkelijk
heid. De mode prjjkt daar in al here
schakeeringen, verscheidenheden en klea-
ren. Toilets en meubelen, in allerhande
vorm en stjjl, lokken de dames wereld ais
van zelf naar deze tempels van weelde
en pracht.
Engeland.
Koning Ed ward heeft Zaterdagna
middag in het Bnckinghampaleis, te
Londen eenige der visschers ontvangen,
die zich bij het geval der doggersbank
door hunne koelbloedigheid hebben on
derscheiden. De koning heeft elk hun
ner de medaille der Albertsorde over
handigd. Juist ophet oogenblik dat deze
plechtigheid plaats had, ttieif te Huil
de kapitein W h e 1 p t o n van de vis-
echerssloep «Mino»,die aan de Doggers-
bank door rusBische bommen erg gekwetst
was geweest en die tot nu toe niet van
zjjne wondeu hersteld was.
Italië.
't Bijjft Marocco voor en Marocco na.
Keizer Wilhelm heeft door zgn bezoek
aaD Marocco den mogendhedea heel wat
hoofdbrekens bezorgd.
Na Frankrjjk, Engeland en Spanje
begint ook Italië ongerust te worden.
Luidens een telegram uit Rome heeft
een Kameratgevaardigde tot den onder
gaat, zeide Walewski nu weer rustig eD, naar
het Esther voorkwam, eenigszins vormeljjk. en
daar gjj mjjn bjjetand niet meer noodig hebt, j
zal het wel bet beste zjjn, dat ik u thBns aan
de rust overlaat, die gjj zoo dringend noodig
hebt.
Hij boog zich zoo stjjf, dat Esther het t'n
weerwil harer_ opwinding bemerkte en ging
dan de deur uit.
Es'her leeft weer Esther is niet1
meer dood Esther leeft weer jubelde
Baruch. Baruch is verlamd geworden van
angst toen hjj in de kamer kwam en
Either dood zag liggen Baruch heeft i
gedacht, dat de engel des doods Es'her had ge- j
naald, Baruch is naar boven geloopen naar
den vreemdeling. Ook de vreemdeling heeft
Esther Tefl niet zoo lief als Baruch.
Baruch heeft Esther alleen lief I Maar
de vreemdeling heeft geschreeuwd van schrik j
omdat Esiher dood was. Hjj is gewor
den w t als sneeuw hij heeft gebeefd,... 1
hjj heefd gewaukeld. zoo.
Baruch deed de onzekere beweging van een
wankelende ca.
Ik dank u, reide Esther aarzelend en
zacht. Ga nu en laat mjj alleen. Ik heb nu
rust noodig. Baruch, gij mcogt terugkomen
als ik beter ben Zeg ook vader niets als hjj
thuis komt, hjj zou tc veel schrikken.
Baruch kuste nog eeis den zoom van Est
hers kleed en sloop op zjjn eigenaardige wjjze
de kamer uit.
Esther was alleen 1 Uitgeput viel zjj weer
iu haren stoel neer tn vouwde de handen in
secretaris van BuitmlaDdscfce Zaken de
vraag gericht, of de Staatkundige en
i handelsbelangen van Italië in Marocco
in voldoende mate door Frankrjjk en
Engeland kunnen gewaarborgd worden.
Onlusten in Busland.
Wie gevreesd of gehoopt hadden, dat
de 148 Mei (eerste Meidag in Rusland)
een beslissendeninvloed op den gang van
zaken zon uitoefenen, ziet deze verwach
tingen als eene zeepbel uiteenspatten.
Het onweer boven Rusland komt niet
tot eene uitbarsting, ofschoon het zon
netje, in den regel bg zware wolken
eene bode van helder weer, achter een
zwarten slnier verborgen bijjft.
De oproerige geest bijjft heerschen,
maar hiermede is ook alles gezegd.
Geen teeken, dat op herstel van de
rast, maar ook geen teeken, dat op spoe
dige nitbarstiog henen wjjst.
Te Öchsenow hebben Zaterdagnacht
soldaten van het 53e bataljon infanterie
verscheidene Joodsche huizen geplunderd.
De politie was niet bjj machte om de
orde te herstellen. Patrouilles onder het
bevel van officieren moesten ontboden wor
den, om de plnnderirgen te doen sta
ken.
De Oorlog in het Oosten.
De vredegeruchten, die nu eu Tan in
de pers komen opduiken, bljjkens tot
dusver uit de lucht gegrepen of nit
slecht ingelichte bron afkomstig te zijn.
Uit Washington wordt thaQS aan de
«Times» gemeld, dat Japan onherroepe-
ljjk besloten heeft, geen onderhandelin
gen met de Russische Regeeriug te ope
nen, alter Togo met R o t j e s t w e n s-
ki heeft afgerekend.
Het aantal RassiEchekrjjgsgevangenen
in Japan bedraagt volgens de «Daily Te
legraph» 10 generaals, 70 hoofdofficie-
rep, 884 subalterne officieren, 8558 on
der-officieren en 50,769 minderen; te za
men alzoo 60,291.
Over de Japanache geldmiddelen, om
oorlog te voeren worde gezegd, dat de
Japanners den oorlog nog tot Maart van
het volgend jaar kunnen voortzette] om
ia kortea tjji de groote uitgaven te bo
ven te komen.
Beweerd wordt, dat Japau het volgend
besluit heeft genomen rfal de vredes-
kwestie betreft
le. Er zullen geen onderhandelingen
of besprekingen worden gehouden voor
dat Togo met Rozjestwensky heeft af
gerekend.
2e. Wanneer het oogenblik gekomen
is, zal Japan direct met Rusland onder
handelen.
Wenscht Rusland echter, dat de pre
sident der Vereenigde Staten als bemid
delaar optreedt, dan zal Japan met
vreugde aanhooreo, wat de president
val hebben mede te deelen. Aldus wordt
aan de «Times oit Washington geseind.
den schoot. Zjj boog het hoofd achterover en
sloot de oogen, als wilde zjj nog eenmaal
verzinken in het paradjjs der droomeD, waarin
zjj zich te voreD, ware het dan ook maar voor
weinige minuten, bevonden had.
Nu, met gesloten oogen, was het haar weer,
alsof de vreemdeling aan hare linkerzij stoid,
als hoorde zjj opnieuw den klank zijner stem
en een zalig gevoel doortintelde haar.
Zij onderdrukte een kreet van schrik, teen
haar valer, 's avonds van zjjn zaken tcrug-
keerend, baar verwonderd vroeg, waarom zjj
in het donker zat. Zjj deelde hem ia ko te
woorden mee, dat zjj ongesteld geworden was
en naar rust verlangde, daarna stak zjj licht
aaD, bezorgde den maaltjjd voor haren vader
om hem daarna te vragen, of zjj zich, om
uit te rusten, nBar hare eigen kamer kon be^
geven.
Eerst teen zjj weer in hare kamer was,
herademde zjj nu althans week de dwang,
dien zjj zich in de tegenwoordigheid haars
vaders had moeten opleggen.
Door Walewski'» aderen vloeide het lichte
Poolsche bloed, dat tot snelle besluiten voert,
in liefde en haa'.
Hij dacht daarbjj echter niet in de eerste
plaats aan zichzelven, veel meer aan Peiser
en Esther.
Wordt vervolgd
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DBB ADVBBTHNTIBN
AGITE MA KON AGITATE.
19.)
