No. 6016
Maandag 5 Juni 4905.
30ste Jaargang.
Overmoed.
Een gevaarlijke bende.
Buitenland.
otjtto n«D a nrrupmBW^niH
ABOWNBMBWTSFBIJB,
Pat 3 maanden roor Haarlem
Voor de overig* plaataen in Nederland franeo per poet
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummere
[Kt blad versehjjnt dagelj/kt, behalve Zon- en Feeetdagen.
H o of d re d a c t e n r-D i r e ct e u r W. KÜPPER8.
BUHIAU St, Janiatraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
PHUS DBB ADVBBTStWTMN.
Van 1—6 regeleCent»
Elke regel meer 7'/, t
Oroote lettere worden berekend naar plaateroimte
Dienstaanbiedingen 25 Gente per advertentie A Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Comt
"aqitb ha non AlOitTtb. 9L. DAUBER Co JOHNf.JON.
ie Génerale PublieitiEtrangère
Pari» Slbie Faubourg Montmartre
Jedoch der schrecklichste der Schrecken,
Das ist der Mensch in seinem Walm.
Wp leven in den tjjd der Schiller
vereering, en
bet Hollandsche volk,
dat zjjn eigen groote dichters vergeet, vjja
Vondel niet kent en niet leest, die toch
vijj wat hooger staat dan de Duitsche
zanger, loopt eameo om dan vreemde
te eeren en hem kranzen te vlechten.
Maar zoo zjjn wg na eens. Wat van over
de grenzen komt, dat scbjjnt voor ons
het ware 1
Zoo werd dan S c h i 11 e r geëerd en
geprezen, zjjne verzen voorgedragen en
verheerlgkt,zgne «Maria Staart» gespeeld
en toegejoicht, en zoo namen wg ook nog
eens onzen Schiller ter hand en bla
derden hem nog eens door, en daar viel
plotseling ons oog op de twee regels, die
boven dit opstel etaan en die voorkomen
in: «Das Lied von der Glocke», in de
strophe, welke begint mat de woordeq
«Freiheit und Gleichheit hört man schal
len, Der rnhige Bürger greift zur Wehr»»
Het is, helaasl.maar al te waar.
De mensch, het heerlijkste schepapl
Gods, dat het hoofd opgeheven houdt,
als teeken van z|jn goddeljjken oorprong,
de mensch, het eenige schepsel, dat mpt
rede en verstand begaafd ie en in zjjpe
ziel het merkteeken draagt en het beqld
der Goddeljjke Drievuldigheid, die raad?*
pletgde en samenwerkte om hen te schep
pen, de mensch is beBtemd om in
eeuwigheid te big ven voortbestaan en te
wonen in gezelschap van God en Zgne
engelen de menBcb, wiens natuur zpo
hoog verheerlgkt is gewo den door de
menschwording van Gods Zoon, diezelfde
mensch wordt «Der schrecklichste der
Schieakeu,» wanneer de waanzin hen aapt-
gr|jpt.
Maar welke is de waanzin, dien de
dichter hier bedoeld? Is het-die ergste
van alle kwalen, die den mensch kannen
treffan, het verlies van zjjn verstand, h«t
wegsterven cjjaer rede, die vreeselijke
ziekte, welke thans de krankzinnigenge
stichten valt en die in onzen modernen
tjjd zoovele slachtoffers telt?
Neen, het is niet die waanziD, wel)ke
Schiller bedoelt.
«Freiheit und Gl«ic|iheit lort man
schallen».
liet is de waanzin, die den m»nsch
bevangt, wanneer hg het besef verliest
signer afhankelijkheid van God, wanneer
feuilleton
83.)
{Vervolg.)
Wellicht ook bemoedigde hem de tegen
woordigheid van een levend wezen, det hem
tot helper was gezonden.
tiaar h|j uit Baruoh's woorden iets van een
deur meende verstaan te hebben, wilde hjj
zich daarheen wenden, maar de ongelukkige
trok hem op den grond en wees hem die
houten bedsteê, waarin hjj tot nu gelegen bad.
WMewski's zoekende handen tastten hier
weidra in de ruimte, en daarnit vermoedde
hg, dat zich ergens onder het bed een klein
valluik bevond, dat door Baruch, die van
beneden kwam, geopend was.
Hjj voelde de smalle opening, door welke
hg zich liet a'aakken, zonder dat zgn voeten
den grand vonden. Barneb's stem hoorde hg
niet maarhjj wiet due oak niet, of hjj zgn
handen, die hjj tot nog toe krampaohtig had
vaetgehouden, moest loslaten ol niet.
Tpn slotte dwongen hem de vermoeienis
zjjner handen en de kramp in zjjn epieren los
te latenhg viel tamelgk diep naar beneden
hg zich tegen het goddeljjke en wereldsche
gezag verzet, dat verwerpt, en in zgn
overmoed de door God gestelde maat
schappelijke orde wil veranderen en naar
zjja btkrompen oordeel wil inrichten,
zich niet stoort aan wat voor anderen
hinderljjk en nadeelig ie, wanneer hem
gewezen wordt op tekortkomingen en hg
zich niet stoort aan wat recht en plicht
is. Dan is, wat Schiller zegt, waar
Der Schreckliohste der Schrecken,
Das ist der Mensoh in seinem Wahn.
Die overmoed, die waanzin,heeft thans
een groot gedeelte der maatschappij aan
gegrepen. Men erkent roch Goideljjk
noch wereldsch gezag, en waar men er
aan gehoorzaamt, daar doet men dat
gedwongen, omdat de maebt ontbreekt,
zich er aan te onttrekken of het neer
te rakken, maar niet nit overtuiging en
vrjjen wil, die den mwsch in zgne volle
waarde laat, j», hem verheft en ver
edelt.
Het is de waaozin, die overmoed,welke
het oproer en de revolutie teelde, die
de versohrikkelgkste tooneelen schiep nit
den tjjd der Hervorming, van den dertigja
rigen oorlog, vau de Fransche revela
tie; het. is die overmoed, welke den
mensch waanzinnig maakt en hem in
zgne machtelooss woede God zoude wil
len doen aftokken van zgn troon.
Die overmoed, welke de heerlgke reds
benevelt en waaruit de miskenning van
het gezag voortspruit, heeft velen in
meerdere of mindere mate aangegrepen
en ia. eene der groote kwalen der tegen
woordige maatschappij.
Hoe die te bestrgden
Door den mensch te brengen tot het
besef van zgne algeheele afhankelijkheid
van God en tot de erkenning van het
gezag, zoowel het wereldlijk als het
geesteljjk gezag, dat God boven hem ge-
et 11 heeft tot zjja eigen heil, zoowel
individueel als maatschappelijk, zoowel
tgdelgk als eeuwig.
Wat toch van de maatechappg, van
het heil der menschen terecht komt,
wanqeet de overmoed, de waanzin, de
meotchen aangrijpt en hen in opstand
brengt tegen God en de maatschappg,
leeien ons da gewelddadige revolution,
beschrjjft Schiller ons, wanneer bij
zegt, voorafgaande aan de aangehaalde
woorden van ons motto
Freiheit and Gleichheit hört man schallen
Derrüstige Bürger greift zur Wehr,
Die Straszen füllen zich, die Hallen,
en kwam met zulk een kracht op den hardan
grond neer, dat hg voor eenige oogenblikken
het bewustzjja verloor.
Toen hg weer geheel tot zich zei ven kwam,
voelde hg, dat Barueh zgn handen vasthield
en daarvan de vingers telde
Hg kwam ook hierbij slechts tot d n ge to
nen uitslag, want Walewaki hoorde hem mom
pelen
Negen, elf,— negen, elf, evenals bjj Ba
ruch, waarom is de vreemdeling niet de ladder
afgegaan hij heeft zich na»r beneden laten
valleD, hihihibihihihi 1
Wlaleirski voelde om zich heen en ondekte
een adder, die van boven naar beneden voer
de, eH die hg niet had gevondeD, waarsebgn-
ljjk, omdat hg op de aanwjjzingen van Baruch
niet genoeg acht geslagen had.
Baruch greep nu zgne hand en zeide
zacht
Kom, gauw, gauw
Hjj trok hem aan de hand voort, en Wa
lewski bemerkte, dat hg zich in een nauwe
gang bewoog, wjjl hjj zich nu eens recht dan
links aan de muren stiet.
Het hoofd drosg hjj voorzichtigheidshalve
gebnkt, om althans dit niet te stooten, en
ioo vo'gde hjj, zoo goed hg kon, zgn gelei
der.
Plotseling hield deze stil.
Walewski hoorde uit de verte een dof regel
matig geluid, als dat van zware hamers tot
zich doordringen.
Blijf hier. Baruch komt terug
morgen, overmorgenals alles wegis, zeker hier
Und Würgerbanden ziehn umher.
Da werden Weiber zu Hyanen
Und treiben mit Entsetzen 8oherz
Noch zuckend, mit des Panthers Z ahnen
Zerreiszen sie des Feindes Here
Nichts Heiliges ist mehr, es lösen
sich alle Bande frommer Sehen
Der Gnte raumt den Flatz dem Bö sen
Und alle Laster walten irei.
hetgeen, vrjj vertaald, beteekent
«De kreten vaa vrjjheid en geljjkbeid
weerklinkende rastige barg^r grjjpt
naar de wapenen de straten stroomen
vol in de groote vergaderzalen, benden
van moordenaars trekken rond. Vrou
wen worden bloeddorstige hjr.nen en
spotten met alle afgijjseljjke tooneelen.
Met de klauwen van een panther ver
scheuren zjj, trillende van woede, het
hart van den vjjand. Niets is meer hei
lig; alle hinde van vrome zedigheid en
van schaamtegevoel zgn verscheurd.
Het goede vlacht weg voor den
geest des kwsadB en de ondeugd beeft
vrjj spel.
Wskea wg derhalve tegen dien over
moed zorgen wg er voor dat, onze kin
deren later bewaard big ren voor dien
waanziD, door hen op te voeden in de
erkenning van en den eerbied voor h9t
gezag en in de vreeze des Hoeren, die
het beginsel is der wgsheid.
Rusland.
Vrede of oorlog
Ziedaar eenevraag, welke op het oogen-
blik aller gemoederen bezig houdt.
Cz%ar N i k o 1 a a s heeft met zgne mi
nisters over den toestand in bet Verre
Oosten beraadslaagd.
De wenscheljjkhe'd vau vrede-sloiten
vond warme verdediger». Men verkeert
nog in onzekerheid omtrent de genome-
ne beslissing.
Maar zon Japan geneigd zjjn tot eene
minneljjke schikking, na Rasland's kan
een zoo hopeloos mogeljjk staan
De beweging in Russisch Polen
nremt een steeds verontrustender karakter
aan. Er ontstaan t lkens nieuwe botsin
gen, welke gevoegd bjj de agitatie der
stakende arbeidets, het ergste doe.it vree-
zen. Enkele steden zjja reeds in slaat van
beleg verklaard.
Het heet, dat de minister W i t te
en graaf Lamsdorf voor beëindiging
van den oorlogin het Verre Oosten zjja.
Maar de Cziar gerugsteund door bet
Bof en zgne na.gste omgeving, wil van
geen vredesverdrag hooren.
Czaar Ni co laas gaat diep gedrokt
onder de vernederende slagen aan zjjue
verder gaan—Baruch Esther zeggen, dat u
gered zjjt.
Baruch 1 toe maakt Esther het vroeg
Walewski g jaagd
Esther weent, omdat gjj gevangen zjjt
Baruch moet u redden Esther wil het
Paruch komt terugt
Uit de'verte klonk ee i kort gillend fluiten.
Earuch Het plotseling Walewski's hand los en
deze hoorde slechts de stappen van den zich
verwijderende.
Walewski gevoelde.dat h:j weer al'een was.
Het scherpe fluitje weerklonk nog eens.
Het doffe dreunen verminderde allengs en
hield eindeljjk geheel op. Nu hoorde Walews
ki nog een zware deur vallen.
Doodeljjke stilte omgaf hom nu ojk weer,
hoe scherp bjj ook luisterde.
Nadat de jonge Pool nog een tjjd lang als
ademloos had gewacht, sloop hjj verder met
de grootst mogelijke voorzichtigheid door de
gang, de maren rechts en links met de han
den betastende, tot hjj plotsel ng bjj een draai
kwam en zjjn handen in ruimte tastten, waar
door hg bemerkte, dat de gang in eene groo-
tere ruimte uitliep.
Nu knielde hjj neer om te onderzoeken of
de gang soma niet naar de diepte voerde en
hjj dus met geen val werd bedreigd.
Toen hg bespeurde, dat dit niet het geval
was, onderzocht hjj de plaats meer nauwkeu
rig en bespourde, dat deze naar iinks zacht
afhelde.
Eenige stappen, met de grootste voorzichtig
heid gedaan, overtuigden hem, dat de weg hier
vloot in de Chineesche wateren toege
bracht.
«De «Matio» heeft nit Londen tele
grammen ontvangen, waarin gesproken
wordt vaa vredesvoorwaarden, die Ja
pan eventueel stellen zon. Tot dasver
hreft Japan nog niet officieel vredesvoor-
den geformuleerd, doch in Japansche
kringen zonden de volgende voorwaarden
gewenscht worden
le, Een oorlogsschadeloosBielling van
twee milliarden.
2e. Het slechten van de vesting Wla-
diwostock, die een handelshaven worden
zal.
3e. Verbod voor Rusland in de Cbi-
neesche en Japansche Zee gedurende een
lange reeks van jaren, oorlogsschepen
te zenden.
4e. Afstand van het eiiang Sachalin
aan Japan.
5e. Atstand van Port-Arthnr en Leao-
toeng aan Japan.
6». Afstand van een groot gedeelte
van den Transsiberischen spoorweg in
Mandsjoerjje aan Japan.
7e. Erkenning van het Japansche pro
tectoraat over Korea.
Amerika.
We meldden gisteren in onze rnbriek
laatste berichten de benoeming van
Charles Joseph Bonaparte tot
minister van qaarine in de Republiek
der Vereenjgde Staten.
Deze Bonap&rte ie de kleinzoon
van Jerome Bonaparte, den ko
ning van Westfalen, en bIzoo eep achter
neef van Napoleon I.
België.
Er loopen geruchten, zooals wg onder
«Frankrjjk» mededeelen, dat een der
medeplichtigen atn den aanslag op ko
ning Alfonso van Spanje, een Belg
zonde zjjo.
Dit gerucht heeft in België hevige
sensatie verwekt.
De Regeering heeft, langs telegra-
fhchen weg hare deelneming betuigd aan
het Spaansche Hof. Minister Faverean
begaf zich bovendien naar het Spaansche
Gezantscbapsgeboaw.
Uit Gent wordt gemeldt, dat deze
stad het onafhankeljjkheidsfeest van Bel
gië zal vieren met eeq waterstoet, die
18 Jnni zal worden gehoudeq,« De op
tocht», zoo laidt het in de aankondiging
van het feest, «zal uit een-on-twintig
vaartuigen samengesteld zgn, voorstellend
de kunsten, de wetsusohappeu, de fraaie
letteren, handel en njjverheid, den land
bouw, de hofbouwkunde, enz- Er zullen
daarenboven tien versierde en bevlagde
sleepers zjjn, en zes booten voir mu
ziekkorpsen, insgeljjks versierd met vaan
dels, bloemen en wimpels. Het vaartnig
«Gent en de vier arrondissementihoofd-
plaatsen» zal den stoet slaiten».
inderdaad bergaf voerde.
Terwijl hg zich zoo goed mogeljjk in de
rechte ljjn hield, deed hjj eerst eenige tchre-
den naar rechts, doch stiet hier op een zjj-
muur, die met aaneengeheohte balken bekleed
was.
Weinige tohreden naar links brachten hem
aan een soortgelijke plaats, en hierdoor werd
het Walewski duidelijk, da', hjj z eh in een of
ander bergwerk bevond.
Walewski hield zich aan de rechterzjj en
kwam sne'. vooruit, daar het uitsteken van de
hand voldoende was om hem zjjn weg aan te
wjjzen.
Zjjn eerste vrees, dat zich ouiten hem nog
iemand in de bergwerken kon bevinden, wa»
geweken, na •lat hem eea herhaald, buiten
gewoon nauwkeurig luisteren hal overtuigd,
dat geen ander geluid dan het eentonig, me
lancholisch neervallen van waterdroppels de
stilte onderbrak.
Naar water verlangde hjj in de eerste plaats,
want zjjn dorst was werkeljjk onuitstaanbaar
geworden.
Hjj wilde echter eerst weten, waar hjjjsich
bevond en toen hjj plotseling ontdekte, dat
de balken aan zjjn rechterzijde ophielden, en
hjj dus waarsohjjnljjk een hoek moest omgaan,
hield bjj voorzichtig stand.
Zjjue oogen trachtten de duisternis te door-
baren, en eindeljjk meende hjj dan ook een
donkerrood, vurig voorwerp te ontdekken, dat
zich aan Walewski's rechterzjj in de diepte
bevond en wel eeu uitgebluzcht haardvuur
scheen te zjjn.
Spanje.
De brief, door de Koningin-Moeder
tot president L o a b e t gericht, is als
een voorgevoel geweest van het groote
gevaar, dat koning Alfonso tegemoet
8inB\.
Wjj hebben den inhoud van dezen brief
reeds aan onze lezers medegedeeld.
De verontwaardiging over de aau-
slagen op den jengdigen Koning is alge
meen, en het wordt diep betreurd, dat
juist een eigen onderdaan het satanische
plsn uitvoerde.
Een troost, tamidden van de diep ge
voelde deelneming, is de bovenmatige
hartelijkheid, welke Koning Alfonso
in Frankrgk ondervindt.
Te Baroelena, vanwaar de noodlottige
bommen afkomstig waren, zgn vgf an
archisten gevangen genomen.
De overheid gaat met de oiterste om
zichtigheid te werk.
Frankrijk.
Men spreekt van twee schuldigen aan
den aanslag op Koning Alfonso, de
eea zon een Belg zgn, de ander eon Cor-
sicaandus geen Spanjaard.
Onmiddellijk na bet ontploffen van
den bom wendde Alfonso zich tot
kspitein Schneider met de vraag
«ls u gewond, kapitein
«Neeo, sire 1» antwoordde deze.
«Gave God, dat gjj de waarheidspraakt,
sprak koniug A 1 f o n a o geroerd. Z. M.
was bleek en in ernstige gepeinzen ver
diept.
Het aantal gewonden is vjjieen bri
gadier, twee agenten, eene vrouw en een
kindje.
De koning zond een gezantsobaps-atta-
ché naar de misdadige plek. om hem
ven alles op de hoogte te kannen stellen.
Z. M. woonde op Hemelvaartsdag de
H. Mis bg in de Kerk van de H. Clo-
thilde, waar eveneens de leden van zgn
gevolg en het Spaansche gezantsohap ta-
genwoordig waren.
Daarna reden de Koning en president
Lonbet naar Ccfflons tot bjj woning
van de groote revue, die ter eere van
den koniokljjkeD gast gehonden werd.
Alfonso droeg d e uniform van
veldmaarschalk.
De Oorlog.
Het oorlogsnieuws bepaalt zich tot
het herkauwen van de gebeurtenissen in
de jongsta dagen. Nieuwe onthullingen
die een helderder licht werpen op Ja-
pansch overwinning en Rasland's ne
derlaag zien we steeds reikhalzender te
gemoet.
Hoewel eene keuze uit de overvloedige
telegrafische berichten groote moeilijk
heden oplevert, willen we nochtans trach
ten een geregeld verhaal van de jongste
gebenrtenissen op te stellen.
Wanneer het hem mocht gelukken daarbij
te komen, kon hjj zich mogeljjk lioht ver
schaffen en de ruimte verlichten, waarin hjj
zich bevond.
Voor eea oogea,blikkelijk en ook later te
rugvinden van dg plaats kon dit van groot
wicht zjjn. Maar er was groo'.e voorzichtigheid
noodig, indien Walewski niet in de diepte,
waarin zioh thans het sohjjnsel bevond, wilde
neerstorten. Hjj legde zich weer op den grond
en voelde om zioh heen, tot sjjn hand een
ladder aanraakte, die naar de diepte scheen
te leiden. Met de grootste voorsiqhtifheid
trok Walewski de tydder naar zich toe eq liet
er zich langs ne$r, tot hjj weer vasteq grand
onder zjjn voeten voelde. Thans bespeurd*
hjj, dat het meer wegstervende vuur zich op
geljjke hoogte met hem bevond^ maar legde
zioh toch weer op den grond, om al voort-
kruipende het vuur te bereiken. Eindeljjk
voelden zjjne handen stukjes hout en spanen,'
die hjj zorgvuldig in zjjn borstzak verborg.
De toene nende warmte overtuigde hem, dat
hjj hef haardvuur allengs naderde.
Hjj stond op en bad spoedig een houtspaan
der tot een vlam aangeblazen. Dezo bran
dende spaander hield hjj boven zjjn hoofd en
zag om üch heen.
Hg bevond zioh in een groote onderasrd-
sche saai, die in steen was uitgehouwen en
waaruit iwee bevestigde ladder» nog ongeveer
twaalf tot veertien voet lager voerden.
Wordt vertolgd)
HM WE IMI1MIE tOt
Hbagèlaó voor <3looró- en a&uió-dfcollanó.
t
■■'III
