No. 6019
Donderdag 8 Juni 1905
30ste Jaargang.
2)aa6laó voor <3ïooró- en Suió-éiollanè.
Van 't Parlement.
Een gevaarlijks kende.
Buitenland.
▲BOBJTSilEBirTSPBIJB,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overig* plaatsen in Nederland franco per post
7oor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstr&mt Haarlem.
I 1,20
1,50
2,90
0,03
PBUB DBB A.DVBBTEWttHW
Van 16 regels50 Gents
Elke regel meer 7*/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
'Hoofdagenten voor het Buitenland: Comt
TSTtB MA wow AGITATB. G.L. DAUBER Co JOHN., F. JON.
lie Génerale PublicitéEtrangère
Paris 31 bisFaubourg Montmartre
Ook de Eerste Earner heelt thans het
werk voor dit zittingjaar af. Wel moet
zjj nog terugkomen (ua Pinks'eren) voor
de behandeling der Provinciale wet, maar
wjjl «behandeling» hier tosh beteekent
«aannemen», zjj het na wat debat, kun
nen wjj gerust zeggen, dat ook het Hoo-
gerhois klaar is.
Da voornaamste wet,welke onze hoogst
aangeslagenen laatstelijk onder handen
namen, was de Onderwjjs-novelle, waar
over nog anderhal ven dag werd gerede
neerd. We z tllea d;t debat hier niet op
rakelen over die wet is waarljjk al ge
noeg gezegd. Wel dient echter op twee
merkwaardige dingen ait de gedaohten-
wisseling gewezen. Eerstens, dat de heer
VanWelderen Rengers de
on vei v 1 chte liberaal, die een vorigen
keer van de Regee ing durfde eischen,
dat zjj zoo big ven binnen de «neutrale
zóne» onomwonden verklaarde in het
ontwerp niets ongrondwettelijks te vin
den en volkomen in te stemmen met te
dien opsichte in het R«gee ingsaitwoor d
geleverde beschouwingen. Daar zit de
oppositie dan toch maar laeljjk mee,
want de heer Rengers is niet deeer
st* de beste 1
Dat hjj ten slotte toch met de heel*
linkerzjjde 't stond 27 sttmnen tegeo
16 stemmen zich afkeerig van de wet
betoonde, doet aan zjjn grondwettelijke
verklaring niets af, want hjj stemde te
gen om andere- redenen, welke de oppo
sitie zoo' handig heeft weten bedenken
maar die zjj in de toekomst als van
de ongunstige werking der wet natuur,
ljjk niets bljjkt ook wel loslaten zal.
Opmerkeljjk was voorts wjj consta-
teeren dit met «De Tjjd» dat mf.
Van Honten blgkbaar door de reden
van dr. K n j p e r overtuigd werd, dat
de Gemeenten zich niet te beklagea heb
ben over de iinanoiëele regeling van de
Novelle. Hg bewaarde ten minste in zjjn
repliek op iè ministeriëele rede ovsr dit
pont, vroeger door hem uitvoerig en op
beslist vjjandigen loon besproken, het
atitawjjgea. En de heer VaaHonteo
is er anders niet de man naar om zjjo
meening voor zich te honden, allerminst
wanneer hjj staat tegeno'er dr. Kuj-
'per, met wien hjj gaarne fel dbitteert.
Wg geven hier tep slotte als een
baaltje, hoe,bet ook in 't Hoogerhuis er
gedocht van langs kan gaan een stnk-
F Eiü 1 L L E I O N
je debat weer, aanvangend bjj de her
innering, door minister Koy per ten
beste gegeven, dat de eigenljjke bezwa
ren van den heer R e n g e r e dezelfde
zjju als die vau den heer Tydeman,
een der felste tegenstanders van de wet
van 1889, en dat t9rwjjl de heer
Rengers zjju mede werking aan die-
wet verleende
De heer RENGERS Daar heb ik spijt,
genoeg van.
De MINISTER; Maar het is toch ei ge
aardig dat u nu uw bezwaren vo'komei
juist ge'ormuleerd acht in de rede van den
heer Tydeman bjj de behandeling van
dit ontwe p, van een tegenstander der wet
van '89 dus. De financieele gelijkstelling is
zoowel in '89 als in 1901 uitgangspunt
geweest.
De heer WILLINGE In 1901 diende
de subsidie voor het goedmaken der kos
ten van den leerplicht.
De MINISTER ontkent dat, evenals in
de Tweede Kamer. Er .at ook in die sub
sidie een bjjdrage per onderwijzer van f 60.
De hear WlCliINGEVoor scholen
louw.
De MINI8TER: D.t sijjdt ook geen
houtWant niet uitsluitend nieuwe scbo-
1 n k egen dieextra-b'jdrage. De heer T y-
deman, de leidsman van den heer V a d
W e-1 deren Rengers, erkende in 1901,
dat da subsidie-via&g slechts werd een
quaest e van meer of minder
De Minister zeide vervolgens, niet genoeg
ta kunnen protestearen tegen de voorstel
ling, dat de heer Mackay in 1889 zou
bedoeld hebben //Thana is het eindpunt
ber ikt. Wat nu wordt \oorgestdd is een
afkoopsom voor onze vijjheid.// De politie
ke eer van den hooggeachten Staa'sman
Mackay staat hierbjj op het spel.
Men ziet, dat de minister zjju mannen
stond. Doch genoeg na over de novelle,
waaromtrent de heer van Houten
dorfde dreigen, dat hjj en zjjn vrienden
air zjj de macht weer kregeD, alles wel
weer zouden afnemer,wat deze geeft. Dit
was hnn zelfs gemakkelijk gemaakt, nu
althans ds leekenonderwjjztre zouden gaan
gevoelen, dat zjj bij den S aat in veili
ge banden zjjn. Wat zult gjj. daartegen
doen vroeg de heer van Houten.
Tegen macht vermogen wij niets, ant
woordde de premier. Wjj kannen tegea
misbruik daarran alleen hopen op den
breidel van het rechtsgevoel en op de
bracht die ons tegen de wet van 1878
hseffc doen optreden eu deze zal voldoen
de zjjn. Niet, dat wjj op eigen kracLt
vettrouwen, maar God zal ons helper.
Dit tiere woord was het slot der dis-
Vervolg.)
Bil mach riep z jju knechts en beval hun al 1
les voor eeu onmiddellijk vertrek gereed, te
matin. Hjj zeide hun, die eveneens in de ge-
heimen der bende waten ingewjjd, dat hen
het hoogste ge raar Bedreigde en deze mannen
haastten zioh zoodanig, dat alles fn een kwar
tier gereed was.
De ia den omtrek liggende schippers vroe
gen verbaasd, waarom Balmach den stroom af
voer, hoewel hjj pas. twee dagen te voren met
een volle lading vóór de stad was gekomen,
maar hjj zeide, dat hjj juist h-t bericht van
den dood zjjuer vrouw bad gekregen en dus
onmiddellijk naar huls moest tot regeling der
begrafenis.
De sehnit dreef in de duisternis stroomaf
waarts, en tegen acht ure 's avonds veer mea
de Russische grantee voorbjj, dat wil zeggeo,
dat men zioh hier bjj eene kromming der ri
vier aan beide oevers op Rnssisoh grondge-
bied bevond.
De grenevwplichtingen waren hier een
voudig. Balihaoh stopte den beambte een bil
jet van rjjf roebels in de hand en verkreeg
daarvoor het stempel op pas en ladings-re
gister.
In weerwil van de duisternis brachten Bal
mach eu zjjn gezellen de schuit met hunne
bootshaken zoo ver, dat een groote afstand
hen t n hnane mogeljjke Pruisische vervol
gers scheidde; daarna maakten zjj tegen tien
ure des avonds halt, bevestigden de schuit
aan den oever en stapten aan wal om een
avondmaal gereed te maken,
Baruch scheen zich alleen en in het bin
nenste gedeelte van het ruim niet zee- op zjjn
gemak te gevoelen, want hjj schreeuwde luid
eu aanhoudend. Peiser begaf zich bjj hem en
stiet hem met den rost aan.
Waarom schreeuwt ge zoo, gek f Wilt
ge zwjjgen?
Baruoh wil weg Baruch wil niet
bljjven 1
Dat geloot ik wel, antwoor 1de Peiser. Ge
kondet onmidde'ljjk rood vertellen, waar ge
mjj gezien hadt, maar liever smjjt ik je in
het water
Duivel, schreeuwde Baruch verschrikt.
Laat los, onbarmhartige wreedaard l Baruch
wil niet weggebracht Worden Baruch wil
taaar den gast, die in uw huis woonde.
Wal schreeuwt ge daar P Wat bedoelt
ge met uwe zotte praatjes Waar zjjt ge ge
weest
Baruch zweeg tntsch. Peiser trad op hem
toe en gaf hem een schop. De ongelukkige
kromp huilend-ineen.
De baas mag Baruch niet sliau Ba
rutrh weet niet» Baruch niets zeggen
cussiee, het: slot van den langdurigen on-
derwjjsstrjjd. die ondanks de brctale
bedreiging vau mr.S amaèl vanHoa-
t e n wel voorgoed in zjjn grooten om
vang tot het verledene zal behooren.
Da Eerste Kamer deed o.a. ook af het
ontwerp betreffende de onderwjj*pensiou-
neering. Terwjjl deze wet in de Tweede
Kamer zonder stemming werd aangeno
men, vond zjj in 't Hoogerhuis 5 tegen
standers, n.l. de heeren VanHoute n
Bultman, lening Meines z,
Breebaart en Laan, het jongste lid.
Van hen sprak al een de heer Meiaesz
die het bewaar cpperde, dat de Staat
die met het bjjzonder onderwjjs recht
streeks niets te maken he oft, voor een
peneioen der onderwijzer* zorgt, zelfs nog
voor hen, die verbonden zjj a aan niet ge
subsidieerde scholen.
De minister heeft dit argament nog
eens weerlegd, met name betoogend dat,
waar aan de bjjzondere niet gesubsidi
eerde scholen de concurrentie moeiTjjk
wordt gemaakt door eeu maatregel van
den Staat, deze elle reden heeft ze tege
moet te komen. Het is trouwens ia het
belaag der volksontwikkeling, dergeljjken
echolen instituten, pensioanaten enz.
het leven niet onmogeljjk te maken.
De Kamer deed overigens op ééa dag
een vjjttigtal wetten en wetjes af. Ze
verstaan daar ter linbe.zjjie van het
Binnenhol de kanst van vlag werken.
Tot die wetten behoorden de regeling
van den rechtstoestand van 't reserveper-
soneelde pensionneering van 't perso
neel vaa den lood*dienst; de loterjjwet
de ve.betering der positie van dr post
ambtenaren het arbitrageverdiag met
Denemarkende plaats van het Arbi
tragehof, enz. Dezi alle we mogen
ze voldoende bekend onderstellen wer
den zonder stemming aangenomen. Defi
nitief werd alzoo voor de plaatsing van
het Vredespaleis aangewez n een stok
van «Zorgvliet» aau den Scheve&ingschen
weg, daartoe voor 7 ton aan te koopen.
Hiermede is begraven het groteske plau
vau de heeren Eyktnan en Horrix
om C a r n e g i e'a stichting te doen ver-
rjjzen op de vlakte van Waalsdorp. Ze
wartn nog al naar Anerika gereisd om
C a r n e g i e's goedkeuring en mili-
oenen a»n te vragen en hadden bjj de
Errste Kamer gtaivisee d om aiwjjzing
der Zorgvliet-plaunen. Maar er werd van
heel het plan zelfs niet gerept in ons
d oogerhuis
Zooals gezegd ca Pinksteren nog al-
Wilt ge niets zeggen Dan zal ik je
tong wel los maken.
Peiser zocht caar het een oi andere voor-
werp, om den ongelukkige te tuchtigen. Deze
vermoedde wat hem te wajhten stond en hiet
een verlwjjteld geschreeuw aan. Peiser geraak
te hierdoor iq zinnelooze woede en sprong op
Baruch toe.
Zwijj, ot ik vertrap ui
Op waarljjk beestachtige wijze trapte hjj
op de ribben, de borst en het gelaat van
den geboeide, tot Baruch nog slechts zacht
weende.
Toen hij zelfs op zjjn vragen geen antwoord
meer bekwam, sohopte hjj hem in een ho.k
en schreeuwde:
Morgen spreek ik u verder. Dan zal ik
wel vernemen, waar ge gewee.t zjj».
Daarna spoedde hjj zich naar boven en
zette zich aan den oever bjj den avondmaal
tjjd, welke intuaschen gereed gemaakt was.
Na het eten strekten de schippersknechts
zich op het ciek uit om te gaan slapen, ter-
wjjl Balmach en Peiser nog bjj het vuur ble
ven zitten.
Balmach vroeg nu nader bericht omtrent
het verraad, dat moeit gepleegd zjjo, en Peiser
vertelde hem, zooveel als hjj noodig oordeelde,
waarbjj hij de grootste schuld op Kopenhagen
wierp.
Ten slotte verklaarde hjj vermoeid te zjjn
en naar slaap te verlangen.
Balmach bood hem aan, de kajuit met hem
te deelen, maar Peiser scheen gaarne alleen
te bljjven, want hjj bedacht allerlei uitvluch-
leen de Provicciale wet en dan booren
wa van geen Kamers meer vóó r de sluitings
zitting. Maar des te meer zullen onze
ooren tuiten van Kamerverkiezingen
Een spreekwoord te schan
de gemaakt.
«A tous les coeurs bien né la patrie
est chère». Wie hét hart op de ware
plaats heeft, heeft zgo vaderland lief, is
een spreekwoord, dat als het ware elk
Franschman op de tong brandt, waar
er vau het Vaderland gesproken wordt.
Geen mindere dan de beroemde schrjj-
ver, opvoeder F n l o n, dien Larouss*
noemt; <un de nos plus éloquents óeri-
vains, een onzer meest welsprekende schrij
vers, verheft de vaderlandsliefde tot eene
deugd.
De heeren neutralen, socialisten en
anarchisten houden niet mee', naar het
echjjnt, van dit verouderd begrip.
De neutraliteit en bet socialisme en
zooals vanzelf spreek*, het anarchisme
veibiejea eigenljjk zich te beperken bin
nen da enge grenzen van wat men noemt
het «Vaderland.»
De heer Hervé, de groote mau in
Frankrijk, die ia de onderwjjzei'swereld
zjju invloed doet geldsn, verklaart b rad-
weg, dat men tot den opstand zjjne toe
vlucht moet nemen, zoodra bet vader
land, (bier beter gezegd Frankijjk),
door een overweldiger wordt aangevallen.
De B ilgische socialist V a n d e v vel
de viadt deze uitdrukking wat al te on
gekamd.
Volgens hem heelt Hervé slechts in
zoover ongeljjk, dat dez* de militaire
werkstaking bjj het uitbreken van eeu
ooi log aanp-jjst en preekt, onverschillig
of die oorlog is een offensieve of defen
sieve.
Met den heer V a i 11 a i n t acht de
heer Vandervelde de we.-kstaking
(op tand) dor reservisten gewettigd, als
de oorlog een offensieve is, en houdt bet
met B e b e I, die het kan billjjken, dat
de socialistische werklieden deelnemen
san de verdediging van hun vaierland,
als dit wordt aangevallen.
Is dit nitt het geval, dan trekt de so
cialist niet ten oorlog, volgens Behels
grondstellingen.
In de «Radical» zegt de socialist M.
G. Clémenceau, dat Jaurez het
vaderland wit verdedigen, terwjjt Hervé
het zou willen lacen vernietigendat
Jaurez Franschman wil big ven, ter
wjjl Hervé z*lfs zjju taal zou willen
prgsgevendat Hervé een plan vai
insuriectie (opstand) kl sar heeft, om den
overweldiger te hulp te komen, t-rwjjl
Jaurez het teeken van eenen alge-
meenen cp.tand wil afwachten, eene re
volutie, die alle landen vergroot zonder
een enkel kleiner Ie maken, in de ver
zoende menschheid, door de broederljjke
rechtvaard gieid van den sourereinen ar- I
beid.
ten. Zoo zeide bjj, dat hjj steeds snorkte en
vreesde, Balmach in diens slaap te storen,
enz.
Balmach zweeg, maar besloot zjjn oogen
open te houden.
Naast de kajuit be rond zich een planken
hut die anders voor de lading gebruikt werd,
maar nu leeg stond. Hierop wierp Balmaci
wat siroo en een deken, gat Peiser een licht
in een jjzeren kandelaar, en deze trok zioh
in zjjn hut terug, nadat hjj de houten deur,
die den toegang verl ende, zorgvuldig met
een wervel geslo'en had.
Balmach had zich naar zjju kajuit begeven
en was hier in zjjne bedstede gaan staan,
om 't oog voor een gat te drukken in den
wand die zjjn kajuit v*n Peiser'» hut afscheid-
de'
Hjj zag, hos deree erst nogmaals zorgvuldig
de slu ting onderzocht, het stroo en de deken
recht legde en wel zoodanig, dat hjj met het
hoofd naar de deur lag, en bjj het openen
daarvan noodwendig door den stoot moest
gewekt worden.
Hierna ontkleedde Peiser zioh ii zjjn borst
rok en nu ontdekte Balmach den gelJgnrdel.
dien Peiser om 't ljjf gesnoerd droeg.
Dit was dus hit geheim! Peiser droeg veel
geld bjj zich.
Dat Pe:ser trouwens geen ongeljjk had het
te verbergen, was wel daaruit te bespeuren,
dat Balmatk' zich voorzichtig liet zakkra en
zich op zjjn gelaat een doivsleche grijns ver
toonde, alvorens hjj zich te slapen legde.
Aan den oever glom nog het vuureen
Zij, die de neutraliteit consequent door
voeren, komen vroeg of laat in het schuit-
j i van Hervé terecht.
Ah bewjjs, dat hst Socialisme noodza
kelijk leidt tot vaderlandloosheid, bljjkt
uit een open brief van den oud-onder-
wjjzer Bogaerts, hoofdredacteur van
de «Voorait», gericht aan den wethouder
van onderwjjs te Gent, en waarin hjj
verlangt, dat men zjjn zoontje op school
niet de «Brabanj inne» zal laten zingen.
Hjj staat niet toe, dit men zjjn zoon
de «vaderlandloozen» zal leeren verfoeien.
Italië.
Het zilveren jubilé der stichting van
het International H. Sacramantscongres
is te Rome plechtig gevierd.
Z.EL Paus Pi us X heeft Donderdag
het congreB geopend met eene 3. Mis
aan het S:.-Pietersaltaar die door onge
veer 20.000 personen werd bjjgewoond
20 kardinalen, 120 patriarchen, aartsbis
schoppen en bisschoppen namen deel aaa
den stoet die den H. Vader vooratging.
Het congres werd Vrjjdag gehouden ia
de kerk der H.H. Apostelen, onder voor
zitterschap van Z. Em. kardinaal Rei-
P i g b i
De zittirg werd bjjgewoond door 14
kardinalen, 40 bisschoppen en ongeveer
2000 toehoorders uit verschillende lan
den.
Rusland.
Czaar Ni co la as ve .keert luidens
zeer geloofwaardige mededeeliugen in
pjjnljjke onzekerheid, of hjj nog langer
het oor mag leenec aau de inblazingen
van zjjne omgeving. Ia zekeren zin mag
dit weifelen ah eeu goed vooTteekeo be
schouwd worden.
't Is jammer, dat N i c o I a a s den
moed mist zelfstandig op te treden, dat
hjj zich blijft laten beheerschen door an
deren.
De Czaar heefteen zwak kar,kter, en
zjjne goedige i .borst, die hem terughoudt
zjjne eigene meeniDgen tegenover d e van
anderen te verdedigen, heeft hem tot
slaaf gemaakt, in zekeuenr zin van zjjne
familieleden en raadslieden.)
Toch, ia weerwil van de taa:e vast
houdendheid aan de absoluut-monarohale
beginselen en eeuwenoude tradities, be-
giot er vrees te komen óók bjj de Re-
geeringsmanuen en diplomaten.
Vooral de ocmstige stemming in
het voormalige Polen do^t hem voor de
toekomst vreezen.
Daar heerscht vastheid in de revolu
tionaire beweging.
Daar zjjn leiders die met onmisken-
baren takt en wjjze gematigdheid, eene
hervorming voorbereiden, om wanneer
alle eerbiedige en goed gemotiveerde aan
zoeken om verbetering doelloos bljjken
heldere sterrennacht schitterde over den vloed
en over het vaartuig, waarvan in het bhinen-
ste zooveel misdaad verborgen was.
De ellendigste van allen was natuurlijk Ba
ruch, de arme ongelukkige I
Toen Esther hem verzocht Walewski te
redden, had hjj ia stilte bjj zich tel Ven beslo.
ten haren wensch, het mojht kosten wat het
wilde, te vervullen. Hq «is*, da' er dien
avond bjj de valsche munters sou gewerkt
worden, had zich heimeljjk uit het huis ver
wijderd ea was tegen den avond in de werk
plaats aangekomen, waar mea hem binnen
liet, toen bjj naar Rukowski vraagde.
Zjjn kennis van den weg in de onderaard-
sche gewelven, had h*m in staat gesteld, naar
Walewski te zoeken en diens hulpgeschreeuw
had Baruch tot bjj de valdeur gebraoht. door
welke bet hem gelukte Waleweki tot het
binnenste gedeelte der bergwerken te gelei
den.
Wat hjj nu verder met hem beginnen moest,
wist hjj niet, ook had hjj geen tjjd om bjj
hem te bljjven, want het gillend fluiten gold
hem en nep hem bjj Rukowski terug, met
wien hjj spoedig daarop de bergwerken moest
ve laten.
Baruch gevoelde voor alles de noodzake
lijkheid, Esther op te zoeken en deze omt-ent
het gebearde te onderrichten en haren raad
in te winnen, hos thans té bandelen.
(Wordt verrelgd)
lliilLMM tOORlIT
t
e e e e e
86.)
