No. 6031
Zaterdag 24 Juni 1905
30ste Jaargang
HDagBlaó voor <3£ooró- on
Sociale Actie.
Een gevaarlijke bende.
Buitenland.
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacten r-D irectenr W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstraat Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Van 1—6 regel
Elke regel meer
50 Cents
71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitêEtrangèfi
&.L. DA DBE Sf Co JOHN., F. J ONES SuecParia 31 bieFaubourg ifontmartre
Onze H. Vader, Paus Pias X zoo
als we bereids ia het kort gemeld heb
ben heelt een nieuwen Omzendbrief
over bovengemeld onderwerp uitgevaar
digd.
De nieuwe Encykliek handelt over de
Katholieke actie en is, in de Italiaansche
taal geschreven, aan de bisschoppen van
Italië gericht.
De Paus begint op een zachten, vader
leken toon hjj zegt, dat het hem aan
genaam is zjjne geliefde kinderen van
Italië eea woord van troost en sterkte
te kunnen toevoegen, wjjl hjj in vroegere
brieven, door omstandigheden gedwon
gen, had moeten veroordeelen.
Dsarna zet P i u s X aiteen, wat bp
onder den naam van Katholieke Actie
verstaat.
In algemeenen zin beteekent die naam
alles, wat in betrekking staat met de
Goddeljjke zending der Kerkbet pre
diken, heiligen der zielen, de lichameljjke
en geestelijke werken van barmhaitig-
beid.
«Maar er is een gansche rjj van goe
deren, die onder de natuurwet vallen en
waarmede de zending der Kerk niet in
direct verband Btaat, maar toch als van
zelf nit de zending dier Kerk voortvloeien
nl. die, welke de Christelijke beschaving
in al haar onderdeelen oplevert.
«Alles in Christus hernieuwen en met
alle macht de Christeljjke kuituur in de
wereld trachten te bevorderen en met
alle geoorloofde middelen de anti-chris-
teljjke beschaving bekampen, dit is de
plicht van de Katholieke Actie».
Zóó verste an is de Katholieke actie
feitelgk de zaak der Katholieke leeken
De Kerk heelt dan ook altjjd de hulp
van haar trouwe kinderen aangenomen,
«ook wanneer deze naar tjjdsonutandig-
heden verschillend van aard was.
Niet alles immers, wat in vroegere om
standigheden nuttig scheen, is ook nn
nog als voordeelig en nuttig te betrach
ten.
«De Katholieke actie bleef zoo, wat
haar grondidee en hoofddoel betreft, de
zelfde, ook al veranderen naar omstan
digheden de uiterlijke vormen en de aan
gewende middelen.
Voorts spreekt de H. Vader over de
voorwaarden, die vervuld moeten wordeo,
opdat de Katholieke actie naar waarheid
werkdadig zjj. Voor alles eisebtzjj man-
PKV1LLETON
48.)
Vervolg
een van Katholiek karakter en groote
deugd.
Voorts moeten de werken, waaraan
de Kathóüeken zich wijden,van overgroot
belang en door de behoeften van de
maatscbappjj geëischt worden.
De groote problemen van het tegen
woordige leven eischen een zekere en
noodzakelijke sociale oplossing, welke de
Katholieken moeten tot staud brmgen
het allernoodzakelijkste wat in de Ency
cliek Rerum Novarum werd aangeduid,
was «de practische oplossing van het
sociale vraagttuk op de grondslagen van
Christelijke princiepen.»
Daartoe moeten de Katholieke mannen
zich vereenigen en met volkoman eenheid
in willen en ttrevaa voortschrijden.
De H. Vader verdeelt nu alle werken
in drie groote groepen de eertts zal een
groote vereeniging voor het volk zijn in
den geett van de Duitsche «Volksverein»
om «de groote volksmassa's omómeenig
middelpunt van organisatie, propaganda
en voorlichting te veriamelea.
Voorts de «Union del le opere economi-
che voor economische belangen. De derde,
van het meeste belang voor de Italiaan-
sche Katholieken is een organisatie tot
deel nemen aan het openbaar politiek
leven.
Omtrent dit laatste purt geeft PiisX
in een zeer belangrjjk gedeelt? aan, dat
over het algemeen het «non expedit» ge
handhaafd blijft, maar Hjj geeft tevens
de voorwaarden sap, waarin di'. verbod
niet van kracht is, vooral «wanneer gjj,
eerwaarde Broeders, van de driDgende
noodzakelijkheid voor het heil der zielen
en het hooger belang uwer Kerk over
tuigd zjjt.»
Daarna spoort Z. H. de Katholieken
aan zich voer het politiek leven voor te
bereiden door hft vormen van kiesver-
eenigingen.
Na aldus een drievoudig centrum
voor sociale, economische en politieke
actie te hebben behandeld, bedeelt P i u s
X ook alle werken van verschillende
organisatie aanHjj wenscht, dat allen
zich met zekere vrjjbeid kannen orga-
niseerenook prjjst de Paus de Katho
liekendagen «als een heerljjke openbaring
van Katholiek geloof en als een ge
meenschappelijk feest van eendracht en
vieie
Daarna brengt de Encycliek de nood
zakelijkheid van den eerbied en de ge
hoorzaamheid aan het Katholiek gezag
in herinneringen preciseert de rol, die
Eerst overtuigde zjj er zich van, dat zij het
geld behouden had, dat tjj bij zich stak, toen
Rukowski haar zoo plotseling kwam afhalen,
en deze overtuiging wakkerde haren moed
weer eenigsznsaan.
Aan hare linkerzij vernam zij het gedruisch
van wagens en paarden en zij sloeg dus den
weg daarheen in, waardoor zij weldra op den
striatweg kwam.
Nog aarzelde zij deze te betreden; daar
zjj echter dicht in hare nabijheid een klein,
alleen staand huisje bemerkte, dat aan het
begin van een dorp scheeo te staan, besloot j
zjj eindeljjk, hier naar den weg te vragen, om
te trachten eea wagen te krijgen. Zjj vond in
het huifje niets dan een tameljjk jonge vrouw
met een kind, dat in de wieg lag.
De vrouw zong een droefgeestig, Poolsch
wiegeliedje, en was, toen Esther binnentrad,
blijkbaar niet weinig verbaasd over dit vreem
de bezoek.
Goede vrouw, aldiis sprak Esther haar
aan, wilt ge mjj vergunnen een oogenblik bij
tt nit te rusten: ik hen vermoeid en ziek.
Misschien wilt gjj oak zoo goed zjja mjj een
dronk water te geven.
Neem plaats en rust uit, antwoordde de
vrouw, terwijl zjj opstond om in den hoek
der kamer een steenen kom met water
te vullen. Gjj hebt zeker een langen weg af
gelegd
Ja, ik ben sedert dezen morgen vroeg
op weg. Ik moet naar Neustadt.
Dan hebt ge nog vele mjjlen te gaan,
en dat zal u moeilik allen, als ge nu reeds
zoo vermoeid zjjt.
En toch moet ik verder, antwoordde
Esther; ik heb bericht gekregen, dat mjjn va
der ernstig ziek is. Kuntgjj hier geen wagen
voor mjj huren, die mjj verder brengt? Ik heb
geld om te betalen.
In het dorp zult ge wel een eenvoudigen
wagen krjjgen, want de boeren rijn met hun
nen veldarbeid gereed, en de paarden hebben
dus toch niets te doen, maar dan moet gjj
naar beneden naar het dorp.
Ik ben zoo vermoeid, antwoordde Esther,
zoudt gjj mj niet een wagen bezorgen kun
nen? Ik verlang het niet voor niets. Hier hebt
ge geld. Ge kunt in het dorp tevens iets voor
mjj te eten koopen, want er zal toch allicht
nog wel een uur mee verloopen, voor de wa
gen hier is.
Ik zou het wel willen doen, sprak de
vrouw, wie het geld, dat zjj in de hand
hield, vertrouwen scheen te boezemen, maar
ik ben weduwe en woon alleen in dit huisje.
Ik heb dus nienand, die op het kind kan
passen. Indien gjj mjj echter wilt beloven
de priesters in de Katholieke actie moeten
voorgaan.
Vóór alles moet de priester zjjn gees
telijk ambt ver rullen, boven de partpen
bljjven en zich slechts met materiëele
werken (de economische en politieke) be
moeien, na verlof van zjjn bi'schop en
zonder materiëele verantwoordelijkheid te
beloopen.
Maar, als Christus, moet bp zich be
wogen toonen voor de schare, en ah waar
Apostel alles voor allen zpn.
Door woord en schrift moet hp zjjn
hnlp schenken, om de werken te bevoor-
deeleD, die het volk zullen trachten te
redden, zoowel uit het maatschappelij
ke als uit het moreele en godsdienstige
verval.
In ha e beoordeeling van de Encycliek
wijst de *Germania» erop, dat de Pans
de deelneming der Italiaansshe Katho
lieken verlangt aan het pollt:eke leven,
niet door mede te doen aan de verkie-
ziegen voor de Kamer onder welk
opzicht Z. H. de bepaling Zjjner beide
Voorgangers uitdrukkelijk handhaaft, be
houdens gevallen van uitzondering, zoo-
als bpdejongst} doch door de vorming
van prlitieks vereanigingen ah middel
tot oefening en voorbereiding der Katho
lieken voor de politieke actie.
Eu daarbjj, zegt het blad, strekt het
den Duitschen Katholieken tot eer, dat
de «Volksverein (ür das Kafholische
Deatschknd» ook door den Paus aan de
Italiaansche Katholieken als voorbeeld
voor oogen wordt gesteld.
Had W i n d th o r s t dit nog eens mo
gen beleven!»
Hst b'ad verneemt verder uit Rome,
dat eerstdaags op verlangen van den -
Paus, te Rome besprekingen zullen plaats
hebben tusschen de meest bekende lei
ders der Katholieken (Toniolo, Medolago,
Me ia, Saccardo, Paricoli, enz.) teneinde
de Katholieke actie practitch te organi-
seeren.
Een van de voornaamste organen der
liberale pers t8 Romp, de tTribuna
ziet in de politieke organisatie der Ka
tholieken een nieuw gevaar voor den
Staat.
Het blad waarschuwt de liberalen de
Katholieken toch niet te beschouwen als
hulptroepen in den strjjd tegen de socia
listen en meent, dat na pas voor goed
en open'pk de strjjd der Katholieken te
gen het liberalisme zal beginnen.
De bekende Katholieke afgevaardigde
Cornaggia, die bp de jongste ver
kiezingen in Italië als de leider van het
komende «centrum» gekozen werd, zei-
de veel van deze Eacyeliek te verwachten.
Als patriarch van Venetië heeft de Paus
grooten invloed gehad op de gemeente
raadsverkiezingen; als Paus zal hp dien
zelfden invloed krjjgen op de parlementaire
verkiezingen.
Onder den invloed vao hooggeplaatste
Daitsche geestelijken heeft de Paus het
denkbeeld opgevat, in Italië een centrums-
groep te doen ontstaan, naar het Daitsche
voorbeeld.
I Zweden.
Bij de opening van den Zweedscben
Rjjksdag, die ook door den Kroonprins
en andere Prinsen werd bjjgewoond, sprak
de Voorzitter der Eerste Kamer den wensch
uit, dat de Kamer zou medewerken tot
een voor Zweden bevredigende oplossing
der kwestie die de bpeenroeping van den
tipbsdag veroorzaakt heeft vervolgens
legde hjj nadruk op den eerbied van de
Kamer voor den Vorst en haar onwan-
kt lbare trouw. De voorzitter der Tweede
Kamer sprak van de ppnlpke verrassing
die Zweden trof bp het bericht dat Noor
wegen den band tusschen de twee Staten
wilde verbreken, die eenmaal tot heil dei-
beide natiën gevormd was. In de ure der
beproeving zou het volk zich om zjjn
konmg scharen.
Italië.
Wat is zro'n Koning waard? De Franlcf.
Ztg. verneemt uit Rome, dat de Koning
van Italië de plechtigheid bp de herden
king van den 100 sten geboortedag van
den republikein M a z z i n i met alle
ministers zal bijwonen. De plechtigheid
heeft heden plaats in de gehoorzaal van
het Collegio Romano. De grootmeester
De gewonden bleven eenige urenlang
zonder hulp op de straat liggen, daar men
de dokters, die to hnlp waren gesneld,
dreigde dood te schieten,indien zjj den ge
wonden hulp verleenden.
Te Lodz hebben weer onlusten plaats.
Toen de ontevredenen een manifestatie
hielden gaven de soldaten vuttr.
Er vielen 18 dooden en ongeveer 100
gewonden.
Oogtenrij k-Hongar ij e
De toestand in Hongcrpe begint erg
revolationcair te worden, In voorname
kringen te Weenen maakt men zich er
oogerast over, vooral nn gisteren na de
Kamerzitting het er woest aan toeging.
De tNeue Freie Presteschrpft, dat
de moeilijkheden grooter geworden zjjn,
na de Kamer verdaagd is. Het blad zegt,
dat tpdens het voorlezen van de Konink
lijke Boodschap tot verdaging der Kamer
de tooneelen die voorvielen een bepaald
revolntioonair karakter droegen.
Uit Bud-j-pest wordt geseind
De Dieuwe leden van de Kamer wer
den, toen zjj de zaal binnenkwamen, met
teekenen van ontevredenheid begroet.
F e j e r v a r y, president van den mi
nisterraad, vroeg aan den voorzitter van
de Kamer het eigenhandig schrpven van
don Soaversin voor te lezen, waarin de
benoeming van een nieuw ministerie
wordt aangekondigd.
Da president van den ministerraad
leest een verklaring voor betreffende de
omstandigheden, waaronder de benoeming
van het Kabinet heeft plaats gehad.
De revolntionnair Frans Kosjuth
zag zpn motie van wantrouwen tegen het
Kabinet met groote meerderheid aan
genomen. Toen daarop de Kamer werd
verdaagd, schreeuwde men Tisza toe: Dat
is eene schande, infamie! De zitting werd
opgeheven te midden van een groot ru
moer.
De oorlog in het Oosten.
wpzen er op, dat de Koüing ook een
belangrjjke bjjdrage gaf voor een M a z-
z i n i-standbeeld.
Te
Rusland.
Stawropol in den Kankasus heeft
bjj de wieg te bljjven en naar het kind te
zien, dan zal ik spoedig voor u naar hel dorp
loopen.
Esther jbeloo'de de vrouw, dat zjj op het
kind zou letten, en deze sloeg nu een doek
over het bootd, om zich tegen de koude te
besehutten en verwjjderde zich.
Esther was alleen.
Neen, neen, zjj wilde niet weenen. Zjj
wilde den moed behouden, dien zjj in de
eerstvolgende uren en dagen wel zou noodig
hebben.
Maar zjj vouwde de handen tot een stil
gebed en hare blikken bieren op het gezicht
je van het kind gevestigd, alsof zij uit de
zen vredigen aanblik ook tevens levenskracht
en levensmoed voor haren eigen ziel putten
kon.
Daar werd op eens aan de denr geklopt.
Esther verecbrok hevig: wat ie dat?
Zij werd plotseling door een naamloozen
angst overva'len; door vrees, dat hare vervolgers
zich reeds achter die deur bevinden konden
Weer werd er luider en dringender geklopt!
Esther stond bevend op doch waagde het niet
te roepen.
Pl.tseling werd de klink opgelicht, de
deur ging open en daar vertoonde zich
Walewski
E nige oogenblikken zagen de beide min-
nendenvan wie de een den ander ver weg
en in nood en gevaar geloofde elkander
als versteend aan, dan klonk plotseling een
dubbele kreet, en vielen zjj elkander aan,
weenend van vreugde en verrukking, in de
Over de aanvallende beweging der Ja-
te .ij'metasl.iiriotde E t o N a - j f'
than hou It de teestiede. De bladen tends bsgonnen de Japanners tegen ons
front op te rnkkeD. Ten westen van den
spoorweg werd Sin-loe-tsjwan door sterke
Jupanaohe afdeeliogen bezst. De Japan
ners wekeD voor onze troepen in het ge
bied van Liaojang-wopiüg overal zuid
waarts terug.
Volgens een bericht van den 19en, 'a-
namiddags, begonnen de Japanners terug
te trekken naar den weg va^Maimakan
naar Tsjangtoe-foe. Inhetgebiei bjj den
spoorweg zjja de Japanners tot hst sta
tion Sjoeaanaotze doorgedrongen, waarna
hnn opmarsch gestaakt werd. In het dis
trict Lvaojang-woping zpn zjj naar hnn
vroegere stellingen teruggekeerd. Ten
oosten van den spoorweg begon de Ja-
pansche infanterie 's ochtends om 3 nar op
te rakken op den weg naar Paslasjamio,
een gevecht plaats gehad tnsechen de ood-
geloovigen en de rechtgeloovigen.
De laatsten moesten wegens het lawaai,
dat zjj maakten, door de politie nit de
keik worden verv.jjderd.
De rechtgeloovigen trokken hierop in
zoo groote menigte te zamen in de stra-
teD, dat de militairen bijeengeroepen
moesten worden. Deze gaven toen eenige
salvo's af, warr'ojj elf personen gedood en
ongeveer veertig, waaronder vronwen en
kinderen, gewond werden.
armen.
Na zoo veel leed en smart was dit geluk
opeens groot, doch voor het oogenblik althans
was alles vergeten. Hoe kond;n deze geluk
kigen ook vermoeden, dat het toeval hen
hier slechts voor eenige oogenblikken zou te
zamen brengen, om hen dan weer te onver
biddelijker te soheiden?
Eerst de terugkomst der door Esther uit
gezonden vrouw herinnerde er de minnenden
aan, dat zjj beiden op de vlucht waren en
aan groote gevaren blootgesteld.
De vrouw was natuurlijk zeer verbaasd, dat
gedurende hare afwezigheid nog een gast was
aangekomen, maar zjj werd gerustgesteld, toen
zjj vernam, dat deze man de gemaal der jon
ge dame was, ofschoon Esther's verwarring en
haar kleuren deze verklaring schenen te logen
straffen
Maar de vrouw was niet gewoon lang na
te denken over zaken, die niet direct haar
z dvebetroffen. Zjj berichtte, dat de wagen n-et
dan binnen een uur kon voorkomen, daar de
paarden nog moesten gevoederd worden
daarna pakte zjj het vleesch nit, dat zjj had
meegebracht J en Esther begon dit onmid
dellijk te bereiden, daar Wn'ewski verklaarde
dat hjj zeer hongerig was-
De uitslag van hun bespreking was het
volgende: Esther zou naar Neustadt rjj den.
om haren vader te waarschuwen.
Walewski zou haar eerst daarheen volgen
nadat het donker geworden was, opdat zijn
aankomst geen opzien verwekken en hemJniet
verraden zou, daar hem nog altjjd een uitle
vering naar Busland bedreigde. De bestelde
wagen verscheen, en Esther moest van Wa
lewski scheidde.
Het was namiddag geworden, toen zjj naar
Neustadt afreed, vanwaar ^zjj nu meer dan
drie dagen was verwjjderd geweest, en haar
hart klopts by de gedachte, voor haren va
der te moeten verschjjuen en tot hem te zeg
gen
Ik weet, dat gg een misdadiger zjjt,*
vlucht
Het kleine paard voor het mandenwagentje,
waarin vao een bos stroo en daarover een
deken, een zitplaats was ingericht, draafde in
de richting van Neustadt. Esther vroeg den
boer, hoe lang het wel kon duren, voor zjj
zy de stad bereikten, en deze antwoordde, dat
zg daar tegen den avond konden zjjn.
Deze tjjd kwam Esther a's de gunstigste
voor.
Maar het toeval wilde weer niet, dat zg
deze reis ongestoord zou volbrengen. Na een
half uur gereden te he1 ben, op slechte wegen
en door het boscb, begon het pvard kreupel
te loopen, en toen de boer hoofdschuddend af
steeg, om te zien, wat het dier scheelde, bleek
het, dat dit een y'zer verloren had.
Het jamme'en van den boer over dit on
geval duurde tamelgk lang. en bjj scheen niet
weinig lust te hebben terug te keeren, waar
tegen Esther zich maar moeiljjk kon verzetten.
Wordt vervolgd)
ABOHWEMEWTSPBIJB,
PBIJ8 DUB ADVEBTBHTIHW,
AGITE MA HOU AGITATE,