No. 6035
Vrijdag 30 Juni 4905.
30ste Jaargang
2)ag6laó voor éftooró
on oLuiè-éiollanè.
«K
Jfir. Mr. Frank K. van Lennep
Ons meerderheids-stelsel.
Een gevaarlijke bende.
Aan de Kiezers
Buitenland.
BUREAU St, Jans straat Haarlem.
Wegens den Feestdag van
de H. H. Petrus en Fau'us zal de
«Nieuwe Haarlemsche Courant»
morgen niet verschijnen.
Het Stembureau is open tot
dezen namiddag 5 uur.
Schandelijk brutaal.
Zweden en Noorwegen.
Rusland.
Frankrijk.
De oorlog in het Oosten.
ABONNEMENTSFBIja,
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post e 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D i r e c t e u r W. KÜPPERS.
PBIJS DBB ADVEBTENTIBN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/, t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, Etrangbrt
AOITE MA NON AGITATE. G.L. DA ÜBE 8f Co JOHN., f. JONES Suec. Paris ZlbisFaubourg Montmartre
Wjj richten een laatste woord tot de
Kiezers, die bjj ontvangst van ons Blad
nog niet aan hun plicht els Staatsburger
hebben voldaan.
Gaat nog ter stembus, oaa uwe stem
uit te brengen op den candidaat der
Christelijke partijen
Bjj de thans in gang zjjode Kamerver
kiezingen bljjkt een keer te meer, hoe
onzuiver ons kiesstelsel werkt. Terwjjl de
Christelijke pertjjen beslist het sterkst
bleken hoe zouden zjj anders terstond
44 zetels kunnen bezetten loopen zij
toch gevaar, slechts op 't kantje af de
meerderheid te behouden. E'ger nog:
pessimisten zeggen zelfs, dat de Kamer
op het doode punt zal komen, misschien
wel een linksshe meerderheid vertocnen,
zij het vaa eene stem.
Zóo zwaartillend zyu wjj niet. O. i.
zullen de herstemmingen oos wel over
de vijftig zetels brenger, want stellig zal
de uiterste krachtsinspanning onzerzjjds
worden aangewend, vooral daar, waarde
stemmencijfers een grede kans aanwjj-
zeD, zooals te Kampen, Sliedrecht, Sneek,
Gouda, Leiden, Enkaizen, Enschede,
Dordrecht, Haarlem en enkele districten
der grootere steden, waarbjj we evenwel
Den Haag uitzonderen, waar de kans op
een overwinning vrjjwel ve.keken is.
Wat zon bij deze herstemmingen een
tactvol optreden van onzen «Algemeenen
Bond van R. K. Kieszereenigicgen» van
groot nat kannen zyn Door in 't dis
trict steun aan te bieden ia Amster
dam 111 b.v. aan Eland tegenover
Troelstra ware ia een ander steun
te erlangen, zoo niet van Borgesius
mannen of Trenbianen dan toch van oud-
liberalen, die o.a. in Apingedam enFra-
neker zonden kannen helpen bjj 't wereD
van een socialist, vooral, wjjl de bekende
«commissie van advies» zich «onthoud*
van het aanbevelen van een blgemeete
FEUILLETON
60.)
Vervolg.)
Rukowski werd eerst tegen tien ure in den
morgen wakker. Werkner groette zoo vriende
lijk mogelijk en vertelie hem, dat zjja vriend
op reis was gegaan, maar het verzoek had
achtergelaten, dat Rukowski op hem zou bljj-
ven wachten.
Tegen zes ure des namiddsgs verklaarde
Werkner echter, overeenkomstig zijn afspraak
met Rothmann, dat hij thans niet langer kon
blijven en stelde Rukowski voor mee naar de
dorpsherberg te gaan.
Rukowski begon nu eenigen achterdocht op
te vatten, ofschoon hij Werkner nog altjju
voor een ingewijde hield, maar dit wantrou
wen werd docr een gelukkig toeval verdreven,
zoodra zjj de dorpsherberg binnentraden.
De waardin, die zooals w|j weten, den vo-
rigen dag Werkner en Wolf had te zemen
gezien, toen deze rich voor een vriend van
Kopt nhagen uitgaf en met den bjj dezen ge
vonden sleutel de kamer van Kopenhagen
opende, begroette hem onmiddellijk als een
vriend van Kopenhagen en deelde hem mee,
dat deze nog altijd niet van zijn laatste reis
was teruggekeerd.
«gedragsljjn» en haar medestanders vrjj-
laat in de keuzst isschen een «rooden» en
een «zwarten» candidaat.
Zeker, wjj geven toe, dat die vrjjge-
laten advies-liberalen allicht naar rood
zullen neigen, maar eeoig samenwerken
met hen ware in de gegeven omstandig
heden toch ie beproeven geweest z mder
ons natuurlijk voor otk maar één slap
verder dan de herstemming te binden.
Hoe 't zij, van onzen «Algemeenen
Bond» zal zulk een pogen niet nitgaan,
verlamd alt hg neerligt door de houding
van het bestuur, dat een eens gegeven
afvies g:ng herzieD, door de houding ook
van inzonderheid twee zjjner besiuurs-
leden, welke tot die eigenaardige her
ziening medewerkten. Moge bjj een vol
gende verkiezing de Bond sterker staaD.
Op 't organblik is hg van geen nut.
Want zelfs al kwam er een advies, wie
zcu er borg voor kannen staan, dat het
gehandhaafd bleef, wie zou het met ver
trouwen begroeten?
Wg z'g'n hier inlnsschen afgeweken van
onzin opzet: het aanwjjzen der fouten
van ons kiesstelsel, dat de beslissing
geeft aan de helft -j- 1, zoodat in ieder
district alle partijen, welke niet over een
voldoend aaDtal stemmen beschikken, van
invloed op de samenstelling der Kamer
-erstoken bljjven. Het meest kras komt
dit wel aan 't licht te Eatchede, waar
onze geloofsgenoot Engels meer stem
men verwierf dan wie ook in 't land,
n.l. 6201, en toeh gevaar loopt niet ge
kozen te worden, zoodat de duizenden
Katholieken in dit district dan niet ver
tegenwoordigd zouden zyn, terwyl b.v.
in Amsterdam IV de unie-liberaal
IJ z e r m a n reeds met 1680 stemmen
gekozen werd.
Dit is billjjk noch rechtvaardig, 't Is
wel waar, dat in andere districten de
geloovige partyen er beter voor staan,
maar dit baat den Enschedeërs niets:
zjj lorpsn gevaar, geenerlei invloed te
kannen uitoefenen, ondanks hun over
groot aantal. En zco is het b.v. ook in
Den Haag, waar geen der Cbristeljjke
pa tyen een vertegenwoordiger zal be-
zitteo, terwyl zy in het naburig Loos-
duiaen een paar duizend stemmen over
bielden.
Nu zal men zeggen, dat 't in andere
districten met de zoogeneamde paganisten
even slecht gesteld i». Natuurljjk't Moest
er nog bijkomen, dat zulks niet het ge
val ware. 't Is waariyk al erg genoeg,
dat bljjkeLS onze kraeLt bij deeeiste
Dit was voor Rukowski een vernieuwd be
wijs, dat de vreemdeling inderdaad een intieme
vriend van z|jn ove ite was; zgn wantrouwen
verdween onmiddellijk en maakte voor nog
groo'.et vertrouwelijkheid plaats, toen Werk
ner de waardin beval gaf, het besle uit keuken
en kelder op te brengen.
Rukowski at en dronk met veel smaak, en
toen Werkner hem zoo terloops vroeg, ot de
herbergier en zijn viouw ook tot het gezel
schap behoorden, vernam hij, dat deze niet
ingewijd waren, doch alken achting vcor
Koptnhagen hadden, omdat hjj tam-ljjk groote
vertering maakte.
Wolf was tot het laatste oogenblik bij zjjne
vrouw gebleven, om haar weer niet met Ko
penhagen alleen te m eten la'en.
Tegen acht ure verscheen Rothmann, die de
Ulanenafdeebng tot de haar aangewezen posten
aan de westelijke zijde van het dorp gebracht
had.
In de dorpsherberg verontschuldigde h|j
zich, dat h|j zoo larig uitgebleven was en ver
klaarde deze vertraging uit een ontmoeting
met Kopenhagen, namens wien hjj geveinsde
groeten aan Rukowski had overgebracht,®et het
bericht, dat Kopenhagen nog in den loop van
den nacht in de werkplaats zou kómen.
B|j noodigde nu Rukowski uit, hem en
Werkner naar deze plaats te geleide
Rukowski verklaarde zich daar oe onmiddel
lijk en met veel genoegen bereid, maar men
moest nog de komtt van Wolf afwachten, wien j
in deze slot-catastrophe eveneens een rol was
toebedeeld.
stemming de Christe'ijke kiezers over
't algemeen de sterkste party vormen,
zonder dat wellicht die sterkte op 't
Binneihof tot haar recht zal komen.
Immers; wie zuilen, indien er een li
berale meerderheid mocht komen, in ons
land de lakens aitdeelan Wie zullen san
de touwtjes trekken De socialisten Een
psrlf, die nergens by eerste stemming
een candidaat kun gekozen krjjgen. zoo
dat zy alleen bjj de gratie van liberalen
eenige zetels zal kunnen innemen. En
toch zullen eventueel de liberalen slechts
bjj de gratie der socialisten knnaen re-
gèe en! Ziedaar mede een der gevolgen
van het domme meerderheidsstelsel.
Hoe 't ook zy wij zyn met dit stelsel
nog opgescheept, zoodat we moeten trach
ten de gebreken zooveel mogelyk te ver
helpen. En dit kunnen we 't is dui
delijk in 't gegeven geval alleen, door
te zorgen voor zooveel mogelyk Christe
lijke overwinningen by de herstemmingen.
Dit kon en moest anders wezen
ook ia 't belang der andere partyen, die
thans alom op voet van oorlog staan,
lerwjjl er vreedzame samenwerking kon
heerschen. Tegenwoordig wordt in de
meests districten alles cp haren en sna
ren gezet om 't toch maar to winnen,
wat verhitting der gemoederen en noo-
delooze verbittering ten gevolge heeft.
Noodeloo»Immers, indien wjj, in plaats
ven het onbillijke en cnpractische meer-
derheidaitel8tl, het in België zoo mooi
werkende stelsel der Evenredige ver
tegenwoordiging bezaten, dan waren wjj
verlost van don heilloozen strjjd, waar
wjj thans weer volop van genieten
terwyl tevens de Kamer meor dan nu
zou kannen heeten een spisgel des lands.
Over dit al ware nog heel vtel te zeg
gen. Voor beden willea wjj nog slechts
doen uitkomen, hoe het meerderheidsstel
sel, d»t groote massa's kiezers van allen
invloed doet verstoken zyn, daarentegen
soms aan een kleine groep veel invloed
bezorgt.
In de Fransche Republiek deinzen de
Papenvreters vcor niets meer terug. Zy
razen en tieren tegen Rome en durven
zelf de edelste onder de menschen aan
randen.
Eenige jaren geleden stierf op de Sand-
-vich-eilanden een missionaris in gear
van heiligheid, bewonderd door geheel
de wereid. Tal van vorsten hadden on
derscheidingen geschonken aan dezen
apostel der melaatscben, die het slacht-
Tff r werd zjjner naastenliefde.
Deze verscheen ook spoedig en een oog-
weuk was voor Rothmana voldoende, om te
weten, dat alles in orde was, dat twee ver
trouwbare Uianen den geboeiden Kopenhagen
zonder opzien uit het aan het uiterste einde
van het dorp staande huis van Wolf hadden
afgehaald-
Nog een dronk, en toen braken de vier man
nen onder het geleide van Rukowski op, cm
de werkplaats te bereiken.
Te nscht was donker eu da wind,Jdie door
de dennen blies, verdoofde elk gerucht zelfs
op den koristen afstand.
Intu9schen trokken de mannen, die Rukows
ki geleidden, ongemerkt hunne wapens te voor
schijn, die Rothmann hun hnd verschaft en
alleen uit een zoogenaamden „ploertendooder//
bestond, uit korte, te zamen gebonden balei
nen, aan het e nde van een zwaren looden
kogel voorzien, en die met een leeren riem
om den pols kon vastgemaakt worden.
Rukowski klopte overeenkomstig een afge
sproken teeken eau de deur van het kleine
buiser werd open gedaan en zij traden de
woonkamer van het oude echtpaar binnen.
Tot hun geluk was de man niet thuis en
de vrouw, aan wie Rukowski de vreemdelin
gen als vrienden van Kopenhagen voorstelde,
noodigde hen uit te gaan zitten, terwijl Ru
kowski de achterkamrr, die ook tot wachtka
mer diende, binbe ,trad, om de zich daar be;
vindende bewakers in te lichten.
Hierop riep hjj Wolf, Werkner en Rothmann
in de wachtkamer, waar de beide wachten vol
eerbiid opstonden, na hun korte tabakspijpen
Voor dezen roemrjjken held he?ft men
un standbeeld opgericht, en de voorzitter
van het comité van oprichting was nie
mand minder dan de toenmalige prins van
Wales, thans koning E d n a r d.j Pater
Damiaan Devester heeft drie op
volgers gekregen twee Fransche pries
ters en een Belgischen leekebroeder, die
op hun heart daarginds langzaam aan
wegsterven als slachtoffers der melaatach-
heid in dient t der leprozen.
Evenals hun overleden medebroeder,
behooren zy tot de Cmgregatie, die ge
vestigd is 'n de Picpnsstraat te Parjjs.
Maandagmorgen heeft de denrwaa-der,
vergezeld van politie-agenten en sloten
makers, die de denren openbraken, uit
deze kweekplaats van zooveel christelyke
deugd en heldenmoed, de daar nog over
gebleven drie religieuzen verjaagd, den
hoogbej iarden 78-jarigen overste en twee
\jongere paters.
De «Figaro,» die het verhaal dezer uit
doving in den breede beschryft, zegt dat
de commisiaris van politip, Dnez, bleek
en geheel ia de war was by het inbre-
kerswerk dat hij te verrichten had.
Geen wonder voor het op straat
zetten van zoo eerbiedwaardige en ver
dienstelijke mannen als de paters van
Picpuszooals de volksmond hen noemde
die in geheel Zuid-Amerika en in
Oceanië de aanzienlijke colleges bestaor
den, overal bekend en popolair waren
ouder den naam van «de Fransche paters»
zyn eigenljjk slechts lieden geschikt, die
aan de hardvochtigheid van een beul de
Judas -natuur paren van een Com bes,
van wiens godsdiensthaat zulke stniteade
en schandelijke tooneelen het gevolg zyn.
Als uit de lacht geva len komt het
nieuwtje, dat de troon van Noorwegen
zon zyn aangeboden aan den Hongasr-
schen edelman graaf Lonysy, bekend door
zyn huweljjk met prinses Stephanie
van Belg
Men zal inmiddels wjjs handelen, met
dit sensatie-nienwtje onder de noodige
reserven over te vertelleD.
Meer geloofwaardig is het bericht, dat
zoowel koning Oscar als het Zweedscho
parlement eenen prins uit het huis Ber-
nadotte aan de Noorweegschen troon wei
geren te schenken.
Het gerucht omtrent de aanbieding
van de Noorweegsc'ue Kroon aan graaf
Lonyav vindt zjjnen grond in het vol
gends
Het Havas-agentschap ontving onder
staand telegram uit Frankfort
«Da Kroon van Noorwegen is aan
geboden aan graat Lonyay, schoonzoon
van koning Leopold van België,
en genual van prinses Stephanie,
tx kroonprinses van Oostenrjjk-Hon-
garjje.»
uit den mond genomen te hebben.
Met een blik had Rothmann de plaats ont
dekt, waar zich de alarmklok bevond.
Met twee a's het ware doellooze passen
had hij deze met z|jn rug gelekt, zoodat nie
mand er bj kon komen, en na een kort gefluit
vie'en de ploertendooders vai Werkner en
Wolf op de hoofden van Rnkowski en de
btide wachters.
De slagen met deze gavaarljjlce werktuigen
zijn niet doodelijk, maar brengen, indien ze
met zekerheid gevoerd worden, een plotselinge
en langdurige verdooving te weeg.
De snelheid van den overval had den ge
vallenen zelfa verhinderd ook maar een kreet
te slaken z|j zakten a's door den bliksem
getroffen ineen.
Opdat echter ook de vrouw niets zou be
merken, trad Rothmann weer onmiddellijkde
voorkamer binnen en vroeg haar, of zjj geen
w|jn had. Zjj zeide, dat zjj d en wel had, maar
hem in de keuken bewaarde.
Terw|jl zjj zich verwjjderde, om den wjjn
te baleD, sprong Rothmann buiten de deur,
liep eenige stappen voort en floot daarop kort
maar scherp.
Dit signaal werd onmiddellijk op geljjke
wijze uit de nabijheid beantwoord, en 12 met
karabjjnen gewapende Uianen, die, om niet in
hun bewegingen gehinderd te worden, de man
tels hadden afgelegd, en zelfs om zich niet
do >r het gekle ter te verraden hunne sabels
hadden achtergelaten, volgden Rothmann, die
hen onmiddellijk in de wachtkamer bracht,
waar na da verraste vronw, die juist met de
Graaf Lonyay vertoeft op het oogen
blik te Wiesbaden.
Polen zorgt wel, dat het St. Peters-
burgsche Hof en de St. Petersbnrgsche
regeering niet gaan inslapen. Staat van
beleg gevelde bajonetten gapende
vuurmonden zyn niet meer by tnachte om
het etilzwggen op te leggen. Het natio
naliteitsgevoel der Polen is onder den
drang van omstandigheden uit een ge
dwongen slaap ODtwaakt, en tegelyk met
dit ontwaken is het zondenregister van
Rusland tegenover het oude Katholieke
Koninkrijk tot de laatste letter ontrold.
Rusland bljjft ziende blind. Want wie
een open oog bondt op de gebeurtenissen
en ongeregeldheden rond de voormalige
koningsstad Warschan, behoeft zich heneeh
niet in te Bpannen, om in de oproerige
bswegiag mèèr te zien dan de brutaliteit
van oproerlingen.
In de Kamer heeft het anti-clericalisme
zjjne venyuige tong weer eens geroerd.
De afgevaardigde C h a b e r t dienda een
voorstel in, om aan de bedienaren van
de Kerk het recht te ontzeggen buiten
de godsdienstige plechtigheden het pries
terkleed te dragen.
«Wy zyn verplicht», betoogde hjj, «om
dit verbod in het aanhangige wetsontwerp
te lasschen. Dat da Bisschoppen het
dragen van de toga bljjven voorschry ven,
geschiedt enkel om de priesters in het
oog te kunnen honden».
De afgevaardigde Déjéante: «Wjj
moeten een einde maken aan de over-
heersching van de Boutane».
Het amendement C ha bert werd met
391 tegen 124 stemmen verworpen.
F o u r n i e r verweet den Katholieken,
en door dezen de Katholieke pa-tjj, dat
zjj zich altyd tegen de maatschappelijke
vrjjheden gekant hebben.
Boncher diende een amendement
in, waarbjj voor het houden van proces
sies bniten de maren van de kerk de
machtiging van het plaatseljjk bestunr
vereischt wordt, terwyl de afgevaa-digde
Allard zelts zoo ver ging, dat hy den
priester slechts binnen het kerkgebouw
wilde gednld zien.
Ziedaar eenige nieuwe staaltjes van
anti-clericaal fanatisme in het zich Ka
tholiek noemende Frankryk.
Omtrent het leger der Russen in Mant-
sjosrjjc verneemt men, dat aldaar groote
ontevredeaheid heerscht over het plan
der vredesluiting met Japan. De Rassen
meeneD, dat het nog be-t mogelyk is de
krjjgskans te doen keeren, en protestee
ren er tegen, dat het bloed van twee
maalhonderdduizend soldaten te vergeefs
flesschen w|jn uit de keuken kwam, werd ge
vangen genomen.
Twee mannen waren bjj de paarden der
Uianen achtergelaten en 6 man vatten post
b|j het huis, om te beletten, dat er iemand
in- ot uitging.
De drie bewusteloozen werden uit de wacht
kamer naar de slaapksmer van den waard ge
bracht en daar met, de vrouw door vier Uia
nen bewaakt.
Rothmann opende de valdeur en vond den
ingang in de gang, die naar beneden, naar de
houten deur leidde.
Deze ingang was nauwelijks breed genoeg
om te verguenen, dat drie mannen naast el
kander gingen.
In het eerste gelid gingen Roihmann, Werk
ner en Wolf, daarop volgden twee gelederen
van zes Uianen en achter deze nog twee Uia
nen,die bevel haddenop een gegeven wenk de
meegebrachte lampen aan te steken.
Met de meest mogelijke voorzichtigheid werd
in de richting naar de deur gegaan, want
zel's het gerinkel vaa de sporen der Dlanen
kon het opzet verraden.
Hoe nader intusschen de binnendringenden
bjj de deur kwamen, des te duidelijker hoor-
den zjj den klank der stemmen, van een luid
dooreenspreken; inderdaad had er e°ne zeer
opgewonden vergadering der valsche munters
plaats.
Wordt vervolgd)
